ولایت و امامت پژوهشی از منظر قرآن (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '| تعداد جلد = ↵|' به '|') |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| عنوان = [[ولایت]] و [[امامت]] | | عنوان پیشین = | ||
| عنوان | | عنوان = [[ولایت]] و [[امامت]] | ||
| عنوان پسین = پژوهشی از منظر [[قرآن]] | |||
| شماره جلد = | |||
| عنوان اصلی = | |||
| تصویر = 24108600800.jpg | | تصویر = 24108600800.jpg | ||
| اندازه تصویر = 200px | | اندازه تصویر = 200px | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۹: | ||
| ویراستار = [[سعیدرضا علی‌عسکری]] | | ویراستار = [[سعیدرضا علی‌عسکری]] | ||
| ویراستاران = | | ویراستاران = | ||
| موضوع = [[امامت]]، [[ولایت]]، [[امامت در قرآن]] | | موضوع = [[امامت]]، [[ولایت]]، [[امامت در قرآن]] | ||
| مذهب = شیعه | | مذهب = شیعه | ||
| ناشر = | | ناشر = پژوهشگاه حوزه و دانشگاه | ||
| به همت = | | به همت = | ||
| وابسته به = | | وابسته به = | ||
| محل نشر = | | محل نشر = قم، ایران | ||
| سال نشر = ۱۳۹۲ | | سال نشر = ۱۳۹۲ | ||
| چاپ = اول | | چاپ = اول | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۴: | ||
== دربارهٔ کتاب == | == دربارهٔ کتاب == | ||
در معرفی این کتاب آمده است: «در ابتدای کتاب مباحث مبنایی | در معرفی این کتاب آمده است: «در ابتدای کتاب مباحث مبنایی [[ولایت]] مانند معناشناسی آن، کارکردهای [[قرآنی]] و [[دینی]] آن و معنای اصطلاحی این واژه در [[قرآن]] و [[آموزه‌های دینی]] بیان شده و پس از آن تقسیمات [[ولایت]] در [[قرآن]]، [[شئون]] [[ولایت الهی]] و [[اولیای خدا]] در [[نظام توحیدی]] مورد تجزیه و تحلیل [[قرآنی]] قرار گرفته است. در بخش دوم کتاب به بررسی معنای [[امامت]] از منظر [[قرآن کریم]] پرداخته شده و ماهیت و [[جایگاه]] معرفتی آن و نیز [[فلسفه]] [[امامت]] در [[آموزه‌های اسلامی]] مورد شرح و بررسی قرار گرفته است. قلمرو [[شئون]] ولایی [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} در [[هدایت تکوینی]] و [[تشریعی]]، [[مشروعیت]] [[امام]] {{ع}} و [[جعل]] و تعیین [[الهی]] او، بیان شرایط و [[اوصاف امام]]، [[امامت]] [[اهل بیت]] {{عم}} در [[قرآن]]، نسبت بین [[امامت]] و [[مهدویت]] و [[ولایت]] نیابی [[فقیه]] در [[عصر غیبت]] از دیگر مندرجات مهم مطرح شده در این نوشتار است | ||
== فهرست کتاب == | == فهرست کتاب == | ||
{{فهرست اثر}} | {{فهرست اثر}} | ||
* '''مقدمه ====بخش اول: [[ولایت در قرآن]]==== | * '''مقدمه ==== بخش اول: [[ولایت در قرآن]] ==== | ||
* اشاره | * اشاره | ||
=====فصل اول: معناشناسی [[ولایت]]===== | ===== فصل اول: معناشناسی [[ولایت]] ===== | ||
* معناشناسی ولایت | * معناشناسی ولایت | ||
* اشاره | * اشاره | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۵: | ||
* چکیده فصل اول | * چکیده فصل اول | ||
* [[پرسش‌ها]] و [[پژوهش‌ها]] | * [[پرسش‌ها]] و [[پژوهش‌ها]] | ||
