قیام یمانی در چه زمان و مکانی خواهد بود؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۹۱: خط ۹۱:
::::::«در روایات، قیام [[یمانی]] هم‌زمان قیام [[خراسانی]] و [[خروج سفیانی]] در آستانه [[ظهور]]، بیان شده است. خروج این دو ([[خراسانی]] و [[یمانی]]) در جهت دعوت به [[حق]] و به سوی [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} و [[سفیانی]] در جهت مقابله با قیام حضرت، در یك سال و یک ماه و یک روز عنوان شده است که اكنون به چند نمونه از این روایات اشاره می‌كنیم: [[ابوبصیر]] در حدیثی مفصل نقل می‌کند که [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "آمدن [[سفیانی]] و [[خراسانی]] در یک سال و یک ماه و یک روز می‌باشد، مانند گردن‌بندی که دانه‌های آن منظم و یکی از پی دیگری است"<ref>{{متن حدیث|" خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ وَ الْيَمَانِيِّ وَ الْخُرَاسَانِيِّ فِي سَنَةٍ وَاحِدَةٍ وَ فِي شَهْرٍ وَاحِدٍ فِي يَوْمٍ وَاحِدٍ وَ نِظَامٍ كَنِظَامِ الْخَرَزِ يَتْبَعُ بَعْضُهُ بَعْضا"}}؛ الغیبة، نعمانی، ص۲۵۳.</ref>؛ [[امام صادق]]{{ع}} نیز در این باره می‌فرماید: [[یمانی]] و [[سفیانی]] در رقابت در جبهه حق و باطل مانند دو اسب تیزرو هستند"<ref>{{متن حدیث|"الْيَمَانِيُّ وَ السُّفْيَانِيُّ كَفَرَسَيْ رِهَان‏"}}؛ الغیبة، نعمانی، ص۳۰۶.</ref>؛ [[عمر بن حنظله]] نیز از [[امام صادق]]{{ع}} روایت کرده است: "پنج چیز قبل از قیام [[قائم]] به [[ظهور]] خواهد رسید، [[یمانی]]، [[سفیانی]]، فریاد منادی از آسمان، فرو رفتن در بیابان و [[قتل نفس زکیه]]"<ref>{{متن حدیث|" خَمْسٌ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ الْيَمَانِيُّ وَ السُّفْيَانِيُّ وَ الْمُنَادِي يُنَادِي مِنَ السَّمَاءِ وَ خَسْفٌ بِالْبَيْدَاءِ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ"}}؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۶۴۹؛ الغیبة، طوسی، ص۴۳۶.</ref>؛ باید توجه داشت که در این روایات، ضمن تأکید بر حتمی بودن [[خروج یمانی]] قبل از قیام [[حضرت قائم]]{{ع}} محل خروج وی را نیز یمن عنوان کرده‌اند، که مؤید احتمال یمنی بودن اوست؛ چنان که قبلاً نیز اشاره شد. زیرا ظاهر کلام حضرت در روایت {{متن حدیث|"وَ إِنَّ مِنْ عَلَامَاتِ خُرُوجِهِ خُرُوجَ السُّفْيَانِيِّ مِنَ الشَّامِ وَ خُرُوجَ الْيَمَانِيِّ مِنَ الْيَمَنِ وَ صَيْحَةً مِنَ السَّمَاءِ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ وَ مُنَادٍ يُنَادِي مِنَ السَّمَاءِ بِاسْمِهِ وَ اسْمِ أَبِيه"}}‏ و تعبیر {{متن حدیث|"خُرُوجَ الْيَمَانِيِّ مِنَ الْيَمَنِ"}} در روایت به قرینه جمله {{متن حدیث|"خُرُوجَ السُّفْيَانِيِّ مِنَ الشَّام‏"}} این است که حضرت محل خروج وی را یمن می‌داند.
