مباهله در حدیث

این مدخل زیرشاخهٔ بحث مباهله است. مباهله از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: مباهله در لغت - مباهله در قرآن - مباهله در حدیث - مباهله در معارف و سیره فاطمی - مباهله در معارف و سیره علوی - مباهله در تاریخ اسلامی - مباهله در کلام اسلامی - مباهله از دیدگاه اهل سنت - پرسش مرتبط ندارد

معناشناسی

مباهله در لغت به معنای ملاعنه، نفرین‎کردن شخص دروغگو و ظالم، ابتهال و تضرّع به درگاه خدا برای دفع بلا از خود یا نزول بلا بر ظالم است و این کار از گذشته بین عرب متداول بوده و می‎گفتند: لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَی الظَّالِمِ مِنَّا. و در اصطلاح به عملی گفته می‎شود که دو یا چند نفر مخالف در مسئلۀ مهم دینی یک جا جمع شوند و با اصرار و تضرع به درگاه خداوند از او بخواهند باطل را رسوا و مجازات کند، همان کاری که پیامبر اسلام (ص) در برابر مسیحیان نجران کرد و این کار بیانگر تلاش‎های فراوان رسول اکرم (ص) برای دعوت اهل کتاب به دین اسلام بوده است.

مباهله در روایات عامه

مسئله مباهله رسول اکرم (ص) با نصارای نجران و نزول این آیه در شأن خمسه طیبه (ع) به حدی روشن بوده که کمتر کسی از علمای فریقین به آن اذعان نداشته است. شهید ثالث، قاضی نورالله شوشتری، در جلد سوم کتاب «إحقاق الحق و إزهاق الباطل» صفحه ۴۶ می‌نویسد: «مفسران در این مسئله اتفاق نظر دارند که ﴿أَبْنَاءَنَا﴾ در آیه مباهله اشاره به حسن و حسین (ع) و ﴿نِسَاءَنَا﴾ اشاره به فاطمه (س) و ﴿أَنْفُسَنَا﴾ اشاره به علی (ع) دارد».

ایشان سپس (در پاورقی) نام حدود شصت نفر از بزرگان اهل سنت را ذکر می‌کند که تصریح نموده‌اند آیه مباهله درباره اهل بیت (ع) نازل شده است و سپس نام آنها و مشخصات کتب آنها را از صفحه ۴۶ تا ۷۶ مشروحاً آورده است.

محققان اهل سنت، چه معتزلی و چه اشعری، این آیه را دلیلی قوی بر فضیلت اصحاب کساء می‌شناسند و همگی در پیشگاه آن خاضع‌اند: زمخشری که متفکری معتزلی است، ذیل آیه مباهله، پس از نقل حادثه کساء می‌گوید: و فيه دليل لا شيء أقوى منه على فضل أصحاب الكساء (ع). فخر رازی نیز که از متفکران اشاعره است، پس از نقل داستان کساء می‌گوید: وَاعْلَمْ أَنَّ هَذِهِ الرِّوَايَةَ كَالْمُتَّفَقِ عَلَى صِحَّتِهَا بَيْنَ أَهْلِ التَّفْسِيرِ وَالْحَدِيثِ.

