راویان غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

 
(۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = غدیر خم
| موضوع مرتبط = حدیث غدیر
| عنوان مدخل  =  
| عنوان مدخل  =  
| مداخل مرتبط =  
| مداخل مرتبط =  
}}
}}
==مقدمه==
حادثۀ [[غدیر خم]] و [[خطبۀ غدیریّۀ]] [[پیامبر|حضرت رسول]] {{صل}} و [[نصب]] [[امام علی|امیر المؤمنین]]{{ع}} به [[خلافت]] از سوی [[پیامبر]] در آن روز و تعبیر {{متن حدیث|مَنْ كُنْتُ مَوْلاَهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلاَهُ }}، از نقل‌های متواتری است که در [[روایات]] [[شیعه]] و [[اهل سنت]] و منابع هر دو [[فرقه]] [[نقل]] شده است. [[حدیث غدیر]] و [[آیه اکمال دین]] و [[آیه ابلاغ]]، در منابع بی‌شماری آمده و [[امیر مؤمنان]] {{ع}} و [[ائمه]] دیگر و علمای [[شیعه]] به آن استناد و [[احتجاج]] کرده‌اند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۷۹.</ref>.


[[علمای شیعه]] در ردّ سخن اهل تسنن که با قبول اصل [[روایت]]، منکر [[تواتر]] آن شده‌اند، به ارائۀ منابع و اسنادی دست زده‌اند که [[تواتر]] آن را [[اثبات]] می‌کند. [[علامه سیّد شرف الدین]] در [[المراجعات (کتاب)|المراجعات]]، [[تواتر]] آن را از منابع [[شیعی]] و [[اهل سنت]] [[اثبات]] کرده است<ref>المراجعات، نامۀ ۵۶(ص ۱۸۴). در حواشی تحقیقی حسین الراضی بر المراجعات، نام ۱۱۶ نفر از صحابه و ۸۴ نفر از تابعین که این حدیث را نقل کرده‌اند، آمده است (المراجعات، ص ۴۱۴، تعلیقۀ ۶۴۲) و افزوده است که علمای [[سنت]] نیز در تألیفات خود آن را روایت کرده‌اند و عدد آنان را از قرن ۲ تا ۱۴ هجری ۳۶۰ نفر می‌داند که علامۀ امینی در الغدیر (ج ۱ ص ۷۳ تا ۱۵۱) نقل کرده است.</ref>. [[علامه میرحامد حسین]] نیز در [[عبقات الأنوار (کتاب)|عبقات الأنوار]] ناقلان و [[راویان حدیث غدیر]] را معرفی کرده و به [[شبهات]] هم پاسخ داده است<ref>ر. ک: «فیض القدیر» (خلاصۀ عبقات دربارۀ حدیث غدیر)، شیخ عباس قمی، «نفحات الازهار» (خلاصه عبقات الأنوار) ج ۱۵ و ۱۶، نیز در کتاب «علیّ من المهد الی اللّحد» قزوینی، ص ۱۹۶ نام راویان غدیر آمده است، نیز «بحار الأنوار»، ج ۳۷ ص ۱۸۱</ref>. با وجود آن همه چهره‌های سرشناس از [[صحابه]] و [[تابعین]] که [[واقعۀ غدیر]] و سخنان [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} را [[شاهد]] بوده و آن را [[نقل]] کرده‌اند، شبهه‌ای در این [[روایت]] و دلالتش بر [[امامت]] [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} باقی نمی‌ماند، آشنایی با [[اسامی]] آنان خالی از فایده نیست.
== حدیث غدیر ==
{{اصلی|حدیث غدیر}}
حادثۀ [[غدیر خم]] و [[خطبۀ غدیریّۀ]] [[پیامبر|حضرت رسول]] {{صل}} و [[نصب]] [[امام علی|امیر المؤمنین]] {{ع}} به [[خلافت]] از سوی [[پیامبر]] در آن روز و تعبیر {{متن حدیث|مَنْ كُنْتُ مَوْلاَهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلاَهُ }}، از نقل‌های متواتری است که در [[روایات]] [[شیعه]] و [[اهل سنت]] و منابع هر دو [[فرقه]] [[نقل]] شده است. [[حدیث غدیر]] و [[آیه اکمال دین]] و [[آیه ابلاغ]]، در منابع بی‌شماری آمده و [[امیر مؤمنان]] {{ع}} و [[ائمه]] دیگر و علمای [[شیعه]] به آن استناد و [[احتجاج]] کرده‌اند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۷۹.</ref>.


==تواتر حدیث غدیر==
علمای شیعه در ردّ سخن اهل تسنن که با قبول اصل [[روایت]]، منکر تواتر آن شده‌اند، به ارائۀ منابع و اسنادی دست زده‌اند که تواتر آن را [[اثبات]] می‌کند. [[علامه سیّد شرف الدین]] در [[المراجعات (کتاب)|المراجعات]]، تواتر آن را از منابع [[شیعی]] و [[اهل سنت]] [[اثبات]] کرده است<ref>المراجعات، نامۀ ۵۶(ص ۱۸۴). در حواشی تحقیقی حسین الراضی بر المراجعات، نام ۱۱۶ نفر از صحابه و ۸۴ نفر از تابعین که این حدیث را نقل کرده‌اند، آمده است (المراجعات، ص ۴۱۴، تعلیقۀ ۶۴۲) و افزوده است که علمای [[سنت]] نیز در تألیفات خود آن را روایت کرده‌اند و عدد آنان را از قرن ۲ تا ۱۴ هجری ۳۶۰ نفر می‌داند که علامۀ امینی در الغدیر (ج ۱ ص ۷۳ تا ۱۵۱) نقل کرده است.</ref>. [[علامه میرحامد حسین]] نیز در [[عبقات الأنوار (کتاب)|عبقات الأنوار]] ناقلان و [[راویان حدیث غدیر]] را معرفی کرده و به [[شبهات]] هم پاسخ داده است<ref>ر. ک: «فیض القدیر» (خلاصۀ عبقات دربارۀ حدیث غدیر)، شیخ عباس قمی، «نفحات الازهار» (خلاصه عبقات الأنوار) ج ۱۵ و ۱۶، نیز در کتاب «علیّ من المهد الی اللّحد» قزوینی، ص ۱۹۶ نام راویان غدیر آمده است، نیز «بحار الأنوار»، ج ۳۷ ص ۱۸۱</ref>. با وجود آن همه چهره‌های سرشناس از [[صحابه]] و [[تابعین]] که [[واقعۀ غدیر]] و سخنان [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} را [[شاهد]] بوده و آن را [[نقل]] کرده‌اند، شبهه‌ای در این [[روایت]] و دلالتش بر [[امامت]] [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} باقی نمی‌ماند، آشنایی با اسامی آنان خالی از فایده نیست.
==راویان حدیث==
===راویان از صحابه===
[[علامه امینی]] در جلد نخست [[الغدیر (کتاب)|الغدیر]]، نام و مشخصات ۱۱۰ نفر از صحابۀ [[پیامبر]] را که حدیث غدیر را [[روایت]] کرده‌اند، نام می‌برد، از این قرار است<ref> الغدیر، ج ۱ ص ۱۴ تا ۶۱</ref>:
[[علامه امینی]] در جلد نخست [[الغدیر (کتاب)|الغدیر]]، نام و مشخصات ۱۱۰ نفر از صحابۀ [[پیامبر]] را که حدیث غدیر را [[روایت]] کرده‌اند، نام می‌برد، از این قرار است<ref> الغدیر، ج ۱ ص ۱۴ تا ۶۱</ref>:
{{فهرست صحابه}}
{{فهرست صحابه}}
خط ۳۱: خط ۳۶:
# [[جریر بن عبدالله بجلی]]؛
# [[جریر بن عبدالله بجلی]]؛
# [[جندب بن جناده]] ([[ابو ذر غفاری]])؛
# [[جندب بن جناده]] ([[ابو ذر غفاری]])؛
# [[جندع بن عمرو]]؛
# [[جندع بن عمرو بن مازن انصاری]]؛
# [[حبة بن جوین عرنی]]؛
# [[حبة بن جوین عرنی]]؛
# [[حبشی بن جناده]]؛
# [[حبشی بن جناده]]؛
خط ۵۱: خط ۵۶:
# [[زید بن عبدالله انصاری]]؛
# [[زید بن عبدالله انصاری]]؛
# [[سعد بن ابی وقاص]]؛
# [[سعد بن ابی وقاص]]؛
# [[سعد بن جناده]]؛
# [[سعد بن جناده عوفی]]؛
# [[سعد بن عباده]]؛
# [[سعد بن عباده]]؛
# [[سعد بن مالک]]؛
# [[سعد بن مالک]]؛
خط ۹۰: خط ۹۵:
# [[عطیة بن بسر]]؛
# [[عطیة بن بسر]]؛
# [[عقبة بن عامر جهنی]]؛
# [[عقبة بن عامر جهنی]]؛
# [[امام علی|علی بن ابی طالب]]{{ع}}؛
# [[امام علی|علی بن ابی طالب]] {{ع}}؛
# [[عمّار یاسر]]؛
# [[عمّار یاسر]]؛
# [[عمارۀ خزرجی]]؛
# [[عمارۀ خزرجی]]؛
خط ۱۰۰: خط ۱۰۵:
# [[عمرو بن عاصی]]؛
# [[عمرو بن عاصی]]؛
# [[عمرو بن مره]]؛
# [[عمرو بن مره]]؛
# [[فاطمه زهرا]]{{عم}}؛
# [[فاطمه زهرا]] {{عم}}؛
# [[فاطمه بنت حمزه]]؛
# [[فاطمه بنت حمزه]]؛
# [[قیس بن ثابت]]؛
# [[قیس بن ثابت]]؛
خط ۱۱۷: خط ۱۲۲:
{{پایان فهرست صحابه}}
{{پایان فهرست صحابه}}