::::::«در روایات، قیام [[یمانی]] هم‌زمان قیام [[خراسانی]] و [[خروج سفیانی]] در آستانه [[ظهور]]، بیان شده است. خروج این دو ([[خراسانی]] و [[یمانی]]) در جهت دعوت به [[حق]] و به سوی [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} و [[سفیانی]] در جهت مقابله با قیام حضرت، در یك سال و یک ماه و یک روز عنوان شده است که اكنون به چند نمونه از این روایات اشاره می‌كنیم: [[ابوبصیر]] در حدیثی مفصل نقل می‌کند که [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "آمدن [[سفیانی]] و [[خراسانی]] در یک سال و یک ماه و یک روز می‌باشد، مانند گردن‌بندی که دانه‌های آن منظم و یکی از پی دیگری است"<ref>{{متن حدیث|" خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ وَ الْيَمَانِيِّ وَ الْخُرَاسَانِيِّ فِي سَنَةٍ وَاحِدَةٍ وَ فِي شَهْرٍ وَاحِدٍ فِي يَوْمٍ وَاحِدٍ وَ نِظَامٍ كَنِظَامِ الْخَرَزِ يَتْبَعُ بَعْضُهُ بَعْضا"}}؛ الغیبة، نعمانی، ص۲۵۳.</ref>؛ [[امام صادق]]{{ع}} نیز در این باره می‌فرماید: [[یمانی]] و [[سفیانی]] در رقابت در جبهه حق و باطل مانند دو اسب تیزرو هستند"<ref>{{متن حدیث|"الْيَمَانِيُّ وَ السُّفْيَانِيُّ كَفَرَسَيْ رِهَان‏"}}؛ الغیبة، نعمانی، ص۳۰۶.</ref>؛ [[عمر بن حنظله]] نیز از [[امام صادق]]{{ع}} روایت کرده است: "پنج چیز قبل از قیام [[قائم]] به [[ظهور]] خواهد رسید، [[یمانی]]، [[سفیانی]]، فریاد منادی از آسمان، فرو رفتن در بیابان و [[قتل نفس زکیه]]"<ref>{{متن حدیث|" خَمْسٌ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ الْيَمَانِيُّ وَ السُّفْيَانِيُّ وَ الْمُنَادِي يُنَادِي مِنَ السَّمَاءِ وَ خَسْفٌ بِالْبَيْدَاءِ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ"}}؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۶۴۹؛ الغیبة، طوسی، ص۴۳۶.</ref>؛ باید توجه داشت که در این روایات، ضمن تأکید بر حتمی بودن [[خروج یمانی]] قبل از قیام [[حضرت قائم]]{{ع}} محل خروج وی را نیز یمن عنوان کرده‌اند، که مؤید احتمال یمنی بودن اوست؛ چنان که قبلاً نیز اشاره شد. زیرا ظاهر کلام حضرت در روایت {{متن حدیث|"وَ إِنَّ مِنْ عَلَامَاتِ خُرُوجِهِ خُرُوجَ السُّفْيَانِيِّ مِنَ الشَّامِ وَ خُرُوجَ الْيَمَانِيِّ مِنَ الْيَمَنِ وَ صَيْحَةً مِنَ السَّمَاءِ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ وَ مُنَادٍ يُنَادِي مِنَ السَّمَاءِ بِاسْمِهِ وَ اسْمِ أَبِيه"}}‏ و تعبیر {{متن حدیث|"خُرُوجَ الْيَمَانِيِّ مِنَ الْيَمَنِ"}} در روایت به قرینه جمله {{متن حدیث|"خُرُوجَ السُّفْيَانِيِّ مِنَ الشَّام‏"}} این است که حضرت محل خروج وی را یمن می‌داند.
::::::با توجه به روایاتی که محل [[خروج یمانی]] را یمن گفته‌اند، می‌توان احتمال داد که ملیت او نیز یمنی است. مثلاً در روایتی از [[امام باقر]]{{ع}} آمده است: "و از نشانه‌های قیام [[مهدی]]{{ع}} [[خروج سفیانی]] از شام و [[خروج یمانی]] از یمن است"<ref>{{متن حدیث|"وَ إِنَّ مِنْ عَلَامَاتِ خُرُوجِهِ خُرُوجَ السُّفْيَانِيِّ مِنَ الشَّامِ وَ خُرُوجَ الْيَمَانِيِّ مِنَ الْيَمَنِ "}}؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۳۲۸.</ref>؛ [[امام صادق|حضرت صادق]]{{ع}} نیز از [[یمانی]] به عنوان کسی که چشم [[سفیانی]] را از حدقه در می‌آورد، یاد کرده و فرموده است: "[[مهدی]]{{ع}} خروج نمی‌کند، مگر این که قبل از او کسی که چشم [[سفیانی]] را از حدقه در می‌آورد (یعنی [[یمانی]]) از صنعای یمن خروج کند"<ref>{{متن حدیث|" ذُكِرَ عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} السُّفْيَانِيُّ فَقَالَ أَنَّى يَخْرُجُ ذَلِكَ وَ لَمْ يَخْرُجْ كَاسِرُ عَيْنِهِ بِصَنْعَاءَ"}}؛ الغیبة، نعمانی، ص۲۸۶.</ref>؛ اما این روایات درباره این که مراد از یمن، کشور فعلی یمن است که مرکز آن صنعا است یا این که منطقه گسترده و وسیع تری را شامل می‌شود، صراحت ندارند. از این‌رو با توجه به این که در روایات از اهل یمن به دلیل نقش مؤثر آنان در زمینه‌سازی ظهور و یاری [[امام مهدی|حضرت حجت]]{{ع}} تجلیل و ستایش شده است، این احتمال وجود دارد که وی از اهل یمن باشد و چون هیچ قرینه‌ای دال بر این که یمن در گذشته دارای قلمرویی بیشتر از یمن فعلی بوده باشد، وجود ندارد، احتمال می‌رود که منظور از یمن در روایات، کشور فعلی یمن است»<ref>[[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص ۱۷۷ - ۱۸۰.</ref>.
