امام رضا علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ماه' به 'ماه')
خط ۹: خط ۹:
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


هشتمین پیشوای [[شیعه]]، که به [[لقب]] "[[رضا]]" [[معروف]] است. در ۱۱ [[ذی قعده]] سال ۱۴۸ در [[مدینه]] متولد شد. پدرش [[امام کاظم]]{{ع}} و مادرش نجمه بود. در سن ۳۵ سالگی پس از [[شهادت]] [[پدر]] به [[امامت]] رسید. [[امامت]] او ۲۰ سال طول کشید. [[خلفای عباسی]] زمان آن [[حضرت]]، عبارت بودند از [[هارون]] الرشید، [[امین]] و [[مأمون]]. وقتی [[مأمون]] [[خلیفه]] شد، مرکز [[خلافت]] را از [[بغداد]] به "[[مرو]]" در [[خراسان]] منتقل کرد و چون از [[نارضایتی]] و [[قیام]] طرفداران [[امام رضا]]{{ع}} [[بیم]] داشت، آن [[حضرت]] را به [[اجبار]]، از [[مدینه]] به [[خراسان]] فراخواند و برای [[فریب]] [[مردم]] و دور ماندن از [[خشم]] آنان، [[امام رضا]]{{ع}} را به [[ولایت عهدی]] خود [[منصوب]] کرد. ولی باز هم از [[موقعیت]] [[اجتماعی]] [[امام]]، بیمناک بود. سرانجام آن [[حضرت]] را [[مسموم]] و [[شهید]] کرد. [[شهادت]] او در آخر [[ماه]] صَفر سال ۲۰۳ هجری بود. وی هنگام [[شهادت]] ۵۵ سال داشت. [[قبر]] مطهرش در [[مشهد]]، [[زیارتگاه]] [[مسلمین]] است. [[علی بن موسی الرضا]]{{ع}} در [[دانش]] و [[سخاوت]] و [[اخلاق]] و [[شخصیت معنوی]] بی‌نظیر بود. در [[مرو]]، جلسات بحثی به [[دستور]] [[مأمون]] برگزار می‌شد تا [[شخصیت امام]] را بشکند، اما [[حضرت رضا]]{{ع}} در بحث‌هایی که با علمای [[ادیان]] و [[مذاهب]] مختلف، حتی با مادیون منکر [[خدا]] داشت، همواره پیروز می‌‌شد و چهره [[علمی]] او آشکارتر می‌‌گشت. کتاب "[[عیون اخبار الرضا]]" از تألیفات [[شیخ صدوق]]، مجموعه‌ای از سخنان آن [[حضرت]] را در بر دارد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[ فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۵۹.</ref>.
هشتمین پیشوای [[شیعه]]، که به [[لقب]] "[[رضا]]" [[معروف]] است. در ۱۱ [[ذی قعده]] سال ۱۴۸ در [[مدینه]] متولد شد. پدرش [[امام کاظم]]{{ع}} و مادرش نجمه بود. در سن ۳۵ سالگی پس از [[شهادت]] [[پدر]] به [[امامت]] رسید. [[امامت]] او ۲۰ سال طول کشید. [[خلفای عباسی]] زمان آن [[حضرت]]، عبارت بودند از [[هارون]] الرشید، [[امین]] و [[مأمون]]. وقتی [[مأمون]] [[خلیفه]] شد، مرکز [[خلافت]] را از [[بغداد]] به "[[مرو]]" در [[خراسان]] منتقل کرد و چون از [[نارضایتی]] و [[قیام]] طرفداران [[امام رضا]]{{ع}} [[بیم]] داشت، آن [[حضرت]] را به [[اجبار]]، از [[مدینه]] به [[خراسان]] فراخواند و برای [[فریب]] [[مردم]] و دور ماندن از [[خشم]] آنان، [[امام رضا]]{{ع}} را به [[ولایت عهدی]] خود [[منصوب]] کرد. ولی باز هم از [[موقعیت]] [[اجتماعی]] [[امام]]، بیمناک بود. سرانجام آن [[حضرت]] را [[مسموم]] و [[شهید]] کرد. [[شهادت]] او در آخر ماه صَفر سال ۲۰۳ هجری بود. وی هنگام [[شهادت]] ۵۵ سال داشت. [[قبر]] مطهرش در [[مشهد]]، [[زیارتگاه]] [[مسلمین]] است. [[علی بن موسی الرضا]]{{ع}} در [[دانش]] و [[سخاوت]] و [[اخلاق]] و [[شخصیت معنوی]] بی‌نظیر بود. در [[مرو]]، جلسات بحثی به [[دستور]] [[مأمون]] برگزار می‌شد تا [[شخصیت امام]] را بشکند، اما [[حضرت رضا]]{{ع}} در بحث‌هایی که با علمای [[ادیان]] و [[مذاهب]] مختلف، حتی با مادیون منکر [[خدا]] داشت، همواره پیروز می‌‌شد و چهره [[علمی]] او آشکارتر می‌‌گشت. کتاب "[[عیون اخبار الرضا]]" از تألیفات [[شیخ صدوق]]، مجموعه‌ای از سخنان آن [[حضرت]] را در بر دارد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[ فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۵۹.</ref>.


