تبری در جامعه‌شناسی اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

}}

[[برائت]] و [[تبری]] به معنای دوری جستن، فاصله‌گزینی و [[اعلان]] [[بیزاری]] و [[تنفر]] از کسی، عقیده‌ای، آیینی، شیئی یا عملی است که با ارجاع به یک اصل و مبنا مورد [[بی‌مهری]] و [[کرامت انسان]] واقع شود. اصل واژه برء، [[براء]] و تبری به معنای [[کناره‌گیری]] و بیزاری از هر چیزی است که مجاورت با آن مورد [[کراهت]] باشد؛ لذا گفته می‌شود: {{عربی|برأت من المرض}} یعنی از [[مرض]] بهبودی یافتم... {{عربی|تبرأت من كذا}}، یعنی از فلان عمل بیزاری جستم<ref>حسین بن محمد راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص۱۲۱.</ref>. اعلان تبری، بیزاری و کراهت از برخی امور در کنار پذیرش، مطالبه، ابراز [[عاطفه]] مثبت و [[همزیستی]] با برخی از جمله نمودهای [[ایمان واقعی]] است. به بیان دیگر، [[مؤمنان]] در خصوص برخی امور به [[تولی]] و در خصوص برخی به تبری و اعلان بیزاری [[مأموریت]] یافته‌اند. [[مؤمن]] [[واقعی]] باید نسبت به دسته اول [[جاذبه]] و نسبت به دسته دوم دافعه داشته باشد. [[علامه طباطبایی]] در بیان گستره تبری و تنفر مؤمنانه می‌نویسد: [[حکم]] به [[وجوب]] [[تبری از دشمنان]] [[خدا]] و [[حرمت]] [[دوستی]] با آنان اختصاص به یک نحو دوستی یا دوستی با یک عده معینی ندارد، بلکه همه انحای دوستی را شامل می‌شود، خواه تولی سبب [[استغفار]] باشد یا به غیر آن و خواه [[دشمن]]، [[مشرک]] یا [[کافر]] یا [[منافق]] یا غیر آنها از قبیل [[اهل]] بدعتی که منکر [[آیات خدا]] هستند باشد یا نسبت به پاره‌ای از [[گناهان کبیره]] از قبیل [[محاربه با خدا و رسول]] [[اصرار]] داشته باشد<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۹، ص۵۴۳.</ref>. مفاد این اصل در ضمن برخی دیگر از عناوین پیشین به نوعی توضیح یافته است و ضرورتی به بسط و تفصیل نیست.<ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۴۵۱.</ref>

# اعلان [[برائت از مشرکان]]: {{متن قرآن|...أَنَّ اللَّهَ بَرِيءٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ وَرَسُولُهُ}}<ref>«...که خداوند و پیامبرش از مشرکان بیزارند» سوره توبه، آیه ۳.</ref>.

# [[برائت]] از معبودهای ساختگی، شیوه‌ای پیامبرانه: {{متن قرآن|قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَآءُ مِنْكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ...}}<ref>«بی‌گمان برای شما ابراهیم و همراهان وی نمونه‌ای نیکویند آنگاه که به قوم خود گفتند: ما از شما و آنچه به جای خداوند می‌پرستید بیزاریم» سوره ممتحنه، آیه ۴.</ref>.

# [[لزوم]] برائت از [[اعمال]] متمردانه: {{متن قرآن|فَإِنْ عَصَوْكَ فَقُلْ إِنِّي بَرِيءٌ مِمَّا تَعْمَلُونَ}}<ref>«آنگاه اگر با تو نافرمانی کردند بگو من از آنچه انجام می‌دهید بیزارم» سوره شعراء، آیه ۲۱۶.</ref><ref>[[سید حسین شرف‌الدین|شرف‌الدین، سید حسین]]، [[ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم (کتاب)|ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم]]، ص ۴۵۱.</ref>