*منابع [[پژوهش]] | * منابع [[پژوهش]] | ||
=====فصل دوم: تقسیمات ولایت در قرآن===== | ===== فصل دوم: تقسیمات ولایت در قرآن ===== | ||
* اشاره | * اشاره | ||
* تقسیم به لحاظ [[صاحب ولایت]] (ولیّ): | * تقسیم به لحاظ [[صاحب ولایت]] (ولیّ): | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۴: | ||
* پرسش‌ها و پژوهش‌ها | * پرسش‌ها و پژوهش‌ها | ||
* منابع پژوهش | * منابع پژوهش | ||
=====فصل سوم: [[شؤون ولایت الهی]] در [[قرآن]]===== | ===== فصل سوم: [[شؤون ولایت الهی]] در [[قرآن]] ===== | ||
* اشاره | * اشاره | ||
* [[هدایت تکوینی الهی]]: | * [[هدایت تکوینی الهی]]: | ||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۷: | ||
* پرسش‌ها و پژوهش‌ها | * پرسش‌ها و پژوهش‌ها | ||
* منابع پژوهش | * منابع پژوهش | ||
=====فصل چهارم: [[ولایت اولیای الهی]] در [[نظام توحیدی]] قرآنی===== | ===== فصل چهارم: [[ولایت اولیای الهی]] در [[نظام توحیدی]] قرآنی ===== | ||
* اشاره | * اشاره | ||
* ولایت و [[توحید]] | * ولایت و [[توحید]] | ||
| خط ۱۱۱: | خط ۱۱۴: | ||
* پرسش‌ها و پژوهش‌ها | * پرسش‌ها و پژوهش‌ها | ||
* منابع پژوهش | * منابع پژوهش | ||
====بخش دوم: [[امامت در قرآن]]==== | ==== بخش دوم: [[امامت در قرآن]] ==== | ||
* اشاره | * اشاره | ||
=====فصل اول: معناشناسی [[امامت]]===== | ===== فصل اول: معناشناسی [[امامت]] ===== | ||
* اشاره | * اشاره | ||
* معنای لغوی | * معنای لغوی | ||
| خط ۱۳۹: | خط ۱۴۲: | ||
* منابع [[پژوهش]] | * منابع [[پژوهش]] | ||
=====فصل دوم: ماهیت و [[جایگاه معرفتی امامت]] در [[قرآن]]===== | ===== فصل دوم: ماهیت و [[جایگاه معرفتی امامت]] در [[قرآن]] ===== | ||
* اشاره | * اشاره | ||
* [[تبیین امامت]] قرآنی و نسبت آن با تعریف‌های رایج امامت: | * [[تبیین امامت]] قرآنی و نسبت آن با تعریف‌های رایج امامت: | ||
| خط ۱۴۶: | خط ۱۴۹: | ||
* الف)دیدگاه مشهور [[اهل سنّت]]: مستقل نبودن امامت از نبوت | * الف)دیدگاه مشهور [[اهل سنّت]]: مستقل نبودن امامت از نبوت | ||
* ب)دیدگاه مشهور [[شیعی]]: مشتق بودن امامت از نبوت | * ب)دیدگاه مشهور [[شیعی]]: مشتق بودن امامت از نبوت | ||
*نقد [[ادله]] دیدگاه نخست: | * نقد [[ادله]] دیدگاه نخست: | ||
* اطلاق مفهوم «[[امام]]» و عموم «للنّاس» در [[آیه]] | * اطلاق مفهوم «[[امام]]» و عموم «للنّاس» در [[آیه]] | ||
* اختصاص امامت به [[معصومان]] | * اختصاص امامت به [[معصومان]] | ||
| خط ۱۶۵: | خط ۱۶۸: | ||
* پرسش‌ها و پژوهش‌ها | * پرسش‌ها و پژوهش‌ها | ||
* منابع پژوهش | * منابع پژوهش | ||
=====فصل سوم: [[فلسفۀ امامت]]===== | ===== فصل سوم: [[فلسفۀ امامت]] ===== | ||
* اشاره | * اشاره | ||
* مبانی نظری فلسفۀ [[امامت در قرآن]]: | * مبانی نظری فلسفۀ [[امامت در قرآن]]: | ||
| خط ۱۹۳: | خط ۱۹۶: | ||
* منابع [[پژوهش]] | * منابع [[پژوهش]] | ||
