آیا آیه ۵۵ سوره مائده درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
آیا آیه ۵۵ سوره مائده درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ | |
---|---|
موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
مدخل بالاتر | مهدویت / آشنایی با معارف مهدویت / مهدویت در اسلام / مهدویت در قرآن |
تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
آیا آیه ۵۵ سوره مائده درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث مهدویت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخها و دیدگاههای متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسشهای وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین علی رضا امامی میبدی، در کتاب «آموزههای مهدویت در آثار علامه طباطبائی» در اینباره گفته است:
«﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ مَن يَرْتَدَّ مِنكُمْ عَن دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ يُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلاَ يَخَافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ ذَلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاء وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ﴾[۱].
مرحوم علامه این آیه را ناظر به دعوتی مبتنی بر حق و نهضتی دینی میداند که در آینده بنا بر امر الهی صورت میپذیرد؛[۲] و تصریح میکند که این آیه خبر از دوران ظهور امام غائب (ع) و خصوصیات آن و سیطره کامل اسلام بر جهان میدهد[۳]. این آیه در حقیقت یک پیشگویی غیبی است که از آن خبر میدهد،[۴] و میگوید: خدای سبحان در مقابل تلون و دو چهرگی مردم سست ایمان و صدمههایی که دین از ناحیه آنها خورده و در ازای این که اینان محبت غیر خدا را بر محبت خدا ترجیح دادهاند و عزت را از ناحیه غیر خدا طلب کردند و نیز در مقابل این که در امر جهاد در راه خدا سهل انگاری نموده و از ملامتها ترسیدند، به زودی قومی را خواهد آورد که آنها را دوست میدارد و آن هم نیست خدا را دوست میدارند، مردمی که در برابر مومنین خاضع و ذلیل و در مقابل کفار شدید و شکست ناپذیر اند، مردمی که در راه خدا جهاد میکنند و از ملامت هیچ ملامتگری پروان نمینمایند[۵].
ویژگیهای مصادیق آیه شریفه: مرحوم علامه پس از تبیین بخشهایی از آیه مورد بحث در توضیح ﴿يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ﴾ میگوید: «این که خدا آنان را دوست میدارد، لازمه اش این است که این طایفه از هر ظلمی و از هر پلیدی معنوی یعنی کفر و فسق مبرا باشند؛ حال یا به عصمت الهی و یا با مغفرت الهی و از راه توبه. دلیل بر اینکه دوستی خدا چنین لازمهای دارد این است که آنچه گناه و ظلم هست مبارزه خدای تعالی است و کسی که خدا او را دوست میدارد ممکن نیست که از ظلم و پلیدیهای معنوی و مبرا نباشد وگرنه خدا ظلم را دوست داشته و حال آن که در آیات متعددی فرموده که خدای سبحان کوه و ظلم و اسراف و افساد و تجاوز و استکبار و خیانت را دوست ندارد، از جمله: ﴿فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْكَافِرِينَ﴾[۶]، ﴿وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ﴾[۷] ﴿إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ﴾[۸] ﴿وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ﴾[۹] ﴿إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ﴾[۱۰]، ﴿إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرِينَ﴾[۱۱] ﴿إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْخَائِنِينَ﴾[۱۲]
- از جهت دیگر اگر انسانی به خاطر این که خدای تعالی او را دوست دارد، این رذائل از او برطرف شده باشد، و قهرا چنین انسانی به فضائلی متصف میشود که مقابل آن رذائل است؛ چون ممکن نیست فردی متصل به هیچ یک از صفات فضیلت و رذیلت نباشد و بالاخره یا به فضائل متخلق میشود و یا به رذائل. بنابراین نتیجه میگیریم که این مومنین که خدا دوستشان دارد و آنان نیز خدا را دوست دارند به هر صفت خوبی که خدا آن را دوست میدارد متصف میباشند؛ مانند تقوا، عدل، احسان، صبر، ثبات، توکل و توبه و خود را از پلیدیها پاک نگهداشتن و امثال آن، آیات زیادی به این صفات و ارزشها پرداخته است؛ مانند: ﴿فَإِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ﴾[۱۳]، ﴿إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ﴾[۱۴]، ﴿وَاللَّهُ يُحِبُّ الصَّابِرِينَ﴾[۱۵]، ﴿إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِهِ صَفًّا كَأَنَّهُمْ بُنْيَانٌ مَرْصُوصٌ﴾[۱۶]، ﴿إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ﴾[۱۷]، ﴿إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ﴾[۱۸][۱۹]
- مهدی (ع) و یاران او مصادیق آیه شریفه:[۲۰] توجه و تامل در آیاتی که این اوصاف و فضائل را شرح میدهد، نشان میدهد که صاحبان این خصال همان افرادی هستند که قرآن کریم وارث زمینشان خوانده و آنان را دارای عاقبه الدار معرفی میکند[۲۱].