[[علامه امینی]] می‌افزاید: این ۱۱۰ نفر از بزرگان صحابه‌اند که روایتشان نسبت به [[واقعۀ غدیر]] را یافتیم و شاید بسیار بیش از اینها باشد و طبع قضیه هم ایجاب می‌کند [[راویان حدیث غدیر]] چندین برابر باشند، چون شنوندگان بیش از صدهزار نفر بودند و طبعا هرکدام به [[وطن]] خود برگشته‌اند، مثل هر مسافری از حوادث شگفتی که در [[مسافرت]] دیده‌اند خبر داده‌اند، مگر اندکی که به خاطر کینه‌هایشان از [[نقل]] آن پرهیز کرده‌اند و همین مقدار، برای [[اثبات]] [[تواتر حدیث غدیر]] کافی است<ref>الغدیر، ج ۱ ص ۶۰</ref>.  
[[علامه امینی]] می‌افزاید: این ۱۱۰ نفر از بزرگان صحابه‌اند که روایتشان نسبت به [[واقعۀ غدیر]] را یافتیم و شاید بسیار بیش از اینها باشد و طبع قضیه هم ایجاب می‌کند [[راویان حدیث غدیر]] چندین برابر باشند، چون شنوندگان بیش از صدهزار نفر بودند و طبعا هرکدام به [[وطن]] خود برگشته‌اند، مثل هر مسافری از حوادث شگفتی که در [[مسافرت]] دیده‌اند خبر داده‌اند، مگر اندکی که به خاطر کینه‌هایشان از [[نقل]] آن پرهیز کرده‌اند و همین مقدار، برای [[اثبات]] [[تواتر حدیث غدیر]] کافی است<ref>الغدیر، ج ۱ ص ۶۰</ref>.


وی سپس راویان غدیر از "[[تابعین]]" را نیز به ترتیب الفبا برمی‌شمارد که شمار آنان ۸۴ نفرند و نام‌هایشان از این قرار است:
===راویان از تابعین===
صاحب کتاب [[الغدیر]] سپس راویان حدیث غدیر از "[[تابعین]]" را نیز به ترتیب الفبا برمی‌شمارد که شمار آنان ۸۴ نفرند و نام‌هایشان از این قرار است:
{{فهرست تابعین}}
{{فهرست تابعین}}
# [[ابو راشد حبرانی]]؛
# [[ابو راشد حبرانی]]؛
خط ۲۰۵: خط ۲۱۱:
{{پایان فهرست تابعین}}
{{پایان فهرست تابعین}}


سپس ۳۶۰ نفر از علمای [[راوی حدیث]] را به ترتیب قرن‌های بعدی (از قرن ۲ تا قرن ۱۴) نام می‌برد<ref>الغدیر، ج ۱ ص ۷۳ تا ۱۵۱</ref>.
سپس ۳۶۰ نفر از علمای راوی حدیث را به ترتیب قرن‌های بعدی (از قرن ۲ تا قرن ۱۴) نام می‌برد<ref>الغدیر، ج ۱ ص ۷۳ تا ۱۵۱</ref>.


همچنین نام شماری از آنان که به [[نقل]] [[حدیث غدیر]] بسنده نکرده، بلکه دربارۀ آن به تألیف مستقلّ پرداخته‌اند برمی‌شمرد، از قبیل:
===ناقلان حدیث از مؤلفان برجسته===
علامه امینی نام شماری از آنان که به [[نقل]] [[حدیث غدیر]] بسنده نکرده، بلکه دربارۀ آن به تألیف مستقلّ پرداخته‌اند برمی‌شمرد، از قبیل:
{{فهرست راویان}}
{{فهرست راویان}}
# [[محمد بن جریر طبری]]،
# [[محمد بن جریر طبری]]،
خط ۲۳۱: خط ۲۳۸:
{{پایان فهرست راویان}}
{{پایان فهرست راویان}}


این همه [[نقل]] و [[روایت]] و تألیف [[واقعۀ غدیر]] و [[امامت]] [[امام علی|امیر المؤمنین]]{{ع}} و [[تواتر حدیث غدیر]] را [[اثبات]] می‌کند و به قول "[[ضیاء الدین مقبلی]]" پس از [[نقل]] اسناد [[حدیث]]: اگر [[حدیث غدیر]]، مسلّم نباشد، پس هیچ امر مسلّمی در [[اسلام]] وجود ندارد<ref>الغدیر، ج ۱ ص ۳۰۷، حماسۀ غدیر، ص ۳۴</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۷۹.</ref>
این همه [[نقل]] و [[روایت]] و تألیف [[واقعۀ غدیر]] و [[امامت]] [[امام علی|امیر المؤمنین]] {{ع}} و [[تواتر حدیث غدیر]] را [[اثبات]] می‌کند و به قول "[[ضیاء الدین مقبلی]]" پس از [[نقل]] اسناد [[حدیث]]: اگر [[حدیث غدیر]]، مسلّم نباشد، پس هیچ امر مسلّمی در [[اسلام]] وجود ندارد<ref>الغدیر، ج ۱ ص ۳۰۷، حماسۀ غدیر، ص ۳۴</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۷۹.</ref>
 
==[[راویان حدیث غدیر]]==
یکی دیگر از ویژگی‌های برجسته [[غدیر]]، تواتر آن است؛ تا آنجا که هرگونه تردید درباره آن را می‌زداید. در این بخش، به بیش از پانصد راوی غدیر، به ترتیب [[قرن]] و با ذکر منابع، اشاره می‌شود:
 
===قرن اول (۱۴۶ نفر)===
آنان که در [[حجه الوداع]]، در آن [[اجتماع]] ۹۰ یا ۱۲۰ هزار نفری [[غدیر خم]] حضور داشتند و خطبه پیامبر را در [[نصب]] [[امیرمؤمنان]] [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} به [[امامت]] شنیدند، شمارشان بسیار بوده است. در میان آن همه [[شاهدان]] و [[گواهان]]، کتب [[تاریخ]] نام ۱۴۶ نفر را ثبت کرده‌اند<ref>برای آگاهی از این نام‌ها، ر.ک: احقاق الحق: عبقات الانوار؛ الغدیر.</ref>.
 