=====فصل چهارم: قلمرو [[شؤون ولایی امام]]: (۱) [[هدایت تکوینی]]===== | ===== فصل چهارم: قلمرو [[شؤون ولایی امام]]: (۱) [[هدایت تکوینی]] ===== | ||
* اشاره | * اشاره | ||
* هدایت تکوینی عام: | * هدایت تکوینی عام: | ||
| خط ۲۳۴: | خط ۲۳۷: | ||
* پرسش‌ها و پژوهش‌ها | * پرسش‌ها و پژوهش‌ها | ||
* منابع پژوهش | * منابع پژوهش | ||
=====فصل پنجم: قلمرو شوؤن ولایی امام: (۲) [[هدایت تشریعی]]===== | ===== فصل پنجم: قلمرو شوؤن ولایی امام: (۲) [[هدایت تشریعی]] ===== | ||
* اشاره | * اشاره | ||
* هدایت تشریعی عام | * هدایت تشریعی عام | ||
| خط ۲۴۱: | خط ۲۴۴: | ||
* بحثی در آیات [[حاکمیت دینی]]: | * بحثی در آیات [[حاکمیت دینی]]: | ||
* گروه اول: آیات شوؤن ولایی [[حکومتی]] برخی [[پیامبران]]: | * گروه اول: آیات شوؤن ولایی [[حکومتی]] برخی [[پیامبران]]: | ||
* الف) [[خلافت]] و [[حاکمیت]] [[حضرت داوود]]{{ع}} | * الف) [[خلافت]] و [[حاکمیت]] [[حضرت داوود]] {{ع}} | ||
* ب) حاکمیت و [[مُلک]] [[حضرت سلیمان]]{{ع}} | * ب) حاکمیت و [[مُلک]] [[حضرت سلیمان]] {{ع}} | ||
* ج) حاکمیت و مُلک [[حضرت یوسف]]{{ع}} | * ج) حاکمیت و مُلک [[حضرت یوسف]] {{ع}} | ||
* د) [[فرمانروایی عموم پیامبران]] | * د) [[فرمانروایی عموم پیامبران]] | ||
* ه) مُلک [[عظیم]] آل‌ابراهیم{{ع}} | * ه) مُلک [[عظیم]] آل‌ابراهیم {{ع}} | ||
* و) حاکمیت و فرمانروایی [[پیامبر اکرم]]{{صل}} | * و) حاکمیت و فرمانروایی [[پیامبر اکرم]] {{صل}} | ||
* گروه دوم: [[آیات فرمانروایی اولوالامر]]: | * گروه دوم: [[آیات فرمانروایی اولوالامر]]: | ||
* نکتۀ اول | * نکتۀ اول | ||
| خط ۲۶۵: | خط ۲۶۸: | ||
* منابع [[پژوهش]] | * منابع [[پژوهش]] | ||
=====فصل ششم: [[مشروعیت امام]] و [[جعل]] و [[تعیین الهی]]===== | ===== فصل ششم: [[مشروعیت امام]] و [[جعل]] و [[تعیین الهی]] ===== | ||
* اشاره | * اشاره | ||
* [[ادله]] و شواهد [[الهی بودن منشأ امامت]]: | * [[ادله]] و شواهد [[الهی بودن منشأ امامت]]: | ||
| خط ۳۰۵: | خط ۳۰۸: | ||
* پرسش‌ها و پژوهش‌ها | * پرسش‌ها و پژوهش‌ها | ||
* منابع پژوهش | * منابع پژوهش | ||
=====فصل هفتم: شرایط و [[اوصاف امام]]===== | ===== فصل هفتم: شرایط و [[اوصاف امام]] ===== | ||
* اشاره | * اشاره | ||
* [[علم امام]]: | * [[علم امام]]: | ||
| خط ۳۲۹: | خط ۳۳۲: | ||
* منابع [[پژوهش]] | * منابع [[پژوهش]] | ||
=====فصل هشتم: [[امامت اهلبیت]]{{ع}} در [[قرآن]]===== | ===== فصل هشتم: [[امامت اهلبیت]] {{ع}} در [[قرآن]] ===== | ||
* اشاره | * اشاره | ||
* چرایی عدم تصریح به [[نام امامان]] اهلبیت در قرآن | * چرایی عدم تصریح به [[نام امامان]] اهلبیت در قرآن | ||
* نگاهی به گونه‌های ادلۀ امامت اهلبیت{{ع}} در قرآن | * نگاهی به گونه‌های ادلۀ امامت اهلبیت {{ع}} در قرآن | ||
* [[آیۀ ولایت]]: | * [[آیۀ ولایت]]: | ||
* محور اول: مفردات [[آیه]] | * محور اول: مفردات [[آیه]] | ||
| خط ۳۵۴: | خط ۳۵۷: | ||
* محور پنجم: شواهد بیرونی آیه | * محور پنجم: شواهد بیرونی آیه | ||