::::::با توجه به روایاتی که محل [[خروج یمانی]] را یمن گفته‌اند، می‌توان احتمال داد که ملیت او نیز یمنی است. مثلاً در روایتی از [[امام باقر]]{{ع}} آمده است: "و از نشانه‌های قیام [[مهدی]]{{ع}} [[خروج سفیانی]] از شام و [[خروج یمانی]] از یمن است"<ref>{{متن حدیث|"وَ إِنَّ مِنْ عَلَامَاتِ خُرُوجِهِ خُرُوجَ السُّفْيَانِيِّ مِنَ الشَّامِ وَ خُرُوجَ الْيَمَانِيِّ مِنَ الْيَمَنِ "}}؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۳۲۸.</ref>؛ [[امام صادق|حضرت صادق]]{{ع}} نیز از [[یمانی]] به عنوان کسی که چشم [[سفیانی]] را از حدقه در می‌آورد، یاد کرده و فرموده است: "[[مهدی]]{{ع}} خروج نمی‌کند، مگر این که قبل از او کسی که چشم [[سفیانی]] را از حدقه در می‌آورد (یعنی [[یمانی]]) از صنعای یمن خروج کند"<ref>{{متن حدیث|" ذُكِرَ عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} السُّفْيَانِيُّ فَقَالَ أَنَّى يَخْرُجُ ذَلِكَ وَ لَمْ يَخْرُجْ كَاسِرُ عَيْنِهِ بِصَنْعَاءَ"}}؛ الغیبة، نعمانی، ص۲۸۶.</ref>؛ اما این روایات درباره این که مراد از یمن، کشور فعلی یمن است که مرکز آن صنعا است یا این که منطقه گسترده و وسیع تری را شامل می‌شود، صراحت ندارند. از این‌رو با توجه به این که در روایات از اهل یمن به دلیل نقش مؤثر آنان در زمینه‌سازی ظهور و یاری [[امام مهدی|حضرت حجت]]{{ع}} تجلیل و ستایش شده است، این احتمال وجود دارد که وی از اهل یمن باشد و چون هیچ قرینه‌ای دال بر این که یمن در گذشته دارای قلمرویی بیشتر از یمن فعلی بوده باشد، وجود ندارد، احتمال می‌رود که منظور از یمن در روایات، کشور فعلی یمن است»<ref>[[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص ۱۷۷ - ۱۸۰.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{جمع شدن|۷. آقای کریمی (پژوهشگر معارف مهدویت)؛}}
[[پرونده:137945.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[محمد علی کریمی]]]]
::::::آقای '''[[محمد علی کریمی]]'''، در کتاب ''«[[آیا ظهور نزدیک است ۳ (کتاب)|آیا ظهور نزدیک است]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«از مجموعه [[روایات]]، تلاقی [[قیام یمانی]] و [[سفیانی]] و همچنین هم‌زمانی دقیق آغاز حرکت [[یمانی]] و [[سفیانی]] و [[خراسانی]] اثبات می‌شود که در این صورت [[قیام یمانی]] در [[ماه رجب]] آغاز خواهد شد؛ زیرا [[امام صادق]]{{ع}} در [[حدیث]] معتبری که قبلاً نیز بیان شد، فرموده‌اند: "[[حرکت سفیانی]] از [[نشانه‌های حتمی]] است و در [[ماه رجب]] روی خواهد داد"<ref>شیخ صدوق، کمال الدین و تمام‌النعمه، باب ۵۷، ح۵، ص۶۵۰.</ref>. در [[روایت]] [[قیام یمانی]] و [[سفیانی]] را در یک سال و یک [[ماه]] و یک روز دانسته‌اند که این کنایه از شدت [[پیوستگی]] این دو رخداد است؛ یعنی این حوادث همچون رشته‌ای منظم، پی در پی رخ خواهند داد. از دیگر حوادثی که با [[قیام یمانی]] تلاقی دارد و در [[روایات]] به آن اشاره شده است، جنبش [[خراسانی]] است و از آن‌جا که در [[روایت]] معتبری تلاقی [[قیام خراسانی]] و [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} گزارش شده است، [[دلیل]] دیگری است مبنی بر اینکه جنبش [[یمانی]] و [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} از نظر زمانی به هم نزدیک‌اند.  در مورد مکان [[قیام یمانی]]، [[روایات]] متعددی، [[یمن]] را مکان [[قیام]] او دانسته‌اند از جمله [[امام باقر]]{{ع}} فرموده‌اند: "و از نشانه‌های [[خروج امام مهدی]]{{ع}}، [[خروج سفیانی]] از [[شام]] و [[خروج یمانی]] از [[یمن]] و ندادهنده‌ای است که از [[آسمان]] ندا میدهد..."<ref>شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، باب ۳۲، ج۷، ص۳۲۸.</ref>»<ref>[[محمد علی کریمی|کریمی، محمد علی]]، [[آیا ظهور نزدیک است ۳ (کتاب)|آیا ظهور نزدیک است]]، ص ۶۶.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}



نسخهٔ ‏۲۴ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۲۷

الگو:پرسش مهدویت بالا

قیام یمانی در چه زمان و مکانی خواهد بود؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / مقدمات ظهور امام مهدی / نشانه‌های ظهور امام مهدی / قیام یمانی
مدخل اصلیزمان و مکان قیام یمانی

در روایات به زمان قیام یمانی اشاره مستقیمی نشده است اما با کنار هم قرار دادن روایات مختلف شاید بتوان گفت که چون هم زمان با خروج سفیانی، قیام انجام می‌شود و خروج سفیانی در ماه رجب بیان شده؛ بنابر این قیام یمانی در ماه رجب سال ظهور باشد. در مورد مکان این قیام، برخی از روایات آن را از یمن دانسته‌اند و شاید خود کلمه "یمانی" هم به مکان قیام دلالت داشته باشد.