===قرن دوم (۵۶ نفر)===
{{فهرست اثر}}
#[[ابومحمد عمرو بن دینار جمحی مکی]] (م ۱۱۵ یا ۱۱۶ق)<ref>ابونعیم، حلیه الاولیاء، ج۴، ص۲۳.</ref>؛
#[[ابوبکر محمد بن مسلم بن عبیدالله قرشی زهری]] (م ۱۲۴ق)<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ج۱، ص۳۰۸.</ref>؛
#[[عبدالرحمان بن قاسم تیمی]] (م ۱۲۶)<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۶۰.</ref>؛
#[[ابوثمامه بکر بن سواده بن ثمامه بصری]] (م ۱۲۸ق)<ref>ابن بطریق، عمده عیون صحاح الاخبار، ص۵۳.</ref>؛
#[[عبدالله بن ابی نجیح یسار ثقفی]] (م ۱۳۱ق)<ref>نسائی، الخصائص، ص۱۵؛ ابن بطریق، عمده عیون صحاح الاخبار، ص۴۸.</ref>؛
#[[مغیره بن مقسم ضبی کوفی]] (م ۱۳۳ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۴، ص۳۷۲.</ref>؛
#[[ابوعبدالرحیم خالد بن زید جمحی مصری]] (م ۱۳۹ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۱، ص۸۴.</ref>؛
#[[حسن بن حکم نخعی کوفی]] (م بعد از ۱۴۰ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۱۱، ص۷۱.</ref>؛
#[[ادریس بن یزید اودی کوفی]]<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۷۴.</ref>؛
#[[یحیی بن سعید بن حیان تیمی]] (م ۱۴۵ق)<ref>خطیب، تاریخ بغداد، ج۷، ص۳۷۸.</ref>؛
#[[عبدالملک بن عرزمی]] (م ۱۴۵)<ref>سبط ابن جوزی، تذکره الخواص، ص۱.</ref>؛
#[[عوف بن ابی جمیله عبدی هجری]] (م ۱۴۶ق)<ref>نسائی، الخصائص، ص۱۶.</ref>؛
#[[عبیدالله عمر بن حفص عدوی عمری مدنی]] (م ۱۴۷ق)<ref>عاصمی، زین الفتی.</ref>؛
#[[نعیم بن حکیم مدائنی]] (م ۱۴۸ ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۱، ص۱۵۲.</ref>؛
#[[طلحه بن یحیی تیمی]] (م ۱۴۸ق)<ref>عاصمی، زین الفتی.</ref>؛
#[[ابو محمد کثیر بن زید اسلمی]]، «ابن ماقبه» (م بعد از ۱۵۰ق)<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۵، ص۲۱۱.</ref>؛
#[[محمد بن اسحاق مدنی، صاحب سیره ابن اسحاق]] (م ۱۵۱ یا ۱۵۲ق)<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۲۱۰.</ref>؛
#[[ابوعروه معمر بن راشد آزدی]] (م ۱۵۳ یا ۱۵۴ق)<ref>طبری، جامع البیان، ج۷، ص۳۴۹.</ref>؛
#[[مسعر بن کدام هلالی رواسی کوفی]] (م ۱۵۳ یا ۱۵۵ق)<ref>ابونعیم، حلیه الاولیاء، ج۵، ص۲۶.</ref>؛
#[[ابوعیسی حکم بن ابان عدنی]] (م ۱۵۴ق)<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۱۰.</ref>؛
#[[عبدالله بن شوذب بلخی]] (م ۱۵۷ق)<ref>ابو نعیم، حلیه الاولیاء، ج۶، ص۷۵.</ref>؛
#[[شعبه بن حجاج واسطی]] (م ۱۶۰ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۴، ص۳۷۲.</ref>؛
#[[ابو العلاء تمیمی]] (م حدود ۱۶۰ق)<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۵۳۳.</ref>؛
#[[سفیان بن سعید ثوری]] (م ۱۶۰ق)<ref>خطیب، تاریخ بغداد، ج۷، ص۳۷۷.</ref>؛
#[[اسرائیل بن یونس سبیعی]] (م ۱۶۲ ق)<ref>گنجی، کفایه الطالب، ص۱۵۱.</ref>؛
#[[جعفر بن زیاد کوفی احمر]] (م ۱۶۵ یا ۱۶۷ق)<ref>خطیب، تاریخ بغداد؛ عاصمی، زین الفتی.</ref>؛
#[[مسلم بن سالم نهدی کوفی]]، «ابوفروه» (م نیمه قرن دوم ق)<ref>عاصمی، زین الفتی.</ref>؛
#[[قیس بن ربیع اسدی]] (م ۱۶۵ق)<ref>نطنزی، الخصائص العلویه.</ref>؛
#[[حماد بن سلمه بصری]] (م ۱۶۷ ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۴، ص۲۸۱.</ref>؛
#[[عبدالله بن لهیعه]] (م ۱۷۴ ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۵، ص۲۰۹.</ref>؛
#[[ابوعوانه ضواح یشکری]] (م ۱۷۵ یا ۱۷۶ ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۴، ص۳۷۲.</ref>؛
#[[شریک بن عبدالله نخعی]] (م ۱۷۷ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۱، ص۱۱۸.</ref>؛
#[[عبدالله کوفی اشجعی]] (م ۱۸۲ ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۵، ص۲۰۹.</ref>؛
#[[نوح بن قیس ابوروح حدانی]] (م ۱۸۳ ق)<ref>ابن مغازلی، مناقب آل ابی طالب.</ref>؛
#[[ابوطالب مطلب بن زیاد کوفی]] (م ۱۸۵ ق)<ref>گنجی، کفایه الطالب.</ref>؛
#[[ابوهاشم حسان بن ابراهیم عنزی]] (م ۱۸۶ ق)<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص١۰.</ref>؛
#[[جریر بن عبدالحمید ضبی کوفی]] (م ۱۸۸ ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۷۹.</ref>؛
#[[فضل بن موسی مروزی سینانی]] (م ۱۹۲ ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۷۹.</ref>؛
#[[محمد بن جعفر مدنی]] (م ۱۹۳ ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۷، ص۳۴۸.</ref>؛
#[[اسماعیل بن علیه اسدی]] (م ۱۹۳ ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۷۹.  </ref>؛
#[[محمد بن ابراهیم سلمی بصری]] (م ۱۹۴ ق)<ref>نسائی، الخصائص، ص۱۶.</ref>؛
#[[محمد بن خازم تمیمی ضریر]] (م ۱۹۵ ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۷، ص۳۴۰.</ref>؛
#[[محمد بن فضیل کوفی]] (م ۱۹۵ق)<ref>نصر بن مزاحم، وقعه صفین، ص۹.</ref>؛
#[[ابوسفیان وکیع بن جراح رواسی کوفی]] (م ۱۹۶ یا ۱۹۷ق)<ref>سیوطی، الجامع الصغیر.</ref>؛
#[[سفیان بن عیینه هلالی]] (م ۱۹۸ ق)<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۱۰.</ref>؛
#[[عبدالله بن نمیر خارفی همدانی]] (م ۱۹۹ ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۴، ص۳۶۸.</ref>؛
#[[حنش بن حارث بن لقیط نخعی کوفی]]<ref>احمد بن حنبل، المسند.</ref>؛
#[[ابو محمد موسی بن یعقوب زمعی]]<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۵، ص۲۱۲.</ref>؛
#[[علاء بن سالم عطار کوفی]]<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۸۱.</ref>؛
#[[ازرق بن علی بن مسلم حنفی]]<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۰۹.</ref>؛
#[[هانی بن ایوب حنفی کوفی]]<ref>نسائی، الخصائص.</ref>؛
#[[فضیل بن مرزوق اغر رقاشی]]<ref>جوینی، فرائد السمطین، ج۱، ص۶۸.</ref>؛
#[[ابو حمزه سعد بن عبیده سلمی کوفی]]<ref>سیوطی، الجامع الصغیر.</ref>؛
#[[موسی بن مسلم حزامی]] (موسی صغیر)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۷، ص۳۴۰.</ref>؛
#[[یعقوب بن جعفر انصاری مدنی]]<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۵، ص۲۱۲.</ref>؛
#[[عثمان بن سعید بن مره قرشی]]<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۸۱.</ref>؛<ref>[[محمد دشتی|دشتی، محمد]]، [[سندشناسی غدیر (مقاله)| مقاله «سندشناسی غدیر»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۸]] ص ۲۹۶.</ref>
{{پایان فهرست اثر}}
 
