نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{خرد}} | {{خرد}} | ||
{{مهدویت}} | {{مهدویت}} | ||
[[نشانه‌های ظهور]] [[امام مهدی]] {{ع}} به حتمی و | براساس [[روایات]]، پنج نشانه و علامت به عنوان [[علائم]] و [[نشانه‌های حتمی ظهور]]، مشهور شده‌اند: ۱. [[خروج سفیانی]]، در جهت مقابله و [[جنگ]] با [[امام زمان]]؛ ۲. [[خسف بیدا]]، فرو رفتن [[لشکر سفیانی]] در [[زمین]] و نابودی آنان؛ ۳. [[قیام یمانی]]، که [[پرچم هدایت]] به دست اوست؛ ۴. [[قتل نفس زکیه]]، کشته شدن انسانی [[پاک]] در [[مکه]] بین [[رکن و مقام]]؛ ۵. [[ندای آسمانی]]، جهت شناساندن [[امام زمان]] به [[مردم]] عالم. | ||
==مقدمه== | |||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ={{وسط‌چین}}'''[[علائم و نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)|علائم و نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی چیست؟]]'''{{پایان}} | |||
|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[مهدویت (پرسش)|(پرسمان نشانه‌های ظهور)]]</small>| تراز = راست| عرض = ۱۰۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پس‌زمینه=#F8FBF9| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = وسط}} | |||
*نشانه‌های قطعی و حتمی [[ظهور]]، نشانه‌هایی است که بدون [[تردید]] [[هنگام ظهور]] [[امام زمان]] {{ع}} رخ می‌دهد<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲</ref> و به هیچ قید و شرطی [[مقید]] و مشروط نیست.<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص۴۳-۴۵</ref> زمان دقیق پیدایش این [[علائم]]، اندکی [[پیش از ظهور]] و اوایل [[قیام]] [[حضرت]] است.<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲</ref> لذا با توجه به اینکه برخی از نشانه‌ها همزمان و برخی [[پس از ظهور]] اتفاق می‌افتد مناسب آن است که گفته شود نشانه‌های حتمی [[قیام]]، چه آنکه در روایتی آمده است:<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، الخصال، ج ۱، ص۳۰۳</ref> {{متن حدیث|خَمْسٌ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ}}<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص۲۲۶-۲۲۹</ref> | |||
*محققان، بر اساس [[روایات]] و آنچه مشهور است پنج نشانه را از نشانه های قطعی می‌دانند: [[قیام]] مرد [[یمنی]]، [[قیام]] [[سفیانی]]، [[ندای آسمانی]]، [[فرو رفتن سفیانی در سرزمین بیداء]] و [[قتل نفس زکیه]].<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲</ref> البته برخی [[روایات]] موارد دیگری را هم جزء [[علائم حتمیه]] نام برده اند لکن آنچه مشهور است که از نشانه های حتمی است همین پنج مورد است. | |||
*[[روایات]] فراوانی در این زمینه وجود دارد، برخی از آنها عبارتند از: | |||
#[[امام صادق]] {{ع}} فرمودند:<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص۶۵۰: «خَمْسٌ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ: خُرُوجُ الْيَمَانِيِ، وَ السُّفْيَانِيِ، وَ الْمُنَادِي يُنَادِي مِنَ السَّمَاءِ، وَ خَسْفٌ بِالْبَيْدَاءِ، وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ»</ref> «[[پیش از ظهور]] [[قائم]] {{ع}} پنج نشانه حتمی است: [[خروج]] [[یمانی]] و [[سفیانی]] و [[صیحه آسمانی]]، [[قتل نفس زکیه]] و [[فرو رفتن در بیابان]].<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص۴۳-۴۵</ref> | |||
#ایشان در روایتی دیگر فرمودند:<ref>محمد بن ابراهيم نعمانی، الغیبه، ص۲۵۲ و ۲۵۷: «اَلنِّدَاءُ مِنَ اَلْمَحْتُومِ وَ اَلسُّفْيَانِيُّ مِنَ اَلْمَحْتُومِ وَ اَلْيَمَانِيُّ مِنَ اَلْمَحْتُومِ وَ قَتْلُ اَلنَّفْسِ اَلزَّكِيَّةِ مِنَ اَلْمَحْتُومِ»</ref> «[[ندای آسمانی]] از نشانه‌های قطعی است و [[سفیانی]] در شمار [[علائم حتمی]] جای دارد و [[قیام]] مردی از [[یمن]] و [[کشته شدن نفس زکیه]] تردید‌ناپذیر است.»<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲</ref> و ... .<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص۴۳-۴۵؛ [[مهدی علی‌زاده|علی زداه؛ مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه انتظار]]، ص۳۳؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲</ref> | |||
*در ذیل به بررسی مختصر [[علائم حتمیه]] پرداخته می‌شود: | |||
