خطبه غدیریه در معارف و سیره امام صادق

این مدخل زیرشاخهٔ بحث خطبه غدیریه است. خطبه غدیریه از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: خطبه غدیریه در معارف و سیره نبوی - خطبه غدیریه در معارف و سیره علوی - خطبه غدیریه در معارف و سیره امام صادق - خطبه غدیریه در معارف و سیره رضوی - پرسش‌های مرتبط

بزرگداشت غدیر در بهشت

«عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي نَصْرٍ قَالَ: كُنَّا عِنْدَ الرِّضَا (ع) وَ الْمَجْلِسُ غَاصٌّ بِأَهْلِهِ فَتَذَاكَرُوا يَوْمَ الْغَدِيرِ فَأَنْكَرَهُ بَعْضُ النَّاسِ فَقَالَ الرِّضَا (ع) حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ (ع) قَالَ:»

احمد بن محمد بن ابی نصر می‌گوید: نزد امام رضا (ع) بودیم و مجلس، لبریز از جمعیت بود. (اهل مجلس) از روز غدیر یاد کردند، اما برخی آن را انکار کردند. امام رضا (ع) فرمود: پدرم از پدرش نقل کرد که فرمود: «إِنَّ يَوْمَ الْغَدِيرِ فِي السَّمَاءِ أَشْهَرُ مِنْهُ فِي الْأَرْضِ إِنَّ لِلَّهِ فِي الْفِرْدَوْسِ الْأَعْلَى قَصْراً لَبِنَةٌ مِنْ فِضَّةٍ وَ لَبِنَةٌ مِنْ ذَهَبٍ فِيهِ مِائَةُ أَلْفِ قُبَّةٍ مِنْ يَاقُوتَةٍ حَمْرَاءَ وَ مِائَةُ أَلْفِ خَيْمَةٍ مِنْ يَاقُوتٍ أَخْضَرَ تُرَابُهُ الْمِسْكُ وَ الْعَنْبَرُ فِيهِ أَرْبَعَةُ أَنْهَارٍ نَهَرٌ مِنْ خَمْرٍ وَ نَهَرٌ مِنْ ماءٍ وَ نَهَرٌ مِنْ لَبَنٍ وَ نَهَرٌ مِنْ عَسَلٍ وَ حَوَالَيْهِ أَشْجَارُ جَمِيعِ الْفَوَاكِهِ عَلَيْهِ طُيُورٌ أَبْدَانُهَا مِنْ لُؤْلُؤٍ وَ أَجْنِحَتُهَا مِنْ يَاقُوتٍ تَصُوتُ بِأَلْوَانِ الْأَصْوَاتِ». روز غدیر، در آسمان، مشهورتر از زمین است. خدا در بهشت برین، کاخی دارد که خشت‌هایش یکی از سیم و یکی از زر است و در آن، صد هزار گنبد از یاقوت سرخ و صد هزار خیمه از یاقوت سبز است و خاک آن نیز مشک و عنبر است. در آن، چهار نهر جاری است: نهر شراب، نهر آب، نهر شیرونهر عسل. و پیرامون آن، درختانی با همه گونه میوه هست که بر آنها پرندگانی با پیکرهایی از مروارید و بال‌هایی از یاقوت با صداهای گوناگون نشسته‌اند.

«إِذَا كَانَ يَوْمُ الْغَدِيرِ وَرَدَ إِلَى ذَلِكَ الْقَصْرِ أَهْلُ السَّمَاوَاتِ يُسَبِّحُونَ اللَّهَ وَ يُقَدِّسُونَهُ وَ يُهَلِّلُونَهُ فَتَطَايَرُ تِلْكَ الطُّيُورُ فَتَقَعُ فِي ذَلِكَ الْمَاءِ وَ تَتَمَرَّغُ عَلَى ذَلِكَ الْمِسْكِ وَ الْعَنْبَرِ فَإِذَا اجْتَمَعَتِ الْمَلَائِكَةُ طَارَتْ فَتَنْفُضُ ذَلِكَ عَلَيْهِمْ وَ إِنَّهُمْ فِي ذَلِكَ الْيَوْمِ لَيَتَهَادَوْنَ نُثَارَ فَاطِمَةَ (س)». چون روز غدیر می‌شود، ساکنان آسمان با تسبیح و تقدیس و تهلیل خداوند، به آن کاخ، وارد می‌شوند. پس همه پرندگان می‌پرند و داخل آب‌ها می‌شوند و خود را به مشک و عنبر (بهشتی) آغشته می‌کنند و هنگامی که فرشتگان گرد می‌آیند، پرواز می‌کنند و آن مشک و عنبر را بر آنها می‌افشانند و در آن روز، فرشتگان، شاد باش عروسی فاطمه‌(س) را که سنبل و میخک بهشتی بود به هم هدیه می‌دهند.