==مقدمه==
==مقدمه==
*[[امام رضا]]{{ع}} [[علی بن موسی]]، [[هشتمین امام]] [[شیعیان]]، در سال ۱۴۸هجری روز یازدهم ذیقعده دیده به [[جهان]] گشود<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۸۶؛ مفید، محمد بن محمد، ارشاد، ج۲، ص۵۹۱.</ref>.
*[[امام رضا]]{{ع}} [[علی بن موسی]]، [[هشتمین امام]] [[شیعیان]]، در سال ۱۴۸هجری روز یازدهم ذیقعده دیده به [[جهان]] گشود<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۸۶؛ مفید، محمد بن محمد، ارشاد، ج۲، ص۵۹۱.</ref>.
*[[مادر]] آن [[حضرت]] خیزران نامیده می‌شد<ref>سبط ابن جوزی، یوسف شمس الدین، تذکرة الخواص، ص۳۱۵؛ شیروانی، میرزاحیدرعلی، مناقب اهل بیت، ص۱۳.</ref> برخی هم گفته‌اند اسم آن بانوی محترمه نجمه و کنیه‌اش [[ام البنین]] بوده است<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبارالرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۰؛ اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۳، ص۱۰۵.</ref>.
*[[مادر]] آن [[حضرت]] خیزران نامیده می‌شد<ref>سبط ابن جوزی، یوسف شمس الدین، تذکرة الخواص، ص۳۱۵؛ شیروانی، میرزاحیدرعلی، مناقب اهل بیت، ص۱۳.</ref> برخی هم گفته‌اند اسم آن بانوی محترمه نجمه و کنیه‌اش [[ام البنین]] بوده است<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبارالرضا{{ع}}، ج۱، ص۳۰؛ اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۳، ص۱۰۵.</ref>.
*[[امام]] پس از [[شهادت]] [[پدر]] بزرگوارش در زندان [[بغداد]] (سال۱۸۳) در ۳۵ سالگی به [[مقام امامت]] رسید<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبارالرضا{{ع}}، ج۱، ص۹۹؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۴۷۶.</ref> آن [[حضرت]] تا سال۲۰۱ در [[مدینه]] بود و در همان سال وارد [[مرو]] شد و در [[ماه]] صفر سال ۲۰۳ در ۵۵ سالگی به [[شهادت]] رسید<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبارالرضا{{ع}}، ج۲، ص۴۰۶؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۴۸۶؛ مفید، محمد بن محمد، ارشاد، ص۲۴۷.</ref>.
*[[امام]] پس از [[شهادت]] [[پدر]] بزرگوارش در زندان [[بغداد]] (سال۱۸۳) در ۳۵ سالگی به [[مقام امامت]] رسید<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبارالرضا{{ع}}، ج۱، ص۹۹؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۴۷۶.</ref> آن [[حضرت]] تا سال۲۰۱ در [[مدینه]] بود و در همان سال وارد [[مرو]] شد و در ماه صفر سال ۲۰۳ در ۵۵ سالگی به [[شهادت]] رسید<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبارالرضا{{ع}}، ج۲، ص۴۰۶؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۴۸۶؛ مفید، محمد بن محمد، ارشاد، ص۲۴۷.</ref>.
*مدت [[امامت]] [[امام رضا]]{{ع}} بیست سال بوده<ref>مفید، محمد بن محمد، ارشاد، ص۲۴۶.</ref> که ده سال آن معاصر با [[خلافت]] [[هارون الرشید]]، پنج سال معاصر با [[خلافت]] [[امین]] و پنج سال آخر نیز معاصر با [[خلافت]] [[عبدالله]] [[مأمون]] بود<ref>[[رحمت الله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمت الله]]، [[امامت امام رضا (مقاله)|امامت امام رضا]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۳۴.</ref>.
*مدت [[امامت]] [[امام رضا]]{{ع}} بیست سال بوده<ref>مفید، محمد بن محمد، ارشاد، ص۲۴۶.</ref> که ده سال آن معاصر با [[خلافت]] [[هارون الرشید]]، پنج سال معاصر با [[خلافت]] [[امین]] و پنج سال آخر نیز معاصر با [[خلافت]] [[عبدالله]] [[مأمون]] بود<ref>[[رحمت الله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمت الله]]، [[امامت امام رضا (مقاله)|امامت امام رضا]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۳۴.</ref>.