* [[آیه تطهیر]]: | * [[آیه تطهیر]]: | ||
* الف) دلالت آیه بر [[عصمت اهلبیت]]{{ع}} | * الف) دلالت آیه بر [[عصمت اهلبیت]] {{ع}} | ||
* محور اول: مفردات آیه | * محور اول: مفردات آیه | ||
* محور دوم: ساختار آیه | * محور دوم: ساختار آیه | ||
| خط ۳۶۲: | خط ۳۶۵: | ||
* گزارشی از [[روایات]] [[سبب نزول]] | * گزارشی از [[روایات]] [[سبب نزول]] | ||
* بررسی مدلول روایات | * بررسی مدلول روایات | ||
* ب) شواهد دال بر [[ادعای امامت]] از سوی اهلبیت{{ع}} | * ب) شواهد دال بر [[ادعای امامت]] از سوی اهلبیت {{ع}} | ||
* آیۀ [[مودّت]]: | * آیۀ [[مودّت]]: | ||
* محور اول: مفردات آیه | * محور اول: مفردات آیه | ||
* محور دوم: ساختار آیه | * محور دوم: ساختار آیه | ||
* محور سوم: سیاق معنایی: | * محور سوم: سیاق معنایی: | ||
* وجه اول: [[مهرورزی]] با [[پیامبر]]{{صل}} به خاطر رابطۀ نزدیک با [[خویشاوندی]] | * وجه اول: [[مهرورزی]] با [[پیامبر]] {{صل}} به خاطر رابطۀ نزدیک با [[خویشاوندی]] | ||
* وجه دوم: مودّت نسبت به [[اعمال عبادی]] و اسباب [[تقرّب الهی]] | * وجه دوم: مودّت نسبت به [[اعمال عبادی]] و اسباب [[تقرّب الهی]] | ||
* وجه سوم: مودّت نسبت به [[اقارب]] و [[خویشاوندان]] خود | * وجه سوم: مودّت نسبت به [[اقارب]] و [[خویشاوندان]] خود | ||
* وجه چهارم: مودّت نسبت به اقارب و [[خویشاوندان پیامبر]]{{صل}} | * وجه چهارم: مودّت نسبت به اقارب و [[خویشاوندان پیامبر]] {{صل}} | ||
* محور چهارم: سیاق پیرامونی | * محور چهارم: سیاق پیرامونی | ||
* محور پنجم: شواهد بیرونی | * محور پنجم: شواهد بیرونی | ||
| خط ۳۷۶: | خط ۳۷۹: | ||
* پرسش‌ها و پژوهش‌ها | * پرسش‌ها و پژوهش‌ها | ||
* منابع پژوهش | * منابع پژوهش | ||
=====فصل نهم: [[امامت و مهدویت]]===== | ===== فصل نهم: [[امامت و مهدویت]] ===== | ||
* اشاره | * اشاره | ||
* [[مهدویت در قرآن]] | * [[مهدویت در قرآن]] | ||
| خط ۳۸۵: | خط ۳۸۸: | ||
* پرسش‌ها و پژوهش‌ها | * پرسش‌ها و پژوهش‌ها | ||
* منابع پژوهش | * منابع پژوهش | ||
=====فصل دهم: [[ولایت]] نیابی [[فقیه]]===== | ===== فصل دهم: [[ولایت]] نیابی [[فقیه]] ===== | ||
* اشاره | * اشاره | ||
* مسئله [[ولایت فقیه]] و شرایط و مراتب آن: | * مسئله [[ولایت فقیه]] و شرایط و مراتب آن: | ||
نسخهٔ ۲۳ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۵۷
| ولایت و امامت پژوهشی از منظر قرآن | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | محمد اسعدی |
| زیر نظر | محسن اراکی |
| ویراستار | سعیدرضا علی‌عسکری |
| موضوع | امامت، ولایت، امامت در قرآن |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۹۲ ش |
| چاپ | اول |
| تعداد صفحه | ۵۰۴ |
| شابک | ۹۷۸-۶۰۰-۹۴۱۵۹-۰-۸ |
| شماره ملی | ۳۱۱۰۸۰۴ |
