زینب بنت جحش: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
 
(۴۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{خرد}}
{{مدخل مرتبط
{{همسران پیامبر}}
| موضوع مرتبط = همسران پیامبر خاتم
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| عنوان مدخل =  
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[پیامبر خاتم]]''' است. "'''زینب بنت جحش'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| مداخل مرتبط = [[زینب بنت جحش در قرآن]] - [[زینب بنت جحش در تراجم و رجال]] - [[زینب بنت جحش در تاریخ اسلامی]]
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| پرسش مرتبط  =  
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[زینب بنت جحش در حدیث]] | [[زینب بنت جحش در نهج البلاغه]] | [[زینب بنت جحش در تاریخ اسلامی]]</div>
}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[زینب بنت جحش (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


==مقدمه==
{{جعبه اطلاعات همسران پیامبر خاتم
*[[زینب بنت جحش]]، مکنّی به ام‌الحکم<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۷، ص۱۰۴.</ref>، یکی از [[زنان]] مشهور [[صدر اسلام]] و از [[همسران رسول خدا]]{{صل}} بود. او پیش از [[ازدواج با پیامبر اکرم]]{{صل}} "بره" نام داشت؛ اما پس از آن، [[حضرت]]، وی را [[زینب]] نام نهاد<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۴، ص۱۸۴۹؛ خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۳، ص۶۶.</ref>. او، زنی [[زیبا]]<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۶۰۷؛ خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۲، ص۶۶.</ref>، [[پارسا]] و [[بخشنده]] بود. وی در سال بیست [[هجری]] در [[مدینه]] [[وفات]] کرد و در [[بقیع]] به [[خاک]] سپرده شد<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت جحش (مقاله)|زینب بنت جحش]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۸۶.</ref>.
| نام = زینب بنت جحش
| همسر = اولین همسر زید بن حارثه، سپس ازدواج با رسول خدا{{صل}}
| تصویر = امهات_المؤمنین.png
| اندازه تصویر =
| نسب = زینب بنت جحش بن رئاب بن قیس بن یعمر بن صبره بن مره بن کبیر بن غنم بن دودان بن اسد بن خزیمه
| ملقب به = ام‌الحکم
| تاریخ تولد = حدود بیست سال پیش از بعثت
| محل تولد = مکه
| نام پدر = جَحْش بن رئاب بن یَعْمُر
| نام مادر = امیمه دختر عبدالمطلب
| قبیله = بنی ‌غنم بن دودان
| تاریخ عقد = قول مشهور ۵ هجری
| سن به هنگام عقد = حدود ۳۵ سال
| فرزندان =
| محل درگذشت = مدینه
| تاریخ درگذشت = ۲۰ هجری
| طول عمر = ۵۳ سال
| آرامگاه = قبرستان بقیع
}}


==[[نسب]] ایشان==
'''زینب بنت جحش''' یکی از [[زنان]] مشهور صدر [[اسلام]] و از [[همسران رسول خدا]]{{صل}} بود که بعد از جدا شدن از شوهر اولش یعنی زید به [[ازدواج]] [[رسول اکرم]]{{صل}} درآمد. او زنی [[پارسا]] و [[بخشنده]] بود که در سال بیست هجری در [[مدینه]] [[وفات]] کرد و در [[بقیع]] به خاک سپرده شد.
*[[نسب]] کامل او، [[زینب بنت جحش بن رئاب بن قیس بن یعمر بن صبره بن مره بن کبیر بن غنم بن دودان بن اسد بن خزیمه]] است<ref>ابن قتیبه، المعارف، ص۱۳۵؛ ابوجعفر محمد ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۸۵؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۴، ص۱۸۴۹.</ref>. مادرش نیز امیمه دختر [[عبدالمطلب]] و عمه [[پیغمبر]]{{صل}} بود<ref>احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۰؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۴، ص۱۸۴۹؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۴۹۷.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت جحش (مقاله)|زینب بنت جحش]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۸۶.</ref>.