# '''[[خروج سفیانی]]:''' در [[روایات]] آمده است پیش از [[قیام]] [[حضرت مهدی]] {{ع}}، مردی از [[نسل]] [[ابوسفیان]] در منطقه [[شام]] [[خروج]] می‌کند و با تظاهر به [[دینداری]]، گروه زیادی از [[مسلمانان]] را [[فریب]] می‌دهد و بخش گسترده‌ای از [[سرزمین‌های اسلامی]] را به [[تصرف]] خود در می‌آورد. او بر مناطق پنج‌گانۀ-شام، [[حمص]]، [[فلسطین]]، [[اردن]]، قنسرین و منطقه عراق-سیطره می‌یابد و در [[کوفه]] و [[نجف]]، به [[قتل عام شیعیان]] می‌پردازد و برای کشتن و یافتن آنان جایزه تعیین می‌کند<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص۶۵۱</ref> مدت [[حکومت]] او نه ماه است<ref>کتاب الغیبة، ص۴۴۹</ref> وی آنگاه که از [[ظهور]] [[حضرت حجت]] {{ع}} [[آگاه]] می‌گردد، با سپاهی عظیم به [[جنگ]] وی می‌رود و در منطقۀ "[[بیداء]]" بین [[مکه]] و [[مدینه]] با [[سپاه امام]] برخورد می‌کند و به امر [[خدا]]، همۀ [[لشکریان]] وی-به جز چند نفر-در [[زمین]] فرو می‌روند و هلاک می‌شوند<ref>الغیبة، ص۲۷۹، ح ۶۷؛ همچنین ر. ک: کتاب الفتن، ص۱۶۸</ref>.<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص۲۲۶-۲۲۹؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص۳۸۴؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج ۱، ص۱۷۳-۱۷۷</ref> | |||
# '''[[خسف در بیداء]]:''' از [[روایات]] [[نشانه‌های ظهور]] استفاده می‌شود: فرو برده شدن در سرزمین بیداء-که از آن به "[[خسف در بیداء]]" یاد شده است-از [[نشانه‌های حتمی ظهور]] [[امام مهدی]] {{ع}} شمرده شده است. این نشانه در احادیثی که دربارۀ [[سفیانی]] سخن گفته‌اند، فراوان ذکر شده است<ref>محمد بن ابراهيم نعمانی، الغیبة، ص۳۰۴، ح ۱۴</ref>.<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص۲۲۶-۲۲۹</ref> [[خسف]] به [[بیداء]] آن است که [[سفیانی]] با لشکری عظیم به قصد [[جنگ]] با [[حضرت مهدی]] {{ع}} عازم [[مکه]] می‌شود؛ اما در بین [[مکه]] و مدینه-در محلی که به سرزمین "[[بیداء]]" معروف است-به گونه‌ای [[معجزه]] آسا، به امر [[خداوند]]، در [[دل]] [[زمین]] فرو می‌روند<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۸، ص۳۱۰، ح ۴۸۳؛ شیخ صدوق، خصال، ج ۱، ص۳۰۳، ح ۸۲؛ نعمانی، الغیبة، ص۲۵۷، ح ۱۵</ref>.<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص۲۲۶-۲۲۹؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص۳۸۴؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج ۱، ص۱۷۳-۱۷۷</ref> | |||
# '''[[قیام یمانی]]:''' یکی دیگر از [[نشانه‌های حتمی ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}}، [[خروج]] سرداری از اهل [[یمن]] است که [[مردم]] را به [[حق]] و [[عدل]] [[دعوت]] می‌کند.<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص۲۲۶-۲۲۹؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص۳۸۴؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج ۱، ص۱۷۳-۱۷۷</ref> [[روایات]] فراوانی در این باره وجود دارد مانند اینکه [[امام باقر]]{{ع}} فرمودند:<ref>محمد بن ابراهيم نعمانی، الغیبة، ص۳۶۹، باب ۱۳، ح ۱۳: «خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ وَ الْيَمَانِيِّ وَ الْخُرَاسَانِيِّ فِي سَنَةٍ وَاحِدَةٍ فِي شَهْرٍ وَاحِدٍ فِي يَوْمٍ وَاحِدٍ نِظَامٌ كَنِظَامِ الْخَرَزِ يَتْبَعُ بَعْضُهُ بَعْضاً فَيَكُونُ الْبَأْسُ مِنْ كُلِّ وَجْهٍ وَيْلٌ لِمَنْ نَاوَاهُمْ وَ لَيْسَ فِي الرَّايَاتِ رَايَةٌ أَهْدَى مِنْ رَايَةِ الْيَمَانِيِّ هِيَ رَايَةُ هُدًى لِأَنَّهُ يَدْعُو إِلَى صَاحِبِكُمْ فَإِذَا خَرَجَ الْيَمَانِيُّ حَرَّمَ بَيْعَ السِّلَاحِ عَلَى النَّاسِ وَ كُلِّ مُسْلِمٍ وَ إِذَا خَرَجَ الْيَمَانِيُّ فَانْهَضْ إِلَيْهِ فَإِنَّ رَايَتَهُ رَايَةُ هُدًى وَ لَا يَحِلُّ لِمُسْلِمٍ أَنْ يَلْتَوِيَ عَلَيْهِ فَمَنْ فَعَلَ ذَلِكَ فَهُوَ مِنْ أَهْلِ النَّارِ لِأَنَّهُ يَدْعُو إِلَى الْحَقِّ وَ إِلى طَرِيقٍ مُسْتَقِيمٍ»</ref> «[[خروج سفیانی]] و [[یمانی]] و [[خراسانی]] در یک سال و یک ماه و یک روز واقع خواهد شد؛ با [[نظام]] و ترتیبی همچون [[نظام]] یک رشته که به بند کشیده شده است. در میان [[پرچم‌ها]] راهنماتر از [[پرچم یمانی]] نباشد که آن [[پرچم هدایت]] است؛ چون [[یمانی]] [[خروج]] کرد، به سوی او بشتاب که همانا [[پرچم]] او [[پرچم هدایت]] است. هیچ مسلمانی را روا نباشد که با آن [[پرچم]] مقابله کند. پس هر کس چنین کند او از اهل [[آتش]] است؛ زیرا او به سوی [[حق]] و راه مستقیم فرا می‌خواند.»