سیاستهای مالی امام علی (کتاب): تفاوت میان نسخهها
(صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | عنوان پیشین = | عنوان = سیاستهای مالی امام علی{{ع}} | عنوان پسین = | شماره جلد = | عنوان اصلی = | تصویر = IM010613.jpg | اندازه تصویر = 200px | از مجموعه = | زبان = فارسی | زبان اصلی = | نویسنده = محمد حسین علی اکبری | نویسندگان = | تحقیق یا...» ایجاد کرد) برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
|||
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
{{فهرست اثر}} | {{فهرست اثر}} | ||
*سخنی با خواننده | *سخنی با خواننده | ||
*آغاز | *آغاز سخن | ||
*مفاهیم | *مفاهیم | ||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
*مفهوم [[بیت المال]] | *مفهوم [[بیت المال]] | ||
*پیشینه بیت المال در [[دوره اسلامی]] | *پیشینه بیت المال در [[دوره اسلامی]] | ||
#بیت المال در [[عصر پیامبر]]{{صل}} | # بیت المال در [[عصر پیامبر]]{{صل}} | ||
#بیت المال در [[خلافت ابوبکر]] (۱۱-۱۳ه) | # بیت المال در [[خلافت ابوبکر]] (۱۱-۱۳ه) | ||
#بیت المال در [[خلافت عمر]] (۱۳-۲۳ه) | # بیت المال در [[خلافت عمر]] (۱۳-۲۳ه) | ||
#بیت المال در [[عصر عثمان]] (۲۳-۳۵ه) | # بیت المال در [[عصر عثمان]] (۲۳-۳۵ه) | ||
# بیت المال در [[خلافت امام علی]]{{ع}} ۳۵-۴۰ه) | # بیت المال در [[خلافت امام علی]]{{ع}} ۳۵-۴۰ه) | ||
* [[منابع مالی]] بیت المال در [[دولت علوی]] | * [[منابع مالی]] بیت المال در [[دولت علوی]] | ||
#منابع | #منابع مالیثابت | ||
## [[خمس]] | ## [[خمس]] | ||
###پیشینه خمس | ###پیشینه خمس | ||
###خمس در عصر پیامبر{{صل}} | ### خمس در عصر پیامبر{{صل}} | ||
###خمس در [[دوران خلفا]] | ### خمس در [[دوران خلفا]] | ||
###خمس در دوره [[خلافت امیرالمؤمنین]]{{ع}} | ### خمس در دوره [[خلافت امیرالمؤمنین]]{{ع}} | ||
## [[زکات]] | ## [[زکات]] | ||
###انواع زکات | ###انواع زکات | ||
### [[فلسفه]] [[تشریع]] | ### [[فلسفه]] [[تشریع]] زکات | ||
###پیشینه زکات | ###پیشینه زکات | ||
###زکات در عصر پیامبر{{صل}} | ### زکات در عصر پیامبر{{صل}} | ||
###زکات در | ### زکات در عصر [[خلفای سه گانه]] | ||
###زکات در دروه [[خلافت امیرمؤمنان]]{{ع}} | ### زکات در دروه [[خلافت امیرمؤمنان]]{{ع}} | ||
####عوامل کاهش درآمد زکات در خلافت امیرمؤمنان{{ع}} | ####عوامل کاهش درآمد زکات در خلافت امیرمؤمنان{{ع}} | ||
#### | #### [[سیاستهای امیرمؤمنان]]{{ع}} برای ساماندهی زکات | ||
###چگونگی [[پرداخت زکات]] | ###چگونگی [[پرداخت زکات]] | ||
###منابع زکات | ###منابع زکات | ||
خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
##فی | ##فی | ||
## [[انفال]] | ## [[انفال]] | ||
#منابع مالی متغیر | # منابع مالی متغیر | ||
