راویان غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۲۴۵: خط ۲۴۵:


===[[قرن دوم]] (۵۶ نفر)===
===[[قرن دوم]] (۵۶ نفر)===
{{فهرست اثر}}
#[[ابومحمد عمرو بن دینار جمحی مکی]] (م ۱۱۵ یا ۱۱۶ق)<ref>ابونعیم، حلیه الاولیاء، ج۴، ص۲۳.</ref>؛
#[[ابوبکر محمد بن مسلم بن عبیدالله قرشی زهری]] (م ۱۲۴ق)<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ج۱، ص۳۰۸.</ref>؛
#[[عبدالرحمان بن قاسم تیمی]] (م ۱۲۶)<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۶۰.</ref>؛
#[[ابوثمامه بکر بن سواده بن ثمامه بصری]] (م ۱۲۸ق)<ref>ابن بطریق، عمده عیون صحاح الاخبار، ص۵۳.</ref>؛
#[[عبدالله بن ابی نجیح یسار ثقفی]] (م ۱۳۱ق)<ref>نسائی، الخصائص، ص۱۵؛ ابن بطریق، عمده عیون صحاح الاخبار، ص۴۸.</ref>؛
#[[مغیره بن مقسم ضبی کوفی]] (م ۱۳۳ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۴، ص۳۷۲.</ref>؛
#[[ابوعبدالرحیم خالد بن زید جمحی مصری]] (م ۱۳۹ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۱، ص۸۴.</ref>؛
#[[حسن بن حکم نخعی کوفی]] (م بعد از ۱۴۰ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۱۱، ص۷۱.</ref>؛
#[[ادریس بن یزید اودی کوفی]]<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۷۴.</ref>؛
#[[یحیی بن سعید بن حیان تیمی]] (م ۱۴۵ق)<ref>خطیب، تاریخ بغداد، ج۷، ص۳۷۸.</ref>؛
#[[عبدالملک بن عرزمی]] (م ۱۴۵)<ref>سبط ابن جوزی، تذکره الخواص، ص۱.</ref>؛
#[[عوف بن ابی جمیله عبدی هجری]] (م ۱۴۶ق)<ref>نسائی، الخصائص، ص۱۶.</ref>؛
#[[عبیدالله عمر بن حفص عدوی عمری مدنی]] (م ۱۴۷ق)<ref>عاصمی، زین الفتی.</ref>؛
#[[نعیم بن حکیم مدائنی]] (م ۱۴۸ ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۱، ص۱۵۲.</ref>؛
#[[طلحه بن یحیی تیمی]] (م ۱۴۸ق)<ref>عاصمی، زین الفتی.</ref>؛
#[[ابو محمد کثیر بن زید اسلمی]]، «ابن ماقبه» (م بعد از ۱۵۰ق)<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۵، ص۲۱۱.</ref>؛
#[[محمد بن اسحاق مدنی، صاحب سیره ابن اسحاق]] (م ۱۵۱ یا ۱۵۲ق)<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۲۱۰.</ref>؛
#[[ابوعروه معمر بن راشد آزدی]] (م ۱۵۳ یا ۱۵۴ق)<ref>طبری، جامع البیان، ج۷، ص۳۴۹.</ref>؛
#[[مسعر بن کدام هلالی رواسی کوفی]] (م ۱۵۳ یا ۱۵۵ق)<ref>ابونعیم، حلیه الاولیاء، ج۵، ص۲۶.</ref>؛
#[[ابوعیسی حکم بن ابان عدنی]] (م ۱۵۴ق)<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۱۰.</ref>؛
#[[عبدالله بن شوذب بلخی]] (م ۱۵۷ق)<ref>ابو نعیم، حلیه الاولیاء، ج۶، ص۷۵.</ref>؛
#[[شعبه بن حجاج واسطی]] (م ۱۶۰ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۴، ص۳۷۲.</ref>؛
#[[ابو العلاء تمیمی]] (م حدود ۱۶۰ق)<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۵۳۳.</ref>؛
#[[سفیان بن سعید ثوری]] (م ۱۶۰ق)<ref>خطیب، تاریخ بغداد، ج۷، ص۳۷۷.</ref>؛
#[[اسرائیل بن یونس سبیعی]] (م ۱۶۲ ق)<ref>گنجی، کفایه الطالب، ص۱۵۱.</ref>؛
#[[جعفر بن زیاد کوفی احمر]] (م ۱۶۵ یا ۱۶۷ق)<ref>خطیب، تاریخ بغداد؛ عاصمی، زین الفتی.</ref>؛
#[[مسلم بن سالم نهدی کوفی]]، «ابوفروه» (م نیمه قرن دوم ق)<ref>عاصمی، زین الفتی.</ref>؛
#[[قیس بن ربیع اسدی]] (م ۱۶۵ق)<ref>نطنزی، الخصائص العلویه.</ref>؛
