آثار باستانی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف'
جز (جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف')
خط ۲۵: خط ۲۵:
== نمونه‌هایی از آثار باستانی در [[قرآن]] ==
== نمونه‌هایی از آثار باستانی در [[قرآن]] ==
=== کعبه ===
=== کعبه ===
یکی از نام‌های کعبه، "[[بیت العتیق]]" است: {{متن قرآن|ثُمَّ لْيَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَلْيُوفُوا نُذُورَهُمْ وَلْيَطَّوَّفُوا بِالْبَيْتِ الْعَتِيقِ}}<ref>«سپس باید آلایش‌های خود را بپیرایند و نذرهاشان را بجای آورند و خانه دیرین (کعبه) را طواف کنند» سوره حج، آیه ۲۹.</ref> درباره علّت [[وصف]] کعبه به [[عتیق]]، وجوهی گفته شده است<ref>مجمع‌البیان، ج ۷، ص ۱۳۰.</ref> برخی می‌گویند: از آن [[جهت]] که بنایی بس کهن و باستانی است، به آن "[[بیت العتیق]]" گفته شده؛ زیرا کعبه، نخستین بنای ساخته شده در [[زمین]] برای [[پرستش]] [[خداوند]] است: {{متن قرآن|إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِلْعَالَمِينَ}}<ref>«بی‌گمان نخستین خانه‌ای که برای (عبادت) مردم (بنا) نهاده شد همان است که در مکّه است، خجسته و رهنمون برای جهانیان» سوره آل عمران، آیه ۹۶.</ref> از این‌رو می‌توان گفت: کعبه کهن‌ترین اثرباستانی به شمار می‌رود که قرآن از آن نام برده است.<ref>[[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[آثار باستانی - نصیری (مقاله)|مقاله «آثار باستانی»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]] ج۱.</ref>
یکی از نام‌های کعبه، "[[بیت العتیق]]" است: {{متن قرآن|ثُمَّ لْيَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَلْيُوفُوا نُذُورَهُمْ وَلْيَطَّوَّفُوا بِالْبَيْتِ الْعَتِيقِ}}<ref>«سپس باید آلایش‌های خود را بپیرایند و نذرهاشان را بجای آورند و خانه دیرین (کعبه) را طواف کنند» سوره حج، آیه ۲۹.</ref> درباره علّت وصف کعبه به [[عتیق]]، وجوهی گفته شده است<ref>مجمع‌البیان، ج ۷، ص ۱۳۰.</ref> برخی می‌گویند: از آن [[جهت]] که بنایی بس کهن و باستانی است، به آن "[[بیت العتیق]]" گفته شده؛ زیرا کعبه، نخستین بنای ساخته شده در [[زمین]] برای [[پرستش]] [[خداوند]] است: {{متن قرآن|إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِلْعَالَمِينَ}}<ref>«بی‌گمان نخستین خانه‌ای که برای (عبادت) مردم (بنا) نهاده شد همان است که در مکّه است، خجسته و رهنمون برای جهانیان» سوره آل عمران، آیه ۹۶.</ref> از این‌رو می‌توان گفت: کعبه کهن‌ترین اثرباستانی به شمار می‌رود که قرآن از آن نام برده است.<ref>[[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[آثار باستانی - نصیری (مقاله)|مقاله «آثار باستانی»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]] ج۱.</ref>
=== [[آیات بینات]] و مقام ابراهیم ===
=== [[آیات بینات]] و مقام ابراهیم ===