## [[جزیه]] | ## [[جزیه]] | ||
###مفهوم جزیه | ###مفهوم جزیه | ||
خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
####معنای اصطلاحی جزیه | ####معنای اصطلاحی جزیه | ||
###پیشینه جزیه | ###پیشینه جزیه | ||
###جزیه در عصر پیامبر{{صل}} | ### جزیه در عصر پیامبر{{صل}} | ||
###جزیه در [[عصر خلفا]] | ### جزیه در [[عصر خلفا]] | ||
###جزیه در عصر خلافت امیرالمؤمنین{{ع}} | ### جزیه در عصر خلافت امیرالمؤمنین{{ع}} | ||
## [[خراج]] | ## [[خراج]] | ||
###خراج در اصطلاح [[فقهی]] | ### خراج در اصطلاح [[فقهی]] | ||
###تفاوت خراج با جزیه | ###تفاوت خراج با جزیه | ||
###انواع خراج | ###انواع خراج | ||
###پیشینه خراج | ###پیشینه خراج | ||
###خراج در عصر پیامبر{{صل}} | ### خراج در عصر پیامبر{{صل}} | ||
###خراج در عصر خلفا | ### خراج در عصر خلفا | ||
###خراج در خلافت امام علی{{ع}} | ### خراج در خلافت امام علی{{ع}} | ||
####کاهش درآمد خراج در [[خلافت]] [[علوی]] | ####کاهش درآمد خراج در [[خلافت]] [[علوی]] | ||
#### [[تحول]] در نرخ خراج در خلافت علوی | #### [[تحول]] در نرخ خراج در خلافت علوی | ||
####تحول در روش افزایش درآمد خراج در خلافت علوی | #### تحول در روش افزایش درآمد خراج در خلافت علوی | ||
####تحول در چگونگی دریافت خراج در خلافت علوی | #### تحول در چگونگی دریافت خراج در خلافت علوی | ||
###منابع درآمدی خراج | ###منابع درآمدی خراج | ||
##مالیتهای [[حکومتی]] | ##مالیتهای [[حکومتی]] | ||
###تاریخچه وضع مالیاتهای حکومتی در [[اسلامی]] | ###تاریخچه وضع [[مالیاتهای حکومتی]] در [[اسلامی]] | ||
###شرایط وضع مالیاتهای حکومتی | ###شرایط وضع مالیاتهای حکومتی | ||
###محدوده [[اختیارات حاکم]] در وضع مالیاتهای حکومتی | ###محدوده [[اختیارات حاکم]] در وضع مالیاتهای حکومتی | ||
###محدوده [[اختیار]] در | ###محدوده [[اختیار]] در تعیین نرخ مالیاتهای متغیر | ||
=== فصل دوم: بررسی تطبیقی دیدگاه [[امام علی]]{{ع}}، [[پیامبر]]{{صل}} و [[خلفا]] درباره بیت المال === | === فصل دوم: بررسی تطبیقی دیدگاه [[امام علی]]{{ع}}، [[پیامبر]]{{صل}} و [[خلفا]] درباره بیت المال === | ||
*دیدگاه پیامبر{{صل}} و امام علی{{ع}} در مورد بیت المال | *دیدگاه پیامبر{{صل}} و امام علی{{ع}} در مورد بیت المال | ||
*چگونگی دریافت بیت المال از نگاه پیامبر{{صل}} و امام علی{{ع}} | *چگونگی دریافت بیت المال از نگاه پیامبر{{صل}} و امام علی{{ع}} | ||
*بیت المال از نگاه خلفا | * بیت المال از نگاه خلفا | ||
* [[تقسیم بیت المال]] در نگاه پیامبر{{صل}} و امام علی{{ع}} | * [[تقسیم بیت المال]] در نگاه پیامبر{{صل}} و امام علی{{ع}} | ||
*تقسیم بیت المال از دیدگاه خلفا | * تقسیم بیت المال از دیدگاه خلفا | ||
#تقسیم بیت المال از دیدگاه [[خلیفه اول]] | # تقسیم بیت المال از دیدگاه [[خلیفه اول]] | ||