==[[ازدواج با رسول خدا]]{{صل}}==
== مقدمه ==
*او از متقدمان [[اسلام]] و از اول [[مهاجران]] به شمار می‌رود<ref>دائرة المعارف الاسلامیه، ج۱۱، ص۲۸؛ ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۲۲۵.</ref>. [[پیامبر]] او را که از خانواده‌ای متمول و بزرگ در [[مکه]] بود برای پسر خوانده‌اش، [[زید بن حارثه]] خواستگاری کرد؛ اما وی از [[ازدواج]] با [[زید]] [[امتناع]] ورزید؛ تا اینکه [[آیه]] ۳۶ [[سوره احزاب]] نازل شد: {{متن قرآن|وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِينًا}}<ref>«و چون خداوند و فرستاده او به کاری فرمان دهند سزیده هیچ مرد و زن مؤمنی نیست که آنان را در کارشان گزینش (دیگری) باشد؛ هر کس از خدا و فرستاده‌اش نافرمانی کند به گمراهی آشکاری افتاده است» سوره احزاب، آیه ۳۶.</ref>.
زینب بنت جحش، مکنّی به ام‌الحکم<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۷، ص۱۰۴.</ref>، یکی از [[زنان]] مشهور [[صدر اسلام]] و از [[همسران رسول خدا]] {{صل}} بود. او پیش از [[ازدواج با پیامبر اکرم]] {{صل}} "بره" نام داشت؛ اما پس از آن، حضرت، وی را [[زینب]] نام نهاد<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۴، ص۱۸۴۹؛ خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۳، ص۶۶.</ref>. او، زنی [[زیبا]]<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۶۰۷؛ خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۲، ص۶۶.</ref>، [[پارسا]] و [[بخشنده]] بود. وی در سال بیست [[هجری]] در [[مدینه]] [[وفات]] کرد و در [[بقیع]] به [[خاک]] سپرده شد<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت جحش (مقاله)|مقاله «زینب بنت جحش»]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۸۶.</ref>.
*پس از [[نزول]] این [[آیه]]، [[زینب]] به [[ازدواج]] با [[زید]] [[رضایت]] داد؛ اما [[اختلاف]] و مشاجره‌هایشان، [[زندگی]] را به کام آنان تلخ کرد و باعث [[شکایت]] مکرر [[زید]] از [[زینب]] به [[رسول خدا]]{{صل}} شد. گویا منشأ این [[اختلاف]]، [[تفاخر]] [[زینب]] و [[تکبر]] و زبان‌درازی و بداخلاقی او بود<ref>احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۴.</ref>؛ اما [[پیامبر]]{{صل}} هر بار [[زید]] را به [[مدارا]] و نگهداری [[همسر]] توصیه می‌کرد{{متن قرآن|وَإِذْ تَقُولُ لِلَّذِي أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَأَنْعَمْتَ عَلَيْهِ أَمْسِكْ عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَاتَّقِ اللَّهَ وَتُخْفِي فِي نَفْسِكَ مَا اللَّهُ مُبْدِيهِ وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَاهُ فَلَمَّا قَضَى زَيْدٌ مِنْهَا وَطَرًا زَوَّجْنَاكَهَا لِكَيْ لَا يَكُونَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ حَرَجٌ فِي أَزْوَاجِ أَدْعِيَائِهِمْ إِذَا قَضَوْا مِنْهُنَّ وَطَرًا وَكَانَ أَمْرُ اللَّهِ مَفْعُولًا}} <ref>«و (یاد کن) آنگاه را که به کسی که خداوند و خود تو بدو نعمت رسانده بودید گفتی که: همسرت را برای خویش نگه دار (و طلاق مده) و از خداوند پروا کن و چیزی را که خداوند آشکار کننده آن بود در دل نگه می‌داشتی و از مردم می‌ترسیدی در حالی که خداوند سزاوارتر بود که از او بترسی و چون زید نیازی از او برآورد او را به همسری تو درآوردیم تا مؤمنان را در ازدواج با همسران (طلاق داده) پسرخواندگانشان چون نیازی را از آنان برآورده باشند تنگنایی نباشد و فرمان خداوند انجام‌یافتنی است» سوره احزاب، آیه ۳۷؛ همچنین ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۱؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۴ به بعد.</ref>.
*سرانجام در پی این ناسازگاری‌ها، [[زید]]، [[صلاح]] خویش و [[زینب]] را در جدایی دانست؛ از این‌رو، او را [[طلاق]] داد. پس از پایان عده [[زینب]]، [[رسول خدا]]{{صل}} به [[فرمان الهی]] برای از بین بردن این رسم [[جاهلی]] از [[زینب]] خواستگاری کرد. آن رسم، این بود که [[همسر]] پسر خوانده را عروس شخص می‌شمردند؛ از این‌رو، او را به [[پدر]] شوهر [[محرم]] می‌دانستند<ref>دائرة المعارف تشیع، ج۸، ص۵۹۷.</ref>.
*زمانی که [[زینب]] از [[نزول]] این [[آیات]] و خواستگاری [[حضرت]] از ایشان باخبر شد از فرط [[شادی]]، [[سجده شکر]] به جا آورد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۱.</ref> و به شکرانه این [[نعمت الهی]] دو ماه [[روزه]] گرفت<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۱.</ref>.
*برادرش، [[ابواحمد بن جحش]] او را با مهریه چهارصد درهم<ref>احمد بن علی مقریزی، إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة والمتاع، ج۶، ص۶۰.</ref> به [[عقد]] [[پیامبر]] در آورد<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۶۴۴.</ref>. بدین ترتیب [[زینب بنت جحش]] در اواخر [[سال پنجم هجرت]] در سن ۳۵ سالگی به [[خانه رسول خدا]]{{صل}} وارد شد<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۶۰۸؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۳؛ ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج۱، ص۱۵۵.</ref>. [[حضرت]] در روز عروسی‌اش غذایی از گوشت و نان تدارک دید و همه [[مردم]] را [[دعوت]] کرد<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۴، ص۱۸۴۹؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۴.</ref>.
*برخی [[مفسران]] و مؤرخان در باب چگونگی [[ازدواج]] [[رسول الله]]{{صل}} با [[زینب بنت جحش]]، [[روایات]] سخیف، ضعیف و مذمومی را [[نقل]] کرده‌اند که بی‌تردید، وجود [[مقدس]] آن [[حضرت]] از این اتهامات، بری بوده است<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۶۰۷؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۰؛ ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۲۲۶ به بعد.</ref>.
*[[زینب]]، همواره به ازدواجش با [[رسول خدا]]{{صل}} [[افتخار]] می‌کرد. او گاهی خطاب به [[پیامبر]]{{صل}} می‌گفت: "من به سه جهت مثل دیگر زنانت نیستم: اول اینکه جد من و تو یکی است؛ دوم اینکه [[عقد]] من و تو را [[خداوند]] در [[آسمان]] بسته است و سوم اینکه [[جبرئیل]]، فرستاده این امر بود"<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۱؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۵.</ref>. او به [[زنان]] دیگر [[پیامبر]]{{صل}} نیز می‌بالید و می‌گفت: "شما را پدرانتان به مَهر به [[ازدواج حضرت]] در آوردند؛ اما مرا [[خدا]] به مِهر"<ref>ابوبکر بیهقی، دلائل النبوة فی احوال صاحب الشریعه، ج۳، ص۴۶۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۱-۸۲؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۵.</ref>.
*واقدی در باب تفاخرهای [[زینب]] به دیگر [[زنان]]، از [[زینب]] دختر [[ام‌سلمه]] [[روایت]] کرده است: "مادرم، [[ام‌سلمه]]، [[سخن]] از [[زینب دختر جحش]] به میان آورد. پس بر او [[رحمت]] فرستاد و پاره‌ای از بگومگوهایی را که میان [[عایشه]] و [[زینب]] اتفاق افتاده بود [[نقل]] کرد و گفت: [[زینب]]، در پاسخ [[عایشه]] گفته است: به [[خدا]] [[سوگند]]! من مانند دیگر [[همسران پیامبر]]{{صل}} نیستم؛ چراکه ایشان با پرداخت مهریه و با اجازه اولیایشان آنان را به همسری گرفته است؛ حال آنکه [[خداوند]] مرا به همسری [[رسول]] خود در آورده و درباره‌ام [[قرآن]] نازل فرموده است که [[مسلمانان]] آن را بدون هیچ تغییر و تبدیل می‌خوانند و سپس [[آیه]] ۳۷ [[سوره احزاب]] را [[تلاوت]] کرد..."<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۱.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت جحش (مقاله)|زینب بنت جحش]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۹۱-۳۹۳.</ref>.