عظمت واقعه مباهله و جایگاه امیرالمؤمنین (ع) در آن تا به آنجاست که مسلم در صحیح خود نقل می‌کند: «روزی معاویه به سعد بن ابی وقاص گفت: چرا ابوتراب (علی (ع)) را سب و دشنام نمی‌گویی؟! وی گفت: "در کتاب صحیح مسلم به نقل از عامر بن سعد بن ابی وقّاص، از پدرش آمده است: معاویة بن ابی‌سفیان، فرمان احضار سعد را داد و گفت: چه چیزْ باعث شده که به ابوتراب، ناسزا نمی‌‏گویی؟ گفت: سه چیزی را که پیامبر خدا به وی فرمود، به یاد می‏‌آورم و هرگز او را دشنام نمی‏‌دهم و اگر یکی از آن سه چیز برای من بود، از شتران سرخ مو (یعنی ارزشمندترین چیزهای دنیا) برایم محبوب‏‌تر بود. از پیامبر خدا هنگامی که او را در جنگی جانشین خود ساخت و علی به او گفت: ای پیامبر خدا! مرا با زنان و کودکان به جا می‏‌گذاری؟ شنیدم که به او فرمود: «آیا خشنود نیستی که نسبت به من، چون هارون نسبت به موسی باشی، جز آنکه پیامبری پس از من نیست؟» و در روز خیبر شنیدم که می‌‏فرمود: «پرچم را به کسی می‏‌دهم که خدا و پیامبرش را دوست دارد و خدا و پیامبرش او را دوست می‌‏دارند». ما همه برای گرفتن پرچم، گردن کشیده بودیم. پیامبر(ص) فرمود: «علی را برایم فرا بخوانید» و او را در حالی که چشمْ درد داشت، آوردند. از آب دهانش به چشم او مالید و پرچم را به وی داد و خداوند، او را پیروز گردانْد و هنگامی که آیه: «بگو: بیایید پسرانمان و پسرانتان را فرا خوانیم»، نازل شد، پیامبر خدا، علی و فاطمه و حسن و حسین را فرا خواند و فرمود: «پروردگارا! اینها خاندان من‌‏اند".

روایتی که ذیلاً به آن اشاره می‌شود، به دو بیان از مدارک اهل سنت نقل شده که در اینجا هر دوی آنها را ذکر می‌کنیم: "ثعلبی در تفسیر آیه «مباهله» از «مقاتل» و «کلبی» روایت کرده و گفته: هنگامی که رسول خدا این آیه را برای نمایندگان مسیحیان نجران خواند و آنان را به مباهله دعوت کرد به پیامبر گفتند برمی‏‌گردیم و در کار خود می‌‏اندیشیم و فردا می‌‏آئیم و به تو جواب می‌‏دهیم. با هم به گفتگو نشستند، از بزرگ و صاحب نظر خود «عاقب» پرسیدند و گفتند: ای عبد المسیح نظر تو در این باره چیست؟ گفت: به خدا قسم ای گروه نصاری شما خوب شناختید که محمد، نبی مرسل است و او از روی فضل خدایتان به سوی شما آمده است و بدانید هیچ قومی با هیچ پیغمبری مباهله نکرد مگر اینکه بزرگ و کوچکشان به هلاکت رسیدند و اگر شما هم مباهله کنید، هلاک خواهید شد و اگر زیر این بار نمی‏‌روید و تا مباهله نکنید دست نمی‏‌کشید، لا اقل این حرف را از من بشنوید بروید از او خداحافظی کنید و به شهرهای خودتان برگردید. واردین نجران به قصد خداحافظی نزد پیامبر آمدند، دیدند پیامبر حسن را به سینه چسبانیده و دست حسین را گرفته و فاطمه پشت سر او و علی(ع) پشت سر فاطمه می‌‏آیند، پیامبر به آنها می‏‌گوید اگر من دعا کردم شما هم آمین بگوئید. همین که اسقف اعظم این صحنه را دید، گفت: ای جمعیت نصاری من چهره‏‌هائی می‌‏بینم که اگر آنها از خدا بخواهند کوهی را از جا برکند، بر می‏‌کند. پس با او مباهله نکنید که هلاک می‏‌شوید و در روی زمین تا روز قیامت یک نفر نصاری باقی نمی‌‏ماند. گفتند: ای ابو القاسم رأی ما این شد که با تو مباهله نکنیم و ترا به دین خودت بگذاریم و کاری به دین تو نداشته باشیم و تو هم ما را به دین خودمان واگذاری. پیامبر فرمود: حالا که از مباهله امتناع کردید، پس اسلام بیاورید و در سود و ضرر مسلمانان شریک باشید. این پیشنهاد را نیز نپذیرفتند. پیامبر از آنها خواست آماده جنگ شوند. گفتند: ما توان جنگ با عرب را نداریم، ولی حاضریم با تو صلح کنیم بر این که با ما جنگ نکنی و ما را نترسانی و از دینمان برنگردانی در عوض ما هم هر سال دو هزار طاقه به تو بدهیم یک هزار آن را در ماه صفر و هزار دیگر را در ماه رجب بپردازیم. روی این شرائط پیامبر با آنها صلح کرد".

