درآمدی بر کلام جدید (کتاب)

درآمدی بر کلام جدید کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مباحثی پیرامون کلام جدید می‌پردازد. این کتاب به قلم علی ربانی گلپایگانی نگاشته شده و انتشارات مرکز نشر هاجر نشر آن را به عهده داشته است.[۱]

درآمدی بر کلام جدید
زبانفارسی
نویسندهعلی ربانی گلپایگانی
مذهبشیعه
ناشرانتشارات مرکز نشر هاجر
محل نشرت‍ه‍ران‌‏
سال نشر۱۳۸۲ ش
تعداد صفحه۲۴۰
شابک۹۷۸-۹۶۴-۸۵۷۹-۳۶-۹
شماره ملی۵۸۳۴۴۰۹

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «در این پژوهش برخی از رایج‌ترین و مهم‌ترین مسایل کلامی جدید که در مراکز حوزی و دانشگاهی مورد بحث و گفتگو قرار می‌‌گیرد و شبهات و سوالات متنوعی را موجب می‌‌شود، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و چالش‌ها و آسیب‌های پیش روی علم کلام اسلامی بیان گردیده است. تویسنده، نخست به آشنایی اجمالی با علم کلام و کلام جدید و تاریخچه ای از آنها می‌‌پردازد. وی اهداف و ضرورت علم کلام اسلامی را در صیانت از مبانی اعتقادی و اصول دین حیاتی خوانده است و موضوع علم کلام، تعریف علم کلام، علت نام گذاری این علم به کلام، جایگاه آن در میان سایر علوم اسلامی و ارتباط این علم با سایر علوم را بررسی نموده است. مطالعه علم کلام از منظر برون دینی و درون دینی، نسبت بین فلسفه با علم کلام، فرق میان فلسفه دین با کلام اسلامی و نقش علوم تجربی در تحول علم کلام از دیگر مباحث مربوط به کلیات در این کتاب است. نویسنده، در ادامه به شکل‌گیری علم کلام جدید در جهان مسیحیت و اسلام اشاره کرده و محورهای ثبات و تحول در علم کلام را با توجه به مسایل جدید مطرح شده در این حوزه بررسی نموده است. در بخش بعدی کتاب، نویسنده، مسایل و مباحث مهم علم کلام را مورد کنکاش و بررسی قرار داده است و تعاریفی مختلف از دین در لغت و اصطلاح ارائه کرده‌اند و تعاریف غایت گرایانه، اخلاق‌گرایانه، روان‌شناختی، جامعه‌شناختی و سایر تعاریف متفاوت از دین را نشانه اهمیت مقوله دین و ادیان شمرده است. در فصل دیگری از این بخش وی به منشأ دین از منظر دین پژوهان اسلامی و غربی اشاره کرده است و اموری مانند فطرت، حس حقیقت جویی، باور درونی به خداوند، حس کمال خواهی نفس انسان و اتکا‌طلبی کودکانه به دین را جزء منشأ دین خوانده است و دیدگاه درست را در این زمینه مطرح کرده است. وی در ادامه به نیاز بشر به دین اشاره کرده و رسیدن به سعادت ابدی، هدایت عمومی، قانون الهی برای اداره دنیا و آخرت بشر، رسیدن به حیات معقول، پرورش فضایل اخلاقی و کسب عقاید راستین را تنها در پرتو دین‌داری امکان‌پذیر دانشته است. بحث از گستره و قلمروی دین و نسبت بین عقل و قلمروی دین. نسبت بین قرآن و قلمروی دین، اهداف نبوت از دین، گستره هدایت‌های قرآنی و نقد سکولاریسم از مسایل مطرح شده در فصول بعدی کتاب است که در همین زمینه، نویسنده به زبان دین و دیدگاه‌های معرفتی و غیر معرفتی از آن اشاره کرده و زبان دین را زبانی عقلانی و در برخی از مواقع فوق عقل توصیف کرده است. نویسنده، در همین راستا به نسبت بین عقل و دین و تعامل آنها اشاره نموده و قرآن کریم را پایه گذار تفکر عقلانی دانسته است. وی همچنین به جایگاه و حجیت عقل در دین اسلام و کارکردهای آن در شناخت معارف دینی پرداخته و نسبت بین عقلانیت جدید و دین در جهان غرب را بیان کرده است. سپس به نسبت بین عقل و ایمان اشاره کرده و دیدگاه‌های مختلف را در مورد چیستی ایمان و ارتباط آن با عقل منعکس نموده است. رابطه بین علم و دین، تجربه دینی و متعلقات آن و نسبت بین دین و تجربه از مباحث بعدی کتاب است. که در این زمینه، نویسنده، به نقد دیدگاه‌های مربوط به تجربه دینی و از سنخ تجربه دانستن معارف دینی پرداخته است. تکثرگرایی دینی و نقد آن، مبانی معرفت شناختی پلورالیسم دینی، فلسفه تبوت، نسبت بین معرفت بشری و فهم دین، گونه‌های تحول در فهم دین، تجرد معرفت و تکامل فهم دین، کثرت فهم‌ها از دین و معیار صدق و صحت آنها و نسبیت‌گرایی در فهم دین از مباحث پایانی کتاب است».[۱]

فهرست کتاب

دربارهٔ پدیدآورنده

 
علی ربانی گلپایگانی
حجت الاسلام و المسلمین علی ربانی گلپایگانی (متولد ۱۳۳۴ ش، گلپایگان)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جواد تبریزی، جعفر سبحانی، حسن حسن‌زاده آملی، حسین نوری همدانی، یحیی انصاری شیرازی و حسین مظاهری پیگیری کرد.[۲] پژوهشگر نشریات کیهان اندیشه، نور علم، کلام اسلامی و پیام حوزه از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس در حوزه‏‌هاى علمیه، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر در آورده است. «درآمدی به شیعه‌شناسی»، «امامت در بینش اسلامی»، «وحی نبوی»، «امامت اهل بیت»، «وحی‌شناسی»، «بازاندیشی نقش پیامبر در پدیده وحی»، «اصول دین»، «قاعده لطف و وجوب امامت»، «علم پیامبران به حقانیت وحی»، «چگونگی وحی نبوت از دیدگاه قرآن و روایات»، «بررسی و تحلیل برهان معجزه بر امامت ولی عصر»، «خلافت الاهی و امامت مهدوی»، «براهین و نصوص امامت»، «فلسفه امامت از دید متکلمان اسلامی»، «آیه صادقین»، «برهان افضلیت و امام عصر»، «برهان حفظ شریعت و وجود امام عصر»، «تبیین فلسفی وحی»، «عقاید استدلالی»، « اهل بیت»، «برهان عصمت بر امامت امام عصر»،«درآمدی بر علم کلام»، «دعای ندبه تصویرگر آینده روشن جهان و نشان‌دهنده راه وصول به آن»، «بررسی ادله عقلی اثبات وجود امام زمان» و «شاخص‌ها و نشانه‌های امامت در مکتب رضوی» برخی از این آثار است.[۳]

پانویس