==[[اوصاف اخلاقی]] ایشان==
== نسب ایشان ==
*او زنی [[کریم]]، شریف‌النسب، [[پارسا]] و پاکدامن و به [[جود]] و [[بخشش]] شهره بود؛ به همین لحاظ از کریم‌ترین [[زنان پیامبر]]{{صل}} شمرده می‌شود<ref>دائرة المعارف الاسلامیه، ج۱۱، ص۲۹.</ref>؛ طوری که گفته‌اند: هنگام [[مرگ]]، [[دینار]] و درهمی از خود به جا نگذاشته و همه را در [[راه خدا]] [[صدقه]] داده بود<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۶۰۸؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۹۰.</ref>.
[[نسب]] کامل او، "زینب بنت جحش بن رئاب بن قیس بن یعمر بن صبره بن مره بن کبیر بن غنم بن دودان بن اسد بن خزیمه" است<ref>ابن قتیبه، المعارف، ص۱۳۵؛ ابوجعفر محمد ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۸۵؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۴، ص۱۸۴۹.</ref>. مادرش نیز امیمه دختر [[عبدالمطلب]] و عمه [[پیغمبر]] {{صل}} بود<ref>احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۰؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۴، ص۱۸۴۹؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۴۹۷.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت جحش (مقاله)|مقاله «زینب بنت جحش»]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۸۶.</ref>
*به [[نقل]] از [[ام‌سلمه]]، [[حضرت رسول]] [[خدا]]{{صل}} از حالات و [[اخلاق]] [[زینب]] خوشش می‌آمد و فراوان، پیش او می‌رفت<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۱-۸۲.</ref>. آن [[حضرت]] درباره او می‌فرمود: {{متن حدیث|إِنَّ زَيْنَبَ بِنْتَ جَحْشٍ أَوَّاهٌ‌}} مردی پرسید: "اوّاه چیست؟" فرمود: "[[خاشع]] و متضرع" و سپس قسمتی از [[آیه]] ۷۵ [[سوره هود]] را خواند: {{متن قرآن|إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَحَلِيمٌ أَوَّاهٌ مُنِيبٌ}}<ref>«ابراهیم به راستی بردبار دردمند توبه‌کاری بود» سوره هود، آیه ۷۵.</ref><ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۴، ص۱۸۵۲؛ نویری، نهایة الإرب فی فنون الأدب، ج۱۸، ص۱۸۱.</ref>.
*[[عایشه]] نیز در [[وصف]] او چنین می‌گوید: "من زنی دیندارتر، باتقواتر، راستگوتر، ارحام‌پرست‌تر، امین‌تر و صدقه‌دهنده‌تر از او ندیدم"<ref>نویری، نهایة الإرب فی فنون الأدب، ج۱۸، ص۱۸۲؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۴، ص۱۸۵۱.</ref>. او پس از [[مرگ]] [[زینب]] نیز گفته است: "[[زن]] ستوده‌ای که [[پناه]] [[یتیمان]] و بیوه‌زنان بود از دست رفت"<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۷.</ref>. سپس افزود: "من زنی به خوبی او در [[دین]] و [[پاکیزگی]] و متقی‌تر از او در بارگاه [[خدای عزوجل]] و راستگوتر از وی در گفتار ندیدم"<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۵.</ref>.
*[[زینب]] بسیار [[نماز]] می‌خواند و [[روزه]] می‌گرفت و خیاطی ورزیده و کارآمد بود و از درآمد حاصله در [[راه خدا]] [[صدقه]] می‌داد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۲.</ref>. [[نقل]] شده است که روزی [[رسول خدا]]{{صل}} با [[همسران]] خود نشسته بود و خطاب به آنان فرمود: "از میان شما آن کس که دستش از دیگران بلندتر است شتابان‌تر به من خواهد پیوست"<ref>{{متن حدیث|أَسْرَعُكُنَّ لِحَاقاً بِي أَطْوَلُكُنَّ يَداً}}؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۵؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۶.</ref>. از [[عایشه]] [[همسر پیامبر]]{{صل}} [[نقل]] شده است که پس از این فرموده [[حضرت]]، هرگاه در خانه‌های هم جمع می‌شدیم کنار دیوار می‌ایستادیم و دست‌هایمان را دراز می‌کردیم و اندازه می‌گرفتیم. این کار همواره انجام می‌شد تا آنکه [[زینب بنت جحش]] که خدایش [[رحمت]] کند از [[دنیا]] رفت. او بانویی نسبتاً کوتاه قامت بود و از ما بلند قامت‌تر نبود. پس دانستیم که مقصود [[خاتم انبیا]]{{صل}} از بلندی دست، فراوانی [[صدقه دادن]] بود<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۵-۸۶؛ ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج۱، ص۱۵۴.</ref>. آورده‌اند که [[عمر بن خطاب]] برای او دوازده‌هزار درهم مقرری سالیانه در نظر گرفته بود. زمانی که این [[پول]] را برای او فرستادند، فوراً همه را بین [[فقرا]] و بینوایان [[مدینه]] تقسیم کرد. چون این خبر به [[عمر]] رسید به در [[خانه]] [[زینب]] رفت و گفت که این [[پول]]، خرجی سال اوست. سپس هزار درهم دیگر به او داد که هزینه خود کند. [[زینب]] این [[پول]] را نیز به [[یتیمان]] و [[مستمندان]] بخشید<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۷.</ref>.
*با این حال او از [[عیوب]] و نواقص [[اخلاقی]] مبرا نبوده است. گفته‌اند که در جریان [[نفقه]] خواستن [[زنان پیامبر]]{{صل}}، وی سخنانی گفت که خاطر [[رسول خدا]]{{صل}} را آزرد. او به آن [[حضرت]] گفت: "تو [[رسول]] خدایی و حال آنکه [[عدالت]] نمی‌ورزی"<ref>نعمان بن محمد تمیمی مغربی، دعائم الاسلام، ج۲، ص۲۶۷؛ کلینی، اصول کافی، ج۶، ص۱۳۹.</ref>. سپس او و به [[نقلی]] [[حفصه بنت عمر بن خطاب]] ادامه داد: "اگر طلاقمان دهی، [[امید]] است از [[قوم]] خود کفوهایی بیابیم"<ref>نعمان بن محمد تمیمی مغربی، دعائم الاسلام، ج۲، ص۲۶۷؛ کلینی، اصول کافی، ج۶، ص۱۳۹.</ref>. این سخنان، [[ناراحتی]] و تأثر شدید [[حضرت]] را در پی داشت؛ طوری که مدتی از [[زنان]] خود کناره گرفت؛ تا اینکه [[آیات]] نخست [[سوره تحریم]] نازل شد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۵۲.</ref>.
*[[نقل]] کرده‌اند که او و [[سوده بنت زمعه]]، تنها [[زنان پیامبر]]{{صل}} بودند که در [[حجة الوداع]] شرکت نکردند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، جا ص۴۴؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۶۵.</ref>. از دیگر جاهایی که نام او در [[تاریخ]] مطرح شده، وقایع ایام [[بیماری]] [[رسول]] خداست. وی زمانی که [[پیامبر]]{{صل}} در بستر [[بیماری]]، قلم و دوات طلب کرد به [[عمر]] و اطرافیانش [[عتاب]] کرد که گوش فرا دهید. مگر نمی‌خواهید [[وصیت]] و [[عهد]] [[رسول‌الله]] را به جا آورید؟ چرا از [[دستور]] آن [[حضرت]] [[سرپیچی]] می‌کنید<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۱۸-۱۸۹.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت جحش (مقاله)|زینب بنت جحش]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۹۳-۳۹۵.</ref>.