روایت دیگر، به نقل از ثعلبی، اضافه‌ای دارد که پیامبر اکرم (ص) بعد از انصراف نصارای نجران فرمود: پیامبر(ص) فرمود: قسم به خدائی که جانم در دست قدرت اوست، عذاب بر اهل نجران نزدیک شده بود و اگر آنها مباهله می‌‏کردند همه مسخ می‏‌شدند و به صورت میمون و خوک در می‌‏آمدند و سرتاسر بیابان برای آنها آتش می‏‌شد، خداوند نجران و اهل آن را به کلی ریشه کن و نابود می‏‌ساخت و حتی پرنده روی درخت و چون یک سال بر نصاری‏ می‏‌گذشت همه آنها هلاک می‏‌شدند پس خداوند نازل فرمود: ﴿إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْقَصَصُ الْحَقُّ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا اللَّهُ وَإِنَّ اللَّهَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِالْمُفْسِدِينَ﴾.

این روایت با مختصر اختلاف در مدارک دیگر عامه مثل «العمدة» نوشته ابن البطرق و در مناقب المغازلی و شواهد التنزیل ذکر گردیده است؛ به این ترتیب که: روز بعد رسول خدا(ص) دست علی و فاطمه و حسنین را گرفته (و به محل موعود) رفت و فرستاد نزد آن دو تا حاضر شوند ولی آن دو حاضر به ملاعنه نشدند، به نبوت وی اقرار کردند. رسول خدا فرمود: به آن خدائی که مرا به حق مبعوث فرمود، اگر اقرار نمی‌‏کردند در بیابان بر سر آنها آتش می‏‌بارید، جابر گوید: آیه‏ ﴿فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ...﴾ در این واقعه نازل شد... شعبی گفت: ابنائنا الحسن و الحسین و نساؤنا فاطمه و انفسنا علی بن ابی طالب(ع).

ابن عساکر به سندش از ابی الطفیل نقل می‌کند که امیرالمؤمنین(ع) با اصحاب شورا مناظره کرده و با جمله‌ای از فضایل و مناقبش محاجه نمود. از جمله آنها، این که فرمود: شما را به خدا سوگند می‌دهم، آیا در میان شما کسی نزدیک‌تر به رسول خدا(ص) در رحم هست؟ کسی که رسول خدا(ص) او را «نفس» خود خوانده و فرزندان او را فرزندان خود و زنان او را زنان خود خوانده باشد، آیا کسی غیر از من وجود دارد؟! گفتند: بار خدایا! هرگز.

احمد بن حنبل به سندش نقل می‌کند: و هنگامی که این آیه نازل شد ﴿نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ﴾، رسول خدا(ص) علی و فاطمه و حسن و حسین(ع) را دعوت کرد، آنگاه عرض کرد: «بار خدایا! اینان اهل من هستند».

مسلم نقل کرده: معاویة بن ابوسفیان، سعد بن ابی وقاص را خواست و گفت: چه چیز تو را مانع شده که ابوتراب را سب کنی؟ گفت: هر گاه سه فضیلت را یاد کنم که رسول خدا(ص) درباره علی(ع) بیان داشته است، با وجود آنها هرگز علی(ع) را سب نخواهم کرد و اگر یکی از آنها برای من بود، از شترهای کمیاب نزد من ارزشمندتر بود.... هنگامی که این آیه نازل شد: ﴿نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ﴾، رسول خدا(ص) علی و فاطمه و حسن و حسین(ع) را خواست و عرض کرد: «بار خدایا! اینان اهل من هستند».

ترمذی نیز با همین سند و متن این حدیث را نقل کرده، آنگاه تصریح به صحت آن نموده است.

حاکم نیشابوری به سندش از سعد بن ابی وقاص نقل می‌کند: هنگامی که این آیه: ﴿نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ﴾ نازل شد، رسول خدا(ص) علی و فاطمه و حسن و حسین(ع) را خواست، آنگاه عرض کرد: «بار خدایا! اینان اهل من هستند».

طبری به سندش از سدی در تفسیر آیه مباهله نقل می‌کند: پیامبر(ص) در آن هنگام دست حسن و حسین و فاطمه را گرفت و به علی(ع) گفت: «دنبال ما بیا». او هم با آنها به راه افتاد. در آن روز نصارا بیرون نیآمدند و گفتند: ما می‌ترسیم....