<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص۲۲۶-۲۲۹</ref> | |||
# '''[[قتل نفس زکیه]]:''' از [[روایات]] استفاده می‌شود [[در آستانه ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} در گیر و دار [[مبارزات]] [[زمینه‌ساز]] [[انقلاب]] [[مهدی]]{{ع}}، فردی [[پاک]] باخته و [[مخلص]]، در راه [[امام]] {{ع}} می‌کوشد و مظلومانه کشته می‌شود. این رخداد عظیم، طبق بیان [[روایات]] بین رکن و مقام-در [[بهترین]] مکان‌های زمین-اتفاق می‌افتد. فرد یادشده از [[اولاد]] [[امام حسن مجتبی]] {{ع}} است<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص۳۳۰، ح ۱۶</ref>.<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص۲۲۶-۲۲۹؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص۳۸۴؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج ۱، ص۱۷۳-۱۷۷</ref> | |||
# '''[[ندای آسمانی]]:''' "ندا" در لغت به معنای بلند شدن صدا و [[ظهور]] آن است و گاهی فقط به صدا اطلاق می‌شود.<ref>راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات، ماده ندا</ref> در اینجا منظور از [[ندای آسمانی]]، صدایی است که [[در آستانۀ ظهور]] [[امام مهدی]] {{ع}} از [[آسمان]] شنیده می‌شود و همه [[مردم]]، آن را می‌شنوند.<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص۲۲۶-۲۲۹؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص۳۸۴؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج ۱، ص۱۷۳-۱۷۷</ref> [[امام باقر]] {{ع}} در این باره می‌فرماید:<ref>محمد بن ابراهيم نعمانی، الغیبة، ص۲۳۵، ح ۱۳: «يُنَادِي مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ بِاسْمِ الْقَائِمِ(علیه السلام) فَيَسْمَعُ مَنْ بِالْمَشْرِقِ وَ مَنْ بِالْمَغْرِبِ لَا يَبْقَى رَاقِدٌ إِلَّا اسْتَيْقَظَ وَ لَا قَائِمٌ إِلَّا قَعَدَ وَ لَا قَاعِدٌ إِلَّا قَامَ عَلَى رِجْلَيْهِ فَزِعاً مِنْ ذَلِكَ الصَّوْتِ فَرَحِمَ اللَّهُ مَنِ اعْتَبَرَ بِذَلِكَ الصَّوْتِ فَأَجَابَ فَإِنَّ الصَّوْتَ الْأَوَّلَ هُوَ صَوْتُ جَبْرَئِيلَ الرُّوحِ الْأَمِين»</ref> «ندا کننده‌ای از [[آسمان]]، نام [[قائم]] را ندا می‌کند، پس هر که در شرق و غرب است، آنرا می‌شنود، از [[وحشت]] این صدا، خوابیده‌ها بیدار، ایستادگان نشسته و نشستگان بر دو پای خویش می‌ایستند. [[رحمت خدا]] بر کسی که از این صدا [[عبرت]] گیرد و آنرا [[اجابت]] کند؛ زیرا صدای نخست، صدای [[جبرئیل]] [[روح]] الامین است.<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص۲۲۶-۲۲۹</ref> | |||
==چیستی علائم حتمی== | |||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ={{وسط‌چین}}'''[[منظور از علائم حتمی ظهور چیست؟ (پرسش)|منظور از علائم حتمی ظهور چیست؟]]'''{{پایان}} | |||
|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[مهدویت (پرسش)|(پرسمان نشانه‌های ظهور)]]</small>| تراز = راست| عرض = ۱۰۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پس‌زمینه=#F8FBF9| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = وسط}} | |||
*واژۀ حتم به معنای قضای مقدر<ref>راغب، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص ۲۱۸</ref> و یا [[قضا]] و [[وجوب]] [[قضا]] که گریزی از انجام آن نیست<ref>ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج ۱۲، ص ۱۱۳</ref> آمده است<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج ۳، ص ۱۱۶؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص ۱۹۰</ref> و محتوم: عبارت است از امری که باید باشد و تغییر در آن صورت نمی‌گیرد، یعنی تغییر و تبدیلی نمی‌کند.<ref>ر.ک. [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۳۰ ـ ۳۲</ref> [[علائم حتمی ظهور]]، نشانه‌هایی است که بدون [[تردید]] [[هنگام ظهور]] [[امام زمان]] {{ع}} رخ می‌دهد<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص ۲۵۲ـ ۲۶۲؛ [[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور]]، ص ۳۰۷ ـ ۳۰۸.