آیا مهدویت در قرآن کریم مطرح شده است؟ (پرسش)
| آیا مهدویت در قرآن کریم مطرح شده است؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / آشنایی با معارف مهدویت / مهدویت در اسلام / مهدویت در قرآن |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
آیا مهدویت در قرآن کریم مطرح شده است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین محمد جواد مروجی طبسی، در کتاب «بامداد بشریت» در این‌باره گفته است:
«قرآن، منبع اصلی همه معارف و قوانین اسلامی است و در حقیقت، به منزله قانون اساسی همه قوانین اسلامی است. همان‌گونه که در قانون اساسی هر کشور، اصول و اهداف و مسؤولیت‌های ارگان‌ها و نهادها به صورت کلی و بدون شرح و توضیح کامل ثبت شده و شرح و تبیین آن به عهده قانون‌های عادی است، در قرآن نیز برخی از معارف اسلامی به صورت کلی و مجمل بیان شده و تفسیر و توضیح آن برعهده پیامبر اکرم (ص) نهاده شده است. در مورد مهدویت نیز چنین است.
ریشه اصلی این تفکر، قرآن است که در چند آیه، نابودی ستم را پیش بینی کرده و پیروزی پارسایان، صالحان و مستضعفان را نوید داده و فرجام کار را از آن پرهیزکاران دانسته و بشارت داده که در پایان جهان، نیکوکاران حاکم خواهند شد. در تفسیر این آیات، روایات فراونی از پیامبر و ائمه (ع) نقل شده است که بنابر آنها، حکومت امام مهدی (ع) در آخر الزمان همان حکومت مستضعفان و صالحان است که در قرآن، بشارت به آن داده شده است.
خداوند در سیصد و شصت و پنج آیه که در هشتاد سوره آمده است، به صورت کلی درباره مهدویت سخن گفته است. بیش از پانصد روایت از پیامبر و ائمه (ع) در تفسیر این آیات[۱] نقل شده است. از باب نمونه، به چند آیه و روایت بسنده می‌کنیم:
۱. ﴿وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ﴾[۲].
سلمان فارسی گوید: رسول خدا (ص) فرمود: "خداوند هیچ پیامبر و رسولی را نفرستاد، مگر آنکه برای او دوازده نقیب قرار داد. پس نام یازده امام را شمرد و فرمود: سپس فرزندش، محمد بن الحسن المهدی (ع) است که به امر پروردگار قیام می‌کند"[۳].
۲. ﴿وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ﴾[۴].
در تفسیر این آیه، محمد بن عبدالله بن حسن از امام باقر (ع) نقل کرده که آن حضرت فرمود: "مراد از آیه، قائم آل محمد (ع) و یارانش می‌باشند"[۵].
۳. ﴿أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَاء الأَرْضِ...﴾[۶].
امام باقر (ع) در تفسیر این آیه، ضمن حدیث مفصلی، سخنرانی امام عصر (ع) را در موقع ظهور در مکه بیان می‌فرماید: "اولین کسی که با او بیعت می‌کند، جبرئیل است و سپس بیش از سیصد نفر با او بیعت خواهند نمود"[۷].