مباهله در روایات شیعه

روایات فراوان و متظافری در خصوص این آیه مطرح گردیده که هر یک از زاویه‌ای شأن و مقام و منزلت امامت در فرهنگ شیعه را بیان می‌نماید. ماجرای مباهله نزد اهل بیت (ع)، صحابه و علمای امامیه، امری قطعی و تردید ناپذیر است؛ به گونه‌ای که در استدلال‌ها و احتجاج‌های ائمه (ع)، بارها بازگو می‌شده است. حضرت علی (ع) در بیان فضائل خود، در احتجاجات مختلف به این آیه استدلال فرموده‌اند؛ از جمله در احتجاجی که با ابوبکر داشتند، به بیش از چهل فضیلت خود اشاره می‌نمایند و او همگی را می‌پذیرد و بدان اقرار می‌نماید؛ تا آنجا که علی (ع) می‌فرمایند: «تو را به خدا! آیا پیامبر خدا(ص) با من و خاندان و فرزندان من برای مباهله با مشرکان مسیحی بیرون آمد یا با تو و خاندان و فرزندانت؟ گفت: بلکه تو».

به همین دلیل است که مفسران و محدثان و مورخان شیعه، عموماً در نزول این آیه درباره اهل بیت (ع) و نفس نبی (ص) بودن امیرالمؤمنین حضرت علی (ع) اتفاق نظر دارند:

1. شیخ صدوق (ابن بابویه) در خصال خود به نقل از حضرت علی (ع) روایتی را بیان می‌کند که حضرت هفتاد منقبت انحصاری خود را با استناد به آیات قرآن ذکر می‌نمایند و در منتقبت ۳۴ می‌فرمایند: "نصاری مدعی شدند که با پیغمبر(ص) مباهله کنند خدا (در سوره آل عمران آیه ۶۱) فرو فرستاد که هر کس در دین اسلام با تو محاجه می‌کند پس از آنچه با منطق علم برای تو آمده بگو پسران ما و پسران شما و زنان ما و زنان شما و نفس‌های ما و نفس‌های شما را دعوت می‌کنیم، سپس لعنت خدا را بر دروغگویان قرار می‌دهیم در اینجا نفس من نفس رسول خدا(ص) بود و منظور از زنان فاطمه زهرا(ع) و از پسران حسن و حسین(ع) است. سپس جمعیت نصاری پشیمان شدند و از رسول خدا(ص) استعفاء کردند و پذیرفت بحق آنکه تورات را بر موسی و قرآن را به محمد(ص) فرستاد اگر با ما مباهله کرده بودند همه بصورت میمون‌ها و خوک‏‌ها مسخ می‌شدند".
2. در مناظرات مجلس مأمون، میان امام هشتم (ع) و علمای طوس، حضرت بعد از استدلال به آیه مباهله و بیان مناقب خمسه طیبه (ع) و اینکه علی (ع) نفس نبی است، فرمودند: "این ویژگی ممتازی است که هیچ کسی بر آن پیشی نگرفته و فضیلتی است که هیچ بشری بدان راه نیافته و شرفی است که هیچ آفریده‌‏ای بدان سبقت نجسته است؛ زیرا شخص علی(ع) را چون شخص خود قرار داد".
3. نفس نبی (ص) بودن امیر المؤمنین علی (ع) در بیانات گوناگون اهل بیت (ع) به انحاء مختلف و با مضامین گوناگون بیان شده؛ از جمله جابر بن عبدالله انصاری در روایت مبسوطی از رسول خدا (ص)، مناقب فراوانی از حضرت علی (ع) ذکر می‌فرمایند: "رسول خدا(ص) می‌فرمود به راستی در علی(ع) چند خصلت است که اگر یکی از آنها در همه مردم بود در فضل آنها بس بود. گفته او هر که من مولای اویم علی مولای من است و گفته او علی از من چون هارون است از موسی و گفته او علی از من است و من از او و گفته او علی نسبت به من چون خود من است طاعتش طاعت من است و نافرمانیش نافرمانی من و گفته او جنک با علی جنگ با خداست و سازش با علی سازش با خداست و گفته او دوست علی دوست خدا است و دشمن او دشمن خدا و گفته او علی حجت خدا و خلیفه اوست بر بندگانش و گفته او دوستی علی ایمان است و بغض او کفر و گفته او حزب علی حزب خداست و حزب دشمنانش حزب شیطان و گفته او علی با حق است و حق با اوست از هم جدا نشوند تا سر حوض بر من در آیند و گفته او علی قسیم بهشت و دوزخ است و گفته او هر که از علی جدا شود از من جدا شده و هر که از من جدا شود از خدای عز و جل جداست و گفته او شیعیان علی همان کامجویان روز قیامت‌اند".

