فایده رجعت چیست؟ (پرسش)
فایده رجعت چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
| فایده رجعت چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / عصر پس از ظهور / رجعت |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
پاسخ نخست
آیت‌الله محمد م‍ح‍م‍دی ری‌ش‍ه‍ری، در کتاب «دانشنامهٔ امام مهدی» در این‌باره گفته است:
«حکمت‌های رجعت را نباید به عنوان دلیل عقلی قطعی در نظر گرفت؛ بلکه هر یک از آنها در جهت معقول‌سازی و قابل فهم کردن مسئله به کار می‌آید. فایده این حکمت‌ها، آن است که ذهن انسان را برای فهم و پذیرش موضوع، آماده می‌کنند و مانع انکار بی‌جا و جاهلانه می‌شوند. برای رجعت، چند حکمت متصور است:
- پاداش صالحان و مجازات مجرمان: ساختار این جهان، بر اساس عدل است[۱]. پس این انتظار به‌جاست که روزی در همین زندگی دنیا، ظالمانی که خون مستضعفان را در شیشه کرده‌اند، به سزای اعمال خود برسند. البته مجازات اصلی، در آخرت خواهد بود؛ زیرا دنیا ظرفیت کافی برای مجازات مجرمان را ندارد[۲]؛ اما بر اساس قاعده عقلانی " مَا لَا يُدْرَكُ كُلُّهُ لَا يُتْرَكُ كُلُّهُ "؛ [۳]، خوب است که در این جا هم به سزای اعمالشان برسند و بخشی از مجازات خود را دریابند. بنا بر این، جا دارد که به هنگام برپایی دولت عدل مهدوی (ع)، بهترین‌ها و بدترین‌ها باز گردند تا خوبان از بدان، انتقام کشند و در اقامه عدالت، مشارکت کنند و سینه‌هایشان را از داغ ظلم، شفا دهند[۴] و عزت یابند و ایام دولت حق را ببینند و از آن بهره‌مند گردند.
- تقویت امید و آمادگی منتظران: فایده دیگر اعتقاد به رجعت، ایجاد امید و حرکت در جمع مؤمنان برای آماده‌سازی خود است. اگر مؤمنان خالص، امکان درک زمان دولت موعود حق را پیدا کنند، همین، مردمان را تشویق می‌کند که خود را مصداق چنان مؤمنانی بگردانند. همچنین امیدشان افزوده می‌گردد و می‌دانند زحماتی که می‌کشند، در دنیا نیز ثمر خواهد داد.
- ایجاد فرصت عمل برای شماری از نیکان: اولیای خدا و پیامبرانی که در زندگی خود، توفیق کامل یاری و نصرت حق را نیافتند و مردم، آنها را تنها گذاشتند و نتوانستند ظرفیت‌های وجودی خود را آن چنان که می‌توانستند، متحقق کنند، اینک این امکان را می‌یابند که به آن ظرفیت‌ها تحقق بخشند و به کمال لایق خویش دست یابند. از این ره‌گذر، مردم جهان نیز بهره‌مند می‌شوند. مؤمنان طراز اول نیز چنین حکمی دارند. آنان که ظرفیت‌های بیشتری برای عمل در راه حق داشته‌اند، اما به دلیل عمل سران کفر و نفاق، از راه باز مانده‌اند، جا دارد که دوباره به زندگی باز گردند تا ضمن نصرت دولت حق، خود به مراتبی برتر در سیر إلی الله دست یابند.
می‌توان حدس زد که این فرصت، ویژه کسانی است که همت و اندیشه برتری داشته و بیش از آنچه برایشان میسر شده، در اندیشه گذرانده‌اند و نیت آن را داشته‌اند که در راه حق، اعمال بزرگ‌تری انجام دهند؛ اما کسانی که تغییر شرایط و ادامه حیاتشان، تغییری در عملکرد آنها ایجاد نمی‌کرد، و به آنچه برایشان میسر شد، بسنده می‌کردند، ضرورتی برای رجعت آنها وجود ندارد. این گروه، همان مردم متوسطاند.
