دانشنامه قرآن و حدیث ج۹ (کتاب)

دانشنامه قرآن و حدیث
از مجموعه	دانشنامه قرآن و حدیث
زبان	فارسی
زبان اصلی	عربی
ترجمهٔ کتاب	موسوعة معارف الکتاب و السنة
نویسنده	محمد محمدی ری‌شهری
به کوشش	جمعی از پژوهشگران
مترجم	حمید رضا شیخی
موضوع	قرآن، حدیث
مذهب	شیعه
ناشر	انتشارات دارالحدیث
محل نشر	قم، ایران
سال نشر	۱۳۹۰ ش
تعداد صفحه	۵۴۲
شابک	۹-۵۷۳-۲۱۲-۹۶۴-۹۷۸
شماره ملی	۷۸۹۴۴۴۱‬‬

این کتاب، جلد نهم از مجموعهٔ شانزده جلدی دانشنامه قرآن و حدیث است که ترجمه فارسی کتاب موسوعة معارف الکتاب و السنة اثر محمد محمدی ری‌شهری به زبان عربی است که به بررسی قرآن و حدیث می‌پردازد. این کتاب به کوشش حمید رضا شیخی به فارسی ترجمه شده است و انتشارات مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث انتشار آن را به عهده داشته است.

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «مجموعه مقالات و مباحثی پیرامون موضوعات اخلاقی، علمی، تاریخی، سیاسی، اجتماعی و فقهی مندرج در معارف قرآنی و حدیثی است. در این نوشتار که نهمین مجلد از یک موسوعه قرآنی و حدیثی است، به ترتیب حروف الفبا به شرح و بررسی ابعاد مختلف قرآنی و روایی مدخل‌هایی مانند انسان و اهل‌بیت(ع) پرداخته شده و آیات و روایات مربوط به هریک از آنها و دیدگاه‌های متفکران مسلمان در این باره پرداخته شده است. بیان مباحثی مانند آفرینش انسان، برتری‌های انسان، حکمت آفرینش انسان، ویژگی‌های نکوهیده و ستودنی انسان، پایه‌های کمال انسان، آسیب‌های انسان، انسان کامل، مصادیق اهل‌بیت(ع)، شرحی کوتاه راجع به حدیث کساء، شناخت اهل‌بیت و ویژگی‌های آنان، استدلال‌های اهل‌بیت به ویژگی‌های طهارت آنان و شرحی کوتاه از حدیث ثقلین درباره شئون ولایی و امامت آنان از برجسته‌ترین مباحث مندرج در این نوشتار است».

فهرست کتاب

انسان

• انسان در لغت
• انسان در قرآن و حدیث

1. تعریف اجمالی انسان
2. اهمیت و ارزش انسان
3. انسان، پیش از ورود به دنیا
4. آفرینش ملکی انسان
5. آفرینش ملکوتی انسان
6. حکمت آفرینش انسان
7. ویژگی‌های مثبت و منفی انسان
8. اصلی‌ترین عوامل صعود به قله کمالات انسانی
9. اصلی‌ترین آفات صعود به قله کمالات انسانی
10. جایگاه انسان کامل

• فصل یکم: تعریف انسان

1. ترکیب پیکر و روح الهی
2. ترکیب خرد و پیکر
3. ترکیب خرد و خواهش
4. ترکیب دو جهان
5. ماننده‌ترین چیز به ترازو
6. در نوسان میان خدا و شیطان
7. دل آدمی، شگفت‌ترین عضو او

• فصل دوم: آفرینش انسان

1. انسان، پیش از آمدن به این جهان
2. پدر بشر
3. مادر بشر
   1. پژوهشی در باره آفرینش همسر آدم
4. رسیدن نسل کنونی به آدم و حوا
5. آفرینش انسان از خاک
6. آفرینش انسان از آب
7. آفرینش انسان از نطفه
8. مراحل تکامل انسان

• فصل سوم: برتری‌های انسان

1. گرامیداشت الهی
2. آفرینش آنچه در زمین است، برای انسان
3. آنچه در آسمان‌ها و زمین است، مسخر اوست

• فصل چهارم: حکمت آفرینش انسان

1. بیهوده آفریده نشده است
2. انسان برای سود رساندن به آفریدگار، آفریده نشده است
3. آفرینش انسان برای خردورزی و شناخت خدا
4. آفرینش انسان برای آزمایش
5. آفرینش انسان برای پرستش
6. آفرینش انسان برای رحمت
7. آفرینش انسان برای بازگشت به سوی خدا

• تحلیلی درباره حکمت آفرینش انسان

1. به کار‌گیری اندیشه و شناخت آفریدگار
2. آزمایش انسان
3. عبادت خداوند متعال
4. رحمت الهی
5. بازگشت به خدا

• فصل پنجم: ویژگی‌های ستودنی انسان

1. زیبایی آفرینش
2. نیکویی سرشت
3. اراده و اختیار
4. خرد و گویایی
5. شرم
6. استعداد آموزش و پرورش
7. استعداد پذیرفتن امانت تکلیف
8. استعداد دریافت وحی و الهام