==[[وفات]]==
== [[ازدواج با رسول خدا]] {{صل}} ==
*[[زینب]] سرانجام در تابستان سال بیست [[هجری]] در سن ۵۳ سالگی در [[مدینه]] درگذشت<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۴، ص۱۱۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۹۱؛ ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج۱، ص۱۵۵.</ref>. [[عمر بن خطاب]] بر او [[نماز]] خواند و او را در [[قبرستان بقیع]] به [[خاک]] سپرد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۹-۹۰؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۶.</ref>. او نخستین [[زن]] از [[زنان]] [[رسول خدا]]{{صل}} بود که پس از ایشان [[رحلت]] کرد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۶؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۵.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت جحش (مقاله)|زینب بنت جحش]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۹۵.</ref>.
او از متقدمان [[اسلام]] و از اول [[مهاجران]] به شمار می‌رود<ref>دائرة المعارف الاسلامیه، ج۱۱، ص۲۸؛ ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۲۲۵.</ref>. [[پیامبر]] او را که از خانواده‌ای متمول و بزرگ در [[مکه]] بود برای پسر خوانده‌اش، [[زید بن حارثه]] خواستگاری کرد؛ اما وی از [[ازدواج]] با [[زید]] [[امتناع]] ورزید؛ تا اینکه [[آیه]] ۳۶ [[سوره احزاب]] نازل شد<ref>{{متن قرآن|وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِينًا}} «و چون خداوند و فرستاده او به کاری فرمان دهند سزیده هیچ مرد و زن مؤمنی نیست که آنان را در کارشان گزینش (دیگری) باشد؛ هر کس از خدا و فرستاده‌اش نافرمانی کند به گمراهی آشکاری افتاده است» سوره احزاب، آیه ۳۶.</ref>. پس از [[نزول]] این [[آیه]]، [[زینب]] به [[ازدواج]] با [[زید]] [[رضایت]] داد؛ اما [[اختلاف]] و مشاجره‌هایشان، [[زندگی]] را به کام آنان تلخ کرد. گویا منشأ این [[اختلاف]]، [[تفاخر]] [[زینب]] و [[تکبر]] و زبان‌درازی و بداخلاقی او بود<ref>احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۴.</ref>. سرانجام در پی این ناسازگاری‌ها، [[زید]]، صلاح خویش و [[زینب]] را در جدایی دانست؛ از این‌رو، او را [[طلاق]] داد. پس از پایان عِدّه [[زینب]]، [[رسول خدا]] {{صل}} به [[فرمان الهی]] برای از بین بردن این رسم [[جاهلی]] از [[زینب]] خواستگاری کرد. آن رسم، این بود که [[همسر]] پسر خوانده را عروس شخص می‌شمردند؛ از این‌رو، او را به [[پدر]] شوهر [[محرم]] می‌دانستند<ref>دائرة المعارف تشیع، ج۸، ص۵۹۷.</ref>.