به بیان دیگر، مقتضای عدل الهی، آن است که فرصت عمل برای همه فراهم آید و در قیامت، کسی نتواند بگوید: اگر شرایط و فرصت دیگری می‌داشتم، می‌توانستم بیشتر در راه خدا مجاهده کنم. بر این اساس، متوسطان از مردم، اعم از مؤمن و کافر، به آنچه رخ داده، اکتفا می‌کنند. دو گروه نخبه باقی می‌ماند: گروه کافران که از همه ظرفیت خود، بهره گرفته و هر چه توانسته‌اند، کرده‌اند. آنان دستشان باز بوده و اگر بیشتر عمر می‌کردند، به همان طریق قبلی ادامه می‌دادند؛ و گروه مؤمنان طراز بالا، که دستشان برای بسیاری از کارها بسته بوده و نتوانسته‌اند تمام ظرفیت خود را تحقق بخشند و تنها در دولت عدل آخر الزمان است که فرصت چنان اعمالی را پیدا می‌کنند. حکمت بالغه پروردگار، اقتضا می‌کند که چنان فرصتی را برای این مردمان نیک‌سیرت فراهم آورد[۵]»[۶].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. حجت الاسلام و المسلمین موسوی‌نسب؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین سید جعفر موسوی‌نسب، در کتاب «دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است:
«فواید رجعت بسیار میباشد که بعضی از آن فواید را حضرات ائمه (ع) با تفسیر آیات قرآن برای ما بیان فرموده‌اند و بعضی از آن فواید منحصر به حکمت الهی میباشد که علم ما به آن معطوف نگردیده است که ما اجمالا فواید معلوم و بیان شده از طرف حضرات ائمه معصومین (ع) را نقل می‌کنیم.
|
پرسش‌های وابسته
- درباره رجعت چه دیدگاههایی وجود دارد؟ (پرسش)
- آیا اعتقاد به رجعت برگرفته از یهود است؟ (پرسش)
- آیا قول به رجعت مستلزم تناسخ باطل است؟ (پرسش)
- آیا رجعت عمومی و همگانی است؟ (پرسش)
- آیا رجعت پس از ظهور امام مهدی با تکلیف سازگار است؟ (پرسش)
- مراد از رجعت عیسی مسیح چیست و این رجعت در چه زمانی اتفاق خواهد افتاد و این بازگشت چه خصوصیاتی دارد؟ (پرسش)
- رجعت چند مرحله دارد؟ (پرسش)
- آیا رجعت نوعی تناسخ نیست؟ (پرسش)
- اهمیت رجعت به چه اندازه است؟ (پرسش)
- منظور از عذاب ادنی که در قرآن آمده چیست؟ (پرسش)
- آیا اگر کسی چهل روز دعای عهد را بخواند حتما رجعت می‌کند؟ (پرسش)
- آیا آیات و سوره مؤمنون با مسئله رجعت منافات ندارد؟ (پرسش)
- چه ارتباطی بین ظهور و رجعت امام حسین وجود دارد؟ (پرسش)
- آیا اعتقاد به رجعت از ضروریات دین است؟ (پرسش)
- چگونه رجعت ائمه پس از ظهور امام مهدی انجام می‌گیرد؟ (پرسش)
- آیهای از قرآن رجوع مرده را به دنیا ممتنع میداند آیا این آیه با مسأله رجعت سازگاری دارد؟ (پرسش)
- آیا پیامبران در زمان رجعت حضور دارند؟ (پرسش)
- رجعت در ادعیه و زیارات چه جایگاهی دارد؟ (پرسش)
- رجعت در روایات چه جایگاهی دارد؟ (پرسش)
- کدام یک از علما در کتاب‌هایشان از رجعت بحث کرده‌اند؟ (پرسش)
- چه ارتباطی بین رجعت و قیامت وجود دارد؟ (پرسش)
- آیا قرآن مخالف قول به رجعت است؟ (پرسش)
- چه آیاتی از قرآن رجعت را ثابت می‌کند؟ (پرسش)
- آیا قرآن به رجعت کسانی به این دنیا اشاره نموده است؟ (پرسش)
- آیا تمام احادیث رجعت از طرق شیعه وارد شده است؟ (پرسش)
- آیا در رجعت مردگان توسط امام مهدی زنده می‌شوند و آیا این قضیه پشتوانه عقلی روایی قرآنی دارد؟ (پرسش)
- چه تعداد از روایات بر رجعت دلالت دارند؟ (پرسش)
- رجعت در متون دینی چه جایگاهی دارد؟ (پرسش)
- مفهوم رجعت
- پیشینه رجعت
- سابقه اعتقاد به رجعت از چه زمانی است؟ (پرسش)
- آیا برای رجعت نمونه‌ای در تاریخ یافت می‌شود؟ (پرسش)
- آیا رجعت از ضروریات تشیع است؟ (پرسش)
- چرا متکلمین بحث از رجعت را در علم کلام مطرح می‌کنند؟ (پرسش)