اعتراف گرفتن امیرالمؤمنین از اصحاب شورا

حضرت امیرالمؤمنین (ع) در شورای شش نفره‌ای که خلیفه عمر برای انتخاب خلیفه پس از خود ترتیب داده بود، برای یادآوری حقانیت خود برای خلافت، به ماجرای نزول آیه شریفه مباهله اشاره کردند، خطاب به اعضای شورا فرمودند: شما را به خدا سوگند می‌دهم آیا در میان شما احدی هست که از من به رسول خدا (ص) در خویشاوندی نزدیک‌تر باشد، کسی جز من هست که رسول خدا (ص) او را نفس (جان) خود، فرزندانش را فرزندان خود و زنانش را زنان خود قرار داده باشد؟ و همه حاضران در شورا گفتند: به خدا نه! و همه به اینکه آیه در شأن ایشان نازل شده است، اعتراف کردند.

1. شیخ مفید می‌نویسد: مأمون عباسی روزی به امام رضا(ع) عرض کرد: مرا به بزرگ‌ترین فضیلت امیرالمؤمنین(ع) خبر بده که قرآن بر آن دلالت دارد. حضرت فرمود: فضیلت او در مباهله؛ خداوند-جل جلاله- فرمود: ﴿فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ﴾، آن‌گاه رسول خدا(ص) حسن و حسین(ع) را که دو فرزند او به حساب می‌آمدند، دعوت کرد و نیز فاطمه را که در موضع «نساء» او به حساب می‌آمد، خواست و نیز امیرالمؤمنین(ع) را که به حکم خداوند ـ عزوجل ـ «نفس» او به حساب می‌آمد، دعوت نمود؛ و به تحقیق ثابت شده: احدی از خلق خدا جلیل‌تر و افضل از رسول خدا(ص) نیست، پس واجب است که احدی افضل از نفس رسول خدا(ص) به حکم خداوند ـ عزوجل ـ نباشد.

اشاره امام مجتبی در خطابه بعد از صلح

امام مجتبی (ع) بعد از ماجرای صلح در حضور معاویه خطبه‌ای خواند، در ضمن آن فرمود: جدم در روز مباهله از میان جان‌ها پدرم و از میان فرزندان مرا و برادرم حسین و از میان زنان فاطمه مادرم را به همراه آورد، پس ما اهل او و گوشت و خون او هستیم. ما از او هستیم و او از ماست.

اشاره امام حسین (ع) در خطبه منا

امام حسین (ع) در جریان مراسم حج و در صحرای منی آن‌گاه که بزرگان صحابه را جمع کرد و برای آنها خطبه مفصلی خواند و از ایشان اقرار می‌گرفت، در اثنای خطبه فرمود: فرمود: شما را به خدا قسم می‏‌دهم، آیا می‏دانید که پیامبر(ص) وقتی مسیحیان نجران را به مباهله دعوت کرد کسی جز او و همسرش و دو پسرش را نیاورد؟ گفتند: آری به خدا قسم.