«فَإِذَا كَانَ آخِرُ ذَلِكَ الْيَوْمِ نُودُوا انْصَرِفُوا إِلَى مَرَاتِبِكُمْ فَقَدْ أَمِنْتُمْ مِنَ الْخَطَإِ وَ الزَّلَلِ إِلَى قَابِلٍ فِي مِثْلِ هَذَا الْيَوْمِ تَكْرِمَةً لِمُحَمَّدٍ (ص) وَ عَلِيٍّ (ع)». در پایان آن روز، به آنان ندا می‌شود که به جایگاه‌های خود بازگردید که به خاطر بزرگداشت محمد (ص) و علی (ع)، تا چنین روزی در سال دیگر، از خطا و لغزش ایمن خواهید بود.

در جوار امیرمؤمنان (ع) در روز غدیر

«ثُمَّ قَالَ يَا ابْنَ أَبِي نَصْرٍ أَيْنَ مَا كُنْتَ فَاحْضُرْ يَوْمَ الْغَدِيرِ عِنْدَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع) فَإِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ لِكُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ وَ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَةٍ ذُنُوبَ سِتِّينَ سَنَةً وَ يُعْتِقُ مِنَ النَّارِ ضِعْفَ مَا أَعْتَقَ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ وَ لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَ لَيْلَةِ الْفِطْرِ وَ الدِّرْهَمُ فِيهِ بِأَلْفِ دِرْهَمٍ لِإِخْوَانِكَ الْعَارِفِينَ فَأَفْضِلْ عَلَى إِخْوَانِكَ فِي هَذَا الْيَوْمِ وَ سُرَّ فِيهِ كُلَّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ». سپس امام رضا (ع) فرمودند: «ای ابن ابی نصر! روز غدیر، هر کجا بودی، نزد (مزار) امیر مؤمنان (ع) حاضر شو، که خداوند (در این روز)، گناهان شصت ساله هر مرد و زن با ایمان و مسلمان را می‌آمرزد و دو برابر کسانی که در ماه رمضان و شب قدر و شب عید فطر از آتش رهانیده، آزاد می‌سازد، و انفاق یک درهم در آن روز به برادران حق آشنای خود، برابر هزار درهم (در روزهای دیگر) است. پس در این روز، به برادرانت احسان کن و هر مرد و زن باایمان را در آن، خوشحال کن.

«ثُمَّ قَالَ يَا أَهْلَ الْكُوفَةِ لَقَدْ أُعْطِيتُمْ خَيْراً كَثِيراً وَ إِنَّكُمْ لَمِمَّنِ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِيمَانِ مُسْتَقَلُّونَ مَقْهُورُونَ مُمْتَحَنُونَ يُصَبُّ عَلَيْكُمُ الْبَلَاءُ صَبّاً ثُمَّ يَكْشِفُهُ كَاشِفُ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ». سپس فرمود: «ای کوفیان! خیری فراوان به شما عطا شده و شما از کسانی هستید که خداوند، دل‌هایشان را به ایمان آزموده است. شما را خوار و مقهور می‌سازند و آزمایش می‌شوید و بلاها بر شما سرازیر می‌شود. سپس بازکننده گره‌های بزرگ، آن را می‌گشاید.

فضیلت غدیر

«وَ اللَّهِ لَوْ عَرَفَ النَّاسُ فَضْلَ هَذَا الْيَوْمِ بِحَقِيقَتِهِ لَصَافَحَتْهُمُ الْمَلَائِكَةُ فِي كُلِّ يَوْمٍ عَشْرَ مَرَّاتٍ وَ لَوْ لَا أَنِّي أَكْرَهُ التَّطْوِيلَ لَذَكَرْتُ مِنْ فَضْلِ هَذَا الْيَوْمِ وَ مَا أَعْطَى اللَّهُ فِيهِ مَنْ عَرَفَهُ مَا لَا يُحْصَى بِعَدَدٍ». به خدا سوگند، اگر مردم، فضیلت حقیقی این روز را می‌دانستند، فرشتگان با آنها در هر روز، ده بار مصافحه می‌کردند و اگر نبود که درازگویی را ناخوش دارم، از فضیلت‌های این روز و عطایای خداوند بر شناسندگان (قدر) این روز، چندان ذکر می‌کردم که به شماره نیاید.