#[[حماد بن سلمه بصری]] (م ۱۶۷ ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۴، ص۲۸۱.</ref>؛
#[[عبدالله بن لهیعه]] (م ۱۷۴ ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۵، ص۲۰۹.</ref>؛
#[[ابوعوانه ضواح یشکری]] (م ۱۷۵ یا ۱۷۶ ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۴، ص۳۷۲.</ref>؛
#[[شریک بن عبدالله نخعی]] (م ۱۷۷ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۱، ص۱۱۸.</ref>؛
#[[عبدالله کوفی اشجعی]] (م ۱۸۲ ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۵، ص۲۰۹.</ref>؛
#[[نوح بن قیس ابوروح حدانی]] (م ۱۸۳ ق)<ref>ابن مغازلی، مناقب آل ابی طالب.</ref>؛
#[[ابوطالب مطلب بن زیاد کوفی]] (م ۱۸۵ ق)<ref>گنجی، کفایه الطالب.</ref>؛
#[[ابوهاشم حسان بن عنزی]] (م ۱۸۶ ق)<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص١۰.</ref>؛
#[[جریر بن عبدالحمید ضبی کوفی]] (م ۱۸۸ ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۷۹.</ref>؛
#[[فضل بن موسی مروزی سینانی]] (م ۱۹۲ ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۷۹.</ref>؛
#[[محمد بن جعفر مدنی]] (م ۱۹۳ ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۷، ص۳۴۸.</ref>؛
#[[اسماعیل بن علیه اسدی]] (م ۱۹۳ ق)<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۷۹.  </ref>؛
#[[محمد بن ابراهیم سلمی بصری]] (م ۱۹۴ ق)<ref>نسائی، الخصائص، ص۱۶.</ref>؛
#[[محمد بن خازم تمیمی ضریر]] (م ۱۹۵ ق)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۷، ص۳۴۰.</ref>؛
#[[محمد بن فضیل کوفی]] (م ۱۹۵ق)<ref>نصر بن مزاحم، وقعه صفین، ص۹.</ref>؛
#[[ابوسفیان وکیع بن جراح رواسی کوفی]] (م ۱۹۶ یا ۱۹۷ق)<ref>سیوطی، الجامع الصغیر.</ref>؛
#[[سفیان بن عیینه هلالی]] (م ۱۹۸ ق)<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۱۰.</ref>؛
#[[عبدالله بن نمیر خارفی همدانی]] (م ۱۹۹ ق)<ref>احمد بن حنبل، المسند، ج۴، ص۳۶۸.</ref>؛
#[[حنش بن حارث بن لقیط نخعی کوفی]]<ref>احمد بن حنبل، المسند.</ref>؛
#[[ابو محمد موسی بن یعقوب زمعی]]<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۵، ص۲۱۲.</ref>؛
#[[علاء بن سالم عطار کوفی]]<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۸۱.</ref>؛
#[[ازرق بن علی بن مسلم حنفی]]<ref>حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۰۹.</ref>؛
#[[هانی بن ایوب حنفی کوفی]]<ref>نسائی، الخصائص.</ref>؛
#[[فضیل بن مرزوق اغر رقاشی]]<ref>جوینی، فرائد السمطین، ج۱، ص۶۸.</ref>؛
#[[ابو حمزه سعد بن عبیده سلمی کوفی]]<ref>سیوطی، الجامع الصغیر.</ref>؛
#[[موسی بن مسلم حزامی]] (موسی صغیر)<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۷، ص۳۴۰.</ref>؛
#[[یعقوب بن جعفر انصاری مدنی]]<ref>ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۵، ص۲۱۲.</ref>؛
#[[عثمان بن سعید بن مره قرشی]]<ref>علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۸۱.</ref>؛<ref>[[محمد دشتی|دشتی، محمد]]، [[سندشناسی غدیر (مقاله)| مقاله «سندشناسی غدیر»]]، [[دانشنامه امام علی ج۸ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۸]] ص ۲۹۶.</ref>
{{پایان فهرست اثر}}