ولایت و امامت پژوهشی از منظر قرآن کتابی است که به بررسی و پژوهش در زمینه ولایت و امامت و تبیین ابعاد و مبانی آن می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر محمد اسعدی است. این کتاب زیر نظر محسن اراکی به رشته تحریر درآمده است. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ناشر این کتاب است
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «در ابتدای کتاب مباحث مبنایی ولایت مانند معناشناسی آن، کارکردهای قرآنی و دینی آن و معنای اصطلاحی این واژه در قرآن و آموزه‌های دینی بیان شده و پس از آن تقسیمات ولایت در قرآن، شئون ولایت الهی و اولیای خدا در نظام توحیدی مورد تجزیه و تحلیل قرآنی قرار گرفته است. در بخش دوم کتاب به بررسی معنای امامت از منظر قرآن کریم پرداخته شده و ماهیت و جایگاه معرفتی آن و نیز فلسفه امامت در آموزه‌های اسلامی مورد شرح و بررسی قرار گرفته است. قلمرو شئون ولایی امام معصوم (ع) در هدایت تکوینی و تشریعی، مشروعیت امام (ع) و جعل و تعیین الهی او، بیان شرایط و اوصاف امام، امامت اهل بیت (ع) در قرآن، نسبت بین امامت و مهدویت و ولایت نیابی فقیه در عصر غیبت از دیگر مندرجات مهم مطرح شده در این نوشتار است
فهرست کتاب
- مقدمه ==== بخش اول: ولایت در قرآن ====
- اشاره
فصل اول: معناشناسی ولایت
- معناشناسی ولایت
- اشاره
- معنای لغوی:
- ماده اصلی ولایت
- هیئت‌های فعلی مادۀ ولی
- واژۀ «ولایت»
- واژۀ «ولیّ»
- واژۀ «مَولی»:
- سخنی دربارۀ تفسیر لغوی مَولی به اَولی
- کاربرد دینی:
- الف) حوزۀ قرآنی:
- هیئت‌های فعلی مادۀ ولیّ
- واژۀ ولایت:
- الف)آیۀ ۷۲ سورۀ انفال
- ب) آیۀ ۴۳ و ۴۴ سورۀ کهف
- واژۀ ولیّ
- واژۀ مولی:
- ب) حوزۀ روایی
- مصطلح علمی:
- حوزۀ فقه اسلامی
- حوزه کلام اسلامی
- حوزۀ عرفان اسلامی
- چکیده فصل اول
- پرسش‌ها و پژوهش‌ها
- منابع پژوهش
فصل دوم: تقسیمات ولایت در قرآن
- اشاره
- تقسیم به لحاظ صاحب ولایت (ولیّ):
- ولایت الهی، ولایت اولیای الهی، ولایت شیطانی و ولایت عمومی
- تقسیم به لحاظ مراتب ولایت:
- ولایت استقلالی و بالا‌صاله، ولایت غیر استقلالی و بالعرض
- ولایت استقلالی و بالا‌صاله
- ولایت غیراستقلالی و ولایت بالعرض|بالعرض
- تقسیم به لحاظ متعلَّق ولایت:
- ولایت تکوینی و تشریعی، ولایت ظاهری و باطنی
- ولایت تکوینی، ولایت تشریعی:
- الف) ولایت تکوینی
- ب) ولایت تشریعی
- ولایت باطنی، ولایت ظاهری
- تقسیم به لحاظ قلمرو ولایت (مولّی علیه):
- ولایت عام، ولایت خاص
- تقسیم به لحاظ ابعاد ولایت:
- ایجابی و سلبی فردی و اجتماعی روحی، علمی و عملی
- بُعد ایجابی و سلبی
- بُعد فردی و اجتماعی
- بُعد روحی، علمی و عملی:
- الف) بُعد روحی
- ب) بُعد علمی
- ج) بُعد عملی
- چکیدۀ فصل دوم
- پرسش‌ها و پژوهش‌ها
- منابع پژوهش
فصل سوم: شؤون ولایت الهی در قرآن
- اشاره
- هدایت تکوینی الهی:
- هدایت تکوینی عام:
- الف) بُعد روحی
- ب) بُعد علمی
- ج) بُعد عملی
- هدایت تشریعی الهی:
- هدایت تشریعی عام
- هدایت تشریعی خاص
- چکیدۀ فصل سوم
- پرسش‌ها و پژوهش‌ها
- منابع پژوهش
فصل چهارم: ولایت اولیای الهی در نظام توحیدی قرآنی
بخش دوم: امامت در قرآن
- اشاره
فصل اول: معناشناسی امامت