خداوند در [[خانه]] خود، نشانه‌هایی روشن و مقام ابراهیم را برجای گذاشته است: {{متن قرآن|فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَنْ دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا }}<ref>«در آن نشانه‌هایی روشن (چون) مقام ابراهیم وجود دارد و هر که در آن در آید در امان است» سوره آل عمران، آیه ۹۷.</ref> مقصود از [[آیات]] روشن، آثار برجای مانده از ابراهیم {{ع}} در کنار کعبه و [[تاریخ]] مجسّمی از اعصار گذشته و روشن‌گر خاطره‌های جاویدان پیشین، چون [[زمزم]]، [[صفا]]، [[مروه]]، رکن، [[حطیم]]، [[حجرالاسود]]، و حجر اسماعیل است.<ref>مجمع البیان، ج ۲، ص ۷۹۸؛ نمونه، ج ۳، ص ۱۵.</ref> در بین این [[نشانه‌ها]]، از مقام ابراهیم جداگانه یاد کرده؛ زیرا سنگی‌است که ابراهیم هنگام ساختن کعبه بر روی آن می‌ایستاده و اثر گام‌هایش بر روی آن باقی مانده است.<ref>کشف‌الاسرار، ج ۲، ص ۲۱۶.</ref><ref>[[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[آثار باستانی - نصیری (مقاله)|مقاله «آثار باستانی»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]] ج۱.</ref>
خداوند در [[خانه]] خود، نشانه‌هایی روشن و مقام ابراهیم را برجای گذاشته است: {{متن قرآن|فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَنْ دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا }}<ref>«در آن نشانه‌هایی روشن (چون) مقام ابراهیم وجود دارد و هر که در آن در آید در امان است» سوره آل عمران، آیه ۹۷.</ref> مقصود از [[آیات]] روشن، آثار برجای مانده از ابراهیم {{ع}} در کنار کعبه و [[تاریخ]] مجسّمی از اعصار گذشته و روشن‌گر خاطره‌های جاویدان پیشین، چون [[زمزم]]، [[صفا]]، [[مروه]]، رکن، [[حطیم]]، [[حجرالاسود]]، و حجر اسماعیل است.<ref>مجمع البیان، ج ۲، ص ۷۹۸؛ نمونه، ج ۳، ص ۱۵.</ref> در بین این [[نشانه‌ها]]، از مقام ابراهیم جداگانه یاد کرده؛ زیرا سنگی‌است که ابراهیم هنگام ساختن کعبه بر روی آن می‌ایستاده و اثر گام‌هایش بر روی آن باقی مانده است.<ref>کشف‌الاسرار، ج ۲، ص ۲۱۶.</ref><ref>[[علی نصیری|نصیری، علی]]، [[آثار باستانی - نصیری (مقاله)|مقاله «آثار باستانی»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]] ج۱.</ref>
خط ۶۶: خط ۶۶:


در قرآن، نمونه‌هایی را به عنوان آثار کهن و باقی‌ مانده معرفی نموده که عبارت است از:
در قرآن، نمونه‌هایی را به عنوان آثار کهن و باقی‌ مانده معرفی نموده که عبارت است از:
# '''[[کعبه]]:''' یکی از نام‌های کعبه در قرآن، "بیت‌ العتیق" است، این نام دو بار در [[قرآن]] ذکر شده است: {{متن قرآن|وَلْيَطَّوَّفُوا بِالْبَيْتِ الْعَتِيقِ}}<ref>«و خانه دیرین (کعبه) را طواف کنند» سوره حج، آیه ۲۹.</ref>. درباره علت [[وصف]] [[کعبه]] به [[عتیق]]، وجوهی گفته شده که مهم‌ترین آن، این است که چون کعبه بنایی بس کهن و باستانی است به آن "[[بیت العتیق]]" گفته شده؛ زیرا کعبه، نخستین بنای ساخته شده در [[زمین]] برای [[پرستش]] [[خداوند]] است<ref>المیزان، ج۱۴، ص۳۷۱.</ref>؛ قرآن بر باستانی بودن کعبه تصریح نموده است: {{متن قرآن|إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِلْعَالَمِينَ}}<ref>«بی‌گمان نخستین خانه‌ای که برای (عبادت) مردم (بنا) نهاده شد همان است که در مکّه است، خجسته و رهنمون برای جهانیان» سوره آل عمران، آیه ۹۶.</ref>، کعبه کهن‌ترین اثر باستانی روی زمین به شمار می‌رود که قرآن از آن نام برده است.