ارزش روزه در عید غدیر

«الْحُسَيْنُ بْنُ الْحَسَنِ الْحُسَيْنِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى الْهَمْدَانِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ حَسَّانَ الْوَاسِطِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ الْعَبْدِيُّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقَ (ع) يَقُولُ صِيَامُ يَوْمِ غَدِيرِ خُمٍ يَعْدِلُ صِيَامَ عُمُرِ الدُّنْيَا لَوْ عَاشَ إِنْسَانٌ ثُمَّ صَامَ مَا عَمَرَتِ الدُّنْيَا لَكَانَ لَهُ ثَوَابُ ذَلِكَ وَ صِيَامُهُ يَعْدِلُ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي كُلِّ عَامٍ مِائَةَ حَجَّةٍ وَ مِائَةَ عُمْرَةٍ مَبْرُورَاتٍ مُتَقَبَّلَاتٍ وَ هُوَ عِيدُ اللَّهِ الْأَكْبَرُ وَ مَا بَعَثَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ نَبِيّاً قَطُّ إِلَّا وَ تَعَيَّدَ فِي هَذَا الْيَوْمِ وَ عَرَفَ حُرْمَتَهُ وَ اسْمُهُ فِي السَّمَاءِ يَوْمُ الْعَهْدِ الْمَعْهُودِ وَ فِي الْأَرْضِ يَوْمُ الْمِيثَاقِ الْمَأْخُوذِ وَ الْجَمْعِ الْمَشْهُودِ». علی بن حسین عبدی می‌گوید: شنیدم که امام صادق (ع) می‌فرمود: روزه در روز غدیر خم معادل روزه تمام عمر دنیاست، اگر کسی به اندازه تمام عمر دنیا زنده بماند و تمام آن را روزه بگیرد، ثواب آن به اندازه ثواب روزه در روز غدیر است و روزه روز غدیر نزد خداوند عزوجل معادل صد حج و صد عمره مقبول است و روز غدیر عید بزرگ الهی است و خداوند عزوجل هیچ پیغمبری را مبعوث نکرد مگر آن‌که این روز را عید گرفت و حرمت آن را دانست. و نامش در آسمان روز عهد معهود و نامش در زمین روز میثاق مأخوذ و جمع مشهود است.

نماز روز غدیر

«مَنْ صَلَّى فِيهِ رَكْعَتَيْنِ يَغْتَسِلُ عِنْدَ زَوَالِ الشَّمْسِ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَزُولَ مِقْدَارَ نِصْفِ سَاعَةٍ يَسْأَلُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَقْرَأُ فِي كُلِّ رَكْعَةٍ سُورَةَ الْحَمْدِ مَرَّةً وَ عَشْرَ مَرَّاتٍ ﴿قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ﴾ وَ عَشْرَ مَرَّاتٍ آيَةَ الْكُرْسِيِّ وَ عَشْرَ مَرَّاتٍ ﴿إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ﴾ عَدَلَتْ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِائَةَ أَلْفِ حَجَّةٍ وَ مِائَةَ أَلْفِ عُمْرَةٍ وَ مَا سَأَلَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ حَاجَةً مِنْ حَوَائِجِ الدُّنْيَا وَ حَوَائِجِ الْآخِرَةِ إِلَّا قُضِيَتْ كَائِنَةً مَا كَانَتِ الْحَاجَةُ وَ إِنْ فَاتَتْكَ الرَّكْعَتَانِ وَ الدُّعَاءُ قَضَيْتَهُمَا بَعْدَ ذَلِكَ». کسی که در عید غدیر نیم ساعت به ظهر مانده غسل کند، دعا کند و دو رکعت نماز، در هر رکعت یک مرتبه حمد، و ده مرتبه ﴿قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ﴾ و ده مرتبه «آیت الکرسی» و ده مرتبه ﴿إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ﴾ بخواند، این نماز در نزد خدای تعالی معادل صد هزار حج و صد هزار عمره است و هر حاجت دنیایی و آخرتی از خدا درخواست کند، هرچه باشد، برآورده می‌شود. و اگر این دو رکعت نماز و دعا از تو فوت شد، بعد از آن قضا کن.

افطاری دادن در روز غدیر

«وَ مَنْ فَطَّرَ فِيهِ مُؤْمِناً كَانَ كَمَنْ أَطْعَمَ فِئَاماً وَ فِئَاماً وَ فِئَاماً فَلَمْ يَزَلْ يَعُدُّ إِلَى أَنْ عَقَدَ بِيَدِهِ عَشْراً ثُمَّ قَالَ أَ تَدْرِي كَمِ الْفِئَامُ قُلْتُ لَا قَالَ مِائَةُ أَلْفٍ كُلُّ فِئَامٍ كَانَ لَهُ ثَوَابُ مَنْ أَطْعَمَ بِعَدَدِهَا مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ فِي حَرَمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ سَقَاهُمْ فِي يَوْمٍ ذِي مَسْغَبَةٍ وَ الدِّرْهَمُ فِيهِ بِأَلْفِ أَلْفِ دِرْهَمٍ». هر کس در روز غدیر مؤمنی را افطاری دهد، همانند کسی است که اطعام کرده باشد فِآمی و فِآمی و فِآمی... را. و همواره آن کلمه را با انگشتان می‌شمردند تا این که به ده مرتبه رسید. آن‌گاه فرمودند: «آیا می‌دانی فِآم چیست؟» گفتم: نه! فرمود: هر فِآم صد هزار نفر است. و برای کسی که مؤمنی را افطاری دهد، ثواب و پاداش کسی است به همین تعداد (یک میلیون) از پیامبران و صدقین و شهدا را در حرم خدای عزوجل اطعام کند و در روز قحطی به آنان آب دهد. و هزینه کردن یک درهم برای بزرگداشت عید غدیر، معادل یک میلیون درهم است.