==[[شخصیت]] [[روایی]] [[زینب بنت جحش]]==
[[زینب]]، همواره به ازدواجش با [[رسول خدا]] {{صل}} [[افتخار]] می‌کرد. او گاهی خطاب به [[پیامبر]] {{صل}} می‌گفت: "من به سه جهت مثل دیگر زنانت نیستم: اول اینکه جد من و تو یکی است؛ دوم اینکه [[عقد]] من و تو را [[خداوند]] در [[آسمان]] بسته است و سوم اینکه [[جبرئیل]]، فرستاده این امر بود"<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۱؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۵.</ref>. او به [[زنان]] دیگر [[پیامبر]] {{صل}} نیز می‌بالید و می‌گفت: "شما را پدرانتان به مَهر به [[ازدواج حضرت]] در آوردند؛ اما مرا [[خدا]] به مِهر"<ref>ابوبکر بیهقی، دلائل النبوة فی احوال صاحب الشریعه، ج۳، ص۴۶۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۱-۸۲؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۵.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت جحش (مقاله)|مقاله «زینب بنت جحش»]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۹۱-۳۹۳.</ref>
*بزرگانی چون [[شیخ طوسی]]، [[ابن‌عبدالبر]]، [[ابن‌اثیر]] و [[ابن‌حجر عسقلانی]] او را از [[اصحاب]] و [[راویان]] [[پیغمبر]] [[خدا]]{{صل}} شمرده‌اند<ref>دائرة المعارف تشیع، ج۸، ص۵۹۸.</ref>. وی یازده [[حدیث]] از [[رسول خدا]]{{صل}} [[روایت]] کرده است که در [[صحاح سته]]، [[نقل]] شده است<ref>دائرة المعارف تشیع، ج۸، ص۵۹۸.</ref>. برادرزاده‌اش [[محمد بن عبدالله بن جحش]] و [[ام‌حبیبه دختر ابوسفیان]] و کلثوم دختر مصطلق و دیگران از جمله [[راویان حدیث]] وی بوده‌اند<ref>ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج۱، ص۱۵۴.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت جحش (مقاله)|زینب بنت جحش]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۹۵.</ref>.


