علم امام ۲ (کتاب)

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

علم امام(ع)
ترجمهٔ کتاب	(با رویکرد قرآنی، روایی، عرفانی، فلسفی و کلامی)
نویسندگان	محمد زمان رستمی و طاهره آل‌بویه
موضوع	علم امام، امامت در حدیث، امامت در قرآن
مذهب	[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر	[[:رده:انتشارات بوستان کتاب‫|انتشارات بوستان کتاب‫]][[رده:انتشارات بوستان کتاب‫]]
وابسته به	دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم‬‏
محل نشر	قم، ایران
سال نشر	۱۳۸۸ و ۱۳۹۰ ش
چاپ	اول
شابک	۹۷۸-۹۶۴-۰۹-۰۴۵۵-۸
شماره ملی	۲۰۰۳۶۵۶

علم امام(ع) (با رویکرد قرآنی، روایی، عرفانی، فلسفی و کلامی) کتابی است به زبان فارسی که به بررسی علم امام(ع) از نگاه عقل و نقل می‌پردازد. این کتاب به قلم محمد زمان رستمی و طاهره آل‌بویه نوشته شده و توسط بوستان کتاب وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم به چاپ رسیده‌است.

درباره کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب حاضر تحقیقی در زمینه ماهیت علم امام(ع) و مصادر و شعاع آن است. در این راستا نخست تعریفی از مفهوم علم و اقسام آن ارائه شده و سپس به تعریف واژه امام، مراتب، صفات و وظایف او پرداخته شده‌است. در ادامه، موانع و عوامل كسب علم و حجاب‎های آن بررسی شده و مصادر اصلی علم بالای امام به امور غیبی مانند لوح، قلم، عرش و عوالم ملكوتی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌است. در ادامه، به ماهیت، ابعاد و محدوده علم امام(ع) نیز، اشاره شده و از دیدگاه آیات و روایات، به چارچوب‎های كلی علم امام(ع) و نقد شبهات وارده در این زمینه پرداخته شده‌است. نگارنده عدم تعلق برخی از علوم به پیامبران و امامان را نیز، مورد ارزیابی قرار داده و به تبیین برخی روایات متعارض وارد شده از سوی معصومین(ع)، پرداخته‌است

فهرست کتاب

• چکیده
• پیش گفتار

فصل اول: کلیات (مفهوم‌شناسی)

• گفتار اول: علم
• تعریف علم
• وجود بودن علم
• اقسام علم
• علم حضوری و حصولی
• علم تصوری و تصدیقی
• علم فعلی و انفعالی
• علم جزئی و کلی
• علم اجمالی و تفصیلی
• گفتار دوم: امام
• تعریف واژه امام
• تفاوت نبی، رسول، محدث و امام
• دلایل انفکاک نبوت و امامت
• تفاوت [[شیعه] و سنی در تعریف امامت
• مراتب امامت
• صفات امام
• وظایف امام
• مراد از امام در این رساله

فصل دوم: عوامل و موانع علم

• گفتار اول: عوامل ایجاد علم

۱. ابزار حصول علم

• قوه حس
• قوه خیال
• قوه متخیله یا متصرفه
• قوه واهمه
• قوه عاقله
• رابطه مراتب روحی بشری با علم
• رابطه قوه خیال با قوه عاقله
• قلب انسانی

۲. راه‎های حصول علم

• جهاد اکبر
• سیر و سلوک
• تجرد نفس
• عصمت
• عقل فعال
• گفتار دوم: موانع و حجاب‌های علم
• اشاره اجمالی به راه‌های برطرف کردن موانع و حجاب‌های علم

فصل سوم: مصادر علم امام

• ارثی بودن علم امام
• وصایت در علم
• مطالعه صحیفه، جفر، جامعه و مصحف
• مطالعه قلم
• مطالعه لوح
• مطالعه عرش
• معاشرت با ملائکه
• اتصال به وحی
• القای روح القدس
• القای روح
• شب قدر
• معراج
• تکلم بی‌واسطه با خداوند
• اتصال در حالت رؤیا
• جمع‌بندی