در ذیل، پاسخ جامع اجمالی به اين پرسش و دیدگاه‌های متفرقه برخی از نویسندگان و دانشمندان، در این باره، به طور مفصل‌تری قابل بررسی است.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ جامع اجمالی

* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
آیتی مهدی‌پور سلیمیان رمضانیان زمانی صمدی

زمان قیام یمانی

  • تعیین زمان دقیق قیام یمانی مانند زمان ظهور برای ما میسور نیست.[۱] اگرچه به طور خاص به زمان خروج یمانی اشاره نشده است[۲] ولی روایات متعدد و معتبری بر همزمانی جنبش یمانی و سفیانی دلالت دارند[۳] و خروج سفیانی از علائم سال ظهور مطرح شده است، قیام یمانی نیز از نشانه‌های نزدیک به ظهور خواهد بود.[۴] در بعض روایات به همزمانی دقیق قیام یمانی با خروج سفیانی و خراسانی اشاره شده است: امام باقر (ع) فرموده‌اند: «"خُرُوجُ السُّفْیَانِیِّ وَ الْخُرَاسَانِیِّ وَ الْیَمَانِیِّ فِی سَنَةٍ وَاحِدَةٍ فِی شَهْرٍ وَاحِدٍ فِی یَوْمٍ وَاحِد"»[۵] با توجه به همزمانی قیام یمانی و سفیانی و به قرینه روایت معتبری که فرموده‌اند: «"إِنَّ أَمْرَ السُّفْیَانِیِّ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَ خُرُوجُهُ فِی رَجَبٍ"»[۶] می‌توان نتیجه گرفت قیام یمانی در ماه رجب آغاز خواهد شد.[۷]

اهل سنت و تعیین زمان برای قیام یمانی

مکان قیام یمانی

  • دربارۀ مکان قیام یمانی هم روایات متعددی محل پیدایش جنبش یمانی را یمن دانسته‌اند:[۹] از جمله «"وخُرُوجُ السُّفْیَانِیِّ مِنَ الشَّامِ وَ الْیَمَانِیِّ مِنَ الْیَمَنِ"»[۱۰] در روایات اهل سنت نیز به خروج قحطانی از یمن تصریح شده است که می‌تواند مؤید خروج او از یمن باشد، علاوه بر اینکه شاید بتوان گفت متفاهم عرفی قیام یمانی به معنای قیام مردی یمنی از یمن است.[۱۱] به تعبیر دیگر اطلاق واژه یمانی صرفاً بیانگر تابعیت نیست بلکه محل قیام او را هم بیان می‌کند.[۱۲]

پاسخ‌های دیگر

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

  1. یمانی که قیامش از نشانه‌های حتمی ظهور است کیست؟ (پرسش)  
    1. نام یمانی چیست؟ (پرسش)
    2. لقب یمانی چیست؟ (پرسش)
    3. نسب یمانی چیست؟ (پرسش)
    4. آیا یمانی همان شعیب بن صالح است؟ (پرسش)
    5. آیا یمانی همان قحطانی است؟ (پرسش)
  2. چه کسانی در طول تاریخ ادعای کردند که یمانی هستند؟ (پرسش)
  3. ویژگی‌های قیام یمانی چیست؟ (پرسش)
  4. اهداف قیام یمانی چیست؟ (پرسش)
  5. قیام یمانی چگونه شکل می‌گیرد؟ (پرسش)
  6. یمانی چه آیینی دارد؟ (پرسش)
  7. یمانی بعد از خروج چه کارهایی می‌کند؟ (پرسش)
  8. خروج یمانی با کدام حرکت متقارن می‌باشد؟ (پرسش)
  9. وظیفه مسلمانان در هنگام خروج یمانی چیست؟ (پرسش)
  10. معیارهای تشخیص یمانی چیست؟ (پرسش)  
  11. اگر نام یمانی در روایات نیامده با چه واژه‌هایی به او اشاره شده؟ (پرسش)
  12. قیام یمانی در چه زمان و مکانی خواهد بود؟ (پرسش)  
  13. یمانی پس از خروج چه اقدام‌هایی انجام می‌دهد؟ (پرسش)
  14. فرجام قیام یمانی چیست؟ (پرسش)
  15. آیا یمانی از شیعیان امام علی است؟ (پرسش)
  16. آیا یمانی از شیعیان زیدیه است؟ (پرسش)