</ref> و به هیچ قید و شرطی [[مقید]] و مشروط نیست.<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص ۳۳ـ ۴۳؛ [[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص ۳۰ ـ ۳۲</ref> و [[قبل از ظهور]] باید واقع شود،<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص ۳۳ـ ۴۳؛ [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص ۲۵ـ ۲۶</ref> به گونه‌ای که تا آنها واقع نشود، [[حضرت مهدی]] {{ع}} [[ظهور]] و [[قیام]] نخواهد کرد.<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۴۴۵ـ ۴۴۸؛ [[سید نذیر حسنی|حسنی، سید نذیر]]، [[مصلح کل (کتاب)|مصلح کل]]، ص ۱۹۰</ref> زمان دقیق پیدایش این [[علائم]]، اندکی [[پیش از ظهور]] و اوایل [[قیام]] [[حضرت]] است.<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص ۲۵۲ـ ۲۶۲</ref> لذا با توجه به اینکه برخی از [[نشانه‌ها]] همزمان و برخی [[پس از ظهور]] اتفاق می‌افتد مناسب آن است که گفته شود [[نشانه‌های حتمی]] [[قیام]]، چه آنکه در روایتی آمده است:<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، الخصال، ج ۱، ص ۳۰۳</ref> {{متن حدیث|خَمْسٌ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ}}<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۲۲۶ـ ۲۲۹</ref> | |||
== | ===مصادیق [[علائم]] حتمی=== | ||
*محققان، بر اساس [[روایات]] و آنچه مشهور است پنج نشانه را از نشانه‌های قطعی می‌دانند: [[قیام]] [[یمانی]]، [[قیام]] [[سفیانی]]، [[ندای آسمانی]]، فرو رفتن [[سفیانی]] در سرزمین [[بیداء]] و [[قتل]] [[نفس زکیه]].<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، ظهور، ص ۲۵۲ـ ۲۶۲؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۴۴۵ـ ۴۴۸؛ [[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور]]، ص ۳۰۷ ـ ۳۰۸.</ref> در [[روایات]] مختلفی برخی از موارد جزء [[علائم حتمی ظهور]] معرفی شده‌اند،<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص ۳۳ـ ۴۳؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ص ۲۶۲</ref> مثلاً [[امام صادق]] {{ع}} فرمودند:<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ص ۶۵۰: {{متن حدیث|خَمْسٌ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ: خُرُوجُ الْيَمَانِيِ، وَ السُّفْيَانِيِ، وَ الْمُنَادِي يُنَادِي مِنَ السَّمَاءِ، وَ خَسْفٌ بِالْبَيْدَاءِ، وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ}}</ref> «[[پیش از ظهور]] [[قائم]]{{ع}} پنج نشانه حتمی است؛ [[یمانی]]، [[سفیانی]]، صیحۀ آسمانی، [[قتل نفس زکیه]] و [[فرو رفتن در بیابان]].»<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص ۳۳ـ ۴۳؛ [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ص ۴۲۹ـ ۴۳۱؛ [[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور]]، ص ۳۰۷ ـ ۳۰۸.</ref> البته برخی [[روایات]] موارد دیگری را هم جزء [[علائم حتمیه]] نام برده‌اند منتها آنچه مشهور است که از [[نشانه‌های حتمی]] است همین پنج مورد است. | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
| خط ۹۲: | خط ۸۶: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پرسش مستقیم== | |||
*[[منظور از علائم حتمی ظهور چیست؟ (پرسش)]] | |||
*[[علائم و نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)]] | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
* [[پرونده:10119018.jpg|22px]] [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|'''دانشنامهٔ امام مهدی ج۷''']]. | * [[پرونده:10119018.jpg|22px]] [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|'''دانشنامهٔ امام مهدی ج۷''']]. | ||
نسخهٔ ۱۱ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۵۱
 | این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید. |
براساس روایات، پنج نشانه و علامت به عنوان علائم و نشانه‌های حتمی ظهور، مشهور شده‌اند: ۱. خروج سفیانی، در جهت مقابله و جنگ با امام زمان؛ ۲. خسف بیدا، فرو رفتن لشکر سفیانی در زمین و نابودی آنان؛ ۳. قیام یمانی، که پرچم هدایت به دست اوست؛ ۴. قتل نفس زکیه، کشته شدن انسانی پاک در مکه بین رکن و مقام؛ ۵. ندای آسمانی، جهت شناساندن امام زمان به مردم عالم.