فصل چهارم: ماهیت، ابعاد و محدوده علم امام

• گفتار اول: ماهیت علم امام
• تفاوت علم امام با علم دیگر انسان‌ها
• معجزه بودن علم امام
• حضوری بودن علم امام
• لدنی بودن علم امام
• علم امام خزانه علم الهی
• علم بودن نسیان
• عدم اختلاف در علم امام
• تکلیف‌آور نبودن علم امام
• دشوار بودن فهم علم امام
• گفتار دوم: ابعاد و محدودهعلم امام
• عمومیت علم امام
• علم به ماکان و ما یکون
• علم به علوم ملائکه و انبیا و رسل
• علم به ملکوت آسمان‌ها و زمین
• علم به اسم اعظم
• علم به تمام زبان‌ها و زبان پرندگان
• علم به اعمال، سخنان و ضمایر مردم
• علم به نیازهای مردم
• علم به روش سیاست مردم
• علم به پاسخ تمام سؤالات
• علم در کودکی
• علم به پشت سر و در خواب
• افزایش علم امام در هر شب جمعه
• فزونی یافتن علم امام در هر لحظه
• علم در هنگام درخواست
• علم به زمان شهادت
• علم به منایا و بلایا

فصل پنجم: علم امام از منظر آیات

فصل ششم: دیدگاه فلاسفه و متکلمان در باب علم امام

• دیدگاه بو علی سینا
• دیدگاه شیخ اشراق
• دیدگاه ملاصدرا
• دیدگاه امام خمینی
• دیدگاه متکلمان در باب ضرورت وجود امام عالم در روی زمین
• دیدگاه متکلمان در باب نیاز شرع به حافظ
• دیدگاه متکلمان در باب لزوم افضل بودن امام
• ادله متکلمان در باب لزوم اعلم بودن امام

فصل هفتم: بررسی و نقد شبهات

• گفتار اول: بیان آیات معارض با عمومیت علم امام و رفع تعرض
• انحصار علم غیب و کلیدهای آن به خداوند متعال
• عدم علم پیامبر اکرم به زمان وقوع قیامت
• انحصار علم به قیامت و نزول باران و علم به آنچه در رحم مادران است چگونگی جنین در رحم مادر و آینده انسان و محل مرگ او به خداوند
• عدم علم پیامبران به پاسخ امت
• عدم علم پیامبر به ملأاعلی
• عدم شناخت منافقان
• عدم علم پیامبر اکرم(ص) به شب قدر
• عدم علم حضرت سلیمان(ع) به اخبار هُدهُد
• عدم علم حضرت موسی(ع) به علوم حضرت خضر(ع)
• عدم علم حضرت نوح(ع) به اعمال امت خود
• نقص علم انبیا
• خلاصه مجموعه‌ای از پاسخ‌ها به تعارض آیات با عمومیت علم انبیا و اولیا
• گفتار دوم: بیان روایات معارض با عمومیت علم امام و رفع تعارض
• بیان روایات معارض
• رفع تعارض
• گفتار سوم: بیان تعارض روایات سهو امام با علم امام
• بیان روایات
• رفع تعارض
• گفتار چهارم: بیان برخی شبهات و نقد آن‌ها
• جمع‌بندی نهایی
• کتاب‌نامه.

درباره پدیدآورندگان

• 

  طاهره آل‌بویه
  (پدیدآورنده)

• 

  محمد زمان رستمی
  (پدیدآورنده)

• دکتر محمد زمان رستمی (متولد ۱۳۴۱ ش، تهران)، در کنار دروس متداول حوزوی، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری اقتصاد به اتمام رساند. عضویت در انجمن اقتصاد اسلامی حوزه و استادیار دانشگاه قم از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «بررسی دیدگاه‌های تفسیری عرفانی درباره علم امام»، «نظریه‌های دخالت دولت»، «تحلیلی از حقوق جزا با رویکرد اقتصادی» و «بررسی نظام مشارکت در روابط کار» برخی از این آثار است.

• خانم طاهره آل‌بویه (متولد ۱۳۴۵ ش، ساری)، تحصیلات حوزوی خود را در مقطع معادل کارشناسی ارشد کلام و فلسفه جامعة الزهراء(س) پیگیری کرد. معاونت حوزه علمیه فاطمة الزهرا کراچی پاکستان، سرگروه علمی اساتید معارف در جامعة الزهراء(س)، مبلغه نهاد رهبری و مبلغه بعثه در حج و زیارت از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «سیری در اسرار فرشتگان با رویکرد عرفانی و قرآنی» و «شیطان‌شناسی» برخی از این آثار است.

پانویس

پیوند به بیرون

• کتابخانه ملی
• سایت خانه کتاب
• وبگاه کتاب نیوز
• پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه‌های ایران