«قَالَ لَعَلَّكَ تَرَى أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَ يَوْماً أَعْظَمَ حُرْمَةً مِنْهُ لَا وَ اللَّهِ لَا وَ اللَّهِ لَا وَ اللَّهِ»؛ فرمود: شاید فکر می‌کنی خدا با عظمت‌تر از روز غدیر خم روزی را خلق کرده است! نه به خدا سوگند، نه به خدا سوگند، نه به خدا سوگند! «ثُمَّ قَالَ وَ لْيَكُنْ مِنْ قَوْلِكُمْ إِذَا الْتَقَيْتُمْ أَنْ تَقُولُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَكْرَمَنَا بِهَذَا الْيَوْمِ وَ جَعَلَنَا مِنَ الْمُوفِينَ بِعَهْدِهِ إِلَيْنَا وَ مِيثَاقِهِ الَّذِي وَاثَقَنَا بِهِ مِنْ وَلَايَةِ وُلَاةِ أَمْرِهِ وَ الْقُوَّامِ بِقِسْطِهِ وَ لَمْ يَجْعَلْنَا مِنَ الْجَاحِدِينَ وَ الْمُكَذِّبِينَ بِيَوْمِ الدِّينِ». آن‌گاه فرمود: هرگاه یکدیگر را زیارت کردید، بگویید: «سپاس خدای را که ما را به این روز گرامی داشت، و ما را از وفا کنندگان به عهدی که به ما سپرده، و از وفا کنندگان پیمانی که برای ولایت والیان امرش و قائمان به عدلش از ما گرفته است قرار داده است، و ما را از منکران و تکذیب کنندگان به روز قیامت قرار نداده است!

«ثُمَّ قَالَ وَ لْيَكُنْ مِنْ دُعَائِكَ فِي دُبُرِ هَاتَيْنِ الرَّكْعَتَيْنِ أَنْ تَقُولَ:‌» آن‌گاه فرمود: از دعاهای تو در پی این دو رکعت نماز، این باشد که بگویی: ﴿رَبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِيًا يُنَادِي لِلْإِيمَانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّكُمْ فَآمَنَّا رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَكَفِّرْ عَنَّا سَيِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الْأَبْرَارِ * رَبَّنَا وَآتِنَا مَا وَعَدْتَنَا عَلَى رُسُلِكَ وَلَا تُخْزِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّكَ لَا تُخْلِفُ الْمِيعَادَ﴾.

«ثُمَّ تَقُولُ بَعْدَ ذَلِكَ»؛ آن‌گاه بعد از آن می‌گویی: «اللَّهُمَّ إِنِّي أُشْهِدُكَ وَ كَفَى بِكَ شَهِيداً وَ أُشْهِدُ مَلَائِكَتَكَ وَ حَمَلَةَ عَرْشِكَ وَ سُكَّانَ سَمَاوَاتِكَ وَ أَرْضِكَ بِأَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ الَّذِي لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ الْمَعْبُودُ الَّذِي لَيْسَ مِنْ لَدُنْ عَرْشِكَ إِلَى قَرَارِ أَرْضِكَ مَعْبُودٌ يُعْبَدُ سِوَاكَ إِلَّا بَاطِلٌ مُضْمَحِلٌّ غَيْرُ وَجْهِكَ الْكَرِيمِ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ الْمَعْبُودُ فَلَا مَعْبُودَ سِوَاكَ تَعَالَيْتَ عَمَّا يَقُولُ الظَّالِمُونَ عُلُوّاً كَبِيراً...» این دعا، دعایی است نسبتاً طولانی و با مضامینی بلند درباره واقعه غدیر، و ولایت امیرالمؤمنین (ع)، و لعن و نفرین بر منکران ولایت، و سپاس خدای تعالی بر نعمت بزرگ ولایت که در «تهذیب الاحکام» شیخ طوسی و «وسائل الشیعة» شیخ حر عاملی آمده است. در پایان دعا آمده است: «ثُمَّ تَسْأَلُ بَعْدَهَا حَاجَتَكَ لِلدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ فَإِنَّهَا وَ اللَّهِ مَقْضِيَّةٌ فِي هَذَا الْيَوْمِ». سپس حاجت‌های دنیا و آخرت خود را از خدای تعالی درخواست کن که به خدا قسم در این روز برآورده است.