شاهد این مطلب روایتی است که سلیمان بن هارون عجلی از امام صادق نقل میکند؛ بر اساس این روایت امام میفرماید: «صاحب این امر هم خودش محفوظ است و همین امر برایش محفوظ میماند؛ اگر تمامی مردم از بین بروند خدای تعالی اصحاب او را خواهد آورد و آنان هم کسانی هستند که خدای تعالی درباره آنان فرموده: ﴿فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ﴾[۲۲]
- با توجه به مطالب فوق روشن میشود که این آیه رسیدن دوران شکوفایی دین حق را نوید میدهد؛ دورانی که با ظهور حضرت مهدی (ع) در سراسر جهان به طور کامل غلبه خواهد کرد و بر سراسر گیتی حکومت خواهد نمود[۲۳]»[۲۴].
پرسشهای وابسته
- آیات مهدوی در قرآن کدامند و چگونه باید به آنها استدلال کرد؟ (پرسش)
- مهمترین آیات قرآن درباره مهدویت کدامند؟ (پرسش)
- آیا آیه ۳۹ سوره انفال درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۳۳ سوره توبه درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۸۶ سوره هود درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیات ۳۴ تا ۳۸ سوره حجر درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۵ و ۶ سوره اسراء درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- ارتباط آیه ۸۱ از سوره اسراء با امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۵۱ و ۶۱ سوره انبیاء درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۳۹ سوره حج درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۳۵ سوره نور درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۵۵ سوره نور درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۱۰۵ سوره انبیا درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۶۲ سوره نمل درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۵ و ۶ سوره قصص درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۱۴۸ سوره بقره درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۶۹ و ۷۰ سوره زمر درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیات ۱ تا ۴ سوره شورى درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۲۸ سوره فتح درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیات ۴۱ تا ۴۴ سوره ق درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۸ و ۹ سوره صف درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیات ۲۸ تا ۳۰ سوره ملک درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیات ۴۰ تا ۴۴ سوره معارج درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۴ سوره شعراء درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۵۵ سوره مائده درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۲۱۰ سوره بقره درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۵ سوره ابراهیم درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۵۳ سوره فصلت درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۴۴ سوره ابراهیم درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۱۳ سوره صف درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۲۴ سوره شوری درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۱ تا ۳ سوره عصر درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا مهدویت در قرآن کریم مطرح شده است؟ (پرسش)
- دیدگاه علامه طباطبایی درباره آیه ۵۵ سوره نور چیست و چگونه بر مهدویت دلالت میکند؟ (پرسش)
- مراد از خنس و کنس چیست؟ (پرسش)
پانویس
- ↑ «ای کسانی که ایمان آوردهاید هرکس از شما مرتد شود، پس به زودی خدا مردمی را میآورد که هم خدا دوستشان دارد و هم آنها خدا را دوست دارند؛ اینها در برابر مومنین متواضع و در برابر کافران مقتدراند و در راه خدا جهاد میکنند و از ملامت هیچ ملامتگری پروا ندارند، این فضلی از جانب خداست که به هرکس بخواهد و صلاح بداند میدهد، و خدا وسعت بخش و بسیار داناست». مائده: ۵۴.