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ ‏۱۵ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۲۷

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

واقعه غدیر

مقالهٔ اصلی: واقعه غدیر

حدیث غدیر

مقالهٔ اصلی: حدیث غدیر

حادثۀ غدیر خم و خطبۀ غدیریّۀ حضرت رسول (ص) و نصب امیر المؤمنین (ع) به خلافت از سوی پیامبر در آن روز و تعبیر «مَنْ كُنْتُ مَوْلاَهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلاَهُ »، از نقل‌های متواتری است که در روایات شیعه و اهل سنت و منابع هر دو فرقه نقل شده است. حدیث غدیر و آیه اکمال دین و آیه ابلاغ، در منابع بی‌شماری آمده و امیر مؤمنان (ع) و ائمه دیگر و علمای شیعه به آن استناد و احتجاج کرده‌اند[۱].

تواتر حدیث غدیر

علمای شیعه در ردّ سخن اهل تسنن که با قبول اصل روایت، منکر تواتر آن شده‌اند، به ارائۀ منابع و اسنادی دست زده‌اند که تواتر آن را اثبات می‌کند. علامه سیّد شرف الدین در المراجعات، تواتر آن را از منابع شیعی و اهل سنت اثبات کرده است[۲]. علامه میرحامد حسین نیز در عبقات الأنوار ناقلان و راویان حدیث غدیر را معرفی کرده و به شبهات هم پاسخ داده است[۳]. با وجود آن همه چهره‌های سرشناس از صحابه و تابعین که واقعۀ غدیر و سخنان پیامبر اکرم (ص) را شاهد بوده و آن را نقل کرده‌اند، شبهه‌ای در این روایت و دلالتش بر امامت حضرت علی (ع) باقی نمی‌ماند، آشنایی با اسامی آنان خالی از فایده نیست.

راویان حدیث

راویان از صحابه

علامه امینی در جلد نخست الغدیر، نام و مشخصات ۱۱۰ نفر از صحابۀ پیامبر را که حدیث غدیر را روایت کرده‌اند، نام می‌برد، از این قرار است[۴]:

فهرست صحابه
  1. ابو هریره دوسی؛
  2. ابو لیلی انصاری؛
  3. ابو زینب بن عوف؛
  4. ابو فضالۀ انصاری؛
  5. ابو قدامه؛
  6. ابو عمرة بن عمرو؛
  7. ابو الهیثم بن تیهان؛
  8. ابو رافع قبطی؛
  9. ابو ذویب خویلد؛
  10. ابو بکر بن ابی قحافه؛
  11. اسامة بن زید؛
  12. براء بن عازب؛
  13. بریدة بن حصیب اسلمی؛
  14. ثابت بن ودیعه؛
  15. جابر بن سمرة؛
  16. جابر بن عبدالله انصاری؛
  17. جبلة بن عمرو؛
  18. جبیر بن مطعم؛
  19. جریر بن عبدالله بجلی؛
  20. جندب بن جناده (ابو ذر غفاری)؛
  21. جندع بن عمرو بن مازن انصاری؛
  22. حبة بن جوین عرنی؛
  23. حبشی بن جناده؛
  24. حبیب بن بدیل بن ورقاء؛
  25. حذیفه بن اسید؛
  26. حذیفة بن یمان؛
  27. حسان بن ثابت؛
  28. حسن بن علی؛
  29. حسین بن علی؛
  30. خالد بن زید (ابوایوب انصاری)؛
  31. خالد بن ولید؛
  32. خزیمة بن ثابت؛
  33. خویلد بن عمرو؛
  34. رفاعة بن عبد المنذر؛
  35. زبیر بن عوام؛
  36. زید بن ارقم؛
  37. زید بن ثابت؛
  38. زید بن شراحیل؛
  39. زید بن عبدالله انصاری؛
  40. سعد بن ابی وقاص؛
  41. سعد بن جناده عوفی؛
  42. سعد بن عباده؛
  43. سعد بن مالک؛
  44. سعید بن زید؛
  45. سعید بن سعد بن عباده؛
  46. سلمان فارسی؛
  47. سلمة بن عمرو؛
  48. سمرة بن جندب؛
  49. سهل بن حنیف؛
  50. سهل بن سعد؛
  51. صدی بن عجلان؛
  52. ضمیره اسدی؛
  53. طلحة بن عبید اللّه؛
  54. عامر بن عمیر نمیری؛
  55. عامر بن لیلی بن ضمره؛
  56. عامر بن لیلی غفاری؛
  57. عامر بن واثله؛
  58. عایشه؛
  59. عباس بن عبد المطلب؛
  60. عبد الرحمان بن عبد رب؛
  61. عبد الرحمان بن عوف؛
  62. عبد الرحمان بن یعمر؛
  63. عبدالله بن ابی عبد الأسد؛
  64. عبدالله بن بدیل؛
  65. عبدالله بن بشیر؛
  66. عبدالله بن ثابت؛
  67. عبدالله بن جعفر بن ابی طالب؛
  68. عبدالله بن حنطب؛
  69. عبدالله بن ربیعه؛
  70. عبدالله بن عباس؛
  71. عبدالله بن ابی أوفی؛
  72. عبدالله بن عمر؛
  73. عبدالله بن مسعود؛
  74. عبدالله بن یامیل؛
  75. عثمان بن عفان؛
  76. عبید بن عازب؛
  77. عدی بن حاتم؛
  78. عطیة بن بسر؛
  79. عقبة بن عامر جهنی؛
  80. علی بن ابی طالب (ع)؛
  81. عمّار یاسر؛
  82. عمارۀ خزرجی؛
  83. عمر بن ابی سلمه؛
  84. عمر بن خطاب؛
  85. عمران بن حصین؛
  86. عمرو بن حمق خزاعی؛
  87. عمرو بن شراحیل؛
  88. عمرو بن عاصی؛
  89. عمرو بن مره؛
  90. فاطمه زهرا (ع)؛
  91. فاطمه بنت حمزه؛
  92. قیس بن ثابت؛
  93. قیس بن سعد بن عباده؛
  94. کعب بن عجره؛
  95. مالک بن حویرث لیثی؛
  96. مقداد بن عمرو کندی؛
  97. ناجیة بن عمرو خزاعی؛
  98. فضلة بن عتبه اسلمی؛
  99. نعمان بن عجلان؛
  100. هشام مرقال؛
  101. وحشی بن حرب؛
  102. وهب بن حمزه؛
  103. وهب بن عبدالله؛
  104. یعلی بن مرة ثقفی؛

علامه امینی می‌افزاید: این ۱۱۰ نفر از بزرگان صحابه‌اند که روایتشان نسبت به واقعۀ غدیر را یافتیم و شاید بسیار بیش از اینها باشد و طبع قضیه هم ایجاب می‌کند راویان حدیث غدیر چندین برابر باشند، چون شنوندگان بیش از صدهزار نفر بودند و طبعا هرکدام به وطن خود برگشته‌اند، مثل هر مسافری از حوادث شگفتی که در مسافرت دیده‌اند خبر داده‌اند، مگر اندکی که به خاطر کینه‌هایشان از نقل آن پرهیز کرده‌اند و همین مقدار، برای اثبات تواتر حدیث غدیر کافی است[۵].

