بحث:دانشنامه علمی کلمات امام حسین (کتاب)

موضوعات کلی دانشنامه

در این دانشنامه موضوعاتی مورد توجه قرار گرفته که ذیل هر کدام از آنها موضوعات جزئی از احادیث حضرت سید الشهداء(ع) با چینش منطقی آمده و تلاش می‌شود حتی الامکان هر کدام از موضوعات کلی در یک کتاب مستقل به چاپ رسد و در صورت کم بودن مباحث هر کدام از موضوعات تلاش می‌شود موضوعاتی که با یکدیگر تناسب دارند در یکدیگر تداخل پیدا کرده و ادغام شوند که نمونه آن فقه و اصول، خدا یابی و خداشناسی و... است. اینک به موضوعات کلی این دانشنامه با برخی موضوعات جزئی آنها اشاره می‌کنیم؛ گرچه ممکن تغییراتی در برخی از موضوعات ایجاد شود:

مدخل

در مدخل سعی شده به مباحثی مقدماتی درباره امام حسین(ع) اشاره شود که به نوعی با این دانشنامه در ارتباط است از قبیل:

گزارشی تفصیلی از دانشنامه
امامت امام حسین(ع)

آیه «اولی الأمر».
احادیث دوازده امام و خلیفه.

مرجعیت دینی و علمی امام حسین(ع)

آیه «تطهیر».
آیه «اهل الذکر».
آیه «علم الکتاب».
آیه «اعتصام».
آیه «مس الکتاب».
آیه «اوتوا العلم».
آیه «اصطفاء».
حدیث ثقلین.
حدیث سفینه.
حدیث امان.
سنت امام حسین(ع) راهی به سنت نبوی.
ضرورت حفظ سنت توسط معصوم.
احتیاج اسلام به عصر تطبیق.
بررسی ابعاد تاریخی.
ضرورت بقاء بعد تبیین.

فضائل امام حسین(ع)

آیه «مودت».
آیه «مباهله».
آیه «اطعام».
آیه پذیرش توبه حضرت آدم(ع).
ولایت تکوینی امام حسین(ع).
فضایل مشترک با دیگر امامان.
فضایل مشترک با اصحاب کساء.
فضایل مشترک بین امام حسن و امام حسین(ع).
فضایل اختصاصی.

منابع علوم امام حسین(ع)
ضرورت عمل به روایات امام حسین(ع)
حجیت تفسیر امام حسین(ع).
ادعیه امام حسین(ع).
تحقیقی درباره ذیل دعای عرفه امام حسین(ع).
بررسی داستان ارینب.
طرق اثبات اعتبار خبر واحد.

معرفت‌شناسی

معرفت‌شناسی علمی است که در آن از حقیقت معرفت انسان و ارزش و عوامل و اسباب و درجات و انواع و آثار و موانع معرفت بحث می‌شود و این علم از علومی است که غربی‌ها در سده‌های اخیر درباره آن بحث کرده و به آن رنگ و چهره علم مستقل داده‌اند. با مراجعه به روایات اسلامی علی الخصوص روایات اهل بیت(ع) و از آن جمله امام حسین(ع) پی می‌بریم که به موضوعات این علم به طور گسترده پرداخته شده است و لذا ما نیز در این کتاب به آنها می‌پردازیم و موضوعات آن عبارت است از:

معرفت.
معرفت و معارف الهی.
منابع و ابزار معرفت:

درجات معرفت:

علم.
یقین.

زمینه‌های معرفت:

تقوا.
ایمان.

انواع معرفت.
آثار معرفت.
راه معرفت.
موانع عملی معرفت:

موانع نظری معرفت:

ایمان و کفر

یکی از مباحث مطرح در احادیث حضرت سید الشهداء(ع) مباحث مربوط به ایمان و اسلام و کفر و نفاق و لوازم آنهاست لذا این گونه مباحث نیز از روایات آن حضرت استخراج شده و به صورت مستقل تحت عناوینی آمده است از قبیل:

اسلام:

موارد لزوم گواهی.
اقسام گواهی.
شریعت اسلام.
انواع اسلام.
آثار اسلام.
اولین زن مسلمان.
وظایف مسلمانان.
امت اسلام.
از عوامل نابودی اسلام.
از حقوق مسلمانان.
امیر مؤمنان(ع)، از شخصیت‌های مؤثر در ظهور اسلام.
حکم مسلمان.
فرق بین مؤمن و مسلم.
ویژگی‌های اسلام.
مسلمانان کافرنما.