نسخهٔ ‏۱۵ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۲۲:۵۱

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
این مدخل از زیرشاخه‌های بحث اهل بیت پیامبر خاتم است. "امام رضا" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امام رضا (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

هشتمین پیشوای شیعه، که به لقب "رضا" معروف است. در ۱۱ ذی قعده سال ۱۴۸ در مدینه متولد شد. پدرش امام کاظم(ع) و مادرش نجمه بود. در سن ۳۵ سالگی پس از شهادت پدر به امامت رسید. امامت او ۲۰ سال طول کشید. خلفای عباسی زمان آن حضرت، عبارت بودند از هارون الرشید، امین و مأمون. وقتی مأمون خلیفه شد، مرکز خلافت را از بغداد به "مرو" در خراسان منتقل کرد و چون از نارضایتی و قیام طرفداران امام رضا(ع) بیم داشت، آن حضرت را به اجبار، از مدینه به خراسان فراخواند و برای فریب مردم و دور ماندن از خشم آنان، امام رضا(ع) را به ولایت عهدی خود منصوب کرد. ولی باز هم از موقعیت اجتماعی امام، بیمناک بود. سرانجام آن حضرت را مسموم و شهید کرد. شهادت او در آخر ماه صَفر سال ۲۰۳ هجری بود. وی هنگام شهادت ۵۵ سال داشت. قبر مطهرش در مشهد، زیارتگاه مسلمین است. علی بن موسی الرضا(ع) در دانش و سخاوت و اخلاق و شخصیت معنوی بی‌نظیر بود. در مرو، جلسات بحثی به دستور مأمون برگزار می‌شد تا شخصیت امام را بشکند، اما حضرت رضا(ع) در بحث‌هایی که با علمای ادیان و مذاهب مختلف، حتی با مادیون منکر خدا داشت، همواره پیروز می‌‌شد و چهره علمی او آشکارتر می‌‌گشت. کتاب "عیون اخبار الرضا" از تألیفات شیخ صدوق، مجموعه‌ای از سخنان آن حضرت را در بر دارد[۱].

مقدمه

مقدمه

فضائل و مناقب

  1. زهد و بندگی: حضرت علی بن موسی(ع) در بی رغبتی به دنیا و بندگی خدا، جهد فراوان داشت. در پیش چشم مردم، آراسته بود و در خلوت، ساده زیست و زاهد. زبان مبارکش همواره به تلاوت قرآن بود و روزه بسیار می‌گرفت و عبادتی فراوان داشت[۱۱].
  2. فروتنی: در برابر مردم بسیار فروتن بود. هیچ گاه با کسی تندی نکرد و کلام کسی را نبُرید و پایش را هنگام نشستن پیش کسی دراز نکرد یا به دیوار تکیه نداد[۱۲].
  3. علم و آگاهی: دانش امام رضا(ع) را نمی‌توان با کسی از مردمان زمانه‌اش به قیاس نهاد. فضل و برتری علمی‌اش همواره در مناظراتی که با علما و بزرگان دیگر ادیان و فِرَق برگزار می‌شد، آشکار بود و هیچ کس نتوانست‌ نکته‌ای بدو آموزد یا خرده‌ای علمی از او گیرد.
  4. سخاوت و بخشش: امام رضا(ع) همچون پدران پاک خویش در این صفت شهره دوست و دشمن بود. یک بار در روز عرفه همه دارایی خویش را بخشید. اصحاب با شگفتی تمام پرسیدند، آیا چنین بخششی روا است؟ فرمود: "نه تنها روا است که غنیمت است؛ غنیمتی برای کسب اجر و ثواب و کرامت"[۱۳].
  5. فصاحت و بلاغت: چون امام رضا(ع) در تشریح و بیان موضوعی لب به سخن می‌گشود، هر شنونده‌ای را به سکوت وا می‌داشت و بر هر کسی اثر می‌نهاد. او نیز همچون پدران پاکش بسیار فصیح و بلیغ بود[۱۴].