مقدمه
- نشانه‌های قطعی و حتمی ظهور، نشانه‌هایی است که بدون تردید هنگام ظهور امام زمان (ع) رخ می‌دهد[۱] و به هیچ قید و شرطی مقید و مشروط نیست.[۲] زمان دقیق پیدایش این علائم، اندکی پیش از ظهور و اوایل قیام حضرت است.[۳] لذا با توجه به اینکه برخی از نشانه‌ها همزمان و برخی پس از ظهور اتفاق می‌افتد مناسب آن است که گفته شود نشانه‌های حتمی قیام، چه آنکه در روایتی آمده است:[۴] «خَمْسٌ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ»[۵]
- محققان، بر اساس روایات و آنچه مشهور است پنج نشانه را از نشانه های قطعی می‌دانند: قیام مرد یمنی، قیام سفیانی، ندای آسمانی، فرو رفتن سفیانی در سرزمین بیداء و قتل نفس زکیه.[۶] البته برخی روایات موارد دیگری را هم جزء علائم حتمیه نام برده اند لکن آنچه مشهور است که از نشانه های حتمی است همین پنج مورد است.
- روایات فراوانی در این زمینه وجود دارد، برخی از آنها عبارتند از:
- امام صادق (ع) فرمودند:[۷] «پیش از ظهور قائم (ع) پنج نشانه حتمی است: خروج یمانی و سفیانی و صیحه آسمانی، قتل نفس زکیه و فرو رفتن در بیابان.[۸]
- ایشان در روایتی دیگر فرمودند:[۹] «ندای آسمانی از نشانه‌های قطعی است و سفیانی در شمار علائم حتمی جای دارد و قیام مردی از یمن و کشته شدن نفس زکیه تردید‌ناپذیر است.»[۱۰] و ... .[۱۱]
- در ذیل به بررسی مختصر علائم حتمیه پرداخته می‌شود:
- خروج سفیانی: در روایات آمده است پیش از قیام حضرت مهدی (ع)، مردی از نسل ابوسفیان در منطقه شام خروج می‌کند و با تظاهر به دینداری، گروه زیادی از مسلمانان را فریب می‌دهد و بخش گسترده‌ای از سرزمین‌های اسلامی را به تصرف خود در می‌آورد. او بر مناطق پنج‌گانۀ-شام، حمص، فلسطین، اردن، قنسرین و منطقه عراق-سیطره می‌یابد و در کوفه و نجف، به قتل عام شیعیان می‌پردازد و برای کشتن و یافتن آنان جایزه تعیین می‌کند[۱۲] مدت حکومت او نه ماه است[۱۳] وی آنگاه که از ظهور حضرت حجت (ع) آگاه می‌گردد، با سپاهی عظیم به جنگ وی می‌رود و در منطقۀ "بیداء" بین مکه و مدینه با سپاه امام برخورد می‌کند و به امر خدا، همۀ لشکریان وی-به جز چند نفر-در زمین فرو می‌روند و هلاک می‌شوند[۱۴].[۱۵]
- خسف در بیداء: از روایات نشانه‌های ظهور استفاده می‌شود: فرو برده شدن در سرزمین بیداء-که از آن به "خسف در بیداء" یاد شده است-از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی (ع) شمرده شده است. این نشانه در احادیثی که دربارۀ سفیانی سخن گفته‌اند، فراوان ذکر شده است[۱۶].[۱۷] خسف به بیداء آن است که سفیانی با لشکری عظیم به قصد جنگ با حضرت مهدی (ع) عازم مکه می‌شود؛ اما در بین مکه و مدینه-در محلی که به سرزمین "بیداء" معروف است-به گونه‌ای معجزه آسا، به امر خداوند، در دل زمین فرو می‌روند[۱۸].[۱۹]