  17. آیا یمانی بعد از قیام حاکم یمن می‌شود؟ (پرسش)
  18. رنگ پرچم یمانی چیست؟ (پرسش)
  19. آیا هر پرچم سفیدی از یمن نشانه حق و هدایت است؟ (پرسش)
  20. یمانی بر چه مناطقی سیطره پیدا خواهد کرد؟ (پرسش)
  21. دین یمانی چیست؟ (پرسش)
  22. چرا پرچم یمانی هدایت یافته‌ترین پرچم است؟ (پرسش)
  23. آیا تنها پرچم هدایت در عصر ظهور پرچم یمانی است؟ (پرسش)
  24. آیا اطاعت یمانی مثل اطاعت امام مهدی واجب عمومی است؟ (پرسش)
  25. آیا یمانی وزیر و نائب خاص امام مهدی است؟ (پرسش)
  26. چرا در روایت تصریح شده است که مخالفت با یمانی حرام و دشمنش در آتش است؟ (پرسش)
  27. در طول تاریخ مدعیان دروغین یمانی چه کسانی بودند؟ (پرسش)
  28. در عصر حاضر چه کسانی ادعای یمانی کرده‌اند؟ (پرسش)
  29. راه تشخیص یمانی‌های دروغین چیست؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ر.ک. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۷۹ ـ ۹۲؛ مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۵۵، ۵۶.
  2. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج ۳ ص ۱۲۹
  3. ر.ک. مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۵۵، ۵۶؛ صمدی، قنبر علی، اصحاب و یاران مهدی، صفحه؟؟؟
  4. ر.ک. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۷۹ -۹۲
  5. ابن ابی زینب، محمد بن ابراهیم، الغیبة نعمانی، ص ۲۵۳، باب ۱۴، ح ۱۳: «خروج سفیانی و یمانی و خراسانی در یک سال و یک ماه و یک روز است.»
  6. ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ۲۶۰، باب ۵۷، ح۵؛ ابن ابی زینب، محمد بن ابراهیم، الغیبة نعمانی، ص ۳۰۰، باب ۱۸، ح۱: «حرکت سفیانی از نشانه‌های حتمی است و در ماه رجب روی خواهد داد.»
  7. ر.ک. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۷۹ ـ ۹۲
  8. ر.ک. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۷۹ ـ ۹۲
  9. ر.ک. رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۵۱ و ۵۲؛ ر.ک. مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۵۴؛ صمدی، قنبر علی، اصحاب و یاران مهدی، صفحه؟؟؟
  10. ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص ۳۳۱، باب ۳۲، ح ۱۶
  11. فقه علائم الظهور، ص ۲۸ و ۲۹
  12. ر.ک. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۷۹ ـ ۹۲؛ زمانی، سید حسن، نشانه‌های قیام حضرت مهدی، ص ۴۸ ـ ۵۴
  13. یمانی و سفیانی مانند دو اسب مسابقه‌اند؛ الغیبة للنعمانی، ص۳۱۶، باب۱۸، ح۱۵.
  14. کی و چگونه سفیانی قیام می‌کند، در حالی که کسی که چشم او را از کاسه در می‌آورد، هنوز از صنعا خروج نکرده است؛ الغیبة للنعمانی، ص۲۸۵، باب۱۴، ح۶۰.
  15. چون سفیانی بر ابقع و منصور یمانی پیروز شود، ترک و روم خروج می‌کنند و سفیانی بر آن‌ها نیز غلبه می‌یابد؛ معجم احادیث الامام المهدی (ع)، ج۳، ص۲۷۵.
  16. سپس منصور یمانی هم‌راه با سپاهیانش از صنعا به سمت آن‌ها ره‌سپار می‌شود... او با اخوص روبه‌ور می‌شود... میان آن دو جنگی سخت در می‌گیرد و سفیانی اخوص بر او غلبه می‌یابد؛ معجم احادیث الامام المهدی (ع)، ج۳، ص۲۷۶.