- ↑ المیزان: ج۲، ص ۶۷/ روابط اجتماعی در اسلام، ص ۶۸.
- ↑ «هذه و امثالها آیات تخبرنا ان اسلام سیظهر ظهروه التام فیحکم علی الدنیا قاطبه»، المیزان، ج۴، ص۱۳۲. «آیات زیادی در قرآن کریم هست که وقتی که به همدیگر ضمیمه شوند یا تدبر کافی در آنها بشود، خصوصیات ظهور امام غائب عجل الله فرجه به طور وضوح به دست میآید مانند آیه ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ...﴾ و آیه ﴿وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا...﴾، بررسیهای اسلامی، ج۱، ص ۳۸۵.
- ↑ المیزان، ج۱، ص ۶۵ و ج۴، ص ۱۳۲ و ج۵، ص ۳۸۵.
- ↑ المیزان، ج۵، ص ۳۸۱.
- ↑ خداوند کافران را دوست نمیدارد. (آل عمران:۳۲).
- ↑ خداوند ظلم کنندگان را دوست ندارد. (آل عمران: ۵۷).
- ↑ خداوند اسراف کنندگان را دوست ندارد. (انعام: ۱۴۱).
- ↑ خداوند فساد کنندگان را دوست ندارد. (مائده: ۶۴).
- ↑ خداوند تعدی کنندگان را دوست نمیدارد. (بقره: ۱۹۰).
- ↑ او مستکبران را دوست نمیدارد. (نحل: ۲۳).
- ↑ خداوند خائنین را دوست ندارد. (انفال: ۵۹).
- ↑ پس خداوند متقین را دوست دارد. (آل عمران: ۷۶)
- ↑ خداوند احسان کنندگان را دوست دارد. (بقره: ۱۹۵).
- ↑ خداوند افراد صبور را دوست دارد. (آل عمران: ۱۴۶).
- ↑ خداوند کسانی را دوست میدارد که در راه او پیکار میکنند گویی بنایی آهنیناند. (صف: ۴).
- ↑ خداوند توکل کنندگان را دوست دارد. (آل عمران: ۱۵۹).
- ↑ خداوند توبه کنندگان را دوست دارد، و پاکان را نیز دوست دارد. (بقره: ۲۲۲).
- ↑ المیزان، ج۵، ص ۳۸۳.
- ↑ البته مفسرین مصادیق دیگری را نیز برای این آیه مطرح کردهاند و روایاتی نیز در رابطه با این مصادیق نقل شده است. علامه طباطبایی نیز در تفسیر المیزان به بررسی و نقد این دیدگاهها پرداخته است. المیزان، ج۵، ص ۳۷۹/ تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القران، ج۳، ص ۲۷۱.
- ↑ المیزان، ج۵، ص ۳۸۴.
- ↑ المیزان، ج۵، ص ۳۹۰/ تفسیر البیان فی الموافقة بین الحدیث و القران، ج۳، ص ۲۷۳، به نقل از نعمانی؛ الغیبه للنعمانی، ص ۳۱۶. به علاوه این روایت در منابع دیگر نیز نقل شده است از جمله: تفسیر العیاشی، ج۱، ص ۳۲۶/ تفسیر القمی، ج۱، ص ۱۷/ تفسیر البرهان، ج۳، ص ۵۵/ المحجه فیما نزل فی الحجه، ص ۶۴/ بحار الانوار، ج۵۲، ص ۳۷۰/ منتخب الاثر، ص ۴۷۵؛ ینابیع الموده، ج ۳، ص ۲۳۷.
- ↑ روابط اجتماعی در اسلام، ص ۱۴۰.
- ↑ امامی میبدی، علی رضا، آموزههای مهدویت در آثار علامه طباطبائی، ص ۱۵۳-۱۵۷.