در اجتماع شیعیان

«مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ الطِّرَازِيُّ فِي كِتَابِهِ رَوَيْنَاهُ بِإِسْنَادِنَا إِلَى عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرٍ الْحِمْيَرِيِّ قَالَ حَدَّثَنَا هَارُونُ بْنُ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ اللَّيْثِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ (ع) أَنَّهُ قَالَ لِمَنْ حَضَرَهُ مِنْ مَوَالِيهِ وَ شِيعَتِهِ‌»: محمد بن علی طرازی در کتاب خود با اسنادش به عبدالله بن جعفر حمیری برای ما روایت کرده است که او گفت: روایت کرد برای ما هارون بن مسلم، از ابوالحسن لیثی از عبدالله جعفر بن محمد (ع) که به حاضران در مجلس خود که از موالیان و شیعیانش بودند، فرمود:

روز استحکام دین

«أَ تَعْرِفُونَ يَوْماً شَيَّدَ اللَّهُ بِهِ الْإِسْلَامَ وَ أَظْهَرَ بِهِ مَنَارَ الدِّينِ وَ جَعَلَهُ عِيداً لَنَا وَ لِمَوَالِينَا وَ شِيعَتِنَا فَقَالُوا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ ابْنُ رَسُولِهِ أَعْلَمُ أَ يَوْمُ الْفِطْرِ هُوَ يَا سَيِّدَنَا قَالَ لَا قَالُوا أَ فَيَوْمُ الْأَضْحَى قَالَ لَا وَ هَذَانِ يَوْمَانِ جَلِيلَانِ شَرِيفَانِ وَ يَوْمُ أمناء [مَنَارُ] الدِّينِ أَشْرَفُ مِنْهُمَا وَ هُوَ الْيَوْمُ الثَّامِنَ عَشَرَ مِنْ ذِي الْحِجَّةِ». آیا روزی را که خدا به وسیله آن بنای اسلام را محکم و رفیع و مناره دین را آشکار کرد و آن را برای ما و دوستداران و شیعیانمان عید قرار داد، می‌شناسید؟ گفتند: خدا و پیامبر و پسر پیامبرش داناترند. ای سرور ما، آیا روز (عید) فطر است؟ فرمود: نه. گفتند: آیا روز (عید) قربان است؟ فرمود: نه. این دو روز از جلالت و شرافتی برخوردارند، ولی روز آشکار شدن مناره دین شریف‌تر از اینهاست، و آن روز هجدهم ذیحجه است.

بیان واقعه غدیر

«وَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (ص) لَمَّا انْصَرَفَ مِنْ حَجَّةِ الْوَدَاعِ وَ صَارَ بِغَدِيرِ خُمٍّ أَمَرَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ جَبْرَئِيلَ (ع) أَنْ يَهْبِطَ عَلَى النَّبِيِّ (ص) وَقْتَ قِيَامِ الظُّهْرِ مِنْ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَ أَمَرَهُ أَنْ يَقُومَ بِوَلَايَةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع) وَ أَنْ يَنْصِبَهُ عَلَماً لِلنَّاسِ بَعْدَهُ وَ أَنْ يَسْتَخْلِفَهُ فِي أُمَّتِهِ فَهَبَطَ إِلَيْهِ وَ قَالَ لَهُ حَبِيبِي مُحَمَّدٌ إِنَّ السَّلَامَ يُقْرِئُكَ السَّلَامَ وَ يَقُولُ لَكَ قُمْ فِي هَذَا الْيَوْمِ بِوَلَايَةِ عَلِيٍّ (ع) لِيَكُونَ عَلَماً لِأُمَّتِكَ بَعْدَكَ يَرْجِعُونَ إِلَيْهِ وَ يَكُونُ لَهُمْ كَأَنْتَ». و شرح آن این است که چون رسول خدا (ص) از حجة الوداع بازگشت و به غدیر خم رسید، خدای عزوجل به جبرئیل امر فرمود که در آستانه اقامه نماز ظهر آن روز، بر پیامبر (ص) فرود آید و او را به اقامه ولایت امیرالمؤمنین (ع) فرمان دهد و آن حضرت را به امامت بعد از خودش منصوب کند و به عنوان جانشین خود در امتش بگمارد. پس جبرئیل به محضر پیامبر (ص) فرود آمد و گفت: ای حبیب من محمد، خدای سلام به تو سلام می‌رساند و می‌فرماید: در این روز ولایت علی (ع) را بر پای دار تا بعد از تو پیشوای امت تو باشد و به او مراجعه کنند و او بر آنان همچون تو باشد.