== اوصاف اخلاقی حفصه ==
او زنی [[کریم]]، شریف‌النسب، [[پارسا]] و پاکدامن و به [[جود]] و [[بخشش]] شهره بود؛ به همین لحاظ از کریم‌ترین [[زنان پیامبر]] {{صل}} شمرده می‌شود<ref>دائرة المعارف الاسلامیه، ج۱۱، ص۲۹.</ref>؛ طوری که گفته‌اند: هنگام [[مرگ]]، [[دینار]] و درهمی از خود به جا نگذاشته و همه را در [[راه خدا]] [[صدقه]] داده بود<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۶۰۸؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۹۰.</ref>.
به [[نقل]] از [[ام‌سلمه]]، [[حضرت رسول]] [[خدا]] {{صل}} از حالات و [[اخلاق]] [[زینب]] خوشش می‌آمد و فراوان، پیش او می‌رفت<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۱-۸۲.</ref>. آن حضرت درباره او می‌فرمود: {{متن حدیث|إِنَّ زَيْنَبَ بِنْتَ جَحْشٍ أَوَّاهٌ‌}} مردی پرسید: "اوّاه چیست؟" فرمود: "[[خاشع]] و متضرع" و سپس قسمتی از [[آیه]] ۷۵ [[سوره هود]] را خواند: {{متن قرآن|إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَحَلِيمٌ أَوَّاهٌ مُنِيبٌ}}<ref>«ابراهیم به راستی بردبار دردمند توبه‌کاری بود» سوره هود، آیه ۷۵.</ref>.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۴، ص۱۸۵۲؛ نویری، نهایة الإرب فی فنون الأدب، ج۱۸، ص۱۸۱.</ref>
با این حال او از [[عیوب]] و نواقص [[اخلاقی]] مبرا نبوده است. گفته‌اند که در جریان [[نفقه]] خواستن [[زنان پیامبر]] {{صل}}، وی سخنانی گفت که خاطر [[رسول خدا]] {{صل}} را آزرد. او به آن حضرت گفت: "تو [[رسول]] خدایی و حال آنکه [[عدالت]] نمی‌ورزی"<ref>نعمان بن محمد تمیمی مغربی، دعائم الاسلام، ج۲، ص۲۶۷؛ کلینی، اصول کافی، ج۶، ص۱۳۹.</ref>. سپس او و به [[نقلی]] [[حفصه بنت عمر بن خطاب]] ادامه داد: "اگر طلاقمان دهی، [[امید]] است از [[قوم]] خود کفوهایی بیابیم"<ref>نعمان بن محمد تمیمی مغربی، دعائم الاسلام، ج۲، ص۲۶۷؛ کلینی، اصول کافی، ج۶، ص۱۳۹.</ref>. این سخنان، [[ناراحتی]] و تأثر شدید حضرت را در پی داشت؛ طوری که مدتی از [[زنان]] خود کناره گرفت؛ تا اینکه [[آیات]] نخست [[سوره تحریم]] نازل شد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۵۲.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت جحش (مقاله)|مقاله «زینب بنت جحش»]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۹۳-۳۹۵.</ref>
== [[وفات]] ==
[[زینب]] سرانجام در تابستان سال بیست [[هجری]] در سن ۵۳ سالگی در [[مدینه]] درگذشت<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۴، ص۱۱۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۹۱؛ ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج۱، ص۱۵۵.</ref>. [[عمر بن خطاب]] بر او [[نماز]] خواند و او را در [[قبرستان بقیع]] به [[خاک]] سپرد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۹-۹۰؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۶.</ref>. او نخستین [[زن]] از [[زنان]] [[رسول خدا]] {{صل}} بود که پس از ایشان [[رحلت]] کرد<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۶؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۵.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت جحش (مقاله)|مقاله «زینب بنت جحش»]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۹۵.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
{{مدخل وابسته}}
* [[بنی اسد بن خزیمه]] (قبیله)
* [[بنی جحش]] (خاندان)
* [[جحش بن رئاب اسدی]] (پدر)
* [[امیمه دختر عبدالمطلب]] (مادر)
* [[پیامبر خاتم]] (همسر)
* [[عبدالله بن جحش]] (برادر)
* [[عبیدالله بن جحش]] (برادر)
* [[عبد بن جحش]] (برادر)
* [[حمنه بنت جحش]] (خواهر)
* [[حبیبه بنت جحش]] (خواهر)
{{پایان مدخل وابسته}}
== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده:42439.jpg|22px]] [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت جحش (مقاله)|مقاله «زینب بنت جحش»]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱''']]
{{پایان منابع}}
== پانویس ==
{{پانویس}}