- اشاره
- معنای لغوی
- کاربرد دینی:
- الف) حوزۀ قرآنی
- ب) حوزۀ روایی
- مصطلح علمی:
- حوزۀ فقه اسلامی
- حوزۀ کلام اسلامی
- حوزۀ عرفان اسلامی
- امامت و مفاهیم مرتبط در کاربرد‌های قرآنی:
- امامت و نبوت و رسالت:
- الف) نسبت نبوت و رسالت
- ب) نسبت امامت با نبوت و رسالت
- امامت و خلافت
- امامتو ولایت:
- زاویۀ نخست: امامت و ولایت تشریعی و ظاهری
- زاویۀ دوم: امامت و ولایت تکوینی و باطنی
- امامت و مُلک
- امامت و حُکم
- امامت و وزارت
- امامت و هدایت
- چکیدۀ فصل اول
- پرسش‌ها و پژوهش‌ها
- منابع پژوهش
فصل دوم: ماهیت و جایگاه معرفتی امامت در قرآن
- اشاره
- تبیین امامت قرآنی و نسبت آن با تعریف‌های رایج امامت:
- تبیین امامت قرآنی:
- نکته یکم: استقلال مقام امامت از مقام نبوت و رسالت:
- الف)دیدگاه مشهور اهل سنّت: مستقل نبودن امامت از نبوت
- ب)دیدگاه مشهور شیعی: مشتق بودن امامت از نبوت
- نقد ادله دیدگاه نخست:
- اطلاق مفهوم «امام» و عموم «للنّاس» در آیه
- اختصاص امامت به معصومان
- اختصاص امامت به مصداق اکمل به دلیل امتنان
- پشتوانه‌های تفسیری دیدگاه دوم:
- ابتلا به کلمات و نسبت آن با نصب و جعل امامت در آیه
- امامت و عهدالهی در ذیل آیه
- نکته دوم: نصب و جعل الهی امامان همسان نبوت و رسالت
- نکتۀ سوم: قوام امامت به هدایت خاص
- امامت قرآنی و تلقی شیعی امامت خاصه
- امامت قرآنی و تعریف‌های علمی امامت
- ماهیت علمی امامت قرآنی
- جایگاه معرفتی امامت قرآنی:
- امامت و اصول دین
- امامت و ضروریات دینی
- امامت و مسئله کفر و ایمان
- چکیده فصل دوم
- پرسش‌ها و پژوهش‌ها
- منابع پژوهش
فصل سوم: فلسفۀ امامت
- اشاره
- مبانی نظری فلسفۀ امامت در قرآن:
- خلافت الهی اولیای خدا در زمین:
- تقسیم اول: انواع خلافت به لحاظ خلیفه
- تقسیم دوم: انواع خلافت بهلحاظ ماهیت خلافت
- تقسیم سوم: انواع خلافت به لحاظ متعلَّق خلافت
- تحلیل و بررسی آیات:
- مدعای اول: خاص بودن خلافت
- مدعای دوم: الهی بودن خلافت
- مدعای سوم: استمرار خلافت
- مدعای چهارم: شمول خلافت
- ضرورت رسالت الهی به عنوان تجلی ولایت الله بر انسان‌ها
- جاودانگی هدایت الهی و دینی:
- یک) هدایتگری، سنّت مستمرّ الهی
- دو) حضور همیشگی هادیان الهی در میان امت‌ها و اقوام
- سه) حقیقت شب قدر و فضایل ماندگار آن
- پیان‌پذیری وحی و نبوت تشریعی
- مراتب کمال انسانی و ابعاد هدایت الهی
- فلسفۀ امامت:
- فلسفۀ وجودی امامت: خلافت الهی
- تقریر نخست
- تقریر دوم
- فلسفۀ غایی امامت: هدایت الهی
- چکیدۀ فصل سوم
- پرسش‌ها و پژوهش‌ها
- منابع پژوهش
فصل چهارم: قلمرو شؤون ولایی امام: (۱) هدایت تکوینی
- اشاره
- هدایت تکوینی عام:
- بُعد روحی هدایت تکوینی عام
- بُعد علمی هدایت تکوینی عام
- بُعد عملی هدایت تکوینی عام
- تصرف عملی در کائنات:
- دیدگاه اول
- دیدگاه دوم
- بررسی مبانی دیدگاه دوم
- بررسی دلالت مستندات شواهد قرآنی دیدگاه دوم
- مستند اول: آیات خلافت الهی اولیا:
- الف) مفاد «جعل خلیفه» در آیۀ ۳۰ سوره بقره