- پرسش اختصاص به مهدویت ندارد بلکه درباره خصوصیات و جزئیات بیشتر احکام اسلامی همانند نماز، روزه و زکات نیز مطرح است، چون در هیچ جای قرآن از شمار رکعات نمازهای پنج‌گانه یا شرایط وجوب زکات و روزه، سخن به میان نیامده است»[۸].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| 1. خانم شکریان؛ |
|---|
|
خانم محترم شکریان، در مقاله «مهدویت از دیدگاه استاد شهید مرتضی مطهری» در این‌باره گفته است:
«منجی موعود در قرآن کریم به صورت یک نوید کلی و قطعی و در کمال صراحت مطرح شده است: ﴿وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ﴾[۹]. استاد شهید مرتضی مطهری می‌فرماید:
مفسران اسلامی این‌گونه آیه‌ها را طبق مدرک‌های حدیثی و تفسیری، مربوط به مهدی (ع) و ظهور ایشان در آخر الزمان دانسته‌اند. آیه‌های دیگری نیز در قرآن هست که به جنبه حضور ولایتی مهدی (ع) اشعار، بلکه تصریح دارد:
|
پرسش‌های وابسته
- آیات مهدوی در قرآن کدامند و چگونه باید به آنها استدلال کرد؟ (پرسش)
- مهمترین آیات قرآن درباره مهدویت کدامند؟ (پرسش)
- آیا آیه ۳۹ سوره انفال درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۳۳ سوره توبه درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۸۶ سوره هود درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیات ۳۴ تا ۳۸ سوره حجر درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۵ و ۶ سوره اسراء درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- ارتباط آیه ۸۱ از سوره اسراء با امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۵۱ و ۶۱ سوره انبیاء درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۳۹ سوره حج درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۳۵ سوره نور درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۵۵ سوره نور درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۱۰۵ سوره انبیا درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۶۲ سوره نمل درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۵ و ۶ سوره قصص درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۱۴۸ سوره بقره درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۶۹ و ۷۰ سوره زمر درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیات ۱ تا ۴ سوره شورى درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۲۸ سوره فتح درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیات ۴۱ تا ۴۴ سوره ق درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۸ و ۹ سوره صف درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیات ۲۸ تا ۳۰ سوره ملک درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیات ۴۰ تا ۴۴ سوره معارج درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۴ سوره شعراء درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۵۵ سوره مائده درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۲۱۰ سوره بقره درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۵ سوره ابراهیم درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۵۳ سوره فصلت درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۴۴ سوره ابراهیم درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۱۳ سوره صف درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۲۴ سوره شوری درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا آیه ۱ تا ۳ سوره عصر درباره مهدویت است؟ تفسیر آن چیست؟ (پرسش)
- آیا مهدویت در قرآن کریم مطرح شده است؟ (پرسش)
- دیدگاه علامه طباطبایی درباره آیه ۵۵ سوره نور چیست و چگونه بر مهدویت دلالت می‌کند؟ (پرسش)
- مراد از خنس و کنس چیست؟ (پرسش)
پانویس
- ↑ نگارنده تمام این روایات را در «معجم احادیث الامام المهدی»، ج ۵ با همکاری گروهی از نویسندگان گرد آورده است.
- ↑ «و برآنیم که بر آنان که در زمین ناتوان شمرده شده‌اند منّت گذاریم و آنان را پیشوا گردانیم و آنان را وارثان (روی زمین) کنیم»؛ سوره قصص، آیه ۵.
- ↑ دلائل الامامه، ص ۲۳۷.
- ↑ «و در زبور پس از تورات نگاشته‌ایم که بی‌گمان زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد»؛ سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.
- ↑ تأویل الآیات، ج ۱، ص ۳۳۲ و معجم أحادیث الإمام المهدی (ع)، ج ۵، ص ۲۶۲.
- ↑ «یا آن کسی که به درمانده، چون وی را بخواند، پاسخ می‌دهد و بلا را (از او) می‌گرداند؟ و شما را جانشینان زمین می‌گرداند..».؛ سوره نمل ، آیه ۶۲.
- ↑ تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۵۶.
- ↑ مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص ۲۰-۲۲.
- ↑ سوره انبیاء: ۲۱/ ۱۰۵.
- ↑ مطهری، شهید مرتضی، سیری در سیره ائمه اطهار، ص ۲۸۰.
- ↑ اوست آنکه پیامبر خود را فرستاد به هدایت و آیین حق، تا چیره گرداندش بر آیین‌ها همگی، و بس است خدا را گواهی؛ سوره فتح: ۴۸/ ۲۸.
- ↑ سوره انبیاء: ۲۱/ ۱۰۵.
- ↑ الطبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ج ۱، ص ۶۶.
- ↑ بازمانده خدا بهتر است برای شما اگر مؤمنان هستید؛ سوره هود: ۱۱/ ۸۶.
- ↑ العروسی الحویزی، ابن جمعة، نور الثقلین، ج ۲، ص ۳۹۰.
- ↑ و آن است دین استوار و آیین محکم و درست؛ سوره بینة: ۹۸/ ۵.
- ↑ حسینی بحرانی، سید هاشم، سیمای حضرت مهدی در قرآن.
- ↑ شکریان، محترم، مهدویت از دیدگاه استاد شهید مرتضی مطهری، ص.