#تقسیم بیت المال از دیدگاه [[خلیفه دوم]] | # [[تقسیم بیت المال]] از دیدگاه [[خلیفه دوم]] | ||
#تقسیم بیت المال از دیدگاه [[خلیفه سوم]] | # تقسیم بیت المال از دیدگاه [[خلیفه سوم]] | ||
*استفاده شخصی از بیت المال از دیدگاه خلفا | *استفاده شخصی از [[بیت المال]] از دیدگاه [[خلفا]] | ||
#دیدگاه خلیفه اول | #دیدگاه [[خلیفه اول]] | ||
#دیدگاه خلیفه دوم | #دیدگاه خلیفه دوم | ||
# دیدگاه خلیفه سوم | # دیدگاه خلیفه سوم | ||
=== فصل سوم: [[سیاستها]] و | === فصل سوم: [[سیاستها]] و [[راهکارهای گردآوری اموال]] === | ||
* | * سیاستها و راهکارهای [[فرهنگی]] | ||
#اطلاع رسانی و [[روشنگری]] | #اطلاع رسانی و [[روشنگری]] | ||
# [[ترغیب]] و [[تشویق]] | # [[ترغیب]] و [[تشویق]] | ||
##ترغیب و تشویق [[مردم]] | ## ترغیب و تشویق [[مردم]] | ||
##ترغیب مردم با بیان آثار [[معنوی]] | ## ترغیب مردم با بیان آثار [[معنوی]] | ||
##ترغیب و تشویق [[کارگزاران]] | ## ترغیب و تشویق [[کارگزاران]] | ||
#هشدار و [[انذار]] | #هشدار و [[انذار]] | ||
*سیاستها و راهکارهای [[سیاسی]] | * سیاستها و راهکارهای [[سیاسی]] | ||
# [[گزینش]] کارگزاران | # [[گزینش]] کارگزاران | ||
##شیوه گزینش | ##شیوه گزینش | ||
خط ۱۳۶: | خط ۱۳۶: | ||
## [[حذیفه بن یمان]] | ## [[حذیفه بن یمان]] | ||
## [[زیاد بن ابیه]] | ## [[زیاد بن ابیه]] | ||
## | ## [[سعد بن مسعود ثقفی]] | ||
## [[سلیمان بن صرد]] | ## [[سلیمان بن صرد خزاعی]] | ||
## [[سهل بن حنیف انصاری]] | ## [[سهل بن حنیف انصاری]] | ||
## [[عبدالله بن عباس]] | ## [[عبدالله بن عباس]] | ||
## [[عبیدالله بن عباس]] | ## [[عبیدالله بن عباس]] | ||
## [[عمر بن ابی سلمه مخزومی]] | ## [[عمر بن ابی سلمه مخزومی]] | ||
## [[عمرو بن سلمه ارحبی]] ([[عمر بن مسلمه ارحبی]]) | |||
## [[عمرو بن سلمه ارحبی]] ([[عمر | |||
## [[قثم بن عباس]] | ## [[قثم بن عباس]] | ||
## [[قدامه بن عجلان]] | ## [[قدامه بن عجلان]] | ||
## [[قرظة بن کعب انصاری]] | ## [[قرظة بن کعب انصاری]] | ||
## [[قعقاع بن شور]] | ## [[قعقاع بن شور]] | ||
## [[قیس بن سعد | ## [[قیس بن سعد عباده]] | ||
## [[مالک اشتر]] | ## [[مالک اشتر]] | ||
## [[محمد بن ابی بکر]] | ## [[محمد بن ابی بکر]] | ||
## [[مخنف بن سلیم]] | ## [[مخنف بن سلیم]] | ||
## [[مصعب بن یزید انصاری]] | ## [[مصعب بن یزید انصاری]] | ||
## | ## [[مصقله]] بن هیبره | ||
## [[منذر بن جارود عبدی]] | ## [[منذر بن جارود عبدی]] | ||
## [[نعمان بن عجلان]] | ## [[نعمان بن عجلان]] | ||
خط ۱۶۱: | خط ۱۶۰: | ||
##رعایت [[تقوا]] | ##رعایت [[تقوا]] | ||
## [[پرهیز]] از [[انفاق]] | ## [[پرهیز]] از [[انفاق]] | ||
##پرهیز از [[تحقیر]] و [[آزار]] [[مالیات]] دهنده | ## پرهیز از [[تحقیر]] و [[آزار]] [[مالیات]] دهنده | ||