ایمان:

حقیقت ایمان.
مراتب داشتن ایمان.
موارد ایمان.
لزوم هماهنگی بین ایمان و اسلام.
آثار ایمان.
آثار ایمان یقینی.
وظایف مؤمنان.
نسبت عمل به ایمان.
ارزش سبقت در ایمان.
اسباب ایمان.
از خصوصیات مؤمن.
ارزش ایمان.
اهل بیت(ع) نشانه‌های ایمان.
مؤمنان واقعی.
نحوه مسابقه مؤمنان.
از وظایف ما نسبت به مؤمنان.
از وظایف ما نسبت به ایمان کودکان.
فرق بین ایمان و یقین.
اطلاقات عنوان مؤمن.
از شروط نافع بودن ایمان.

کفر:

آثار کفر.
عوامل کفر.
امکان نجات از کفر.
مرز بین ایمان و کفر.
انواع کفر.
مفاسد کفر.
گروه کافران.
امکان کفر بعد از ایمان.
از عقاید کفرآمیز.
صفات کفر.
انواع کافر.
احکام کافر.
ویژگی‌های کافران.

تکفیر.
نفاق:

نفاق و منافق.
از نشانه‌های نفاق.
از وظایف ما نسبت به منافقان.
از انواع نفاق.

خشونت‌طلبی.

اثبات وجود خدا

در مباحث اعتقادی اولین موضوعی که مطرح می‌شود بحث از اثبات وجود خداوند متعال است که در روایات منسوب به حضرت سید الشهداء(ع) به ادله متعددی بر این موضوع اشاره شده است، از قبیل:

راه کشف و شهود وجدانی.
راه فطرت و روان.
براهین عقلی (علمی و شبه فلسفی):

برهان وجوب و امکان.
برهان حدوث.
٣. برهان حرکت.
برهان تکامل.
برهان نظم.
برهان هدایت.
برهان امکان فقری.
برهان صدیقین.
برهان علیت (انی).
برهان فسخ و عزم.
برهان محدودیت.
برهان اضطرار و تسخیر.
برهان معجزه.

توحید

مبحث توحید در آیات و روایات از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. از آنجا که در احادیث منسوب به حضرت سیدالشهداء(ع) به بحث توحید نیز اشاره شده لذا جا دارد این موضوع را به طور جداگانه بحث نماییم.

وظیفه ما نسبت به توحید.
گروه موحدان.

شرک

مبحث شرک در آیات و روایات از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است به حدی که شرک به خداوند متعال بزرگ‌ترین گناه کبیره به حساب آمده و بدون توبه از آن و رجوع به توحید هرگز این گناه بخشوده نخواهد شد؛ و از طرفی مشاهده می‌شود وهابیان مخالفان خود را به شرک و کفر نسبت داده و حکم به قتل آنان می‌نمایند. از آنجا که در احادیث منسوب به حضرت سید الشهداء(ع) به بحث شرک نیز اشاره شده لذا جا دارد این موضوع را به طور جداگانه بحث نماییم.

خدای بی‌شریک.
انواع شرک.
آثار شرک.
سزای شرک.
محال بودن تحقق شرک.
وظایف انسان نسبت به شرک.
برخی از مشرکان.
از موارد اختلاف در شرک: (نظام واسطه).
از موارد اختلاف در شرک: (توسل):

جواز توسل.
انواع توسل در کلام امام حسین(ع).
شرایط توسل در کلام امام حسین(ع).

از موارد اختلاف در شرک: (استغاثه و استعانت از غیر).
از موارد اختلاف در شرک: (درخواست شفاعت از ارواح اولیا).
از موارد اختلاف در شرک: (صدا زدن ارواح اولیا).

صفات ثبوتی خداوند سبحان

در این بخش به برخی از موضوعات مربوط به بحث و صفات ثبوتی ذاتی خداوند متعال خواهیم پرداخت و در هر قسمت به احادیث و سخنان و ادعیه حضرت سید الشهداء(ع) استشهاد خواهیم کرد. این موضوعات و صفات عبارت‌اند از:

خداشناسی.
علم الهی.
قدرت.
حیات.
سمح.
بصر.
خبرؤیت.
ادراک.
ازلیت و ابدیت.
غناء.
لطافت.
قیام.
الوهیت.
بقاء.
هیبت.
بهاء.
جبروت.
تعالی.
صمدیت.
عزت.
دوام.
کبریایی.
مالکیت.
عظمت.
جلالت.
ظهور.
حمیدیت.
قدوس.
حق.
سبوح.
رفعت.
مجد.
قدم.
حضور.
قهر.
عرفان.
حول و قوه.
سیادت.