  17. امیر سپاه سفیانی در منطقه بیداء فرود می‌آید، پس ندا دهنده‌ای از آسمان ندا می‌دهد: "ای بیداء این گروه را در خود فرو ببر"، پس آن‌ها در زمین فرو می‌روند... قائم (ع) در آن روز در مکه حضور دارد و در حالی که به خانه کعبه پناهنده شده و به آن تکیه کرده ندا می‌دهد: ای مردم؛ الغیبة للنعمانی، ص۲۸۸، باب۱۴، ح۶۷. سند این حدیث به این صورت است: اخبرنا احمد بن محمد بن سعیدی عن هولاء الرجال الاربعة (محمد بن المفضل و سعدان بن اسحاق بن سعید و احمد بن الحسین بن عبدالملک و محمد بن احمد بن الحسن) عن ابن‌ محبوب و اخبرنا محمد بن یعقوب الکلینی قال: حدثنی علی بن ابراهیم بن هاشم عن ابیه قال: و حدثنی محمد بن عمران قال: حدثنا احمد بن محمد بن عیسی قال: و حدثنی علی بن محمد و غیره عن سهل بن زیاد جمیعاً عن الحسن بن محبوب و حدثنا عبدالواحد بن عبدالله الموصلی عن ابی علی احمد بن محمد بن ابی‌ناشر عن احمد بن هلال عن الحسن بن محبوب عن عمرو بن ابی‌المقدام عن جابر بن یزید الجعفی. درباره وثاقت احمد بن محمد، نک: الفهرست، ص۶۸؛ درباره وثاقت احمد بن حسین بن عبدالملک، نک: همان، ص۵۸؛ درباره وثاقت حسن بن محبوب، نک: رجال الطوسی، ص۳۳۴؛ درباره وثاقت عمر بن ابی‌مقدام، نک: معجم رجال الحدیث، ج۱۴، ص۸۲؛ درباره وثاقت جابر بن یزید، نک: همان، ج۴، ص۳۴۴.
  18. قحطانی بدون مهدی نخواهد بود؛ الفتن، ص۲۳۷.
  19. خروج سفیانی و یمانی و خراسانی در یک سال و یک ماه و یک روز است؛ الغیبة للنعمانی، ص۲۶۲ باب۱۴، ح۱۳. (سند این روایت به این صورت است: اخبرنا احمد بن محمد سعید، عن احمد بن یوسف بن یعقوب، عن اسماعیل بن مهران، عن الحسن بن علی بن ابی‌حمزة عن ابیه و وهیب بن حفص عن ابی‌بصیر. درباره وثاقت احمد بن محمد بن سعید نک: الفهرست، ص۶۸؛ درباره وثاقت احمد بن یوسف نک: معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۱۶۳؛ درباره وثاقت اسماعیل بن مهران نک: رجال النجاشی، ص۲۶؛ درباره ضعف حسن بن علی بن ابی‌حمزه نک: معجم رجال الحدیث، ج۶، ص۱۹؛ درباره وثاقت وهیب بن حفص، نک: رجال النجاشی، ص۴۳۱؛ درباره وثاقت ابی‌بصیر نک: همان، ص۴۴۱).
  20. خروج سفیانی و خروج یمانی با پرچم‌های سفید از یمن در یک روز و یک ماه و یک سال خواهد بود؛ مختصر اثبات الرجعة، به نقل از مجله تراثنا، سال دوم، شماره۴، ص۴۵۵. سند این روایت به این صورت است: حدثنا محمد بن ابی‌عمیر، قال حدثنا جمیل بن دراج، قال حدثنا زرارة ابن اعین. درباره وثاقت محمد بن ابی‌عمیر نک: الفهرست، ص۴۰۴؛ درباره وثاقت جمیل بن دراج نک: رجال النجاشی، ص۱۲۶؛ درباره وثاقت زرارة، نک: همان، ص۱۷۵.
  21. خروج سه نفری خراسانی، سفیانی و یمانی در یک سال و یک ماه و یک روز است؛ الغیبة للطوسی، ص۴۴۶. (سند این روایت به این صورت است: محمد بن ابی عمیر، عن سیف بن عمیرة، عن بکر بن محمد الازدی. درباره وثاقت محمد بن ابی‌عمیر نک: الفهرست، ص۴۰۴؛ درباره وثاقت سیف بن عمیره نک: رجال النجاشی، ص۱۸۹؛ درباره وثاقت بکر بن محمد نک: همان، ص۱۰۸).
  22. حرکت سفیانی از نشانه‌های حتمی است و در ماه رجب روی خواهد داد؛ کمال‌الدین، ص۶۵۰، باب۵۷، ح۵. (سند این روایت به این صورت است: حدثنا محمد بن الحسن بن احمد بن الولید، عن الحسین بن الحسن بن ابان، عن الحسین بن سعید، عن صفوان بن یحیی، عن عیسی بن اعین، عم المعلّی بن خنیس. درباره وثاقت محمد بن حسن نک: رجال النجاشی، ص۳۸۳؛ درباره وثاقت حسین بن حسن نک: رجال ابن داود، ص۲۷۰؛ درباره وثاقت حسین بن سعید نک: الفهرست، ص۱۱۲؛ درباره وثاقت صفوان بن یحیی نک: رجال النجاشی، ص۱۹۷؛ درباره وثاقت عیسی بن اعین نک: همان، ص۲۹۶؛ درباره وثاقت معلی بن خنیس نک: معجم رجال الحدیث، ج۱۹، ص۲۶۸).