##ایجاد شرایط مناسب برای طرح [[مشکلات]] | ##ایجاد شرایط مناسب برای طرح [[مشکلات]] | ||
## [[پایداری]] در سامانادهی امور مالیت دهندگان | ## [[پایداری]] در سامانادهی امور مالیت دهندگان | ||
##پرهیز از [[منت]] و [[رشوه]] | ## پرهیز از [[منت]] و [[رشوه]] | ||
##پرهیز از تأخیر در ساماندهی امور | ## پرهیز از تأخیر در ساماندهی امور | ||
# [[اختیارات]] [[کارگزارن]] مالی | # [[اختیارات]] [[کارگزارن]] مالی | ||
##گزینش عامل اجرایی | ## گزینش عامل اجرایی | ||
##گزینش عامل ناظر | ## گزینش عامل ناظر | ||
## | ## تعیین [[میزان]] مالیات | ||
## [[مصرف]] مالیات | ## [[مصرف]] مالیات | ||
*سیاستها و راهکارهای [[اقتصادی]] | * سیاستها و راهکارهای [[اقتصادی]] | ||
#مشارکت دادن بخش خصوصی | #مشارکت دادن بخش خصوصی | ||
#مشارکت دادن بخش دولتی | #مشارکت دادن بخش دولتی | ||
خط ۱۸۲: | خط ۱۸۱: | ||
### [[مبارزه با تبعیض]] | ### [[مبارزه با تبعیض]] | ||
=== فصل چهارم: [[پاسداری]] از | === فصل چهارم: [[پاسداری]] از بیت المال === | ||
*اهمیت [[حفاظت]] از بیت المال از منظر [[امام علی]]{{ع}} | *اهمیت [[حفاظت]] از [[بیت المال]] از منظر [[امام علی]]{{ع}} | ||
*راهکارهای امام علی{{ع}} برای پاسداری از بیت المال | *راهکارهای امام علی{{ع}} برای [[پاسداری]] از بیت المال | ||
#راهکارهای سیاسی | #راهکارهای [[سیاسی]] | ||
## [[عزل و نصب کارگزاران]] مالی | ## [[عزل و نصب کارگزاران]] [[مالی]] | ||
## [[تأمین امنیت]] در حمل و | ## [[تأمین امنیت]] در حمل و نقل [[اموال]] | ||
## [[نظارت | ## [[نظارت بر عملکرد کارگزاران]] مالی | ||
###نظارت آشکار | ### [[نظارت]] آشکار | ||
###نظارت پنهان | ### نظارت پنهان | ||
##پیگیری گزارشها | ##پیگیری گزارشها | ||
## [[حسابرسی]] اموال جمعآوری شده | ## [[حسابرسی]] اموال جمعآوری شده | ||
##مطالبه و [[تقسیم بیت المال]] | ##مطالبه و [[تقسیم بیت المال]] | ||
#راهکارهای فرهنگی | #راهکارهای [[فرهنگی]] | ||
## [[پند]] و | ## [[پند]] و [[اندرز]] [[کارگزاران]] | ||
##تشویق کارگزاران | ## [[تشویق]] کارگزاران | ||
## [[الگوسازی]] | ## [[الگوسازی]] | ||
###نقش [[ساده زیستی]] [[حاکمان]] در صیانت [[جامعه]] و بیت المال | ###نقش [[ساده زیستی]] [[حاکمان]] در صیانت [[جامعه]] و بیت المال | ||
خط ۲۰۲: | خط ۲۰۱: | ||
#### [[خوراک]] ساده | #### [[خوراک]] ساده | ||
#### [[پوشاک]] ساده | #### [[پوشاک]] ساده | ||
###پرهیز از [[مصرف بیت المال]] در امور شخصی | ### [[پرهیز]] از [[مصرف بیت المال]] در امور شخصی | ||
#### [[تقسیم عادلانه بیت المال]] | #### [[تقسیم عادلانه بیت المال]] | ||
####جلوگیری از [[اسراف]] | ####جلوگیری از [[اسراف]] | ||
##الگونمایی | ##الگونمایی | ||
###فراخواندن به [[الگوبرداری]] | ###فراخواندن به [[الگوبرداری]] | ||
