معراج

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل معراج (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

چیستی معراج

معراج به معنای بالا رفتن، نردبان و سفر آسمانی است و اصطلاحاً به سفر آسمانی حضرت محمد(ص) گفته می‌‌شود. به معراج، "اِسراء" هم گفته می‌‌شود که به معنای سیرِ در شب است^[۱]. در منابع اسلامی این رویداد از معجزات پیامبر^[۲] و از ضروریات دین^[۳] به شمار می‌آید. از امام رضا (ع) نقل شده است: «هر کس معراج را دروغ پندارد، رسول خدا (ص) را انکار کرده است»^[۴].^[۵] قرآن کریم در دو سوره با تعبیر «إسراء» به معنای سیر در شب از معراج یاد کرده است^[۶].^[۷] وجود روایات متواتر شیعه و سنی نیز آن را انکار ناپذیر کرده است^[۸].
روایاتی که به موضوع معراج پرداخته‌اند، به روشنی از عروج پیامبر (ص) سخن می‌گویند و تنها در بیان جزئیات با یکدیگر تفاوت دارند. از مجموعه این روایات استفاده می‌‌شود پیامبر اسلام (ص) در سفری آسمانی از مسجد الحرام به مسجد الاقصی رفته و میان راه، همراه جبرئیل به مدینه نزول کرده و در آنجا نماز گزارده است^[۹]. آنگاه به مسجد الاقصی رفته و در آنجا نیز همراه انبیای بزرگ همانند ابراهیم و موسی (ع) نماز گزارده و این نماز به امامت او بوده است. سفر به آسمان‌ها از مسجد الاقصی آغاز گشته و پیامبر (ص) آسمان‌ها را پیموده است و به هفتمین آسمان و سدرةالمنتهی و جنةالمأوی رسیده و حجاب‌ها را درنوردیده است و بدین‌سان، به اوج شهود باطنی و قرب خدای متعال نیل یافته و قرآن از این مقام با تعبیر «قاب قوسین او ادنی» یاد می‌کند. خدای متعال با پیامبر محبوب خویش در سفر معراج سخن گفت. برخی از احادیث قدسی دستاورد این سفر آسمانی‌اند^[۱۰].^[۱۱]

معراج جسمانی و روحانی

اکثر دانشمندان مسلمان معتقدند معراج پیامبر با جسم و روح آن حضرت بوده و ایشان از مسجد الحرام به مسجد الأقصی و از آنجا به آسمان‌ها‌ رفته است.^[۱۲] البته برخی از دانشمندان اهل سنت بر آنند که معراج پیامبر تا بیت المقدس با روح و جسم بوده ولی عروج به آسمان‌ها تنها با روح بوده است^[۱۳].

معراج و مهدویت

یکی از گزارش‌های پیامبر از معراج این است که نور حضرت مهدی (ع) در عرش نسبت به انوار سایر ائمه (ع) ممتاز بود. درخشندگی نور حضرت مهدی (ع) در معراج و امتیاز او بر سایر ائمه (ع) بیانگر عظمت آن حضرت است^[۱۴].