«فَقَالَ النَّبِيُّ (ص) حَبِيبِي جَبْرَئِيلُ إِنِّي أَخَافُ تَغَيُّرَ أَصْحَابِي لِمَا قَدْ وَتَرُوهُ وَ أَنْ يُبْدُوا مَا يُضْمِرُونَ فِيهِ فَعَرَجَ وَ مَا لَبِثَ أَنْ هَبَطَ بِأَمْرِ اللَّهِ فَقَالَ [لَهُ‌] ﴿يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ﴾» پس پیامبر (ص) فرمود: ای حبیب من جبرائیل، من از اینکه اصحابم دگرگون شوند و به او ستم کنند و کینه‌های پنهانشان را آشکار سازند می‌ترسم. از این‌رو جبرئیل بازگشت. طولی نکشید که جبرئیل با فرمان خدا فرود آمد و به پیامبر (ص) گفت: «ای پیامبر، آنچه از جانب پروردگارت به سوی تو نازل شده، ابلاغ کن؛ و اگر نکنی پیامش را نرسانده‌ای. و خدا تو را از [گزند] مردم نگاه می‌دارد».

«فَقَامَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) ذَعِراً مَرْعُوباً خَائِفاً مِنْ شِدَّةِ الرَّمْضَاءِ وَ قَدَمَاهُ تُشْوَيَانِ وَ أَمَرَ بِأَنْ يُنَظَّفَ الْمَوْضِعُ وَ يُقَمَّ مَا تَحْتَ الدَّوْحِ مِنَ الشَّوْكِ وَ غَيْرِهِ فَفُعِلَ ذَلِكَ ثُمَّ نَادَى بِالصَّلَاةِ جَامِعَةً فَاجْتَمَعَ الْمُسْلِمُونَ وَ فِيمَنْ اجْتَمَعَ أَبُو بَكْرٍ وَ عُمَرُ وَ عُثْمَانُ وَ سَائِرُ الْمُهَاجِرِينَ وَ الْأَنْصَارِ ثُمَّ قَامَ خَطِيباً وَ ذَكَرَ بَعْدَهُ الْوَلَايَةَ فَأَلْزَمَهَا لِلنَّاسِ جَمِيعاً فَأَعْلَمَهُمْ أَمْرَ اللَّهِ بِذَلِكَ فَقَالَ قَوْمٌ مَا قَالُوا وَ تَنَاجَوْا بِمَا أَسَرُّوا». پس پیامبر (ص) با بیم و خوف از شدت گرمی هوا، درحالی که کف پاهایش از شدت گرمای هوا می‌سوخت بلند شد و فرمود: آن محل را نظافت کنند و خارها و چیزهای دیگری که زیر درخت بزرگی که در آنجا بود جاروب کنند. پس از انجام این کار ندای نماز جماعت داد. از این‌رو مسلمانان جمع شدند، در حالی که در میان آنان ابوبکر و عمر و عثمان و همه مهاجران و انصار بودند. آن‌گاه به پا خاست و خطبه خواند و پس از آن مسألة ولایت را یادآور شد و آن را برای همه مردم واجب ساخت، آنان را نسبت به فرمان خدا به ولایت آگاه ساخت. پس گروهی گفتند آنچه را گفتند و به آنچه در دل داشتند با یکدیگر در گوشی سخن گفتند.