- فایده رجعت چیست؟ (پرسش)
- هدف از رجعت چیست؟ (پرسش)
- چه آثاری بر اعتقاد به رجعت مترتب است؟ (پرسش)
- فلسفه و فوائد رجعت چه می‌باشند؟ (پرسش)
- رجعت امامان برای چیست؟ آیا آنان حکومت خواهند کرد؟ (پرسش)
- چه دلیل عقلی بر امکان رجعت می‌توان اقامه کرد؟ (پرسش)
- آیا رجعت امکان وقوع دارد؟ (پرسش)
- آیا دلیل عقلی بر ضرورت رجعت وجود دارد؟ (پرسش)
- آیا رجعت با عقل و فلسفه سازگاری دارد؟ (پرسش)
- آیا دلیل قرآنی بر ضرورت رجعت وجود دارد؟ (پرسش)
- ویژگی‌های رجعت چیست؟ (پرسش)
- آیا رجعت جسمانی است؟ (پرسش)
- آیا رجعت اختیاری است؟ (پرسش)
- آیا «رجعت» برای مؤمنان و کافران اختیاری است؟ (پرسش)
- رجعت چه زمانی تحقق پیدا می‌کند؟ (پرسش)
- رجعت‌کنندگان چقدر در دنیا باقی میمانند؟ (پرسش)
- آیا زمان رجعت هنگام قیام امام مهدی است؟ (پرسش)
- چه کسانی رجعت می‌کنند؟ (پرسش)
- چه کسانی هنگام ظهور امام مهدی زنده می‌شوند؟ (پرسش)
- چه کسانی هنگام ظهور دوباره زنده می‌شوند و امام مهدی را یاری می‌کنند؟ (پرسش)
- رجعت کنندگان چند دسته‌اند؟ (پرسش)
- ویژگی رجعت کنندگان چیست؟ (پرسش)
- اولین رجعت کننده از امامان کیست؟ (پرسش)
- برنامه‌های امام حسین در رجعت چیست؟ (پرسش)
- برنامه‌های امام علی در رجعت چه میباشد؟ (پرسش)
- آیا بانوان رجعت می‌کنند؟ (پرسش)
- چه کسانی در هنگام قیام امام مهدی از قبر خود برانگیخته می‌شوند؟ (پرسش)
- آیا پس از رحلت امام مهدی اولیاء صالح خدواند حکومت می‌کنند؟ (پرسش)
- آیا در عصر حکومت اولیای صالح احتمال نافرمانی و شورش وجود دارد؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ پیامبر خدا (ص) می‌فرماید: "بِالْعَدْلِ قَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْض؛ «آسمان‌ها و زمین بر پایه عدل برپا شده‌اند»، (عوالی اللئالی، ج ۴، ص ۱۰۳ و تفسیر الصافی، ج ۵، ص ۱۰۷).
- ↑ زیرا مثلًا کسی که هزاران بی‌گناه را کشته، تنها یک بار کشته می‌شود.
- ↑ آنچه نمی‌توان به همه‌اش رسید، همه‌اش رها نمی‌شود.
- ↑ این موضوع در احادیث متعددی بیان شده است، از جمله در حدیثی از امام رضا (ع) که فرمود: "ُ وَ تَوَدُّ النَّاسُ لَوْ كَانُوا أَحْيَاءً وَ يَشْفِي اللَّهُ صُدُورَ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ"؛ «دوست داشتند که شاید در آن وقت زنده می‌بودند، فرا می‌رسد، و خداوند، سینه‌های مردم باایمان را شفا می‌دهد». (الغیبة، طوسی، ص ۴۴۰، ح ۴۳۱، بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۲۹۰، ح ۲۸).
- ↑ این موضوع با مسئله تفاوت میزان ثواب در دولت عدل مهدوی و در حال غیبت، متفاوت است. در مسئله ثواب گفته می‌شود: کسانی که در زمان غیبت با همه سختی آن دوران، اهل عمل نیک هستند، نسبت به کسانی که در دوران ظهور، همان اعمال را انجام می‌دهند، ثواب بیشتری به دست می‌آورند؛ زیرا بالاترین اعمال، سخت‌ترین آنهاست پیامبر (ص) فرمود: "أفضَلُ الأعمالِ أَضَرها أی أَشَقها"؛ بحار الأنوار، ج ۶۰، ص ۲۹۳. و نیز: "أَفضَلُ الأَعمالِ أَحمَزُها"؛ بحار الأنوار، ج ۶۷، ص ۱۹۱، مفتاح الفلاح، ص ۴۵؛ النهایة، ابن اثیر، ج ۱، ص ۴۴۰ به نقل از ابن عباس با عبارت مشابه. اما در موضوع رجعت، بحث بر سر ثواب نیست؛ بلکه بحث درباره این است که مؤمنان خالص، امکان به فعلیت رساندن بسیاری از قابلیت‌های خود را که در دوران غیبت نیافته‌اند، در این فرصت داشته باشند
- ↑ م‍ح‍م‍دی ری‌ش‍ه‍ری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ج۸، ص۴۹، ۵۱.
- ↑ سوره قصص، آیه ۵.
- ↑ موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۲۷۷، ۲۷۸.