آیه خیر البریة
این مدخل زیرشاخهٔ بحث آیات امامت امام علی است. آیه خیر البریة از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: آیه خیر البریة در تفسیر و علوم قرآنی - آیه خیر البریة در کلام اسلامی - پرسش مرتبط ندارد| آیه خیر البریة | |
|---|---|
 | |
| ترجمه آیه | |
| مشخصات آیه | |
| بخشی از | آیهٔ ۷ سورهٔ بینه از جزء ۳۰ قرآن کریم |
| محتوای آیه | |
| شأن نزول آیه | نزول آیه در شأن علی بن ابی‌طالب(ع) |
| مصادیق برای آیه | امیرالمؤمنین(ع) |
| دلالت آیه |
|
متن آیه: ﴿إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُوْلَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ﴾[۱].
مقدمه
این آیه در شأن حضرت علی بن ابی‌طالب (ع) نازل شده است. از جابر بن عبدالله انصاری نقل کرده‌اند که گفته است: روزی با پیامبر (ص) کنار کعبه نشسته بودیم که علی (ع) پیش ما آمد. چون چشم پیامبر (ص) به وی افتاد، فرمود: "برادرم آمد!" آن گاه رو به سوی کعبه کرد و فرمود: "به خدای این خانه سوگند که این مرد پیش از همه شما به خدا ایمان آورده و بیش از همه شما خدا را فرمان بُرده است و از همه شما به پیمان الهی وفادارتر است و بیش از شما به حکم خدا داوری کرده است و در تقسیم بیت المال دادگرتر است و در رفتار با رعیت بهتر است و مقامش والاتر است". در این هنگام بود که آیه ﴿إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ...﴾ نازل شد و از آن پس هر گاه علی می‌آمد، اصحاب پیامبر (ص) می‌گفتند: "بهترین آفریده خدا پس از پیامبر آمد!"[۲]. روایاتی فراوان از شیعه و سنی نقل است که بنابر آنها مراد از "هُم خیر البریه" علی (ع) و پیروان او است[۳].
مقاتل بن سلیمان از ابن عباس روایت کرده است که این آیه در شأن امام علی (ع) و اهل بیت (ع) او نازل شده است[۴]. در روایتی از ابوبرزه نقل است که چون پیامبر اسلام (ص) این آیه را قرائت کرد، فرمود: "یا علی! آنان، تو و شیعیانت هستید و وعده من و شما، حوض کوثر!"[۵] با بررسی این آیه و احادیثی که آن را تفسیر کرده‌اند، بر می‌آید که خداوند و پیامبر گرامی‌اش (ص)، شایسته‌ترین کس به خلافت را معرفی کرده‌اند تا امامت و هدایت امت به دست شایستگان افتد و مسلمانان از گمراهی و حیرانی در امان مانند. نیز از این روایات می‌توان فهمید که اصطلاح "شیعه" در عصر پیامبر (ص) و به دست ایشان پدید آمده و میان مسلمانان رواج یافته است[۶].