- قیام یمانی: یکی دیگر از نشانه‌های حتمی ظهور حضرت مهدی (ع)، خروج سرداری از اهل یمن است که مردم را به حق و عدل دعوت می‌کند.[۲۰] روایات فراوانی در این باره وجود دارد مانند اینکه امام باقر(ع) فرمودند:[۲۱] «خروج سفیانی و یمانی و خراسانی در یک سال و یک ماه و یک روز واقع خواهد شد؛ با نظام و ترتیبی همچون نظام یک رشته که به بند کشیده شده است. در میان پرچم‌ها راهنماتر از پرچم یمانی نباشد که آن پرچم هدایت است؛ چون یمانی خروج کرد، به سوی او بشتاب که همانا پرچم او پرچم هدایت است. هیچ مسلمانی را روا نباشد که با آن پرچم مقابله کند. پس هر کس چنین کند او از اهل آتش است؛ زیرا او به سوی حق و راه مستقیم فرا می‌خواند.»[۲۲]
- قتل نفس زکیه: از روایات استفاده می‌شود در آستانه ظهور حضرت مهدی (ع) در گیر و دار مبارزات زمینه‌ساز انقلاب مهدی(ع)، فردی پاک باخته و مخلص، در راه امام (ع) می‌کوشد و مظلومانه کشته می‌شود. این رخداد عظیم، طبق بیان روایات بین رکن و مقام-در بهترین مکان‌های زمین-اتفاق می‌افتد. فرد یادشده از اولاد امام حسن مجتبی (ع) است[۲۳].[۲۴]
- ندای آسمانی: "ندا" در لغت به معنای بلند شدن صدا و ظهور آن است و گاهی فقط به صدا اطلاق می‌شود.[۲۵] در اینجا منظور از ندای آسمانی، صدایی است که در آستانۀ ظهور امام مهدی (ع) از آسمان شنیده می‌شود و همه مردم، آن را می‌شنوند.[۲۶] امام باقر (ع) در این باره می‌فرماید:[۲۷] «ندا کننده‌ای از آسمان، نام قائم را ندا می‌کند، پس هر که در شرق و غرب است، آنرا می‌شنود، از وحشت این صدا، خوابیده‌ها بیدار، ایستادگان نشسته و نشستگان بر دو پای خویش می‌ایستند. رحمت خدا بر کسی که از این صدا عبرت گیرد و آنرا اجابت کند؛ زیرا صدای نخست، صدای جبرئیل روح الامین است.[۲۸]
چیستی علائم حتمی
- واژۀ حتم به معنای قضای مقدر[۲۹] و یا قضا و وجوب قضا که گریزی از انجام آن نیست[۳۰] آمده است[۳۱] و محتوم: عبارت است از امری که باید باشد و تغییر در آن صورت نمی‌گیرد، یعنی تغییر و تبدیلی نمی‌کند.[۳۲] علائم حتمی ظهور، نشانه‌هایی است که بدون تردید هنگام ظهور امام زمان (ع) رخ می‌دهد[۳۳] و به هیچ قید و شرطی مقید و مشروط نیست.[۳۴] و قبل از ظهور باید واقع شود،[۳۵] به گونه‌ای که تا آنها واقع نشود، حضرت مهدی (ع) ظهور و قیام نخواهد کرد.[۳۶] زمان دقیق پیدایش این علائم، اندکی پیش از ظهور و اوایل قیام حضرت است.[۳۷] لذا با توجه به اینکه برخی از نشانه‌ها همزمان و برخی پس از ظهور اتفاق می‌افتد مناسب آن است که گفته شود نشانه‌های حتمی قیام، چه آنکه در روایتی آمده است:[۳۸] «خَمْسٌ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ»[۳۹]
مصادیق علائم حتمی
- محققان، بر اساس روایات و آنچه مشهور است پنج نشانه را از نشانه‌های قطعی می‌دانند: قیام یمانی، قیام سفیانی، ندای آسمانی، فرو رفتن سفیانی در سرزمین بیداء و قتل نفس زکیه.[۴۰] در روایات مختلفی برخی از موارد جزء علائم حتمی ظهور معرفی شده‌اند،[۴۱] مثلاً امام صادق (ع) فرمودند:[۴۲] «پیش از ظهور قائم(ع) پنج نشانه حتمی است؛ یمانی، سفیانی، صیحۀ آسمانی، قتل نفس زکیه و فرو رفتن در بیابان.»[۴۳] البته برخی روایات موارد دیگری را هم جزء علائم حتمیه نام برده‌اند منتها آنچه مشهور است که از نشانه‌های حتمی است همین پنج مورد است.