==منابع==
[[رده:همسران پیامبر خاتم]]
* [[پرونده:42439.jpg|22px]] [[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[زینب بنت جحش (مقاله)|زینب بنت جحش]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱''']]
[[رده:اعلام]]
[[رده:اصحاب پیامبر]]


==پانویس==
{{زنان صحابی}}
{{یادآوری پانویس}}
{{صحابه مهاجر به مدینه}}
{{پانویس2}}
{{پیامبر خاتم افقی}}
[[رده:زینب بنت جحش]]
[[رده:همسران پیامبر]]
[[رده:صحابه]]
{{صحابه}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۱ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۸:۲۳

این مدخل زیرشاخهٔ بحث همسران پیامبر خاتم است. زینب بنت جحش از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: زینب بنت جحش در قرآن - زینب بنت جحش در تراجم و رجال - زینب بنت جحش در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط ندارد
زینب بنت جحش
اولین همسر زید بن حارثه، سپس ازدواج با رسول خدا(ص)
نسبزینب بنت جحش بن رئاب بن قیس بن یعمر بن صبره بن مره بن کبیر بن غنم بن دودان بن اسد بن خزیمه
ملقب بهام‌الحکم
زادروزحدود بیست سال پیش از بعثت
زادگاهمکه
نام پدرجَحْش بن رئاب بن یَعْمُر
نام مادرامیمه دختر عبدالمطلب
از قبیلهبنی ‌غنم بن دودان
تاریخ عقد با پیامر خاتمقول مشهور ۵ هجری
سن ایشان در زمان عقدحدود ۳۵ سال
محل درگذشتمدینه
تاریخ درگذشت۲۰ هجری
طول عمر۵۳ سال
آرامگاهقبرستان بقیع

زینب بنت جحش یکی از زنان مشهور صدر اسلام و از همسران رسول خدا(ص) بود که بعد از جدا شدن از شوهر اولش یعنی زید به ازدواج رسول اکرم(ص) درآمد. او زنی پارسا و بخشنده بود که در سال بیست هجری در مدینه وفات کرد و در بقیع به خاک سپرده شد.

مقدمه

زینب بنت جحش، مکنّی به ام‌الحکم[۱]، یکی از زنان مشهور صدر اسلام و از همسران رسول خدا (ص) بود. او پیش از ازدواج با پیامبر اکرم (ص) "بره" نام داشت؛ اما پس از آن، حضرت، وی را زینب نام نهاد[۲]. او، زنی زیبا[۳]، پارسا و بخشنده بود. وی در سال بیست هجری در مدینه وفات کرد و در بقیع به خاک سپرده شد[۴].

نسب ایشان

نسب کامل او، "زینب بنت جحش بن رئاب بن قیس بن یعمر بن صبره بن مره بن کبیر بن غنم بن دودان بن اسد بن خزیمه" است[۵]. مادرش نیز امیمه دختر عبدالمطلب و عمه پیغمبر (ص) بود[۶].[۷]

ازدواج با رسول خدا (ص)

او از متقدمان اسلام و از اول مهاجران به شمار می‌رود[۸]. پیامبر او را که از خانواده‌ای متمول و بزرگ در مکه بود برای پسر خوانده‌اش، زید بن حارثه خواستگاری کرد؛ اما وی از ازدواج با زید امتناع ورزید؛ تا اینکه آیه ۳۶ سوره احزاب نازل شد[۹]. پس از نزول این آیه، زینب به ازدواج با زید رضایت داد؛ اما اختلاف و مشاجره‌هایشان، زندگی را به کام آنان تلخ کرد. گویا منشأ این اختلاف، تفاخر زینب و تکبر و زبان‌درازی و بداخلاقی او بود[۱۰]. سرانجام در پی این ناسازگاری‌ها، زید، صلاح خویش و زینب را در جدایی دانست؛ از این‌رو، او را طلاق داد. پس از پایان عِدّه زینب، رسول خدا (ص) به فرمان الهی برای از بین بردن این رسم جاهلی از زینب خواستگاری کرد. آن رسم، این بود که همسر پسر خوانده را عروس شخص می‌شمردند؛ از این‌رو، او را به پدر شوهر محرم می‌دانستند[۱۱].

زینب، همواره به ازدواجش با رسول خدا (ص) افتخار می‌کرد. او گاهی خطاب به پیامبر (ص) می‌گفت: "من به سه جهت مثل دیگر زنانت نیستم: اول اینکه جد من و تو یکی است؛ دوم اینکه عقد من و تو را خداوند در آسمان بسته است و سوم اینکه جبرئیل، فرستاده این امر بود"[۱۲]. او به زنان دیگر پیامبر (ص) نیز می‌بالید و می‌گفت: "شما را پدرانتان به مَهر به ازدواج حضرت در آوردند؛ اما مرا خدا به مِهر"[۱۳].[۱۴]

اوصاف اخلاقی حفصه

او زنی کریم، شریف‌النسب، پارسا و پاکدامن و به جود و بخشش شهره بود؛ به همین لحاظ از کریم‌ترین زنان پیامبر (ص) شمرده می‌شود[۱۵]؛ طوری که گفته‌اند: هنگام مرگ، دینار و درهمی از خود به جا نگذاشته و همه را در راه خدا صدقه داده بود[۱۶].