===قرن سوم (۹۲ نفر)===
{{فهرست اثر}}
#[[ضمره بن ربیعه قرشی مدنی]] (م۲۰۲ ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۸۲.</ref>؛
#[[محمد بن عبدالله زبیری کوفی]] (م ۲۰۳ ق)<ref>هیثمی، مجمع الزوائد.</ref>؛
#[[مصعب بن مقدام خثعمی]] (م ۲۰۳ ق)<ref>نسائی، الخصائص، ص۱۷.</ref>؛
#[[ابوزکریا یحیی بن آدم اموی کوفی]] (م۲۰۳ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۵، ص۲۰۹.</ref>؛
#[[زید بن حباب خراسانی کوفی]] (م ۲۰۳ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۸۲.</ref>؛
#[[محمد بن ادریس شافعی]] (۲۰۴ ق)<ref>ابن اثیر، النهایه، ج۴، ص۲۴۶.</ref>؛
#[[ابو عمرو شبابه بن سوار مدائنی]] (م ۲۰۶ ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۱، ص۱۵۲. </ref>؛
#[[محمد بن خالد حنفی بصری]]<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۵، ص۲۱۲.</ref>؛
#[[خلف بن تمیم کوفی]] (م ۲۰۶ یا ۲۱۳ ق)<ref>نسائی، الخصائص، ص۱۹.</ref>؛
#[[ابوعبدالرحمان اسود بن عامر شامی]]، «شاذان شامی» (م ۲۰۸ ق)<ref>هیثمی، مجمع الزوائد، ج۹، ص۱۰۵.</ref>؛
#[[ابوعبدالله حسین فزاری کوفی]] (م ۲۰۸ق)<ref>ابونعیم، حلیه الاولیاء، ج۴، ص۲۳.</ref>؛
#[[حفص بن عبدالله سلمی]] (م ۲۰۹ق)<ref>خطیب، تاریخ بغداد، ج۷، ص۳۷۷.</ref>؛
#[[عبدالرزاق بن همام صنعانی]] (م ۲۱۱ ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۷، ص۳۴۹.</ref>؛
#[[ابو علی بزار حسن بن عطیه بن نجیح قرشی کوفی]] (م ۲۱۲ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۸۴.</ref>؛
#[[عبدالله بن یزید عدوی]] (م ۲۱۲ یا ۲۱۳ ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۸۴.</ref>؛
#[[حسین بن محمد بن بهرام تمیمی مروروذی]] (م ۲۱۳ یا ۲۱۴ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۸۴.</ref>؛
#[[ابو محمد عبیدالله عبسی]] (م ۲۱۲ ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۵، ص۲۱۰.</ref>؛
#[[ابوالحسن علی بن قادم خزاعی کوفی]] (م ۲۱۳ ق)<ref>عاصمی، زین الفتی.</ref>؛
#[[محمد بن سلیمان حرانی]]، «بُومه» (م ۲۱۳ ق)<ref>نسائی، الخصائص، ص۱۷.</ref>؛
#[[عبدالله بن داوود بن عامر همدانی]]، «خریبی» (م ۲۱۳ق)<ref>نسائی، الخصائص، ص۲۲.</ref>؛
#[[علی بن حسن بن عبدی مروزی]] (م ۲۱۵ ق)<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ج۴، ص۸۰.</ref>؛
#[[یحیی بن حماد شیبانی بصری]] (م ۲۱۵ ق)<ref>خوارزمی، المناقب، ص۹۳.</ref>؛
#[[ابو محمد حجاج بن منهال سلمی انماطی]] (م ۲۱۷ ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۸۵.</ref>؛
#[[ابونعیم فضل بن دکین کوفی]] (م ۲۱۸ق)<ref>بدخشانی، نزل الابرار، ص۲۱.</ref>؛
#[[عفان بن مسلم صفار بغدادی]] (م ۲۱۹ق)<ref>خطیب، تاریخ بغداد، ج۷، ص۳۷۷.</ref>؛
#[[ابوالحسن علی بن عیاش بن مسلم الهانی حمصی]] (م ۲۱۹ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۸۶.</ref>؛
#[[ابوغسان مالک بن اسماعیل بن در هم نهدی کوفی]] (م ۲۱۹ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۸۶.</ref>؛
#[[ابوعبید قاسم بن سلام هروی]] (م ۲۲۳ یا ۲۲۴ق)<ref>غریب القرآن.</ref>؛
#[[محمد بن کثیر عبدی بصری]] (م ۲۲۳ ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۲، ص۳۴۸.</ref>؛
#[[موسی بن اسماعیل منقری بصری]] (م ۲۲۳ ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۸۷.</ref>؛
#[[قیس بن حفص بن قعقاع]] (م ۲۲۷ق)<ref>خوارزمی، المناقب، ص۸۰.</ref>؛
#[[سعید بن منصور بن شعبه نسائی خراسانی]] (م ۲۲۷ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۸۷.</ref>؛
#[[یحیی بن عبدالحمید حمانی]] (م ۲۲۸ ق)<ref>نطنزی، الخصائص العلویه.</ref>؛
#[[ابو اسحاق ابراهیم بن حجاج بن زید سامی بصری]] (م ۲۳۱ یا ۲۳۳ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۸۸.</ref>؛
#[[علی بن حکیم بن ذبیان کوفی اودی]] (م ۲۳۱ ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۸۸.</ref>؛
#[[خلف بن سالم مخرمی بغدادی]] (م ۲۳۱ق)<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۰۹.</ref>؛
#[[ابوالحسن علی بن محمد طنافسی]] (م ۲۳۳ یا ۲۳۵ ق)<ref>ابن ماجه، السنن، ج۱، ص۳۰.</ref>؛
#[[هدبه بن خالد قیسی بصری]] (م ۲۳۵)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۸۹.</ref>؛
#[[عبدالله بن محمد بن ابی شیبه عبسی]] (م ۲۳۵ ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۵، ص۲۱۳.</ref>؛
#[[ابوسعید عبیدالله جشمی قواریری]] (م ۲۳۵ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۱، ص۱۱۹.</ref>؛
#[[احمد بن عمر جلاب]] (م ۳۳۵ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۱، ص۱۱۹.</ref>؛
#[[ابراهیم بن منذر حزامی مدنی]] (م ۲۳۶ق)<ref>نسائی، الخصائص، ص۲۵.</ref>؛
#[[ابوسعید یحیی بن سلیمان جعفی مقری]] (م ۲۳۷ ق)<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۸۹.</ref>؛
#[[ابن راهویه اسحاق بن ابراهیم حنضلی مروزی]] (م ۲۳۷ ق)<ref>متقی هندی، کنزالعمال، ج۶، ص۴۰۶.</ref>؛
#[[عثمان بن محمد بن ابی شیبه عبسی کوفی]] (م ۲۳۹ ق)<ref>متقی هندی، کنز العمال، ج۶، ص۱۵۴.</ref>؛
#[[قتیبه بن سعید بن جمیل بغلانی]] (م ۲۴۰ق)<ref>الکنی والاسماء، ج۲، ص۶۱.</ref>؛
#[[احمد بن حنبل شیبانی]] (م ۲۴۱ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند؛ الفضائل.</ref>؛
#[[یعقوب بن حمید بن کاسب مدنی]] (م ۲۴۱ق)<ref>ابن بطریق، عمده عیون صحاح الاخبار، ص۴۸.</ref>؛
#[[حسن بن حماد بن کسیب]] (م ۲۴۱ ق)<ref>واحدی، اسباب النزول، ص۱۰۵.</ref>؛
#[[هارون بن عبدالله بن مروان بزار]]، «حمال» (م ۲۴۳ ق)<ref>نسائی، الخصائص، ص۱۷.</ref>؛
#[[ابو عمار حسین بن حریث مروزی]] (م۲۴۴ ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۹۱.</ref>؛
#[[هلال بن بشر بن محبوب بصری احدب]] (م ۲۴۶ ق)<ref>نسائی، الخصائص، ص۳۰.</ref>؛
#[[ابو الجوزاء احمد بن عثمان بصری]] (م ۲۴۶ق)<ref>نسائی، الخصائص، ص۲۵.</ref>؛
#[[ابوکریب محمد بن علاء همدانی]] (م ۲۴۸ ق)<ref>هیثمی، مجمع الزوائد، ج۹، ص۱۰۵.</ref>؛
#[[یوسف بن عیسی بن دینار زهری مروزی]] (م ۲۴۹ ق)<ref>نسائی، الخصائص.</ref>؛
#[[نصر بن علی جهضمی بصری]] (م ۲۵۱ ق)<ref>نسائی، الخصائص، ص۲۲.</ref>؛
#[[ابوبکر محمد بن بشار عبدی بصری]]، «بندار» (م ۲۵۲ق)<ref>گنجی، کفایه الطالب، ص۱۶.</ref>؛
#[[ابوموسی محمد بن مثنی عنزی]] (م ۲۵۲ ق)<ref>نسائی، الخصائص، ص۱۵.</ref>؛
#[[یوسف بن موسی قطان کوفی]] (م ۲۵۳ ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۹۳.</ref>؛
#[[محمد بن عبدالرحیم بغدادی بزار]]، «صاعقه» (م ۲۵۵ق)<ref>نسائی، الخصائص، ص۲۵.</ref>؛
#[[محمد بن عبدالله عدوی مقری]] (م ۲۵۶ق)<ref>عاصمی، زین الفتی.</ref>؛
#[[ابوعبدالله محمد بخاری]] (م ۲۵۶ق)<ref>بخاری، الصحیح.</ref>؛
#[[حسن بن عرفه بن یزید عبدی]] (م ۲۵۷ ق)<ref>گنجی، کفایه الطالب، ص۱۶.</ref>؛
#[[عبدالله بن سعید کندی کوفی]]، ابوسعید اشج (م ۲۵۷ ق)<ref>کندی، التفسیر؛ همو، التصانیف.</ref>؛  
#[[محمد بن یحیی نیشابوری ذهلی]] (م ۲۵۸ ق)<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ج۱، ص۳۸۱.</ref>؛
#[[حجاج بن یوسف ثقفی بغدادی]]، «ابن الشاعر» (م ۲۵۹ ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۱، ص۱۵۲.</ref>؛
#[[ابو عبدالله احمد بن عثمان بن حکیم اودی]] (م ۲۶۱ یا ۲۶۲ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۹۴.</ref>؛
#[[ابوزید عمر بن شبه نمیری بصری اخباری]] (م ۲۶۲ ق)<ref>ابونعیم، حلیه الاولیاء، ج۵، ص۳۶۴.</ref>؛
#[[ابوالحسن حمدان]]، [[احمد بن یوسف بن حاتم سلمی نیشابوری]] (م۲۶۴ق)<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۱۰.</ref>؛
#[[ابوزرعه مخزومی رازی]] (م ۲۶۴ یا ۲۶۸ ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۵، ص۲۰۹.</ref>؛
#[[احمد بن منصور بن سیار]]، ابوبکر بغدادی (م ۲۶۵ ق)<ref>المسند.</ref>؛
#[[ابو بشر اسماعیل بن عبدالله اصفهانی]] (م ۲۶۷ ق)<ref>بدخشانی، نزل الابرار، ص۲۱.</ref>؛
#[[ابو محمد حسن بن علی بن عفان عامری کوفی]] (م ۲۷۰ق)<ref>الکنی والاسماء، ج۲، ص۸۸.</ref>؛
#[[ابو جعفر طائی حمصی]] (م ۲۷۲ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۵، ص۲۱۳.</ref>؛
#[[ابوداوود سلیمان بن سیف بن یحیی طائی حرانی]] (م ۲۷۲ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۹۶.</ref>؛
#[[ابن ماجه، محمد بن یزید قزوینی]] (م ۲۷۳ ق)<ref>ابن ماجه، السنن، ج۱، ص۳۰.</ref>؛
#[[عبدالله بن مسلم بن قتیبه دینوری]] (م ۲۷۶ ق)<ref>ابن قتیبه، الامامه والسیاسه، ص۹۳.</ref>؛
#[[عبدالملک بن محمد]]، ابو قلابه رقاشی (۱۹۰ - ۲۷۶ق)<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۰۹.</ref>؛
#[[احمد بن حازم غفاری]]، «ابن غرزه» (م ۲۷۶ ق)<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۱۰.</ref>؛
#[[محمد بن عیسی ترمذی]] (م ۲۷۹ ق)<ref>ترمذی، نوادر الاصول.</ref>؛
#[[احمد بن یحیی بلاذری]] (م ۲۷۹ ق)<ref>بلاذری، انساب الاشراف.</ref>؛
#[[ابراهیم کسائی همدانی]]، «ابن دیزیل» (م ۲۸۰ یا ۲۸۱ق)<ref>نصر بن مزاحم، وقعه صفین.</ref>؛
#[[ابوبکر احمد بن عمرو شیبانی]]، «ابن ابی عاصم» (م ۲۸۷ ق)<ref>وصابی یمنی، الاکتفاء فی فضائل الاربعه.</ref>؛
#[[ابوعبدالرحمان زکریا بن یحیی سجزی]]، «خیاط السنه» (م ۲۸۹ق)<ref>نسائی، الخصائص، ص۲۵.</ref>؛
#[[ابوعبدالله بن احمد بن حنبل شیبانی]] (م ۲۹۰ ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۱، ص۱۰۹ و ۱۱۸.</ref>؛
#[[ابوبکر بزاز بصری]] (م ۲۹۲ ق)<ref>متقی هندی، کنزالعمال، ج۶، ص۳۹۸.</ref>؛
#[[ابراهیم بن عبدالله کجی بصری]] (م ۲۹۲ق)<ref>السنن.</ref>؛
#[[صالح بن محمد بغدادی]]، «جزره» (م ۲۹۳ یا ۲۹۴ق)<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۰۹.</ref>؛
#[[ابوجعفر عبسی کوفی]] (م ۲۹۷ ق)<ref>نطنزی، الخصائص العلویه.</ref>؛
#[[علی بن محمد مصیصی]]<ref>نسائی، الخصائص.</ref>؛
#[[ابراهیم بن یونس مؤدب بغدادی]]<ref>نسائی، الخصائص، ص۳.</ref>؛
#[[ابوهریره، محمد بن ایوب واسطی]]<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۰۹.</ref>؛<ref>[[محمد دشتی|دشتی، محمد]]، [[سندشناسی غدیر (مقاله)| مقاله «سندشناسی غدیر»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۸]] ص ۲۹۹.</ref>
{{پایان فهرست اثر}}
 