• فصل ششم: ویژگی‌های نکوهیده انسان

1. ناتوانی
2. نادانی
3. شتابزدگی
4. ناسپاسی
5. سرکشی
6. فراموشی
7. زیانکاری
8. سرخوشی و فخر فروشی
9. ستم پیشگی
10. غرور و نومیدی
11. کشمکش و ستیزه
12. آزمندی و ناشکیبی و بخل
13. واین چند ویژگی

• فصل هفتم: پایه‌های کمال انسان

1. به کار‌گیری خرد و دانش و فرزانگی
2. ایمان
3. بلند همتی
4. کار شایسته
5. پیکار با نفس
6. چهار ویژگی
7. نشانه‌های کمال

• فصل هشتم: آسیب‌های انسان

1. نادانی و ناهشیاری
2. پیروی از هوس
3. به کار نبستن علم

• فصل نهم: انسان کامل

1. جانشین خدا
2. برتر از فرشتگان
3. پیشوای فرشتگان
4. بهتر از هزار تن چون خویش

اهل بیت

• اهل بیت در لغت
• اهل بیت در قرآن و حدیث
• قرائنی در تفسیر «اهل بیت»
• آرای دیگر در تفسیر «اهل بیت»
• فصل یکم: مصادیق «اهل بیت»

1. همسران پیامبر(ص) و مصداق «اهل بیت»
2. پژوهشی در باره حدیث کسا

دربارهٔ پدیدآورندگان

محمد محمدی ری‌شهری (پدیدآورنده)

محمد محمدی ری‌شهری آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری (متولد ۱۳۲۵ ش، شهر‌ ری؛ متوفی ۱۴۰۱ش، تهران)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: علی مشکینی، محمد فاضل‌ لنکرانی، سید محمد باقر طباطبایی سلطانی، محمد علی اراکی، حسین وحید خراسانی، جواد تبریزی، سید محمد رضا گلپایگانی و مرتضی حائری یزدی به اتمام رساند. تولیت آستان حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، نمایندگی مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری (دوره پنجم)، عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام، نمایندگی ولی فقیه و سرپرستی حجاج ایرانی، ریاست مؤسسه علمی فرهنگی دار‌الحدیث، ریاست دانشگاه قرآن و حدیث و ریاست پژوهشگاه قرآن و حدیث از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر انجام فعالیت‌های علمی و اجرایی به تألیف آثار فراوان با موضوعات دینی و اعتقادی اهتمام ورزیده است. «اهل بیت در قرآن و حدیث»، «تداوم انقلاب اسلامی ایران تا انقلاب جهانی مهدی»، «حکمت‌نامهٔ پيامبر اعظم (ص)»، «سیرهٔ پیامبر خاتم (ص)»، «دانشنامهٔ امیرالمؤمنین‌ بر پایهٔ قرآن، حدیث و تاریخ»، «سيری در سيرهٔ حکومتی امام علی (ع)»، «فلسفه امامت و رهبری»، «سیاست‌نامهٔ امام علی (ع)»، «فلسفه وحی و نبوت»، «حکمت‌نامهٔ امام حسین (ع)»، «فرهنگ‌نامهٔ مرثيه‌سرايی و عزاداری حضرت سيدالشهدا (ع)»، «مبانی خداشناسی»، «حکمت‌نامهٔ رضوی»، «دانشنامهٔ امام مهدی (ع)»، «شرح زیارت جامعهٔ کبیره»، «ویژگی‌های صراط مستقیم در قرآن» و «گونه‌شناسی هدایت الهی در قرآن و حدیث» برخی از این آثار است.

حمید رضا شیخی (مترجم)

کتاب‌های وابسته

اصل مجموعه

1. دانشنامه قرآن و حدیث ج۱ (کتاب)
2. دانشنامه قرآن و حدیث ج۲ (کتاب)
3. دانشنامه قرآن و حدیث ج۳ (کتاب)
4. دانشنامه قرآن و حدیث ج۴ (کتاب)
5. دانشنامه قرآن و حدیث ج۵ (کتاب)
6. دانشنامه قرآن و حدیث ج۶ (کتاب)
7. دانشنامه قرآن و حدیث ج۷ (کتاب)
8. دانشنامه قرآن و حدیث ج۸ (کتاب)
9. دانشنامه قرآن و حدیث ج۹ (کتاب)
10. دانشنامه قرآن و حدیث ج۱۰ (کتاب)
11. دانشنامه قرآن و حدیث ج۱۱ (کتاب)
12. دانشنامه قرآن و حدیث ج۱۲ (کتاب)
13. دانشنامه قرآن و حدیث ج۱۳ (کتاب)
14. دانشنامه قرآن و حدیث ج۱۴ (کتاب)
15. دانشنامه قرآن و حدیث ج۱۵ (کتاب)
16. دانشنامه قرآن و حدیث ج۱۶ (کتاب)

جستارهای وابسته

• انسان
• اهل‌بیت

دریافت متن

دریافت متن کتاب از

• کتابخانهٔ نور
• کتابخانهٔ فقاهت
• کتابخانهٔ قائمیه