به نقل از ام‌سلمه، حضرت رسول خدا (ص) از حالات و اخلاق زینب خوشش می‌آمد و فراوان، پیش او می‌رفت[۱۷]. آن حضرت درباره او می‌فرمود: «إِنَّ زَيْنَبَ بِنْتَ جَحْشٍ أَوَّاهٌ‌» مردی پرسید: "اوّاه چیست؟" فرمود: "خاشع و متضرع" و سپس قسمتی از آیه ۷۵ سوره هود را خواند: ﴿إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَحَلِيمٌ أَوَّاهٌ مُنِيبٌ﴾[۱۸].[۱۹]

با این حال او از عیوب و نواقص اخلاقی مبرا نبوده است. گفته‌اند که در جریان نفقه خواستن زنان پیامبر (ص)، وی سخنانی گفت که خاطر رسول خدا (ص) را آزرد. او به آن حضرت گفت: "تو رسول خدایی و حال آنکه عدالت نمی‌ورزی"[۲۰]. سپس او و به نقلی حفصه بنت عمر بن خطاب ادامه داد: "اگر طلاقمان دهی، امید است از قوم خود کفوهایی بیابیم"[۲۱]. این سخنان، ناراحتی و تأثر شدید حضرت را در پی داشت؛ طوری که مدتی از زنان خود کناره گرفت؛ تا اینکه آیات نخست سوره تحریم نازل شد[۲۲].[۲۳]

وفات

زینب سرانجام در تابستان سال بیست هجری در سن ۵۳ سالگی در مدینه درگذشت[۲۴]. عمر بن خطاب بر او نماز خواند و او را در قبرستان بقیع به خاک سپرد[۲۵]. او نخستین زن از زنان رسول خدا (ص) بود که پس از ایشان رحلت کرد[۲۶].[۲۷]

جستارهای وابسته

منابع

  1. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مقاله «زینب بنت جحش»، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱

پانویس

  1. ↑ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۷، ص۱۰۴.
  2. ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۴، ص۱۸۴۹؛ خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۳، ص۶۶.
  3. ↑ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۶۰۷؛ خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۲، ص۶۶.
  4. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مقاله «زینب بنت جحش»، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۳۸۶.
  5. ↑ ابن قتیبه، المعارف، ص۱۳۵؛ ابوجعفر محمد ابن حبیب بغدادی، المحبر، ص۸۵؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۴، ص۱۸۴۹.
  6. ↑ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۰؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۴، ص۱۸۴۹؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۴۹۷.
  7. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مقاله «زینب بنت جحش»، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۳۸۶.
  8. ↑ دائرة المعارف الاسلامیه، ج۱۱، ص۲۸؛ ابن جوزی، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج۳، ص۲۲۵.
  9. ↑ ﴿وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَنْ يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُبِينًا﴾ «و چون خداوند و فرستاده او به کاری فرمان دهند سزیده هیچ مرد و زن مؤمنی نیست که آنان را در کارشان گزینش (دیگری) باشد؛ هر کس از خدا و فرستاده‌اش نافرمانی کند به گمراهی آشکاری افتاده است» سوره احزاب، آیه ۳۶.
  10. ↑ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۴.
  11. ↑ دائرة المعارف تشیع، ج۸، ص۵۹۷.
  12. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۱؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۵.
  13. ↑ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوة فی احوال صاحب الشریعه، ج۳، ص۴۶۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۱-۸۲؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۵.
  14. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مقاله «زینب بنت جحش»، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۳۹۱-۳۹۳.
  15. ↑ دائرة المعارف الاسلامیه، ج۱۱، ص۲۹.
  16. ↑ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱۱، ص۶۰۸؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۹۰.
  17. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۱-۸۲.
  18. ↑ «ابراهیم به راستی بردبار دردمند توبه‌کاری بود» سوره هود، آیه ۷۵.
  19. ↑ ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۴، ص۱۸۵۲؛ نویری، نهایة الإرب فی فنون الأدب، ج۱۸، ص۱۸۱.
  20. ↑ نعمان بن محمد تمیمی مغربی، دعائم الاسلام، ج۲، ص۲۶۷؛ کلینی، اصول کافی، ج۶، ص۱۳۹.
  21. ↑ نعمان بن محمد تمیمی مغربی، دعائم الاسلام، ج۲، ص۲۶۷؛ کلینی، اصول کافی، ج۶، ص۱۳۹.
  22. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۱۵۲.
  23. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مقاله «زینب بنت جحش»، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۳۹۳-۳۹۵.
  24. ↑ محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۴، ص۱۱۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۹۱؛ ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج۱، ص۱۵۵.
  25. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۹-۹۰؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۶.
  26. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۸۶؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۳۵.
  27. ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مقاله «زینب بنت جحش»، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۳۹۵.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=زینب_بنت_جحش&oldid=1200324»