===قرن چهارم (۴۳ نفر)===
{{فهرست اثر}}
#[[ابوعباس سکری بغدادی]] (م ۳۰۲ق)<ref>ابن بطریق، عمده عیون صحاح الاخبار، ص۴۸.</ref>؛
#[[احمد بن شعیب نسائی]] (م ۳۰۳ق)<ref>نسائی، الخصائص؛ السنن.</ref>؛
#[[حسن بن سفیان شیبانی نسوی بالوزی]] (م ۳۰۳ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۵، ص۲۰۹.</ref>؛
#احمد بن علی، [[ابویعلی موصلی]] (م ۳۰۷ق)<ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء، ص۱۱۴.</ref>؛
#[[ابو جعفر محمد بن جریر طبری]] (م ۳۱۰ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه.</ref>؛
#[[احمد بن محمد ضبعی احول]] (م ۳۱۱ ق)<ref>خطیب، تاریخ بغداد، ج۱۴، ص۲۳۶.</ref>؛
#[[ابوقریش محمد بن جمعه قهستانی]] (م ۳۱۳ ق)<ref>عاصمی، زین الفتی.</ref>؛
#[[عبدالله بن محمد بغوی]] (م ۳۱۷ق)<ref>معجم البغوی.</ref>؛
#[[ابوبشر محمد بن احمد دولابی]] (۲۲۴-۳۲۰ق)<ref>الکنی و الاسماء، ج۲، ص۶.</ref>؛
#[[احمد بن عبدالله بزاز]]، «ابن نیری» (م ۳۲۰ق)<ref>خوارزمی، المناقب، ص۹۴.</ref>؛
#[[احمد بن محمد طحاوی]] (۲۲۹-۳۲۱ق)<ref>طحاوی، مشکل الآثار، ج۲، ص۳۰۹.</ref>؛
#[[ابراهیم عبدالصمد هاشمی]] (م ۳۲۵ق)<ref>گنجی، کفایه الطالب، ص۱۶.</ref>؛
#[[محمد بن علی بن حسین ترمذی صوفی]]<ref>ترمذی، نوادر الاصول.</ref>؛
#[[عبدالرحمان حنظلی رازی]] (م ۳۲۷ق)<ref>آلوسی، روح المعانی، ج۲، ص۳۴۹.</ref>؛
#[[ابو عمر احمد بن عبد ربه قرطبی]] (م ۳۲۸ق)<ref>ابن عبدربه، عقدالفرید، ج۲، ص۲۵۷.</ref>؛
#[[حسین بن اسماعیل بن محاملی ضبی]] (م ۳۳۰ق)<ref>محاملی، الامالی؛ الاکتفاء.</ref>؛
#[[ابونصر حبشون بن موسی خلال]] (م ۳۳۱ ق)<ref>خطیب تاریخ بغداد، ج۸، ص۲۹۰.</ref>؛
#[[احمد بن محمد]]، «ابن عقده» (م ۳۳۳ ق)<ref>ابن عقده، حدیث الولایه.</ref>؛
#[[محمد بن علی عطار کوفی]]<ref>ابونعیم، حلیه الأولیاء.</ref>؛
#هیثم بن کلیب، [[ابوسعید شاشی]] (م ۳۳۵ق)<ref>گنجی، کفایه الطالب، ص۱۶.</ref>؛
#[[محمد بن صالح وراق نیشابوری]] (م ۳۴۰ق)<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص١١۰.</ref>؛
#[[ابوعبدالله شیبانی نیشابوری]]، «ابن اخرم» (۲۵۰- ۳۴۴ق)<ref>خوارزمی، المناقب، ص۹۳.</ref>؛
#[[یحیی بن محمد بن عبدالله عنبری]] (م ۳۴۴ق)<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۱۶.</ref>؛
#[[علی بن حسین مسعودی بغدادی]] (م ۳۴۶ق)<ref>مسعودی، مروج الذهب، ج۲، ص۱۱.</ref>؛
#[[ابوحسین محمد بن احمد قنطری]] (۲۵۹- ۳۴۸ق)<ref>حاکم، المستدک، ج۳، ص۱۱۶.</ref>؛
#[[ابو محمد جعفر بن محمد خواص]]، «خلدی» (م ۳۴۸ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۱۰۴.</ref>؛
#[[ابو جعفر محمد شیبانی کوفی]]<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۱۰.</ref>؛
#[[دعلج بن احمد سجستانی معدل]] (م ۳۵۱ق)<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۰۹.</ref>؛
#[[ابوبکر محمد بن حسن مفسر موصلی]] (م ۳۵۱ق)<ref>شفاء الصدور.</ref>؛
#[[محمد بن عبدالله شافعی بزاز]] (م ۳۵۴ق)<ref>محمد بن عبدالله، الفوائد.</ref>؛
#[[ابوحاتم محمد بن حبان تمیمی بستی]] (م ۳۵۴ق)<ref>محب الدین طبری، الریاض النضره، ج۲، ص۱۶۹.</ref>؛
#[[ابوالقاسم سلیمان بن احمد طبرانی]] (۲۶۰-۳۶۰ق)<ref>بدخشانی، نزل الابرار، ص۲۰.</ref>؛
#[[ابوبکر احمد حنبلی]] (م ۳۶۵ق)<ref>ابونعیم، حلیه الاولیاء، ج۴، ص۲۳.</ref>؛
#[[ابوبکر احمد بن جعفر قطیعی]] (م ۳۶۸ق)<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۳۲.</ref>؛
#[[ابویعلی زبیر توزی]] (م ۳۷۰ق)<ref>خوارزمی، المناقب.</ref>؛
#[[ابویعلی محمد معدل]] (م ۳۷۴ق)<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص١٠٩.</ref>؛
#[[علی بن عمر دار قطنی]] (م ۳۸۵ق)<ref>خطیب، تاریخ بغداد، ج۸، ص۲۹۰.</ref>؛
#[[ابو محمد حسن مصری]]، «ابن زولاق» (م ۳۸۷ ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۱۰۶.</ref>؛
#[[عبیدالله حنبلی]]، «ابن بطه» (م ۳۸۷ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۱۰۶.</ref>؛
#[[محمد بن عبدالرحمان مخلص ذهبی]] (م ۳۹۳ق)<ref>الریاض النضره، ج۲، ص۱۶۹.</ref>؛
#[[احمد فقیه بخاری]]<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۰۹.</ref>؛
#[[عباس بن علی نسائی]]<ref>ابو نعیم، حلیه الاولیاء، ج۴، ص۲۳.</ref>؛
#[[یحیی بن محمد اخباری]]<ref>خطیب، تاریخ بغداد، ج۱۴، ص۲۳۶.</ref>؛<ref>[[محمد دشتی|دشتی، محمد]]، [[سندشناسی غدیر (مقاله)| مقاله «سندشناسی غدیر»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۸]] ص ۳۰۴.</ref>
{{پایان فهرست اثر}}
 
===قرن پنجم (۲۴ نفر)===
{{فهرست اثر}}
#[[قاضی محمد باقلانی]] (م ۴۰۳ق)<ref>باقلانی، التمهید.</ref>؛
#[[محمد بن عبدالله حاکم ضبی]] (م ۴۰۵ق)<ref>حاکم، المستدرک.</ref>؛
#[[ابوالحسن احمد مجبر بغدادی]] (م ۴۰۵ق)<ref>گنجی، کفایه الطالب، ص۱۶.</ref>؛
#[[عبدالملک بن ابی عثمان نیشابوری]]، «خرگوشی» (م ۴۰۷ق)<ref>شرف المصطفی.</ref>؛
#[[احمد بن عبدالرحمان فارسی شیرازی]] (م ۴۰۷ یا ۴۱۱ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۷، ص۳۴۸.</ref>؛
#[[محمد بن ابوفوارس]] (۳۳۸-۴۱۲ ق)<ref>عاصمی، زین الفتی.</ref>؛
#[[ابوبکر احمد بن موسی بن مردویه اصفهانی]] (م ۴۱۰ ق)<ref>سیوطی، الدر المنثور، ج۲، ص۲۵۹.</ref>؛
#[[احمد بن محمد بن یعقوب مسکویه]] (م ۴۲۱ ق)<ref>مسکویه، ندیم الفرید.</ref>؛
#[[قاضی احمد بن حسین بغدادی]]، «ابن سماک» (م ۴۲۴ق)<ref>ابن مغازلی، مناقب علی بن ابی طالب.</ref>؛
#[[احمد بن محمد ثعلبی نیشابوری]] (م ۴۲۷ یا ۴۳۷ق)<ref>الکشف والبیان.</ref>؛
#[[ابو محمد عبدالله بن علی بن بشران]] (۳۵۵-۴۲۹ق)<ref>خطیب، تاریخ بغداد، ج۸، ص۲۹۰.</ref>؛
#[[ابو منصور عبدالملک ثعالبی نیشابوری]] (م ۴۲۹ ق)<ref>ثعالبی، ثمار القلوب.</ref>؛
#[[حافظ ابونعیم اصفهانی]] (۳۳۶-۴۳۰ق)<ref>ابونعیم، حلیه الاولیاء.</ref>؛
#[[ابو علی حسن بن علی تمیمی واعظ]]، «ابن مذهب» (م ۴۴۴ ق)<ref>جوینی، فرائد السمطین، باب ۱۰.</ref>؛
#[[اسماعیل بن علی رازی]]، «ابن سمان» (م ۴۴۵ ق)<ref>طبری، جامع البیان، ج۲، ص۱۶۹.</ref>؛
#[[ابوبکر احمد بن حسین بن علی بیهقی]] (م ۴۵۸ ق)<ref>ابن صباغ، الفصول المهمه، ص۲۵.</ref>؛
#[[یوسف بن عبدالله نمری قرطبی]] (۳۶۸-۴۶۳ق)<ref>گنجی، کفایه الطالب.</ref>؛
#[[احمد بن علی خطیب بغدادی]] (م ۴۶۳ ق)<ref>خطیب، تاریخ بغداد، ج۸، ص۲۹۰.</ref>؛
#[[علی بن احمد واحدی نیشابوری]] (م) ۴۶۸ق)<ref>واحدی اسباب النزول.</ref>؛
#[[ابوسعید مسعود بن ناصر سجزی]] (م ۴۷۷]] (ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۱۱۲.</ref>؛
#[[علی بن محمد جلابی]] «ابن مغازلی» (م ۴۸۳ ق)<ref>ابن بطریق، عمده عیون صحاح الاخبار، ص۵۳.</ref>؛
#[[عبیدالله حاکم نیشابوری حنفی]] (م بعد از ۴۹۰ ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۷، ص۳۴۸.</ref>؛
#[[علی بن حسن بن حسین خلعی]] (۴۰۵ - ۴۹۲ق)<ref>خلعی، الخلعیات.  </ref>؛
#[[ابو محمد احمد عاصمی]]<ref>عاصمی، زین الفتی.</ref>؛<ref>[[محمد دشتی|دشتی، محمد]]، [[سندشناسی غدیر (مقاله)| مقاله «سندشناسی غدیر»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۸]] ص ۳۰۶.</ref>
{{پایان فهرست اثر}}
 