- ب) مسئله تعلیم اسماء به خلیفه در آیه ۳۱ سوره بقره
- بررسی اجمالی دو تفسیر نخست
- تبیین تفسیر سوم
- مناقشه‌هایی در تفسیر سوم:
- مناقشه اول: مخالفت با ظاهر آیات
- مناقشه دوم: موافقت نداشتن با ظاهر روایات
- مناقشه سوم: نقد‌پذیری مبنای فلسفی
- تفسیری دیگر
- مستند دوم: آیات علمالکتاب
- دخالت در سرنوشت اخروی اعمال:
- مستند اول: آیات اصحاب اعراف
- بررسی دیدگاه‌ها
- مستند دوم: آیۀ دعوت مردم با امام
- هدایت تکوینی خاص:
- بُعد روحی هدایت تکوینی خاص
- بعد علمی هدایت تکوینی خاص
- بُعد عملی هدایت تکوینی خاص
- هدایت باطنی:
- دستۀ اول: آیات حاکی از اطلاق هدایت
- دستۀ دوم: آیات هدایت باطنی:
- بررسی شاهد نخست
- بررسی شاهد دوم
- بررسی شاهد سوم
- نتیجۀ بررسی مستند‌ها
- شفاعت اخروی
- چکیدۀ فصل چهارم
- پرسش‌ها و پژوهش‌ها
- منابع پژوهش
فصل پنجم: قلمرو شوؤن ولایی امام: (۲) هدایت تشریعی
- اشاره
- هدایت تشریعی عام
- هدایت تشریعی خاص:
- بحثی دربارۀ «تفویض» در تشریع نظری
- بحثی در آیات حاکمیت دینی:
- گروه اول: آیات شوؤن ولایی حکومتی برخی پیامبران:
- الف) خلافت و حاکمیت حضرت داوود (ع)
- ب) حاکمیت و مُلک حضرت سلیمان (ع)
- ج) حاکمیت و مُلک حضرت یوسف (ع)
- د) فرمانروایی عموم پیامبران
- ه) مُلک عظیم آل‌ابراهیم (ع)
- و) حاکمیت و فرمانروایی پیامبر اکرم (ص)
- گروه دوم: آیات فرمانروایی اولوالامر:
- نکتۀ اول
- نکتۀ دوم:
- الف) زمامداران مسلمان
- ب) فرماندهان سرایا
- ج) عالمان دین
- د) اجماع اهل حلّ و عقد
- بررسی و نقد
- بحثی در قلمرو شوؤن حکومتی امام:
- پرسش اول
- پرسش دوم:
- تقریر اول
- تقریر دوم
- پرسش سوم
- چکیدۀ فصل پنجم
- پرسش‌ها و پژوهش‌ها
- منابع پژوهش
فصل ششم: مشروعیت امام و جعل و تعیین الهی
- اشاره
- ادله و شواهد الهی بودن منشأ امامت:
- جایگاه الهی امامت در قرآن
- الهی بودن شوؤن امامت در قرآن
- تقریر قرآنی قاعده امامت
- لازمۀ اوصاف خاص امام در قرآن
- نقد و بررسی ادلۀ نظریۀ منشأ انسانی امامت:
- حق‌الناس بودن امامت:
- خطابات قضایی و حقوقی به عامۀ مردم
- نقد و بررسی
- قیام مردم به قسط، فلسفۀ رسالت و نبوت
- نقد و بررسی
- رسالت ابلاغی پیامبران
- نقد و بررسی
- مشروعیت‌بخشی به رأی مردم:
- آیات مشاوره و شورا:
- نقد و بررسی
- آیات بیعت:
- نقد و بررسی
- آیات مستند حجیت اجماع:
- نقد و بررسی
- آیات مشروعیت پادشاهی برخی ملوک:
- نقد و بررسی
- آیات اطاعت از اولی‌الامر:
- نقد و بررسی
- اختصاص امامت الهی به انبیا:
- نقد و بررسی
- تفاوت اصطلاحی مفهوم قرآنی «حکم» با مفهوم عرفی سیاسی آن:
- نقد و بررسی:
- ادعای نخست: تکوینی بودن حاکمیت الهی
- ادعای دوم: الهی بودن اصل حکم و تشریع، نه منشأحکومت
- ادعای سوم: تفسیر حکم به قضا و داوری در مخاصمه‌ها
- ناسازگاری دین با حکومت:
- نقد و بررسی
- تجربۀ حکومتی با پیامبران الهی:
- نقد و بررسی
- چکیدۀ فصل ششم
- پرسش‌ها و پژوهش‌ها
- منابع پژوهش
فصل هفتم: شرایط و اوصاف امام
- اشاره
- علم امام:
- امکان و تحقق علوم غیبی برای اولیای الهی
