آیا آیه ۵۳ سوره فصلت درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)

آیا آیه ۵۳ سوره فصلت درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / آشنایی با معارف مهدویت / مهدویت در اسلام / مهدویت در قرآن

آیا آیه ۵۳ سوره فصلت درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.

پاسخ نخست

علی رضا امامی میبدی

حجت الاسلام و المسلمین علی رضا امامی میبدی، در کتاب «آموزه‌های مهدویت در آثار علامه طباطبائی» در این‌باره گفته است:

«﴿سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الآفَاقِ وَفِي أَنفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ﴾، به زودی آیات خود را هم در آفاق و هم در نفوس شان به آنها نشان خواهیم داد تا آشکار شود که قرآن حق است، آیا این شهادت برای پروردگار تو کافی نیست که او ناظر و گواه در هر چیز است؟ علامه طباطبایی نسبت به این آیه معتقد است که مراد از این آیات که خدا به زودی به آنان نشان می‌دهد غیر آیات آسمانی و زمینی است، که همواره دیده می‌‌شوند، بلکه مراد بعضی از آیاتی است که جنبه خارق عادت داشته باشند؛ ایشان در تفسیر این آیه، با توجه به روایاتی که درباره آن صادر شده است، آیه را مربوط به زمان سیطره اسلام در آخرالزمان و دوران ظهور می‌‌داند.

چند احتمال درباره مراد از آیات در آیه ﴿سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الآفَاقِ﴾

1. آیات و نشانه‌‌هایی که در قرآن آمده و خداوند وقوع آنها را در آینده و زمان بعد از نزول این آیات، خبر داده است؛ مانند: نصرت دادن پیامبر، غلبه دین او بر کفار، انتقام از قریش و غیره، که همگی همانطور که قرآن خبر داده بود واقع شد.
2. مراد از آیات و روشن شدن حق به وسیله آن، مطلبی باشد که از آیات دیگر استفاده می‌‌شود، و آن این که خدای تعالی به زودی دین خود را به تمام معنای کلمه، ساخت و بر همه ادیان غالب می‌‌سازد، به طوری که دیگر در روی زمین به غیر از خدای یگانه هیچ چیز پرستش نشود، و همای سعادت بر سر تمامی افراد نوع بشر بال بگستراند، که رسیدن چنین روزی غایت و هدف از خلقت بشر بود. فرق این وجه با وجه قبلی این است که بنابر وجه اول روی سخن در آیه مورد بحث تنها به مشرکین مکه و پیروان ایشان است، ولی بنابر وجه دوم، خطاب به عموم مشرکین است.
3. مراد آن حالاتی باشد که انسان در لحظات آخر عمر پیدا می‌کند، که همه پندار‌‌هایش نقش بر آب شده، و ادعاهایی که داشت از بین رفته، و دیگر دستش از همه جا بریده، به غیر از خدای عز و جل چیزی برایش نمانده است.

البته مفسرین در معنای آیه اقوال دیگر دارند که از نقل آنها صرف نظر می‌کنیم.

روایات، موید احتمال دوم: علامه بعد از ذکر این سه احتمال و بررسی آنها، به ذکر احادیثی می‌پردازد که موید احتمال دوم است و اثبات می‌‌کند مقصود از آیات، سیطره ی نهایی و کامل اسلام در زمان ظهور حضرت حجت (ع)، یا آیاتی که در آن دوران اتفاق می‌‌افتد، می‌‌باشد. در اینجا روایاتی که ایشان ذکر کرده است را نقل می‌‌کنیم.

شخصی به نام طیار از امام صادق (ع) روایت کرده که در ذیل آیه ﴿سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الآفَاقِ وَفِي أَنفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ﴾ فرموده: منظور فرو رفتن در زمین، و مسخ شدن، و هدف سنگ‌های آسمانی قرار گرفتن است. راوی می‌گوید پرسیدم: ﴿حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ﴾ یعنی چه؟ فرمود: این را فعلا رها کن، این مربوط به قیام قائم (ع) است.

ابی بصیر از امام صادق (ع) روایت آورده که فرمود: آیات در انفس، مسخ می‌باشد و آیات در آفاق ناسازگاری روزگار است، تا قدرت خدای عزوجل را هم در نفس خود ببینند و هم در آفاق. عرضه داشتم: ﴿حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ﴾ چه معنا دارد؟ فرمود: منظور خروج قائم است، چون آن حقی که نزد خدا است و روزی برای خلق هویدا می‌‌شود و خلق او را می‌‌بیند، او همان قائم (ع) است».

1. آیات مهدوی در قرآن کدامند و چگونه باید به آنها استدلال کرد؟ (پرسش)
2. مهمترین آیات قرآن درباره مهدویت کدامند؟ (پرسش)
   1. آیا آیه ۳۹ سوره انفال درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   2. آیا آیه ۳۳ سوره توبه درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   3. آیا آیه ۸۶ سوره هود درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   4. آیا آیات ۳۴ تا ۳۸ سوره حجر درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   5. آیا آیه ۵ و ۶ سوره اسراء درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   6. ارتباط آیه ۸۱ از سوره اسراء با امام مهدی چیست؟ (پرسش)
   7. آیا آیه ۵۱ و ۶۱ سوره انبیاء درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   8. آیا آیه ۳۹ سوره حج درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   9. آیا آیه ۳۵ سوره نور درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   10. آیا آیه ۵۵ سوره نور درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   11. آیا آیه ۱۰۵ سوره انبیا درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   12. آیا آیه ۶۲ سوره نمل درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   13. آیا آیه ۵ و ۶ سوره قصص درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   14. آیا آیه ۱۴۸ سوره بقره درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   15. آیا آیه ۶۹ و ۷۰ سوره زمر درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   16. آیا آیات ۱ تا ۴ سوره شورى‌ درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   17. آیا آیه ۲۸ سوره فتح درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   18. آیا آیات ۴۱ تا ۴۴ سوره ق درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   19. آیا آیه ۸ و ۹ سوره صف درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   20. آیا آیات ۲۸ تا ۳۰ سوره ملک درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   21. آیا آیات ۴۰ تا ۴۴ سوره معارج درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   22. آیا آیه ۴ سوره شعراء درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   23. آیا آیه ۵۵ سوره مائده درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   24. آیا آیه ۲۱۰ سوره بقره درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   25. آیا آیه ۵ سوره ابراهیم درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   26. آیا آیه ۵۳ سوره فصلت درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   27. آیا آیه ۴۴ سوره ابراهیم درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   28. آیا آیه ۱۳ سوره صف درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   29. آیا آیه ۲۴ سوره شوری درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
   30. آیا آیه ۱ تا ۳ سوره عصر درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
3. آیا مهدویت در قرآن کریم مطرح شده است؟ (پرسش)
4. دیدگاه علامه طباطبایی درباره آیه ۵۵ سوره نور چیست و چگونه بر مهدویت دلالت می‌کند؟ (پرسش)
5. مراد از خنس و کنس چیست؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع مهدویت

• کتاب‌شناسی مهدویت؛
• مقاله‌شناسی مهدویت؛
• پایان‌نامه‌شناسی مهدویت.

پانویس