===قرن ششم (۲۰ نفر)===
{{فهرست اثر}}
#[[ابوحامد محمد بن محمد غزالی]] (م ۵۰۵ ق)<ref>غزالی، سر العالمین.</ref>؛
#[[ابوغنائم کوفی نرسی]] (۴۲۴-۵۱۰ق)<ref>گنجی، کفایه الطالب، ص۱۶.</ref>؛
#[[ابوزکریا یحیی بن عبد الوهاب اصفهانی]]، «ابن منده»(م ۵۱۲ق)<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۲، ص۲۵۷.</ref>؛
#[[حسین بن مسعود فراء بغوی]] (م ۵۱۶ق)<ref>بغوی، مصابیح السنه، ج۲، ص۱۹۹.</ref>؛
#[[هبه الله بن محمد شیبانی]] (م ۵۲۵ ق)<ref>جوینی، فرائد السمطین، ج۱، ص۲۱۶.</ref>؛
#[[ابن زاغونی]] (م ۵۲۷ ق)<ref>جوینی، فرائد السمطین.</ref>؛
#[[ابوالحسن رزین بن معاویه عبدری اندلسی]] (م ۵۳۵ق)<ref>الجمع بین الصحاح السته.</ref>؛
#[[جارالله محمود بن عمر زمخشری]] (م ۵۳۸ق)<ref>زمخشری، ربیع الابرار.</ref>؛
#[[قاضی عیاض یحصبی سبتی]] (م ۵۴۴ ق)<ref>قاضی عیاض، الشفاء.</ref>؛
#[[ابوالفتح محمد بن عبدالکریم شهرستانی شافعی]] (م ۵۴۸ق)<ref>شهرستانی، الملل والنحل.</ref>؛
#[[ابوالفتح محمد بن علی بن ابراهیم نطنزی]] (متولد ۴۸۰ق)<ref>نطنزی، الخصائص العلویه.</ref>؛
#[[عبدالکریم محمد سمعانی شافعی]] (۵۰۶-۵۶۲ یا ۵۶۳ ق)<ref>ابونعیم، فضائل الصحابه.</ref>؛
#[[ابوبکر یحیی ازدی قرطبی]] (۴۸۶یا ۴۸۷-۵۷۶ ق)<ref>قرطبی، جامع الاحکام.</ref>؛
#[[ابوالمؤید موفق بن احمد، خوارزمی]] (م ۵۶۸ ق)<ref>خوارزمی، مقتل الحسین؛ همو، المناقب، ص۵۶۸.</ref>؛
#[[عمر بن محمد بن خضر اربلی]]<ref>وسیله المتعبدین؛ حاجی خلیفه، کشف الظنون.</ref>؛
#[[علی بن حسین بن هبه الله]] «ابن عساکر» (م ۵۷۱ ق)<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق.</ref>؛
#[[محمد بن ابوبکر مدینی]] (۵۰۱-۵۸۱ ق)<ref>ترمذی، جامع الصحیحین، ج۲، ص۲۹۸.</ref>؛
#[[ابوبکر محمد بن موسی حازمی]] (۵۴۸-۵۸۴ ق)<ref>تاریخ ابن خلکان، ج۱، ص۲۲۳.</ref>؛
#[[ابوالفرج بن جوزی بغدادی]] (م ۵۹۷ ق)<ref>ابن جوزی، صفوه الصفوه، ج۱، ص۱۲۱.</ref>؛  
#[[اسعد بن محمود بن خلف عجلی]] (م ۶۰۰ ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۱۱۷.</ref>؛<ref>[[محمد دشتی|دشتی، محمد]]، [[سندشناسی غدیر (مقاله)| مقاله «سندشناسی غدیر»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۸]] ص ۳۰۸.</ref>
{{پایان فهرست اثر}}
 
===قرن هفتم (۲۱ نفر)===
{{فهرست اثر}}
#[[حنبل بن عبدالله بغدادی رصافی]] (م ۶۰۴ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند.</ref>؛
#[[محمد بن عمر فخرالدین رازی شافعی]] (م ۶۰۶ق)<ref>فخررازی، تفسیر الکبیر، ج۳، ص۶۳۶.</ref>؛
#[[ابوالسعادات مبارک بن محمد بن اثیر جزری]] (م ۶۰۶ق)<ref>ابن اثیر، جامع الاصول.</ref>؛
#[[ابو الحجاج یوسف بن محمد مالکی]]، «ابن الشیخ» (م ۶۰۵ق)<ref>ابن الشیخ، الف باء.</ref>؛
#[[ابویمن تاج الدین کندی]] (م ۶۱۳ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۵، ص۲۱۱.</ref>؛
#[[شیخ علی بن حمید قرشی]] (م ۶۲۱ق)<ref>قرشی، شمس الاخبار، ص۳۸.</ref>؛
#[[ابوعبدالله یاقوت حموی]] (م ۶۲۶ق)<ref>حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۴۶۶.</ref>؛
#[[علی بن محمد شیبانی]]، «ابن اثیر» (م ۶۳۰ق)<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ج۳، ص۳۰۷.</ref>؛
#[[ضیاء الدین محمد بن عبد الواحد مقدسی دمشقی حنبلی]] (م ۶۴۳ق)<ref>متقی هندی، کنزالعمال، ج۲، ص۲۵۴.</ref>؛
#[[محمد بن طلحه نصیبی شافعی]] (م ۶۵۲ ق)<ref>ابن طلحه، مطالب السؤول.</ref>؛
#[[ابو مظفر یوسف قزاوغلی]] (م ۶۵۴ق)<ref>سبط ابن جوزی، تذکره خواص الامه.</ref>؛
#[[عزالدین عبدالحمید]] «ابن ابی الحدید» (م ۶۵۵ق)<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه.</ref>؛
#[[محمد بن یوسف گنجی شافعی]] (م ۶۵۸ق)<ref>گنجی، کفایه الطالب.</ref>؛
#[[عبدالرزاق بن عبدالله رسعنی]] (م ۶۶۱ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۱۲۱.</ref>؛
#[[فضل الله بن ابوسعید توربشتی]] (م حدود ۶۶۰ق)<ref>المعتمد فی المعتقد.</ref>؛
#[[محیی الدین نووی دمشقی]] (م ۶۷۶ق)<ref>ریاض الصالحین.</ref>؛
#[[شیخ مجدالدین بن محمود بن مودود حنفی]] (۵۹۹-۶۸۳ق)<ref>جوینی، فرائد السمطین.</ref>؛
#[[ناصرالدین عبدالله بن عمر بیضاوی]] (م ۶۸۵ق)<ref>الغایه القصوی؛ الطوالع.</ref>؛
#[[احمد بن عبدالله طبری مکی]] (م ۶۹۴ق)<ref>الریاض النضره؛ ذخائر العقبی.</ref>؛
#[[ابراهیم بن عبدالله وصابی شافعی یمنی]]<ref>الاکتفاء فی فضل الخلفاء.  </ref>؛
#[[سعیدالدین محمد بن احمد فرغانی]] (م ۶۹۹ق)<ref>شرح تائیه لابن فارض.</ref>؛<ref>[[محمد دشتی|دشتی، محمد]]، [[سندشناسی غدیر (مقاله)| مقاله «سندشناسی غدیر»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۸]] ص ۳۰۹.</ref>
{{پایان فهرست اثر}}
 