  23. پیش از سفیانی مصری و یمانی خروج می‌کنند؛ الغیبة للطوسی، ص۴۴۷.
  24. با نظام و ترتیبی هم‌چون نظام یک رشته که به بند کشیده شده و هر یک از پی دیگری؛ الغیبة للنعمانی، ص۲۶۲، باب۱۴، ح۱۳.
  25. در این هنگام سپاه یمانی و خراسانی که هم‌چون دو اسب مسابقه بر یک‌دیگر پیشی می‌گیرند، نمایان می‌شوند؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۷۴.
  26. در حالی که سپاه سفیانی مشغول تاراج کوفه است، به ناگاه پرچم‌هایی از سوی خراسان روی می‌آورند؛ الغیبة للنعمانی، ص۲۸۸، باب۱۴، ح۶۷. (درباره اعتبار این حدیث نک: تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص۸۱).
  27. قحطانی پس از مهدی (ع) است. سوگند به خدایی که مرا به حق برانگیخت مقام او کم‌تر از مهدی (ع) نیست؛الفتن، ص۶۷.
  28. برای من چنین روایت شده که مهدی چهل سال زندگی می‌کند... سپس مردی از قحطان قیام می‌کند... سپس می‌میرد... سپس مردی از خاندان پیامبر (ص) قیام می‌کند. او مهدی و نیکو سیرت است و شهر قیصر را می‌گشاید. او آخرین امیر از امت محمد (ص) است. در زمان او دجال خروج می‌کند و عیسی (ع) از آسمان فرود می‌آید؛ الفتن، ص۲۴۸.
  29. قحطانی بدون مهدی نخواهد بود؛ الفتن، ص۲۳۷.
  30. خروج دجال و نزول عیسی (ع) در زمان آن فرمان‌روای یمانی است که استانبول و روم به دست او فتح می‌شود؛ الفتن، ص۲۵۰.
  31. قحطانی مرد نیکوکاری است. او همان کسی است که عیسی (ع) پشت سرش نماز می‌گذارد. او همان مهدی است؛ معجم احادیث الامام المهدی (ع)، ج۱، ص۲۹۹.
  32. ... هنگام خروج سفیانی از شام و خروج یمانی از یمن و فرو رفتن در سرزمین بیداء؛ کمال‌الدین، ص۳۳۱، باب۳۲، ح۱۶.
  33. ... هنگام خروج سفیانی از شام و خروج یمانی از یمن و فرو رفتن [سپاه سفیانی] در سرزمین بیداء؛ مختصر اثبات الرجعة، به نقل از مجله تراثنا، ص۴۵۷. البته تذکر این نکته ضروری است که این روایت از نظر متن دقیقا همان روایت پیشین است که در کتاب کمال الدین از امام باقر (ع) نقل شده بود اما در مختصر اثبات الرجعة با سندی متفاوت از امام صادق (ع) روایت شده است. از این‌رو این دو در واقع یک روایتند که به اشتباه به دو امام نسبت داده شده‌اند.
  34. قیام یمانی از یمن هم‌راه با پرچم‌های سفید خواهد بود؛ مختصر اثبات الرجعة، به نقل از مجله تراثنا، ص۴۵۵.
  35. ... و از نشانه‌های خروج امام مهدی (ع) خروج سفیانی از شام و خروج یمانی [از یمن] و ندادهنده‌ای است که از آسمان ندا می‌دهد؛ کمال‌الدین، ص۳۲۸، باب۳۲، ح۷.
  36. و قیام مردی از خاندان عمویم زید در یمن؛ فلاح السائل، ص۱۷۱.
  37. ... سپس منصور یمانی هم‌راه سپاهیانش به سوی آن‌ها روانه می‌شودإ الفتن، ص۱۷۴.
  38. کجا و چگونه سفیانی خروج می‌کند در صورتی که آن کس که چشم او را از کاسه در می‌آورد، هنوز از صنعا خروج نکرده است؛ الغیبة للنعمانی، ص۲۸۵، باب۱۴، ح۶۰.
  39. فقه علائم الظهور، ص۲۸ - ۲۹.
  40. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۷۹ -۹۲.
  41. خروج سفیانی و یمانی و خراسانی در یک سال و در یک ماه و در یک روز خواهد بود؛ مانند دانه های تسبیح که برخی به دنبال برخی دیگر است؛ غیبت، نعمانی، ص۲۵۳، باب۱۴، ح۱۳.
  42. خروج سفیانی از شام و خروج یمانی از منطقه یمن است؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۳۶۳، باب۳۲، ح۱۶.
  43. زمانی، سید حسن، نشانه‌های قیام حضرت مهدی، ص‌ص۴۸، ۴۹، ۵۳ - ۵۴.
  44. محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۳۶۹، باب۱۳، ح۱۳.