بیان اعمال روز غدیر

«فَإِذَا كَانَ صَبِيحَةُ ذَلِكَ الْيَوْمِ وَجَبَ الْغُسْلُ فِي صَدْرِ نَهَارِهِ وَ أَنْ يَلْبَسَ الْمُؤْمِنُ أَنْظَفَ ثِيَابِهِ وَ أَفْخَرَهَا وَ يَتَطَيَّبُ إِمْكَانَهُ وَ انْبِسَاطَ يَدِهِ ثُمَّ يَقُولُ اللَّهُمَّ إِنَّ هَذَا الْيَوْمَ الَّذِي شَرَّفْتَنَا فِيهِ بِوَلَايَةِ وَلِيِّكَ عَلِيٍّ (ص) وَ جَعَلْتَهُ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ وَ أَمَرْتَنَا بِمُوَالاتِهِ وَ طَاعَتِهِ وَ أَنْ نَتَمَسَّكَ بِمَا يُقَرِّبُنَا إِلَيْكَ وَ يُزْلِفُنَا لَدَيْكَ أَمْرُهُ وَ نَهْيُهُ اللَّهُمَّ قَدْ قَبِلْنَا أَمْرَكَ وَ نَهْيَكَ [وَ سَمِعْنَا] وَ أَطَعْنَا لِنَبِيِّكَ وَ سَلَّمْنَا وَ رَضِينَا فَنَحْنُ مَوَالِي عَلِيٍّ (ص) وَ أَوْلِيَائِهِ كَمَا أَمَرْتَ نُوَالِيهِ وَ نُعَادِي مَنْ يُعَادِيهِ وَ نَبْرَأُ مِمَّنْ يَبْرَأُ مِنْهُ وَ نُبْغِضُ مَنْ أَبْغَضَهُ وَ نُحِبُّ مَنْ أَحَبَّهُ وَ عَلِيٌّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ مَوْلَانَا كَمَا قُلْتَ وَ إِمَامُنَا بَعْدَ نَبِيِّنَا صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ كَمَا أَمَرْتَ». پس هنگامی که صبح روز غدیر فرا رسد، غسل در اول روز واجب می‌شود. و مؤمن تمیزترین و فآخرترین لباس خود را بپوشد و در حد وسعش از بوی خوش (عطر) استفاده کند. و آن‌گاه این دعا را بخواند: «پروردگارا! امروز روزی است که تو ما را به ولایت ولی خودت، علی (ع) مشرف کردی و او را امیر مؤمنان قرار دادی و تو ما را به موالات و اطاعت او امر نمودی و به ما امر کردی که به آنچه ما را به تو نزدیک می‌کند، و امر و نهیش که ما را مقرب درگاه تو می‌سازد، تمسک جوییم. پروردگارا! ما امر تو را و نهی تو را پذیرفتیم و اطاعت از پیغمبر تو کردیم و تسلیم شدیم و راضی گشتیم، پس ما از موالیان علی- که صلوات خدا بر او باد - هستیم، و از موالیان اولیای او هستیم، همان طور که به ما امر فرمودی تا ولایت او را داشته باشیم، و با کسی که با او دشمنی می‌کند دشمن باشیم و بیزار و متنفر باشیم از آن کسی که از او بیزار است، و مبغوض داشته باشیم کسی را که علی را مبغوض دارد و دوست داشته باشیم آن کس را که علی را دوست دارد. و علی - که درود خدا بر او باد- همچنان‌که تو گفتی مولای ماست، و همچنان که امر کردی بعد از پیغمبر ما (ص) امام ماست.

«فَإِذَا كَانَ وَقْتُ الزَّوَالِ أَخَذْتَ مَجْلِسَكَ بِهُدُوءٍ وَ سُكُونٍ وَ وَقَارٍ وَ هَيْبَةٍ وَ إِخْبَاتٍ وَ تَقُولُ ﴿الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ﴾ كَمَا فَضَّلَنَا فِي دِينِهِ عَلَى مَنْ جَحَدَ وَ عَنَدَ وَ فِي نَعِيمِ الدُّنْيَا عَلَى كَثِيرٍ مِمَّنْ عَمَدَ وَ هَدَانَا بِمُحَمَّدٍ نَبِيِّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ شَرَّفَنَا بِوَصِيِّهِ وَ خَلِيفَتِهِ فِي حَيَاتِهِ وَ بَعْدَ مَمَاتِهِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ اللَّهُمَّ إِنَّ مُحَمَّداً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ نَبِيُّنَا [كَمَا] أَمَرْتَ وَ عَلِيّاً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ مَوْلَانَا كَمَا أَقَمْتَ وَ نَحْنُ مَوَالِيهِ وَ أَوْلِيَاؤُهُ». و چون وقت ظهر فرا رسید، با بصیرت و سکون و وقار و هیبت و خشوع، در جای خود قرار گیر و بگو: حمد و سپاس مختص خداوندی است که ما را در دین خودش بر کسی که انکار کرده و از جاده حق انحراف ورزیده است، و در نعمت‌های دنیوی بر بسیاری از آن کسانی که آنان را مبتلا به رنج و تعب و درد ساخته است، برتری و فضیلت بخشید. و ما را به محمد پیامبر خود که درود بر او و آل باد، هدایت بخشیده است، و ما را به وصی او و خلیفه او در زمان حیات و مماتش امیرالمؤمنین (ع) رهبری نموده است. پروردگارا، محمد (ص) همان طور که تو امر کردی پیغمبر ماست و علی (ع) همان طور که تو او را اقامه نمودی و به پا داشتی، مولای ماست. و ما از موالیان و اولیای او می‌باشیم.