جستارهای وابسته
- پرچم‌های عصر ظهور
- قتل نفس زکیه بین رکن ومقام
- قحطی آستانه ظهور
- خروج خراسانی
- بیست و چهار باران برکت زا
- قتل عام آستانه ظهور
- آتش بزرگ از مشرق
- نشانه‌های حتمی ظهور
- فتنه های عصر ظهور
- گرسنگی آستانه ظهور
- ظهور منکر
- امر به منکر
- نهی از معروف
- همجنس بازی
- فسق صاحبان رأی حکومتها
- اندکی فقیهان هدایت گر
- کثرت فقهای گمراه
- کثرت فقهای خائن
- زخرف مساجد
- کثرت ظلم
- کثرت فساد
- زیور کاری مصحف ها
- ظهور جهل
- رفع علم
- کثرت قاریان
- اندکی عمل به قرآن
- کثرت قتل
- کثرت شاعران
- جایگزینی قبور با مساجد
- جهالت قبل از ظهور
- ظلمت قبل از ظهور
- ظلم قبل از ظهور
- نشانه های قریبه ظهور
- سقوط حساب منجمان
- خروج سروسی
- کثرت فتنه‌های آستانه ظهور
- صدای فتح از ناحیه دمشق
- نزول اخوان ترک در جزیره
- کثرت اختلاف در ناحیه مغرب
- اختلاف سه پرچم در شام
- نزول پرچم های سیاه خراسان
- ندای ابلیس در آخر روز
- اختلاف رمحان در شام
- هلاکت صد هزار نفری شام
- لشکرکشی روم علیه شیعه
- لشکرکشی ترک علیه شیعه
- مرگ خلیفه جمع کنند اموال
- اختلاف ترک و روم
- حضور مردم در دمشق
- ورود اهل مغرب به مصر
- خروج دعوت کننده به آل محمد
- نزول ترک در حیره
- نزول روم در فلسطین
- جنگ عبدالله در قرقیسیاء
- طلوع نشانه با خورشید
- اختلاف سه پرچم در کوفه
- کثرت هرج و مرج
پرسش مستقیم
منابع
پانویس
- ↑ ر.ک. علی‌پور، مهدی، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲
- ↑ ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص۴۳-۴۵
- ↑ ر.ک. علی‌پور، مهدی، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، الخصال، ج ۱، ص۳۰۳
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص۲۲۶-۲۲۹
- ↑ ر.ک. علی‌پور، مهدی، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص۶۵۰: «خَمْسٌ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ: خُرُوجُ الْيَمَانِيِ، وَ السُّفْيَانِيِ، وَ الْمُنَادِي يُنَادِي مِنَ السَّمَاءِ، وَ خَسْفٌ بِالْبَيْدَاءِ، وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ»
- ↑ ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص۴۳-۴۵
- ↑ محمد بن ابراهيم نعمانی، الغیبه، ص۲۵۲ و ۲۵۷: «اَلنِّدَاءُ مِنَ اَلْمَحْتُومِ وَ اَلسُّفْيَانِيُّ مِنَ اَلْمَحْتُومِ وَ اَلْيَمَانِيُّ مِنَ اَلْمَحْتُومِ وَ قَتْلُ اَلنَّفْسِ اَلزَّكِيَّةِ مِنَ اَلْمَحْتُومِ»
- ↑ ر.ک. علی‌پور، مهدی، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲
- ↑ ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص۴۳-۴۵؛ علی زداه؛ مهدی، نشانه‌های یار و چکامه انتظار، ص۳۳؛ علی‌پور، مهدی، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص۶۵۱
- ↑ کتاب الغیبة، ص۴۴۹
- ↑ الغیبة، ص۲۷۹، ح ۶۷؛ همچنین ر. ک: کتاب الفتن، ص۱۶۸
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص۲۲۶-۲۲۹؛ علی‌پور، مهدی، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص۳۸۴؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج ۱، ص۱۷۳-۱۷۷
- ↑ محمد بن ابراهيم نعمانی، الغیبة، ص۳۰۴، ح ۱۴
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص۲۲۶-۲۲۹
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۸، ص۳۱۰، ح ۴۸۳؛ شیخ صدوق، خصال، ج ۱، ص۳۰۳، ح ۸۲؛ نعمانی، الغیبة، ص۲۵۷، ح ۱۵
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص۲۲۶-۲۲۹؛ علی‌پور، مهدی، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص۳۸۴؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج ۱، ص۱۷۳-۱۷۷
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص۲۲۶-۲۲۹؛ علی‌پور، مهدی، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص۳۸۴؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج ۱، ص۱۷۳-۱۷۷