  45. از علامات قیام او: خروج سفیانی از شام و خروج یمانی از یمن ...؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۳۲۷، ح۷.
  46. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۲۹.
  47. از علامات قیام او خروج سفیانی از شام و خروج یمانی از یمن و....
  48. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۳۲.
  49. اصل یمانی از مسلمات ولی بر صفات و حقانیت او دلیل مقبولی ندارد.
  50. رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۵۱-۵۲
  51. «"الْیَمَانِیُّ وَ السُّفْیَانِیُّکَفَرَسَیْ رِهَانٍ"»؛ نعمانی، الغیبه، ص ۳۰۵، ب ۱۸، ح ۱۵؛ شیخ طوسی، الأمالی، ص ۶۶۱، م ۳۵، ح ۲۰؛ مجلسی، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۵۳ و ۲۷۵.
  52. «"... قَدْ یَکُونُ خُرُوجُهُ وَ خُرُوجُ الیمَانِی مِنَ الیمَنِ مَعَ الرایَاتِ الْبیضِ فی یَوْم وَاحد وَشَهْر وَاحِد وَسَنَه وَاحِدَه"»؛ فضل بن شاذان، تراثنا، ش ۱۵، ص ۲۱۵؛ کفایه المهتدی، ص ۲۶۲؛ کشف الحق، ص ۱۶۹.
  53. «" إِذْ أَقْبَلَتْ خَیْلُ الْیَمَانِیِّ وَ الْخُرَاسَانِیِّ یَسْتَبِقَانِکَأَنَّهُمَا فَرَسَا رِهَانٍ "»؛ علامه مجلسی، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۷۴، ح ۱۶۷؛ موسوعه احادیث امیرالمؤمنین، ج ۱، ص۳۱۸.
  54. «" خُرُوجُ السُّفْیَانِیِّ مِنَ الشَّامِ وَ الْیَمَانِیِّ مِنَ الْیَمَنِ وَ خَسْفٌ بِالْبَیْدَاءِ وَ قَتْلُ غُلَامٍ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ ص بَیْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ اسْمُهُ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ النَّفْسُ الزَّكِیَّةُ وَ جَاءَتْ صَیْحَةٌ مِنَ السَّمَاءِ بِأَنَّ الْحَقَّ فِیهِ وَ فِی شِیعَتِهِ فَعِنْدَ ذَلِكَ خُرُوجُ قَائِمِنَا"»؛ فضل بن شاذان، اثبات الرجعه، مخطوط؛ "مختصر اثبات الرجعه"، تراثنا، ش ۱۵، ص ۲۱۶، ح۱۸؛ میرلوحی، کفایه المهتدی، ص ۲۸۰، ح ۳۹؛ خاتون آبادی، کشف الحق، ص ۱۸۲، ح ۳۰.
  55. «"... ثُم یَسیرُ اِلیهِمْ مَنْصُورُ الیمَانِی مِنْ صَنْعَاءَ بِجُنُودِهِ، وَلَهُ فَوْرَهٌ شَدیدَهٌ..."»؛ نعیم بن حماد، الفتن، ص ۲۳۱، ح ۸۵۵.
  56. مهدی‌پور، علی اکبر، در آستانه ظهور، ص۵۴- ۵۶.
  57. «" خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ وَ الْيَمَانِيِّ وَ الْخُرَاسَانِيِّ فِي سَنَةٍ وَاحِدَةٍ وَ فِي شَهْرٍ وَاحِدٍ فِي يَوْمٍ وَاحِدٍ وَ نِظَامٍ كَنِظَامِ الْخَرَزِ يَتْبَعُ بَعْضُهُ بَعْضا"»؛ الغیبة، نعمانی، ص۲۵۳.
  58. «"الْيَمَانِيُّ وَ السُّفْيَانِيُّ كَفَرَسَيْ رِهَان‏"»؛ الغیبة، نعمانی، ص۳۰۶.
  59. «" خَمْسٌ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ الْيَمَانِيُّ وَ السُّفْيَانِيُّ وَ الْمُنَادِي يُنَادِي مِنَ السَّمَاءِ وَ خَسْفٌ بِالْبَيْدَاءِ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ"»؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۶۴۹؛ الغیبة، طوسی، ص۴۳۶.
  60. «"وَ إِنَّ مِنْ عَلَامَاتِ خُرُوجِهِ خُرُوجَ السُّفْيَانِيِّ مِنَ الشَّامِ وَ خُرُوجَ الْيَمَانِيِّ مِنَ الْيَمَنِ "»؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۳۲۸.
  61. «" ذُكِرَ عِنْدَ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع) السُّفْيَانِيُّ فَقَالَ أَنَّى يَخْرُجُ ذَلِكَ وَ لَمْ يَخْرُجْ كَاسِرُ عَيْنِهِ بِصَنْعَاءَ"»؛ الغیبة، نعمانی، ص۲۸۶.
  62. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص ۱۷۷ - ۱۸۰.