راویان از تابعین

صاحب کتاب الغدیر سپس راویان حدیث غدیر از "تابعین" را نیز به ترتیب الفبا برمی‌شمارد که شمار آنان ۸۴ نفرند و نام‌هایشان از این قرار است:

فهرست تابعین
  1. ابو راشد حبرانی؛
  2. ابو سلمه؛
  3. ابو سلمان مؤذن؛
  4. ابو صالح سمان؛
  5. ابو عنفوانه مازنی؛
  6. ابو عبد الرحیم کندی؛
  7. ابو لیلی کندی؛
  8. اصبغ بن نباته؛
  9. ایاس بن نذیر؛
  10. جمیل بن عماره؛
  11. حارثة بن نصر؛
  12. حبیب بن ابی ثابت؛
  13. حرث بن مالک؛
  14. حسین بن مالک؛
  15. حکم بن عتیبه؛
  16. حمید بن عماره؛
  17. حمید طویل؛
  18. خیثمة بن عبد الرحمان؛
  19. ربیعۀ جرشی؛
  20. ریاح بن حارث؛
  21. زاذان بن عمر؛
  22. زر بن حبیش؛
  23. زیاد بن ابی زیاد؛
  24. زید بن یثیع؛
  25. سالم بن عبدالله بن عمر؛
  26. سعید بن جبیر؛
  27. سعید بن ابی حدان؛
  28. سعید بن مسیب؛
  29. سعید بن وهب؛
  30. سلمة بن کهیل؛
  31. سلیم بن قیس هلالی؛
  32. سلیمان بن مهران؛
  33. سهم بن حصین؛
  34. شهر بن حوشب؛
  35. ضحاک بن مزاحم؛
  36. طاووس بن کیسان؛
  37. طلحة بن مصرف؛
  38. عمر بن سعد بن ابی وقاص؛
  39. عایشه بنت سعد؛
  40. عبد الحمید بن منذر بن جارود؛
  41. عبد خیر بن یزید؛
  42. عبد الرحمان بن ابی لیلی؛
  43. عبد الرحمان بن سابط؛
  44. عبدالله بن اسعد؛
  45. عبدالله بن زیاد؛
  46. عبدالله بن شریک؛
  47. عبدالله بن محمد؛
  48. عبدالله بن یعلی؛
  49. عدی بن ثابت؛
  50. عطیة بن سعد؛
  51. علی بن زید؛
  52. عمارة بن جوین؛
  53. عمر بن عبد العزیز؛
  54. عمر بن عبد الغفار؛
  55. عمر بن علی بن ابی طالب؛
  56. عمرو بن جعده؛
  57. عمرو بن مره؛
  58. عمرو بن عبدالله سبیعی؛
  59. عمرو بن میمون؛
  60. عمیرة بن سعد؛
  61. عیسی بن طلحه؛
  62. فطر بن خلیفه؛
  63. قبیصة بن ذؤیب؛
  64. قیس ثقفی؛
  65. محمد بن عمرو بن علی؛
  66. مسلم بن صبیح؛
  67. مسلم ملائی؛
  68. مطلب بن عبدالله؛
  69. مطر وراق؛
  70. معروف بن خربوذ؛
  71. منصور بن ربیعی؛
  72. مهاجر بن مسمار؛
  73. موسی بن اکتل؛
  74. میمون بصری؛
  75. نذیر ضبی؛
  76. هانی بن هانی؛
  77. یحیی بن سلیم فزاری؛
  78. یحیی بن جعده؛
  79. یزید بن ابی زیاد؛
  80. یزید بن حیان؛
  81. یزید بن عبد الرحمان؛
  82. یسار ثقفی؛

سپس ۳۶۰ نفر از علمای راوی حدیث را به ترتیب قرن‌های بعدی (از قرن ۲ تا قرن ۱۴) نام می‌برد[۶].

ناقلان حدیث از مؤلفان برجسته

علامه امینی نام شماری از آنان که به نقل حدیث غدیر بسنده نکرده، بلکه دربارۀ آن به تألیف مستقلّ پرداخته‌اند برمی‌شمرد، از قبیل:

این همه نقل و روایت و تألیف واقعۀ غدیر و امامت امیر المؤمنین (ع) و تواتر حدیث غدیر را اثبات می‌کند و به قول "ضیاء الدین مقبلی" پس از نقل اسناد حدیث: اگر حدیث غدیر، مسلّم نباشد، پس هیچ امر مسلّمی در اسلام وجود ندارد[۸].[۹]

راویان حدیث غدیر

یکی دیگر از ویژگی‌های برجسته غدیر، تواتر آن است؛ تا آنجا که هرگونه تردید درباره آن را می‌زداید. در این بخش، به بیش از پانصد راوی غدیر، به ترتیب قرن و با ذکر منابع، اشاره می‌شود:

قرن اول (۱۴۶ نفر)

آنان که در حجه الوداع، در آن اجتماع ۹۰ یا ۱۲۰ هزار نفری غدیر خم حضور داشتند و خطبه پیامبر را در نصب امیرمؤمنان علی بن ابی طالب(ع) به امامت شنیدند، شمارشان بسیار بوده است. در میان آن همه شاهدان و گواهان، کتب تاریخ نام ۱۴۶ نفر را ثبت کرده‌اند[۱۰].