# '''[[کعبه]]:''' یکی از نام‌های کعبه در قرآن، "بیت‌ العتیق" است، این نام دو بار در [[قرآن]] ذکر شده است: {{متن قرآن|وَلْيَطَّوَّفُوا بِالْبَيْتِ الْعَتِيقِ}}<ref>«و خانه دیرین (کعبه) را طواف کنند» سوره حج، آیه ۲۹.</ref>. درباره علت وصف [[کعبه]] به [[عتیق]]، وجوهی گفته شده که مهم‌ترین آن، این است که چون کعبه بنایی بس کهن و باستانی است به آن "[[بیت العتیق]]" گفته شده؛ زیرا کعبه، نخستین بنای ساخته شده در [[زمین]] برای [[پرستش]] [[خداوند]] است<ref>المیزان، ج۱۴، ص۳۷۱.</ref>؛ قرآن بر باستانی بودن کعبه تصریح نموده است: {{متن قرآن|إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِلْعَالَمِينَ}}<ref>«بی‌گمان نخستین خانه‌ای که برای (عبادت) مردم (بنا) نهاده شد همان است که در مکّه است، خجسته و رهنمون برای جهانیان» سوره آل عمران، آیه ۹۶.</ref>، کعبه کهن‌ترین اثر باستانی روی زمین به شمار می‌رود که قرآن از آن نام برده است.
# '''[[آیات]] بیّنات و [[مقام ابراهیم]]:''' قرآن از برخی آثار باقی مانده از گذشتگان به جهت انتساب آنها به [[انبیای بزرگ]] به عنوان "[[آیات بینات]]" و "جای پای [[ابراهیم]]"، یاد کرده است: {{متن قرآن|فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِيمَ}}<ref>«در آن نشانه‌هایی روشن (چون) مقام ابراهیم وجود دارد» سوره آل عمران، آیه ۹۷.</ref>. مقصود از آیات روشن، آثار برجای مانده از ابراهیم {{ع}} در کنار کعبه و [[تاریخ]] مجسمی از اعصار گذشته و روشن‌گر خاطره‌های جاویدان پیشین، چون [[زمزم]]، [[صفا]]، [[مروه]]، رکن، [[حطیم]]، [[حجرالاسود]] و [[حجر اسماعیل]] است. در بین این [[نشانه‌ها]] از مقام ابراهیم جداگانه یاد کرده؛ زیرا سنگی است که ابراهیم هنگام ساختن کعبه بر روی آن میایستاده و اثر گام‌هایش هنوز بر روی آن باقی مانده است<ref>تفسیر نمونه، ج۳، ص۱۵.</ref>.
# '''[[آیات]] بیّنات و [[مقام ابراهیم]]:''' قرآن از برخی آثار باقی مانده از گذشتگان به جهت انتساب آنها به [[انبیای بزرگ]] به عنوان "[[آیات بینات]]" و "جای پای [[ابراهیم]]"، یاد کرده است: {{متن قرآن|فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِيمَ}}<ref>«در آن نشانه‌هایی روشن (چون) مقام ابراهیم وجود دارد» سوره آل عمران، آیه ۹۷.</ref>. مقصود از آیات روشن، آثار برجای مانده از ابراهیم {{ع}} در کنار کعبه و [[تاریخ]] مجسمی از اعصار گذشته و روشن‌گر خاطره‌های جاویدان پیشین، چون [[زمزم]]، [[صفا]]، [[مروه]]، رکن، [[حطیم]]، [[حجرالاسود]] و [[حجر اسماعیل]] است. در بین این [[نشانه‌ها]] از مقام ابراهیم جداگانه یاد کرده؛ زیرا سنگی است که ابراهیم هنگام ساختن کعبه بر روی آن میایستاده و اثر گام‌هایش هنوز بر روی آن باقی مانده است<ref>تفسیر نمونه، ج۳، ص۱۵.</ref>.