اشارات امام رضا (ع) در مناظرات با منکران و مخالفان

در سوال و جوابی که بین حضرت امام رضا (ع) و مأمون اتفاق افتاده این آیه شریفه و مفهوم و مصادیق آن مطرح شده است. روزی مأمون به امام رضا (ع) عرض کرد: بزرگ‌ترین فضیلت امیرالمؤمنین (ع) در قرآن کدام است؟ امام رضا (ع) فرمود: آیه مباهله. سپس حضرت آیه مباهله را تلاوت کرده و فرمود: بعد از نزول این آیه، رسول خدا، امیرالمؤمنین، فاطمه، امام حسن و امام حسین (ع) را فراخواند. این کسان به حکم خداوند متعال در جایگاه فرزندان، زنان و نفس ایشان قرار دارند. مشخص است که هیچ یک از بندگان خدای سبحان برتر و شریف‌تر از رسول خدا نیست. از همین رو می‌بایست از کسی که به حکم خداوند سبحان نفس رسول خدا است، احدی برتر نباشد. مأمون پرسید: چرا احتمال نمی‌دهید که منظور از «نفس» خود پیامبر باشد؟ حضرت فرمود: درست نیست؛ چراکه دستوردهنده، فقط می‌تواند به غیر خودش دستور دهد و دعوت کننده می‌تواند غیر خودش را به چیزی دعوت کند، درست نیست این عمل را در مورد نفس خود انجام دهد. خود را بخواند، خود را دعوت کند با پاسخ امام رضا (ع) مأمون گفت: با این جواب، دیگر سوالی نمی‌ماند.

در نقل دیگر این حادثه به شکل دیگری آمده است: مأمون از امام علی بن موسی الرضا (ع) سوال می‌کند: دلیل خلافت جد شما علی بن ابی طالب چیست؟ امام فرمود: آیه ﴿أَنْفُسَنَا﴾، که نشان می‌دهد جد ما «نفس» پیامبر است. مأمون گفت: البته اگر کلمه ﴿نِسَاءَنَا﴾ در آیه شریفه نبود!؟ امام فرمود: اگر کلمه ﴿أَبْنَاءَنَا﴾ در آیه نبود سخن تو می‌توانست درست باشد، این کلمه معنای درست ﴿أَنْفُسَنَا﴾ را نشان می‌دهد.

این مناظره کوتاه مناظره دقیقی است که با دقت کافی قابل فهم خواهد بود. امام به کلمه ﴿أَنْفُسَنَا﴾ در آیه استدلال می‌کند که نشان می‌دهد که گویی امیرالمؤمنین (ع) با پیامبر یک جان هستند، و ناگزیر تنها کسی است که می‌تواند ادامه راه پیامبر باشد، همان طور که ایشان صاحب مقام ولایت امر هستند، مقام ولایت امر بعد از ایشان را به عهده بگیرد. مأمون اشکال کرد: در آیه کلمه ﴿نِسَاءَنَا﴾ وجود دارد که نشان می‌دهد ﴿أَنْفُسَنَا﴾ به معنای مردان ماست!؟ که در حداقل می‌تواند امیر و فرزندانش حسن و حسین (ع) را در بر بگیرد و درحد اکثر می‌تواند همه مردان اصحاب را شامل شود؛ بنابراین هیچ فضیلتی برای امیر در آن نخواهد بود. امام فرمود: در آیه شریفه کلمه ﴿أَبْنَاءَنَا﴾ نیز وجود دارد که نشان می‌دهد که اگر مقصود از ﴿أَنْفُسَنَا﴾ مطلق رجال بود، دیگر ذکر ﴿أَبْنَاءَنَا﴾ در آیه لزومی نداشت؛ زیرا آنها دو نفر از سلسله مردان بودند، در ﴿أَنْفُسَنَا﴾ به معنایی که تو می‌گویی جای داشتند، دیگر نیاز به تکرار نبود.

نقل جابر بن عبدالله انصاری

جابر که از صحابه نام و نشان‌دار و بزرگ رسول خدا (ص) محسوب می‌شود، می‌گوید: آیه ﴿فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكَاذِبِينَ﴾ برای همین ماجرا نازل شده است. سپس جابر می‌گوید: منظور از ﴿أَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ﴾، پیامبر و امیرالمؤمنین (ع) هستند و منظور از ﴿أَبْنَاءَنَا﴾، حسن و حسین (ع) هستند و منظور از ﴿نِسَاءَنَا﴾ فاطمه زهراء (س) است. أن النبي (ص) بعث علياً إلى أهل نجران ليأتيه بصدقاتهم و جزيتهم.

منابع

1. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر
2. فیاض‌بخش و محسنی، ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶
3. ابراهیمی، زینب، مباهله، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۲
4. جاودان، محمد علی، جانشین پیامبر
5. رضوانی، علی اصغر، دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