- اولیای الهی و شهادت بر اعمال
- اولیای الهی و علمالکتاب
- امامان و روح امر‌اللهی
- عصمت امام:
- معناشناسی عصمت
- مسئلۀ عصمت در مباحث اعتقادی
- عصمت امام در قرآن
- تحلیل قرآنی عصمت
- آیات عصمت امام:
- الف) آیۀ ابتلاء:
- بخش نخست آیه: «إنًی جَاعِلُکِ لِلنَّاسِ إمَامًا»
- بخش اخیر آیه: «...قَالَ لاَینَالُ عَهدِی الضَّالِمِینَ»
- ب)آیۀ اولی‌الامر:
- نکته
- ج) آیات هدایت
- د) آیۀ صادقین
- چکیدۀ فصل هفتم
- پرسش‌ها و پژوهش‌ها
- منابع پژوهش
فصل هشتم: امامت اهلبیت (ع) در قرآن
- اشاره
- چرایی عدم تصریح به نام امامان اهلبیت در قرآن
- نگاهی به گونه‌های ادلۀ امامت اهلبیت (ع) در قرآن
- آیۀ ولایت:
- محور اول: مفردات آیه
- محور دوم: ساختار آیه
- محور سوم: سیاق معنایی آیه
- محور چهارم: سیاق پیرامونی آیه
- محور پنجم: شواهد بیرونی آیه
- بررسی پرسش‌ها
- آیۀ اکمال:
- محور اول: مفردات آیه
- محور دوم: ساختار آیه
- محور سوم: سیاق معنایی
- محور چهارم: سیاق پیرامونی
- محور پنجم: شواهد بیرونی
- فخر رازی و دلالت آیه
- آیۀ تبلیغ:
- محور اول: مفردات آیه
- محور دوم: ساختار آیه
- محور سوم: سیاق معنایی آیه
- محور چهارم: سیاق پیرامونی آیه
- محور پنجم: شواهد بیرونی آیه
- آیه تطهیر:
- الف) دلالت آیه بر عصمت اهلبیت (ع)
- محور اول: مفردات آیه
- محور دوم: ساختار آیه
- محور سوم: سیاق معنایی
- محور چهارم: سیاق پیرامونی
- محور پنجم: شواهد بیرونی
- گزارشی از روایات سبب نزول
- بررسی مدلول روایات
- ب) شواهد دال بر ادعای امامت از سوی اهلبیت (ع)
- آیۀ مودّت:
- محور اول: مفردات آیه
- محور دوم: ساختار آیه
- محور سوم: سیاق معنایی:
- وجه اول: مهرورزی با پیامبر (ص) به خاطر رابطۀ نزدیک با خویشاوندی
- وجه دوم: مودّت نسبت به اعمال عبادی و اسباب تقرّب الهی
- وجه سوم: مودّت نسبت به اقارب و خویشاوندان خود
- وجه چهارم: مودّت نسبت به اقارب و خویشاوندان پیامبر (ص)
- محور چهارم: سیاق پیرامونی
- محور پنجم: شواهد بیرونی
- چکیده فصل هشتم
- پرسش‌ها و پژوهش‌ها
- منابع پژوهش
فصل نهم: امامت و مهدویت
- اشاره
- مهدویت در قرآن
- غیبت امام و نسبت آن با فلسفۀ امامت:
- نقد و بررسی
- نقد و بررسی
- چکیدۀ فصل نهم
- پرسش‌ها و پژوهش‌ها
- منابع پژوهش
فصل دهم: ولایت نیابی فقیه
- اشاره
- مسئله ولایت فقیه و شرایط و مراتب آن:
- مرتبۀ اول: ولایت به معنای اصطلاحی خاص
- مرتبۀ دوم: ولایت به معنای اصطلاحی عام
- پشتوانۀ قرآنی ولایت فقیه:
- دستۀ اول: آیات ناظر به نظریۀ توحیدی ولایت و امامت
- دستۀ دوم: آیات بیانگر برخی شوؤن اجتماعی و قضایی اسلام و ضرورت تصدّی و اجرای آنها
- دستۀ سوم: آیات ولایت، امامت و قضاوت برخی پیامبران و اوصیای ایشان
- دستۀ چهارم: آیات اطاعت و مرجعیت اجتماعی اولو‌الأمر
- بررسی دلالت آیات
- تحلیلی از چالش‌های نظریۀ ولایت فقیه
- چکیدۀ فصل دهم
- پرسش‌ها و پژوهش‌ها
- منابع پژوهش
- منابع و مآخذ
- نمایه‌ها.[۱]
دربارهٔ پدیدآورندگان
| محسن اراکی (ناظر) |
|---|
 |
| محمد اسعدی (پدیدآورنده) |
|---|
 |