### [[نکوهش]] بر عدم | ### [[نکوهش]] بر عدم الگوبرداری | ||
###راهکارهای [[اقتصادی]] | ###راهکارهای [[اقتصادی]] | ||
#### [[مصادره اموال]] [[غارت]] شده در دوره [[خلیفه]] پیشین | #### [[مصادره اموال]] [[غارت]] شده در دوره [[خلیفه]] پیشین | ||
####مطالبه | ####مطالبه اموال [[اختلاس]] شده در [[خلافت]] [[علوی]] | ||
#### [[هدایت]] پرداختهای مالیاتی به | #### [[هدایت]] پرداختهای مالیاتی به بیت المال | ||
#### [[پیشگیری]] از [[فساد]] | #### [[پیشگیری]] از [[فساد اموال]] | ||
#### [[تأمین معیشت]] | #### [[تأمین معیشت]] کارگزاران | ||
=== فصل پنجم: | === فصل پنجم: امام علی{{ع}} و مصرف بیت المال === | ||
*سیاستهای امام علی{{ع}} در [[هزینه]] بیت المال | *سیاستهای امام علی{{ع}} در [[هزینه]] بیت المال | ||
#هماهنگسازی سهام و [[مصرف]] عادلانه | #هماهنگسازی سهام و [[مصرف]] عادلانه | ||
# [[مبارزه با تبعیض]] | # [[مبارزه با تبعیض]] | ||
#برخورد با [[تبعیض]] گران | #برخورد با [[تبعیض]] گران | ||
#جلوگیری از | #جلوگیری از اسراف در مصرف بیت المال | ||
#تقسیم سریع بیت المال | #تقسیم سریع بیت المال | ||
##سرعت در | ##سرعت در تقسیم بیت المال و [[دوراندیشی]] | ||
## [[تساوی در تقسیم بیت المال]] | ## [[تساوی در تقسیم بیت المال]] | ||
#موارد مصرف بیت المال | #موارد مصرف بیت المال | ||
##مصرف [[اداری]] | ## مصرف [[اداری]] | ||
### [[حقوق | ### [[حقوق کارمندان]] | ||
### [[معیشت]] [[حاکم]] | ### [[معیشت]] [[حاکم]] | ||
###جیران خطای [[قاضی]] | ###جیران خطای [[قاضی]] | ||
###هزینه [[زندانیان]] | ### هزینه [[زندانیان]] | ||
##مصرف غیراداری | ## مصرف غیراداری | ||
###مصارف | ### مصارف فرهنگی | ||
###مصارف [[اجتماعی]] | ### مصارف [[اجتماعی]] | ||
####تأمین معیشت و [[رفاه عمومی]] ([[عدالت اجتماعی]]) | #### تأمین معیشت و [[رفاه عمومی]] ([[عدالت اجتماعی]]) | ||
####دیه مقتول | ####دیه مقتول | ||
####بیمه [[بازنشستگی]] | ####بیمه [[بازنشستگی]] | ||
* | * سخن پایانی | ||
{{پایان فهرست اثر}} | {{پایان فهرست اثر}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۲۴
سیاستهای مالی امام علی(ع) | |
---|---|
زبان | فارسی |
نویسنده | محمد حسین علی اکبری |
موضوع | |
مذهب | شیعه |
ناشر | انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی |
محل نشر | قم، ایران |
سال نشر | ۱۳۹۰ ش |
تعداد صفحه | ۲۷۱ |
شابک | ۹۷۸-۶۰۰-۱۹۵-۰۵۱-۳ |
شماره ملی | ۲۷۵۸۷۷۱ |
سیاستهای مالی امام علی(ع)، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی سازوکارهای اقتصادی حکومت امام علی(ع) میپردازد. پدیدآورندهٔ این کتاب محمد حسین علی اکبری است و انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی انتشار آن را به عهده داشته است[۱].