قرن دوم (۵۶ نفر)

  1. ابومحمد عمرو بن دینار جمحی مکی (م ۱۱۵ یا ۱۱۶ق)[۱۱]؛
  2. ابوبکر محمد بن مسلم بن عبیدالله قرشی زهری (م ۱۲۴ق)[۱۲]؛
  3. عبدالرحمان بن قاسم تیمی (م ۱۲۶)[۱۳]؛
  4. ابوثمامه بکر بن سواده بن ثمامه بصری (م ۱۲۸ق)[۱۴]؛
  5. عبدالله بن ابی نجیح یسار ثقفی (م ۱۳۱ق)[۱۵]؛
  6. مغیره بن مقسم ضبی کوفی (م ۱۳۳ق)[۱۶]؛
  7. ابوعبدالرحیم خالد بن زید جمحی مصری (م ۱۳۹ق)[۱۷]؛
  8. حسن بن حکم نخعی کوفی (م بعد از ۱۴۰ق)[۱۸]؛
  9. ادریس بن یزید اودی کوفی[۱۹]؛
  10. یحیی بن سعید بن حیان تیمی (م ۱۴۵ق)[۲۰]؛
  11. عبدالملک بن عرزمی (م ۱۴۵)[۲۱]؛
  12. عوف بن ابی جمیله عبدی هجری (م ۱۴۶ق)[۲۲]؛
  13. عبیدالله عمر بن حفص عدوی عمری مدنی (م ۱۴۷ق)[۲۳]؛
  14. نعیم بن حکیم مدائنی (م ۱۴۸ ق)[۲۴]؛
  15. طلحه بن یحیی تیمی (م ۱۴۸ق)[۲۵]؛
  16. ابو محمد کثیر بن زید اسلمی، «ابن ماقبه» (م بعد از ۱۵۰ق)[۲۶]؛
  17. محمد بن اسحاق مدنی، صاحب سیره ابن اسحاق (م ۱۵۱ یا ۱۵۲ق)[۲۷]؛
  18. ابوعروه معمر بن راشد آزدی (م ۱۵۳ یا ۱۵۴ق)[۲۸]؛
  19. مسعر بن کدام هلالی رواسی کوفی (م ۱۵۳ یا ۱۵۵ق)[۲۹]؛
  20. ابوعیسی حکم بن ابان عدنی (م ۱۵۴ق)[۳۰]؛
  21. عبدالله بن شوذب بلخی (م ۱۵۷ق)[۳۱]؛
  22. شعبه بن حجاج واسطی (م ۱۶۰ق)[۳۲]؛
  23. ابو العلاء تمیمی (م حدود ۱۶۰ق)[۳۳]؛
  24. سفیان بن سعید ثوری (م ۱۶۰ق)[۳۴]؛
  25. اسرائیل بن یونس سبیعی (م ۱۶۲ ق)[۳۵]؛
  26. جعفر بن زیاد کوفی احمر (م ۱۶۵ یا ۱۶۷ق)[۳۶]؛
  27. مسلم بن سالم نهدی کوفی، «ابوفروه» (م نیمه قرن دوم ق)[۳۷]؛
  28. قیس بن ربیع اسدی (م ۱۶۵ق)[۳۸]؛
  29. حماد بن سلمه بصری (م ۱۶۷ ق)[۳۹]؛
  30. عبدالله بن لهیعه (م ۱۷۴ ق)[۴۰]؛
  31. ابوعوانه ضواح یشکری (م ۱۷۵ یا ۱۷۶ ق)[۴۱]؛
  32. شریک بن عبدالله نخعی (م ۱۷۷ق)[۴۲]؛
  33. عبدالله کوفی اشجعی (م ۱۸۲ ق)[۴۳]؛
  34. نوح بن قیس ابوروح حدانی (م ۱۸۳ ق)[۴۴]؛
  35. ابوطالب مطلب بن زیاد کوفی (م ۱۸۵ ق)[۴۵]؛
  36. ابوهاشم حسان بن عنزی (م ۱۸۶ ق)[۴۶]؛
  37. جریر بن عبدالحمید ضبی کوفی (م ۱۸۸ ق)[۴۷]؛
  38. فضل بن موسی مروزی سینانی (م ۱۹۲ ق)[۴۸]؛
  39. محمد بن جعفر مدنی (م ۱۹۳ ق)[۴۹]؛
  40. اسماعیل بن علیه اسدی (م ۱۹۳ ق)[۵۰]؛
  41. محمد بن ابراهیم سلمی بصری (م ۱۹۴ ق)[۵۱]؛
  42. محمد بن خازم تمیمی ضریر (م ۱۹۵ ق)[۵۲]؛
  43. محمد بن فضیل کوفی (م ۱۹۵ق)[۵۳]؛
  44. ابوسفیان وکیع بن جراح رواسی کوفی (م ۱۹۶ یا ۱۹۷ق)[۵۴]؛
  45. سفیان بن عیینه هلالی (م ۱۹۸ ق)[۵۵]؛
  46. عبدالله بن نمیر خارفی همدانی (م ۱۹۹ ق)[۵۶]؛
  47. حنش بن حارث بن لقیط نخعی کوفی[۵۷]؛
  48. ابو محمد موسی بن یعقوب زمعی[۵۸]؛
  49. علاء بن سالم عطار کوفی[۵۹]؛
  50. ازرق بن علی بن مسلم حنفی[۶۰]؛
  51. هانی بن ایوب حنفی کوفی[۶۱]؛
  52. فضیل بن مرزوق اغر رقاشی[۶۲]؛
  53. ابو حمزه سعد بن عبیده سلمی کوفی[۶۳]؛
  54. موسی بن مسلم حزامی (موسی صغیر)[۶۴]؛
  55. یعقوب بن جعفر انصاری مدنی[۶۵]؛
  56. عثمان بن سعید بن مره قرشی[۶۶]؛[۶۷]