===قرن هشتم (۱۹ نفر)===
{{فهرست اثر}}
#[[ابراهیم بن محمد جوینی]] (م ۷۲۲ق)<ref>جوینی، فرائد السمطین.</ref>؛
#[[احمد محمد بن احمد سمنانی]] (۶۵۹-۷۳۶ق)<ref>العروه الوثقی.</ref>؛
#[[یوسف بن عبدالرحمان مزی]] (م ۷۴۲ق)<ref>مزی، تهذیب الرجال.</ref>؛
#[[محمد بن احمد ذهبی]] (م ۷۴۸ق)<ref>تلخیص الذهبی، ج۳، ص۲۲۴.</ref>؛
#[[حسین بن حسین سبزواری]]<ref>سید عبدالعزیز طباطبایی، الغدیر فی التراث الاسلامی، ص۶۸.</ref>؛
#[[نظام الدین حسن بن محمد قمی]]<ref>تفسیر غرائب القرآن، ص۱۹ و ۴۳ و ۵۲.</ref>؛
#[[ولی الدین محمد بن عبدالله خطیب تبریزی]] (م ۷۳۷ق)<ref>تبریزی، مشکاه المصابیح، ص۵۵۷.</ref>؛
#[[تاج الدین احمد قیسی]] (م ۷۴۹ق)<ref>التذکره.</ref>؛
#[[زین الدین عمر بن مظفر حلبی]]، «ابن وردی» (م ۷۴۹ ق)<ref>ابن وردی، تتمه المختصر.</ref>؛
#[[محمد بن یوسف زرندی]] (م حدود ۷۵۰ق)<ref>زرندی، نظم دررالسمطین.</ref>؛
#[[عبدالرحمان ایجی شافعی]] (م ۷۵۶ ق)<ref>قاضی عضدایجی، المواقف.</ref>؛
#[[سعیدالدین محمد بن مسعود کازرونی]] (م ۷۵۸ ق)<ref>کازرونی، المنتقی فی سیره المصطفی.</ref>؛
#[[عبدالله بن اسعد بن علی یمنی یافعی]] (م۷۶۸ق)<ref>یافعی، مرآه الجنان، ج۱، ص۱۰۹.</ref>؛
#[[اسماعیل بن عمر بن کثیر دمشقی]] (م ۷۷۴ ق)<ref>ابن کثیر، التاریخ الکبیر.</ref>؛
#[[عمر بن حسن بن مزید بن امیله مراغی]] «ابن امیله» (۶۷۹-۷۷۸ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۱۲۷.</ref>؛
#[[محمد بن احمد هواری اندلسی]]، «ابن جابر» (م ۷۸۰ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۱۲۷.</ref>؛
#[[سید علی بن شهاب الدین همدانی]] (م ۷۸۶ ق)<ref>همدانی، موده القربی.</ref>؛
#[[محمد بن عبدالله بن احمد مقدسی]] (م ۷۸۹ق)<ref>ابن جزری، اسنی المطالب.  </ref>؛  
#[[مسعود بن عمر بن عبدالله هروی تفتازانی]] (م ۷۹۱ق)<ref>تفتازانی، شرح المقاصد.</ref>؛<ref>[[محمد دشتی|دشتی، محمد]]، [[سندشناسی غدیر (مقاله)| مقاله «سندشناسی غدیر»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۸]] ص ۳۱۰.</ref>
{{پایان فهرست اثر}}
 
===قرن نهم (۱۷ نفر)===
{{فهرست اثر}}
#[[ابوالحسن هیثمی قاهری]] (۱۳۵-۸۰۷ق)<ref>هیثمی، مجمع الزوائد.</ref>؛
#[[عبد الرحمان بن محمد حضرمی اشبیلی]]، «ابن خلدون» (۷۳۲-۸۰۸.ق)<ref>ابن خلدون، مقدمه، ص۱۳۸.</ref>؛
#[[شریف جرجانی حنفی]] (م ۸۱۶ ق)<ref>جرجانی، شرح المواقف.</ref>؛
#[[محمد بن محمد حافظی بخارایی]]، «خواجه پارسا» (۷۵۶-۸۲۲ ق)<ref>خواجه پارسا، فصل الخطاب.</ref>؛
#[[ابوعبدالله محمد بن خلیفه وشتانی]] (م ۸۲۷-۸۲۸ ق)<ref>شرح صحیح مسلم، ج۶، ص۲۳۶.</ref>؛
#شمس الدین محمد، [[ابوالخیر دمشقی مقری]]، «ابن جزری» (م ۸۳۳ق)<ref>ابن جزری، اسنی المطالب.</ref>؛
#[[احمد بن علی بن عبدالقادر مقریزی]] (م ۸۴۵ ق)<ref>مقریزی، خطط الشام، ج۲، ص۲۲۲.</ref>؛
#[[احمد بن شمس الدین دولت آبادی]] (م ۸۴۹ ق)<ref>دولت آبادی، هدایه السعداء.</ref>؛
#[[احمد بن علی عسقلانی]]، «ابن حجر» (۷۷۳-۸۵۲ق)<ref>ابن حجر، الاصابه؛ تهذیب التهذیب.</ref>؛
#[[علی بن محمد غزی ابن صباغ مالکی]] (۷۸۴-۸۵۵ق)<ref>ابن صباغ، الفصول المهمه.</ref>؛
#[[محمود بن احمد عینی حنفی]] (۷۶۲-۸۵۵ ق)<ref>عینی، عمده القاری.</ref>؛
#[[نجم الدین محمد اذرعی]]، «ابن عجلون» (۸۳۱-۸۷۶ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۱۳۱.</ref>؛
#[[علاءالدین علی بن محمد قوشجی]] (م ۸۷۹ ق)<ref>قوشجی، شرح التجرید.</ref>؛
#[[حسین بن معین الدین نیروی میبدی]] (م ۸۷۰ ق)<ref>شرح دیوان امیرالمؤمنین{{ع}}.</ref>؛
#[[اصیل الدین عبدالله ابن احمد ایجی]]، «سید حسینی» (م ۸۸۳ق)<ref>درج الدرر.</ref>؛
#[[محمد سنوسی تلمسانی]] (م ۸۹۵ ق)<ref>تلمسانی، شرح صحیح مسلم.</ref>؛
#[[فضل الله بن روزبهان بن فضل الله خنجی شافعی]]<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۱۳۲.</ref>؛<ref>[[محمد دشتی|دشتی، محمد]]، [[سندشناسی غدیر (مقاله)| مقاله «سندشناسی غدیر»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۸]] ص ۳۱۱.</ref>
{{پایان فهرست اثر}}
 
===قرن دهم (۱۳ نفر)===
{{فهرست اثر}}
#[[جلال الدین سیوطی]] (م ۹۱۱ق)<ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء؛ الدر المنثور.</ref>؛
#[[علی بن عبدالله سمهودی شافعی]] (م ۹۱۱ق)<ref>سمهودی، جواهر العقدین.</ref>؛
#[[احمد بن محمد قسطلانی شافعی]] (م ۹۲۳ ق)<ref>قسطلانی، مواهب اللدنیه.</ref>؛
#[[سید عبدالوهاب بن محمد حسینی بخاری]] (م ۹۳۲ق)<ref>بخاری، تفسیر الانوری.</ref>؛
#[[ابن دییع شافعی]] (۸۶۶-۹۴۴ ق)<ref>ابن الدیبع، تیسیر الوصول.</ref>؛
#[[شهاب الدین احمد بن محمد بن علی بن حجر عسقلانی]] (۹۰۹-۹۷۴ق)<ref>عسقلانی، الصواعق المحرقه، ص۲۵.</ref>؛
#[[علی بن حسام الدین قرشی هندی]] (م ۹۷۵ ق)<ref>متقی هندی، کنزالعمال، ج۶، ص۱۵۴.</ref>؛
#[[محمد بن احمد شربینی]] (م ۹۷۷ق)<ref>شربینی، السراج المنیر، ج۴، ص۳۶۴.</ref>؛
#[[ضیاءالدین ابو محمد وتری شافعی]] (م حدود ۹۸۰ق)<ref>وتری شافعی، روضه الناظرین، ص۲.</ref>؛
#[[جمال الدین محمد طاهر فتنی]] (م ۹۸۶ ق)<ref>ملک المحدثین، مجمع بحارالانوار.</ref>؛
#[[میرزا مخدوم بن عبدالباقی]] (م حدود ۹۹۵ق)<ref>نواقض الروافض.</ref>؛
#[[شیخ عبدالرحمان صفوری شافعی]]<ref>صفوری، نزهه المجالس، ج۲، ص۲۴۲.</ref>؛
#[[عطاء الله بن فضل الله حسینی شیرازی]] (م ۱۰۰۰ق)<ref>حسینی، الاربعین.</ref>؛<ref>[[محمد دشتی|دشتی، محمد]]، [[سندشناسی غدیر (مقاله)| مقاله «سندشناسی غدیر»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۸]] ص ۳۱۲.</ref>
{{پایان فهرست اثر}}
 
===قرن یازدهم (۱۲ نفر)===
{{فهرست اثر}}
#[[علی بن سلطان محمد هروی قاری]] (م ۱۰۱۴ق)<ref>قاری، شرح المشکاه.</ref>؛
#[[ابوالعباس احمد چلبی قرمانی]]، «ابن سنان» (م ۱۰۱۹ ق)<ref>چلبی، اخبار الدول، ص۱۰۲.</ref>؛
#[[زین الدین عبدالرؤوف مناوی شافعی]] (م ۱۰۳۱ ق)<ref>مناوی، کنوزالحقائق، ص۱۴۷.</ref>؛
#[[شیخ بن عبدالله عیدروس یمنی]] (۹۳۳-۱۰۴۱ق)<ref>عیدروس، العقد النبوی.  </ref>؛
#[[محمود بن محمد بن علی شیخانی قادری مدنی]]<ref>قادری مدنی، الصراط السوی.</ref>؛
#[[علی بن ابراهیم حلبی]] (م ۱۰۴۴ ق)<ref>انسان العیون فی سیره الامین و المأمون]] (السیره الحلبیه)، ج۳، ص۳۰۱.</ref>؛
#[[احمد بن فضل بن محمد باکثیر مکی شافعی]] (م ۱۰۴۷ ق)<ref>باکثیر مکی، وسیله المال.</ref>؛
#[[حسین بن امام المنصور بالله یمنی]] (م ۱۰۵۰ق)<ref>یمنی، هدایه العقول.</ref>؛
#[[شیخ احمد قاضی القضاه]]، «شهاب الدین خفاجی» (م ۱۰۶۹ ق)<ref>خفاجی، نسیم الریاض، ج۳، ص۴۵۶.</ref>؛
#[[عبدالحق بخاری دهلوی]] (م ۱۰۵۲ق)<ref>دهلوی، شرح المشکاه.</ref>؛
#[[محمد بن محمد مصری]]<ref>مصری، الدرر العوال بحل الفاظ بدء المال.</ref>؛
#[[محمد بن صفی الدین جعفر]]، «محبوب العالم»<ref>محبوب العالم، تفسیر شاهی.</ref>؛<ref>[[محمد دشتی|دشتی، محمد]]، [[سندشناسی غدیر (مقاله)| مقاله «سندشناسی غدیر»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۸]] ص ۳۱۲.</ref>
{{پایان فهرست اثر}}
 