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «مطالعاتی پیرامون سازوکارهای اقتصادی حکومت امام علی(ع) است. تحقیق پیشرو در پنج فصل به شرح ذیل ساماندهی و ارایه شده است: در فصل اول به تاریخچه بیتالمال در عصر نبوی و دوران خلفا اشاره شده و منابع درآمد بیتالمال تا زمان امام علی(ع) بررسی شده است. فصل دوم دیدگاه پیامبر(ص)، امام علی(ع) و خلفا را بررسی و شیوه تقسیم و استفاده از بیتالمال را تبیین کرده است. در فصل سوم راهکارهای فرهنگی، سیاسی و اقتصادی امام علی(ع) برای تأمین منابع مالی و گردآوری اموال بیتالمال ارایه شده است. چگونگی حفاظت از بیتالمال، شیوهها و راهکارهای پاسداری از آن در فصل چهارم تحقیق شده است. در فصل فرجامین نیز موارد مصرف بیتالمال و شیوه صحیح بهکارگیری آن آمده است»[۱].
فهرست کتاب
- سخنی با خواننده
- آغاز سخن
- مفاهیم
فصل یکم: منابع بیت المال
- مفهوم بیت المال
- پیشینه بیت المال در دوره اسلامی
- بیت المال در عصر پیامبر(ص)
- بیت المال در خلافت ابوبکر (۱۱-۱۳ه)
- بیت المال در خلافت عمر (۱۳-۲۳ه)
- بیت المال در عصر عثمان (۲۳-۳۵ه)
- بیت المال در خلافت امام علی(ع) ۳۵-۴۰ه)
- منابع مالی بیت المال در دولت علوی
- منابع مالیثابت
- خمس
- پیشینه خمس
- خمس در عصر پیامبر(ص)
- خمس در دوران خلفا
- خمس در دوره خلافت امیرالمؤمنین(ع)
- زکات
- انواع زکات
- فلسفه تشریع زکات
- پیشینه زکات
- زکات در عصر پیامبر(ص)
- زکات در عصر خلفای سه گانه
- زکات در دروه خلافت امیرمؤمنان(ع)
- عوامل کاهش درآمد زکات در خلافت امیرمؤمنان(ع)
- سیاستهای امیرمؤمنان(ع) برای ساماندهی زکات
- چگونگی پرداخت زکات
- منابع زکات
- مصارف زکات
- فی
- انفال
- خمس
- منابع مالی متغیر
- جزیه
- مفهوم جزیه
- معنای لغوی جزیه
- معنای اصطلاحی جزیه
- پیشینه جزیه
- جزیه در عصر پیامبر(ص)
- جزیه در عصر خلفا
- جزیه در عصر خلافت امیرالمؤمنین(ع)
- مفهوم جزیه
- خراج
- مالیتهای حکومتی
- تاریخچه وضع مالیاتهای حکومتی در اسلامی
- شرایط وضع مالیاتهای حکومتی
- محدوده اختیارات حاکم در وضع مالیاتهای حکومتی
- محدوده اختیار در تعیین نرخ مالیاتهای متغیر
- جزیه
فصل دوم: بررسی تطبیقی دیدگاه امام علی(ع)، پیامبر(ص) و خلفا درباره بیت المال
- دیدگاه پیامبر(ص) و امام علی(ع) در مورد بیت المال
- چگونگی دریافت بیت المال از نگاه پیامبر(ص) و امام علی(ع)
- بیت المال از نگاه خلفا
- تقسیم بیت المال در نگاه پیامبر(ص) و امام علی(ع)
- تقسیم بیت المال از دیدگاه خلفا
- تقسیم بیت المال از دیدگاه خلیفه اول
- تقسیم بیت المال از دیدگاه خلیفه دوم
- تقسیم بیت المال از دیدگاه خلیفه سوم
- دیدگاه خلیفه اول
- دیدگاه خلیفه دوم