# '''[[تابوت]] [[بنی‌اسرائیل]]:''' قرآن، آن را به عنوان یک اثر باستانی و باقی‌مانده از [[آل موسی]] و [[آل هارون]] معرفی می‌کند: {{متن قرآن|وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ آيَةَ مُلْكِهِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ التَّابُوتُ فِيهِ سَكِينَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَبَقِيَّةٌ مِمَّا تَرَكَ آلُ مُوسَى وَآلُ هَارُونَ}}<ref>«و پیامبرشان به آنان گفت: نشانه پادشاهی او این است که تابوت (عهد) نزدتان خواهد آمد که در آن آرامشی از سوی پروردگارتان (نهفته) است و (نیز) بازمانده‌ای از آنچه از خاندان موسی و هارون بر جای نهاده‌اند» سوره بقره، آیه ۲۴۸.</ref>. [[تابوت]] همان صندوقی بود که [[مادر موسی]]، او را در آن گذاشت و به دریا افکند و هنگامی که به وسیله عمّال [[فرعون]] از دریا گرفته شد و [[موسی]] را از آن بیرون آوردند همچنان در دستگاه فرعون نگهداری میشد و سپس به دست [[بنی‌اسرائیل]] افتاد. آنان این صندوق خاطره‌انگیز را محترم میشمردند و به آن [[تبرک]] می‌جستند. موسی در واپسین روزهای [[عمر]] خود [[الواح]] [[مقدس]] را که [[احکام خدا]] بر آن نوشته شده بود به ضمیمه [[زره]] خود و یادگارهای دیگری در آن نهاد و به [[وصی]] خویش [[یوشع]] سپرد و به این ترتیب اهمیت این صندوق در نظر بنی‌اسرائیل بیشتر شده و لذا در جنگ‌هایی که میان آنان و [[دشمنان]] واقع میشد آن را با خود می‌بردند و اثر [[روانی]] و [[معنوی]] خاصی در آنها میگذارد و لذا گفته‌اند تا هنگامی که این صندوق خاطره‌انگیز با آن محتویات مقدس در میانشان بود با [[سربلندی]] [[زندگی]] میکردند، ولی به تدریج مبانی دینی‌شان [[ضعیف]] شد و دشمنان بر آنان چیره شدند و آن صندوق را از ایشان گرفتند، اما [[اشموئیل]] طبق [[آیات]] مورد بحث به آنها [[وعده]] داد که به زودی صندوق [[عهد]] به عنوان یک نشانه بر [[صدق]] گفتار او به آنها باز خواهد گشت<ref>تفسیر نمونه، ج۲، ص۲۴۰.</ref>.
# '''[[تابوت]] [[بنی‌اسرائیل]]:''' قرآن، آن را به عنوان یک اثر باستانی و باقی‌مانده از [[آل موسی]] و [[آل هارون]] معرفی می‌کند: {{متن قرآن|وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ آيَةَ مُلْكِهِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ التَّابُوتُ فِيهِ سَكِينَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَبَقِيَّةٌ مِمَّا تَرَكَ آلُ مُوسَى وَآلُ هَارُونَ}}<ref>«و پیامبرشان به آنان گفت: نشانه پادشاهی او این است که تابوت (عهد) نزدتان خواهد آمد که در آن آرامشی از سوی پروردگارتان (نهفته) است و (نیز) بازمانده‌ای از آنچه از خاندان موسی و هارون بر جای نهاده‌اند» سوره بقره، آیه ۲۴۸.</ref>. [[تابوت]] همان صندوقی بود که [[مادر موسی]]، او را در آن گذاشت و به دریا افکند و هنگامی که به وسیله عمّال [[فرعون]] از دریا گرفته شد و [[موسی]] را از آن بیرون آوردند همچنان در دستگاه فرعون نگهداری میشد و سپس به دست [[بنی‌اسرائیل]] افتاد. آنان این صندوق خاطره‌انگیز را محترم میشمردند و به آن [[تبرک]] می‌جستند. موسی در واپسین روزهای [[عمر]] خود [[الواح]] [[مقدس]] را که [[احکام خدا]] بر آن نوشته شده بود به ضمیمه [[زره]] خود و یادگارهای دیگری در آن نهاد و به [[وصی]] خویش [[یوشع]] سپرد و به این ترتیب اهمیت این صندوق در نظر بنی‌اسرائیل بیشتر شده و لذا در جنگ‌هایی که میان آنان و [[دشمنان]] واقع میشد آن را با خود می‌بردند و اثر [[روانی]] و [[معنوی]] خاصی در آنها میگذارد و لذا گفته‌اند تا هنگامی که این صندوق خاطره‌انگیز با آن محتویات مقدس در میانشان بود با [[سربلندی]] [[زندگی]] میکردند، ولی به تدریج مبانی دینی‌شان [[ضعیف]] شد و دشمنان بر آنان چیره شدند و آن صندوق را از ایشان گرفتند، اما [[اشموئیل]] طبق [[آیات]] مورد بحث به آنها [[وعده]] داد که به زودی صندوق [[عهد]] به عنوان یک نشانه بر [[صدق]] گفتار او به آنها باز خواهد گشت<ref>تفسیر نمونه، ج۲، ص۲۴۰.</ref>.
۲۱۸٬۰۹۰

ویرایش