امامت

  1. راضی ساختن شیعیان؛
  2. فروکش ساختن قیام‌های علویان؛
  3. استوار کردن پایه‌های حکومت خویش از گذر ربط آن به امام رضا(ع)؛
  4. ترساندن و تنبیه عباسیان متمرد؛
  5. لکه‌دار ساختن شخصیت معنوی امام(ع) به آلودگی‌های حکومت[۲۳][۲۴].
  • هر چند امام رضا(ع) چاره‌ای جز پذیرفتن ولایت‌عهدی در پیش نداشت، اما شرط‌هایی برای آن نهاد که مأمون را در رسیدن به اهداف خویش ناکام ساختند. شرط‌های امام(ع) این بود که:
  1. در امر و نهی حکومت دخالت نکند؛
  2. فتوا ندهد؛
  3. قضاوت نکند؛
  4. در عزل و نصب شرکت نجوید؛ امور و سنن دینی را جابه جا نکند[۲۵][۲۶].

شهادت

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۱۵۹.
  2. ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۸۶؛ مفید، محمد بن محمد، ارشاد، ج۲، ص۵۹۱.
  3. ↑ سبط ابن جوزی، یوسف شمس الدین، تذکرة الخواص، ص۳۱۵؛ شیروانی، میرزاحیدرعلی، مناقب اهل بیت، ص۱۳.
  4. ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبارالرضا(ع)، ج۱، ص۳۰؛ اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۳، ص۱۰۵.
  5. ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبارالرضا(ع)، ج۱، ص۹۹؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۴۷۶.
  6. ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، عیون اخبارالرضا(ع)، ج۲، ص۴۰۶؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۴۸۶؛ مفید، محمد بن محمد، ارشاد، ص۲۴۷.
  7. ↑ مفید، محمد بن محمد، ارشاد، ص۲۴۶.
  8. ↑ ضیائی ارزگانی، رحمت الله، امامت امام رضا، دانشنامه کلام اسلامی، ج۱، ص ۴۳۴.
  9. ↑ مصنفات شیخ مفید، ۱۱/ ۲۴۷.
  10. ↑ فرهنگ شیعه، ص 115.
  11. ↑ عیون اخبار الرضا، ۲/ ۱۷۶، ۱۷۸ و ۱۸۳.
  12. ↑ همان، ۲/ ۱۸۲ و ۱۸۳.
  13. ↑ مناقب آل ابی طالب‌، ۴/ ۳۹۰.
  14. ↑ فرهنگ شیعه، ص 115-116.
  15. ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ۱/ ۴۸۶.
  16. ↑ اعلام الوری‌، ۳۰۹- ۳۰۳؛ حضرت رضا، ۵۰- ۴۷.
  17. ↑ الاتحاف بحب الاشراف‌، ۱۵۵ و ۱۵۶.
  18. ↑ فرهنگ شیعه، ص 116.
  19. ↑ فرهنگ شیعه، ص 117.
  20. ↑ پیشوایان‌، ۲۲۸.
  21. ↑ فرهنگ شیعه، ص 117.
  22. ↑ مقاتل الطالبیین‌، ۵۶۳.
  23. ↑ شیعه در اسلام‌، ۲۱۲؛ تحلیلی از زندگانی امام رضا، ۱۰۰- ۹۸.
  24. ↑ فرهنگ شیعه، ص 117.
  25. ↑ کشف الغمه‌، ۳/ ۱۰۲.
  26. ↑ فرهنگ شیعه، ص 117-118.
  27. ↑ فرهنگ شیعه، ص 117-118.
  28. ↑ فرهنگ شیعه، ص 118.
  29. ↑ تاریخ التمدن الاسلامی‌، ۴/ ۱۶۹؛ امام رضا، ۴۰۲.
  30. ↑ فرهنگ شیعه، ص 118.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=امام_رضا_علیه‌السلام&oldid=324135»