- دیدگاه خلیفه سوم
فصل سوم: سیاستها و راهکارهای گردآوری اموال
- سیاستها و راهکارهای فرهنگی
- سیاستها و راهکارهای سیاسی
- گزینش کارگزاران
- شیوه گزینش
- معیارهای گزینش
- تجربه
- حیا
- اصالت خانوادگی
- توانمندی
- تدین
- سابقه دینی
- امانت داری
- وثاقت
- دانش و تخصص
- نصب کارگزاران
- حذیفه بن یمان
- زیاد بن ابیه
- سعد بن مسعود ثقفی
- سلیمان بن صرد خزاعی
- سهل بن حنیف انصاری
- عبدالله بن عباس
- عبیدالله بن عباس
- عمر بن ابی سلمه مخزومی
- عمرو بن سلمه ارحبی (عمر بن مسلمه ارحبی)
- قثم بن عباس
- قدامه بن عجلان
- قرظة بن کعب انصاری
- قعقاع بن شور
- قیس بن سعد عباده
- مالک اشتر
- محمد بن ابی بکر
- مخنف بن سلیم
- مصعب بن یزید انصاری
- مصقله بن هیبره
- منذر بن جارود عبدی
- نعمان بن عجلان
- یزید بن حجیه تیمی
- یزید بن قیس ارحبی
- تبیین آداب و وظایف کارگزاران مالی
- اختیارات کارگزارن مالی
- سیاستها و راهکارهای اقتصادی
- مشارکت دادن بخش خصوصی
- مشارکت دادن بخش دولتی
- مشارکت دادن حکومت در احیای منابع تولید
- حمایت از تولید کننده
- پیگیری شکایات
- تخفیف در مالیات
- تسهیل در وضع و گرفتن مالیات
- عدالت خواهی و ستم پرهیزی
- مبارزه با تبعیض
فصل چهارم: پاسداری از بیت المال
- راهکارهای سیاسی
- عزل و نصب کارگزاران مالی
- تأمین امنیت در حمل و نقل اموال
- نظارت بر عملکرد کارگزاران مالی
- نظارت آشکار
- نظارت پنهان
- پیگیری گزارشها
- حسابرسی اموال جمعآوری شده
- مطالبه و تقسیم بیت المال
- راهکارهای فرهنگی
- پند و اندرز کارگزاران
- تشویق کارگزاران
- الگوسازی
- نقش ساده زیستی حاکمان در صیانت جامعه و بیت المال
- پرهیز از مصرف بیت المال در امور شخصی
- تقسیم عادلانه بیت المال
- جلوگیری از اسراف
- الگونمایی
- فراخواندن به الگوبرداری
- نکوهش بر عدم الگوبرداری
- راهکارهای اقتصادی
- مصادره اموال غارت شده در دوره خلیفه پیشین
- مطالبه اموال اختلاس شده در خلافت علوی
- هدایت پرداختهای مالیاتی به بیت المال
- پیشگیری از فساد اموال
- تأمین معیشت کارگزاران
فصل پنجم: امام علی(ع) و مصرف بیت المال
- سیاستهای امام علی(ع) در هزینه بیت المال
- هماهنگسازی سهام و مصرف عادلانه
- مبارزه با تبعیض
- برخورد با تبعیض گران
- جلوگیری از اسراف در مصرف بیت المال
- تقسیم سریع بیت المال
- سرعت در تقسیم بیت المال و دوراندیشی
- تساوی در تقسیم بیت المال
- موارد مصرف بیت المال
- مصرف اداری
- حقوق کارمندان
- معیشت حاکم
- جیران خطای قاضی
- هزینه زندانیان
- مصرف غیراداری
- مصارف فرهنگی
- مصارف اجتماعی
- تأمین معیشت و رفاه عمومی (عدالت اجتماعی)
- دیه مقتول
- بیمه بازنشستگی
- مصرف اداری
- سخن پایانی