تفسیر مزجی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

تفسیر مزجی به تفسیری گفته می‌شود که مفسر مطالب تفسیری خود را بسیار کوتاه و موجز در اثنای کلام الهی ذکر می‌کند؛ مانند:

  1. آن‌چه از ابن‌عباس نقل شده است:لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَبْتَغُوا فَضْلًا مِنْ رَبِّكُمْ[۱] "في موسم الحج"؛
  2. آن‌چه از ابن‌مسعود نقل شده است:فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ ذَلِكَ كَفَّارَةُ أَيْمَانِكُمْ[۲] "متتابعات"؛
  3. آن‌چه سیوطی از ابن‌زبیر نقل می‌کند: وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ[۳] "و يستعينون بالله على ما اصابهم".

و نمونه‌های فراوان دیگری که در منابع آمده است.

روشن است که این گونه تفسیر قرآن که با خود آن ممزوج است، در صدر اسلام مایه اختلاف قرائات می‌شد و در نگاه اول برای برخی چنین به ذهن می‌آمد که تفسیر آیه، جزء آیه و قرآن به شمار می‌آید؛ لذا دانشمندان علوم قرآنی تفسیر مزجی را از عوامل اختلاف قرائات شمرده‌اند[۴].[۵]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. «بر شما گناهی نیست که (در ایام حج) بخششی از پروردگار خود بخواهید» سوره بقره، آیه ۱۹۸.
  2. «هر که (هیچ‌یک را) نیابد (کفاره آن) سه روز روزه است» سوره مائده، آیه ۸۹.
  3. «و باید از میان شما گروهی باشند که (مردم را) به نیکی فرا می‌خوانند و به کار شایسته فرمان می‌دهند و از کار ناشایست باز می‌دارند و اینانند که رستگارند» سوره آل عمران، آیه ۱۰۴.
  4. زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، جلد۱، صفحه (۳۳۶-۳۳۷)؛ کمالی دزفولی، علی، شناخت قرآن، صفحه ۱۳۵؛ عاملی، جعفر مرتضی، حقایق هامة حول القرآن الکریم، صفحه (۲۴۱-۲۷۰)
  5. فرهنگ نامه علوم قرآنی، ج۱، ص۱۸۳۲.