منابع

  1. محدثی، جواد، فرهنگ غدیر
  2. دشتی، محمد، مقاله «سندشناسی غدیر»، دانشنامه امام علی ج۸

پانویس

  1. ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۷۹.
  2. ↑ المراجعات، نامۀ ۵۶(ص ۱۸۴). در حواشی تحقیقی حسین الراضی بر المراجعات، نام ۱۱۶ نفر از صحابه و ۸۴ نفر از تابعین که این حدیث را نقل کرده‌اند، آمده است (المراجعات، ص ۴۱۴، تعلیقۀ ۶۴۲) و افزوده است که علمای سنت نیز در تألیفات خود آن را روایت کرده‌اند و عدد آنان را از قرن ۲ تا ۱۴ هجری ۳۶۰ نفر می‌داند که علامۀ امینی در الغدیر (ج ۱ ص ۷۳ تا ۱۵۱) نقل کرده است.
  3. ↑ ر. ک: «فیض القدیر» (خلاصۀ عبقات دربارۀ حدیث غدیر)، شیخ عباس قمی، «نفحات الازهار» (خلاصه عبقات الأنوار) ج ۱۵ و ۱۶، نیز در کتاب «علیّ من المهد الی اللّحد» قزوینی، ص ۱۹۶ نام راویان غدیر آمده است، نیز «بحار الأنوار»، ج ۳۷ ص ۱۸۱
  4. ↑ الغدیر، ج ۱ ص ۱۴ تا ۶۱
  5. ↑ الغدیر، ج ۱ ص ۶۰
  6. ↑ الغدیر، ج ۱ ص ۷۳ تا ۱۵۱
  7. ↑ الغدیر، ج ۱ ص۱۵۲
  8. ↑ الغدیر، ج ۱ ص ۳۰۷، حماسۀ غدیر، ص ۳۴
  9. ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۷۹.
  10. ↑ برای آگاهی از این نام‌ها، ر.ک: احقاق الحق: عبقات الانوار؛ الغدیر.
  11. ↑ ابونعیم، حلیه الاولیاء، ج۴، ص۲۳.
  12. ↑ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۱، ص۳۰۸.
  13. ↑ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۶۰.
  14. ↑ ابن بطریق، عمده عیون صحاح الاخبار، ص۵۳.
  15. ↑ نسائی، الخصائص، ص۱۵؛ ابن بطریق، عمده عیون صحاح الاخبار، ص۴۸.
  16. ↑ احمد بن حنبل، المسند، ج۴، ص۳۷۲.
  17. ↑ احمد بن حنبل، المسند، ج۱، ص۸۴.
  18. ↑ ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۱۱، ص۷۱.
  19. ↑ علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۷۴.
  20. ↑ خطیب، تاریخ بغداد، ج۷، ص۳۷۸.
  21. ↑ سبط ابن جوزی، تذکره الخواص، ص۱.
  22. ↑ نسائی، الخصائص، ص۱۶.
  23. ↑ عاصمی، زین الفتی.
  24. ↑ احمد بن حنبل، المسند، ج۱، ص۱۵۲.
  25. ↑ عاصمی، زین الفتی.
  26. ↑ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۵، ص۲۱۱.
  27. ↑ حاکم، المستدرک، ج۳، ص۲۱۰.
  28. ↑ طبری، جامع البیان، ج۷، ص۳۴۹.