===قرن دوازدهم (۱۳ نفر)===
{{فهرست اثر}}
#[[سید محمد بن عبدالرسول شافعی]] (۱۰۴۰-۱۱۰۳ق)<ref>سهارنپوری، مرافض الروافض.</ref>؛
#[[ابراهیم بن مرعی مالکی شبرخیتی]] (م ۱۱۰۶ق)<ref>شبرخیتی، الفتوحات الوهبیه.</ref>؛
#[[ضیاء الدین صالح بن مهدی مقبلی]] (۱۰۴۷-۱۱۰۸ق)<ref>مقبلی، الابحاث المسدده.</ref>؛
#[[ابراهیم بن محمد حنفی حرانی، ابن حمزه]] (م ۱۱۲۰ق)<ref>ابن حمزه، البیان والتعریف.</ref>؛
#[[ابوعبدالله محمد بن عبدالباقی زرقانی]] (۱۰۵۵-۱۱۲۲ق)<ref>زرقانی، شرح المواهب اللدنیه، ج۷، ص۱۳؛ الضیاء المقدسی.</ref>؛
#[[حسام الدین بن محمد بایزید سهارنپوری]]<ref>سهارنپوری، مرافض الروافض.</ref>؛
#[[میرزا محمد بن معتمد خان بدخشانی]]<ref>بدخشانی، مفتاح النجاح؛ نزل الابرار.</ref>؛
#[[محمد صدر العالم]]<ref>صدر العالم، معارج العلی، ج۱، ص۲۲۹-۲۳۲.</ref>؛
#[[حامد بن علی حنفی دمشقی]]، «عمادی» (م ۱۱۷۱ ق)<ref>عمادی، الصلاه الفاخره بالاحادیث المتواتره.</ref>؛
#[[عبدالعزیز ابو ولی الله احمد بن عبدالرحیم عمری دهلوی]] (م ۱۱۷۶ق)<ref>عمری دهلوی، قره العین؛ ازاله الخفاء.</ref>؛
#[[شمس الدین محمد بن سالم حفنی مصری شافعی]] (۱۱۰۱-۱۱۸۱ق)<ref>حاشیه الجامع الصغیر.</ref>؛
#[[محمد بن اسماعیل یمانی صنعانی]] (م ۱۱۸۲ق)<ref>یمانی، الندیه.</ref>؛
#[[شهاب الدین احمد حفظی شافعی]]<ref>حفظی، ذخیره الاعمال.</ref>؛<ref>[[محمد دشتی|دشتی، محمد]]، [[سندشناسی غدیر (مقاله)| مقاله «سندشناسی غدیر»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۸]] ص ۳۱۳.</ref>
{{پایان فهرست اثر}}
 
===قرن سیزدهم (۱۳ نفر)===
{{فهرست اثر}}
#[[ابوفیض محمد بن محمد مرتضی حسینی زبیدی حنفی]] (م ۱۲۰۵ق)<ref>زبیدی، تاج العروس، ج۱۰، ص۳۹۹.</ref>؛
#[[ابو عرفان محمد بن علی صبان]] (م ۱۲۰۶ق)<ref>ابن صبان، اسعاف الراغبین.</ref>؛
#[[رشیدالدین خان دهلوی]]<ref>دهلوی، الفتح المبین، ج۱، ص۲۳۸.</ref>؛
#[[مهدی علی خان هندی عظیم آبادی]]<ref>سید عبدالعزیز طباطبایی، الغدیر فی التراث الاسلامی، ص۱۴۷.</ref>؛
#[[قاضی محمد شوکانی صنعانی]] (۱۱۷۳-۱۲۵۰ق)<ref>شوکانی، فتح القدیر.</ref>؛
#[[مولوی محمد مبین لکهنوی]] (م ۱۲۲۵ ق)<ref>لکهنوی، وسیله النجاه، ج۱، ص۲۳۹.</ref>؛
#[[مولوی محمد سالم بخاری دهلوی]] (زنده ۱۲۵۹ق)<ref>دهلوی، اصول الایمان.</ref>؛
#[[شهاب الدین ابو الثناء سید محمود بن عبدالله حسینی آلوسی بغدادی]] (۱۲۱۷-۱۲۷۰ق)<ref>آلوسی، تفسیر روح المعانی، ج۲، ص۳۵۰.</ref>؛
#[[مولوی ولی الله لکهنوی]] (م) ۱۲۷۰ق)<ref>لکهنوی، مرآه المؤمنین، ج۱، ص۲۴۴ - ۲۴۰.</ref>؛
#[[سلیمان بن ابراهیم قندوزی حنفی]]، «خواجه کلان» (م ۱۲۷۰ق)<ref>قندوزی، ینابیع الموده، ص۴۰.</ref>؛
#[[محمد بن درویش حوت بیروتی]] (م ۱۲۷۶ ق)<ref>ابن جزری، اسنی المطالب.</ref>؛
#[[سید احمد بن مصطفی قادین خانی]]<ref>قادین خانی، هدایه المرتاب.</ref>؛
#[[مولوی حیدر علی فیض آبادی]] (م ۱۲۹۹ق)<ref>فیض آبادی، منتهی الکمال.</ref>؛  <ref>[[محمد دشتی|دشتی، محمد]]، [[سندشناسی غدیر (مقاله)| مقاله «سندشناسی غدیر»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۸]] ص ۳۱۴.</ref>
{{پایان فهرست اثر}}
 
===قرن چهاردهم (۲۰ نفر)===
{{فهرست اثر}}
#[[سید احمد بن زینی بن احمد دحلان مکی]] (۱۲۳۲-۱۳۰۴ق)<ref>زینی دحلان، نفخات الرحمان.</ref>؛
#[[یوسف نبهانی بیروتی]]<ref>نبهانی، منتخب الصحیحین.</ref>؛
#[[سید مؤمن بن حسن مؤمن شبلنجی]] (زنده ۱۳۲۲ق)<ref>شبلنجی، نورالابصار.</ref>؛
#[[محمد عبده بن حسن خیرالله مصری]] (م ۱۳۲۳ق)<ref>مشاهیرالشرف، ج۱، ص۳۰۰.</ref>؛
#[[سید عبدالحمید بن سید محمد آلوسی]] (۱۲۳۲-۱۳۲۴ق)<ref>آلوسی، نثر اللآلی، ص۱۶۶ و ۱۷۰ و ۱۷۲.</ref>؛
#[[محمد بن حبیب الله یوسفی]] (م ۱۳۶۳ق)<ref>گنجی، کفایه الطالب، ص۲۸.</ref>؛
#[[محمد بهلول بهجت افندی شافعی]]<ref>بهجت افندی، تاریخ آل محمد.</ref>؛
#[[عبدالمسیح انطاکی مصری]]<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۱۴۹.</ref>؛
#[[احمد فرید رفاعی]]<ref>حموی، معجم الادباء، ج۱۴، ص۴۸.</ref>؛
#[[احمد زکی عدوی]]<ref>عدوی، تعلیقات الاغانی، ج۷، ص۳۶۳.</ref>؛
#[[احمد نسیم مصری]]<ref>دیوان مهیار، ج۳، ص۱۸۲.</ref>؛
#[[حسین علی اعظمی بغدادی]]<ref>کتاب الامام امیرالمؤمنین{{ع}}.</ref>؛
#[[سید علی جلال الدین حسینی]]<ref>کتاب الحسین، ج۱، ص۱۳۲.</ref>؛
#[[محمد محمود رافعی مصری]]<ref>شرح الهاشمیات، ص۸۱.</ref>؛
#[[محمد شاکر خیاط نابلسی از هری مصری]]<ref>شرح الهاشمیات، ص۸۱.</ref>؛
#[[عبد الفتاح عبدالمقصود مصری]]<ref>عبد الفتاح، عبقریه الامام علی{{ع}}، ج۱، ص۵۶.</ref>؛
#[[شیخ محمد سعید دحدوح]]<ref>در نامه‌ای به مرحوم علامه مظفر.</ref>؛
#[[صفا خلوصی]]<ref>در نامه‌ای به مرحوم علامه امینی.</ref>؛
#[[شهاب الدین احمد بن محمد بن صدیق]]<ref>شهاب الدین، تشنیف الآذان، ص۷۷ .</ref>؛
#[[شیخ محمد تیسیر دمشقی]]<ref>سید عبدالعزیز طباطبایی، الغدیر فی التراث الاسلامی، ص۱۷۸.</ref>.<ref>[[محمد دشتی|دشتی، محمد]]، [[سندشناسی غدیر (مقاله)| مقاله «سندشناسی غدیر»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۸]]، ص ۳۱۵.</ref>
{{پایان فهرست اثر}}


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
# [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
# [[پرونده:1368106.jpg|22px]] [[محمد دشتی|دشتی، محمد]]، [[سندشناسی غدیر (مقاله)| مقاله «سندشناسی غدیر»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|'''دانشنامه امام علی ج۸''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۲۴۱: خط ۶۷۰:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:راویان غدیر]]
[[رده:حدیث غدیر]]
[[رده:راویان غدیر]]
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]]
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]]
۱۱۱٬۹۱۱

ویرایش