- ↑ محمد بن ابراهيم نعمانی، الغیبة، ص۳۶۹، باب ۱۳، ح ۱۳: «خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ وَ الْيَمَانِيِّ وَ الْخُرَاسَانِيِّ فِي سَنَةٍ وَاحِدَةٍ فِي شَهْرٍ وَاحِدٍ فِي يَوْمٍ وَاحِدٍ نِظَامٌ كَنِظَامِ الْخَرَزِ يَتْبَعُ بَعْضُهُ بَعْضاً فَيَكُونُ الْبَأْسُ مِنْ كُلِّ وَجْهٍ وَيْلٌ لِمَنْ نَاوَاهُمْ وَ لَيْسَ فِي الرَّايَاتِ رَايَةٌ أَهْدَى مِنْ رَايَةِ الْيَمَانِيِّ هِيَ رَايَةُ هُدًى لِأَنَّهُ يَدْعُو إِلَى صَاحِبِكُمْ فَإِذَا خَرَجَ الْيَمَانِيُّ حَرَّمَ بَيْعَ السِّلَاحِ عَلَى النَّاسِ وَ كُلِّ مُسْلِمٍ وَ إِذَا خَرَجَ الْيَمَانِيُّ فَانْهَضْ إِلَيْهِ فَإِنَّ رَايَتَهُ رَايَةُ هُدًى وَ لَا يَحِلُّ لِمُسْلِمٍ أَنْ يَلْتَوِيَ عَلَيْهِ فَمَنْ فَعَلَ ذَلِكَ فَهُوَ مِنْ أَهْلِ النَّارِ لِأَنَّهُ يَدْعُو إِلَى الْحَقِّ وَ إِلى طَرِيقٍ مُسْتَقِيمٍ»
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص۲۲۶-۲۲۹
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص۳۳۰، ح ۱۶
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص۲۲۶-۲۲۹؛ علی‌پور، مهدی، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص۳۸۴؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج ۱، ص۱۷۳-۱۷۷
- ↑ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات، ماده ندا
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص۲۲۶-۲۲۹؛ علی‌پور، مهدی، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص۳۸۴؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج ۱، ص۱۷۳-۱۷۷
- ↑ محمد بن ابراهيم نعمانی، الغیبة، ص۲۳۵، ح ۱۳: «يُنَادِي مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ بِاسْمِ الْقَائِمِ(علیه السلام) فَيَسْمَعُ مَنْ بِالْمَشْرِقِ وَ مَنْ بِالْمَغْرِبِ لَا يَبْقَى رَاقِدٌ إِلَّا اسْتَيْقَظَ وَ لَا قَائِمٌ إِلَّا قَعَدَ وَ لَا قَاعِدٌ إِلَّا قَامَ عَلَى رِجْلَيْهِ فَزِعاً مِنْ ذَلِكَ الصَّوْتِ فَرَحِمَ اللَّهُ مَنِ اعْتَبَرَ بِذَلِكَ الصَّوْتِ فَأَجَابَ فَإِنَّ الصَّوْتَ الْأَوَّلَ هُوَ صَوْتُ جَبْرَئِيلَ الرُّوحِ الْأَمِين»
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص۲۲۶-۲۲۹
- ↑ راغب، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص ۲۱۸
- ↑ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج ۱۲، ص ۱۱۳
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج ۳، ص ۱۱۶؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص ۱۹۰
- ↑ ر.ک. رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۳۰ ـ ۳۲
- ↑ ر.ک. علی‌پور، مهدی، ظهور، ص ۲۵۲ـ ۲۶۲؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۳۰۷ ـ ۳۰۸.
- ↑ ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۳۳ـ ۴۳؛ رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۳۰ ـ ۳۲
- ↑ ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۳۳ـ ۴۳؛ هاشمی شهیدی، سید اسدالله، زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۲۵ـ ۲۶
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۴۴۵ـ ۴۴۸؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص ۱۹۰
- ↑ ر.ک. علی‌پور، مهدی، ظهور، ص ۲۵۲ـ ۲۶۲
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، الخصال، ج ۱، ص ۳۰۳
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۲۶ـ ۲۲۹
- ↑ ر.ک. علی‌پور، مهدی، ظهور، ص ۲۵۲ـ ۲۶۲؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۴۴۵ـ ۴۴۸؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۳۰۷ ـ ۳۰۸.
- ↑ ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۳۳ـ ۴۳؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید، ص ۲۶۲
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ص ۶۵۰: «خَمْسٌ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ: خُرُوجُ الْيَمَانِيِ، وَ السُّفْيَانِيِ، وَ الْمُنَادِي يُنَادِي مِنَ السَّمَاءِ، وَ خَسْفٌ بِالْبَيْدَاءِ، وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ»
- ↑ ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۳۳ـ ۴۳؛ محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ص ۴۲۹ـ ۴۳۱؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۳۰۷ ـ ۳۰۸.
پیوند به بیرون
 | این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید. |