پرسش‌های وابسته

منابع

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۲۱۸.
↑ مجلسی، محمد باقر، حق الیقین‌، ص ۳۰؛ لاهیجی، عبدالرزاق، گوهر مراد، ۴۵۳؛ رفیعی قزوینی، رجعت و معراج‌، ص ۶۲ ؛ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۲۱۸.
↑ المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، ج ۱ ص ۲۲۹.
↑ «لَیْسَ مِنْ شِیعَتِنَا مَنْ أَنْکَرَ أَرْبَعَةَ أَشْیَاءَ الْمِعْرَاجَ»؛ صفات الشیعه ص ۵۰
↑ ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۴۲۰.
↑ ﴿سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلاً مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ﴾؛ سوره اسراء، آیه ۱؛ ﴿عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُوَى ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوَى وَهُوَ بِالأُفُقِ الأَعْلَى ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّى فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ مَا أَوْحَى مَا كَذَبَ الْفُؤَادُ مَا رَأَى أَفَتُمَارُونَهُ عَلَى مَا يَرَى وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى عِندَ سِدْرَةِ الْمُنتَهَى عِندَهَا جَنَّةُ الْمَأْوَى إِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ مَا يَغْشَى مَا زَاغَ الْبَصَرُ وَمَا طَغَى لَقَدْ رَأَى مِنْ آيَاتِ رَبِّهِ الْكُبْرَى أَفَرَأَيْتُمُ اللاَّتَ وَالْعُزَّى﴾؛ سوره نجم، آیه ۱۹- ۵.
↑ ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۲۱۸؛ فرهنگ شیعه، ص ۴۲۰.
↑ اثبات الهداة، ج ۱ ص ۴۲۱.
↑ مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار ج ۱۸ ص ۳۱۹.
↑ طبرسی، مجمع البیان‌، ج ۶- ۵ ص ۳۹۵؛ جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه‌، ج ۲۲ ص ۵۰۵- ۵۰۳.
↑ ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۴۲۲
↑ شیخ صدوق، محمد بن علی، الأمالی، ص ۵۱۱؛ شبر، عبدالله، حق الیقین، ج ۱ـ ۲ ص ۱۲۶؛ معراج در آینه استدلال ص ۳۴۰ ـ ۳۶۱
↑ روح المعانی ج ۱۵ ص ۷
↑ ر.ک: مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۶۷۴.

[1] ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۲۱۸.

[2] مجلسی، محمد باقر، حق الیقین‌، ص ۳۰؛ لاهیجی، عبدالرزاق، گوهر مراد، ۴۵۳؛ رفیعی قزوینی، رجعت و معراج‌، ص ۶۲ ؛ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۲۱۸.

[3] المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، ج ۱ ص ۲۲۹.

[4] «لَیْسَ مِنْ شِیعَتِنَا مَنْ أَنْکَرَ أَرْبَعَةَ أَشْیَاءَ الْمِعْرَاجَ»؛ صفات الشیعه ص ۵۰

[5] ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۴۲۰.

[6] ﴿سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلاً مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ﴾؛ سوره اسراء، آیه ۱؛ ﴿عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُوَى ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوَى وَهُوَ بِالأُفُقِ الأَعْلَى ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّى فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ مَا أَوْحَى مَا كَذَبَ الْفُؤَادُ مَا رَأَى أَفَتُمَارُونَهُ عَلَى مَا يَرَى وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى عِندَ سِدْرَةِ الْمُنتَهَى عِندَهَا جَنَّةُ الْمَأْوَى إِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ مَا يَغْشَى مَا زَاغَ الْبَصَرُ وَمَا طَغَى لَقَدْ رَأَى مِنْ آيَاتِ رَبِّهِ الْكُبْرَى أَفَرَأَيْتُمُ اللاَّتَ وَالْعُزَّى﴾؛ سوره نجم، آیه ۱۹- ۵.

[7] ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۲۱۸؛ فرهنگ شیعه، ص ۴۲۰.

[8] اثبات الهداة، ج ۱ ص ۴۲۱.

[9] مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار ج ۱۸ ص ۳۱۹.

[10] طبرسی، مجمع البیان‌، ج ۶- ۵ ص ۳۹۵؛ جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه‌، ج ۲۲ ص ۵۰۵- ۵۰۳.

[11] ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۴۲۲

[12] شیخ صدوق، محمد بن علی، الأمالی، ص ۵۱۱؛ شبر، عبدالله، حق الیقین، ج ۱ـ ۲ ص ۱۲۶؛ معراج در آینه استدلال ص ۳۴۰ ـ ۳۶۱

[13] روح المعانی ج ۱۵ ص ۷

[14] ر.ک: مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۶۷۴.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]