  29. ↑ ابونعیم، حلیه الاولیاء، ج۵، ص۲۶.
  30. ↑ حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۱۰.
  31. ↑ ابو نعیم، حلیه الاولیاء، ج۶، ص۷۵.
  32. ↑ احمد بن حنبل، المسند، ج۴، ص۳۷۲.
  33. ↑ حاکم، المستدرک، ج۳، ص۵۳۳.
  34. ↑ خطیب، تاریخ بغداد، ج۷، ص۳۷۷.
  35. ↑ گنجی، کفایه الطالب، ص۱۵۱.
  36. ↑ خطیب، تاریخ بغداد؛ عاصمی، زین الفتی.
  37. ↑ عاصمی، زین الفتی.
  38. ↑ نطنزی، الخصائص العلویه.
  39. ↑ احمد بن حنبل، المسند، ج۴، ص۲۸۱.
  40. ↑ ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۵، ص۲۰۹.
  41. ↑ احمد بن حنبل، المسند، ج۴، ص۳۷۲.
  42. ↑ احمد بن حنبل، المسند، ج۱، ص۱۱۸.
  43. ↑ ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۵، ص۲۰۹.
  44. ↑ ابن مغازلی، مناقب آل ابی طالب.
  45. ↑ گنجی، کفایه الطالب.
  46. ↑ حاکم، المستدرک، ج۳، ص١۰.
  47. ↑ علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۷۹.
  48. ↑ علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۷۹.
  49. ↑ ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۷، ص۳۴۸.
  50. ↑ علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۷۹.  
  51. ↑ نسائی، الخصائص، ص۱۶.
  52. ↑ ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۷، ص۳۴۰.
  53. ↑ نصر بن مزاحم، وقعه صفین، ص۹.
  54. ↑ سیوطی، الجامع الصغیر.
  55. ↑ حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۱۰.
  56. ↑ احمد بن حنبل، المسند، ج۴، ص۳۶۸.
  57. ↑ احمد بن حنبل، المسند.
  58. ↑ ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۵، ص۲۱۲.
  59. ↑ علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۸۱.
  60. ↑ حاکم، المستدرک، ج۳، ص۱۰۹.
  61. ↑ نسائی، الخصائص.
  62. ↑ جوینی، فرائد السمطین، ج۱، ص۶۸.
  63. ↑ سیوطی، الجامع الصغیر.
  64. ↑ ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۷، ص۳۴۰.
  65. ↑ ابن کثیر، البدایه والنهایه، ج۵، ص۲۱۲.
  66. ↑ علامه امینی، الغدیر، ج۱، ص۸۱.
  67. ↑ دشتی، محمد، مقاله «سندشناسی غدیر»، دانشنامه امام علی ج۸ ص ۲۹۶.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=راویان_غدیر&oldid=1270756»