«ثُمَّ تَقُومُ وَ تُصَلِّي شُكْراً لِلَّهِ تَعَالَى رَكْعَتَيْنِ تَقْرَأُ فِي الْأُولَى بِالْحَمْدِ [الحمد] مَرَّةً وَ ﴿إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ﴾ وَ ﴿قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ﴾ كَمَا أُنْزِلَتَا لَا كَمَا نُقِصَتَا ثُمَّ تَقْنُتُ وَ تَرْكَعُ وَ تُتِمُّ الصَّلَاةَ وَ تُسَلِّمُ وَ تَخِرُّ سَاجِداً فِي سُجُودِكَ وَ قُلْ اللَّهُمَّ إِنَّا إِلَيْكَ نُوَجِّهُ وُجُوهَنَا فِي يَوْمِ عِيدِنَا الَّذِي شَرَّفْتَنَا فِيهِ بِوَلَايَةِ مَوْلَانَا أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ عَلَيْكَ نَتَوَكَّلُ وَ بِكَ نَسْتَعِينُ فِي أُمُورِنَا اللَّهُمَّ لَكَ سَجَدَتْ وُجُوهُنَا وَ أَشْعَارُنَا وَ أَبْشَارُنَا وَ جُلُودُنَا وَ عُرُوقُنَا وَ أَعْظُمُنَا وَ أَعْصَابُنَا وَ لُحُومُنَا وَ دِمَاؤُنَا اللَّهُمَّ إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ لَكَ نَخْضَعُ وَ لَكَ نَسْجُدُ عَلَى مِلَّةِ إِبْرَاهِيمَ وَ دِينِ مُحَمَّدٍ وَ وَلَايَةِ عَلِيٍّ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ حُنَفَاءَ مُسْلِمِينَ وَ مَا نَحْنُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ وَ لَا مِنَ الْجَاحِدِينَ اللَّهُمَّ الْعَنِ الْجَاحِدِينَ الْمُعَانِدِينَ الْمُخَالِفِينَ لِأَمْرِكَ وَ أَمْرِ رَسُولِكَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اللَّهُمَّ الْعَنِ الْمُبْغِضِينَ لَهُمْ لَعْناً كَثِيراً لَا يَنْقَطِعُ أَوَّلُهُ وَ لَا يَنْفَدُ آخِرُهُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ ثَبِّتْنَا عَلَى مُوَالاتِكَ وَ مُوَالاةِ رَسُولِكَ وَ آلِ رَسُولِكَ وَ مُوَالاةِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ اللَّهُمَّ ﴿آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً﴾ وَ أَحْسِنْ مُنْقَلَبَنَا يَا سَيِّدَنَا وَ مَوْلَانَا» پس از آن برخیز و دو رکعت برای خدا نماز شکر به جای آور: در رکعت اول حمد و سوره قدر و در رکعت دوم حمد و سوره توحید را بخوان و قنوت بگیر و رکوع بنما و نماز را تمام کن و سلام بده و پس از نماز خود را به سجده بیفکن و در حال سجده بگو: پروردگارا، ما در این روز عیدمان که تو ما را به ولایت امیرالمؤمنین علی بن أبی طالب (ع) شرف بخشیدی، چهره‌های خود را متوجه تو می‌کنیم، و به تو توکل می‌نماییم، و در امور خود از تو یاری می‌طلبیم! بار پروردگارا، چهره‌های ما، و موهای ما، و پوست‌های ما، و رگ‌های ما، و استخوان‌های ما، و أعصاب ما، و گوشت‌های ما، و خون‌های ما، برای تو سجده کرده است. پروردگارا، ما فقط تو را می‌پرستیم، و برای تو خضوع داریم و برای تو سجده می‌کنیم، بر ملت ابراهیم و دین محمد و ولایت علی که درود تو بر تمام آنها باد! ما پیوسته از باطل به سوی حق می‌گراییم و از تسلیم شدگان و اسلام آوردگان می‌باشیم، و از مشرکان و منکران نمی‌باشیم. پروردگارا، نفرت و لعنت خود را برای منکران و متجاوزان و مخالفان امرت و امر رسولت (ص) بفرست. پروردگارا، لعنت خود را برای دشمنان و بغض داران ایشان بفرست، لعنت بسیاری که اول و آخر نداشته باشد. پروردگارا، درود خود را بر محمد و آل محمد بفرست و ما را بر موالات خودت و بر موالات رسولت و آل رسولت و موالات امیرالمؤمنین (ع) ثابت بدار! پروردگارا، در دنیا به ما حسنه عنایت بفرما و در آخرت به ما حسنه عنایت بفرما و آینده ما را نیکو بگردان، ای آقای ما، و ای مولای ما!

«ثُمَّ كُلْ وَ اشْرَبْ وَ أَظْهِرِ السُّرُورَ وَ أَطْعِمْ إِخْوَانَكَ وَ أَكْثِرْ بِرَّهُمْ وَ اقْضِ حَوَائِجَ إِخْوَانِكَ إِعْظَاماً لِيَوْمِكَ وَ خِلَافاً عَلَى مَنْ أَظْهَرَ فِيهِ الِاغْتِمَامَ وَ الْحُزْنَ ضَاعَفَ اللَّهُ حُزْنَهُ وَ غَمَّهُ». و سپس بخور و بیاشام و اظهار سرور و شادمانی کن و برادرانت را اطعام کن و در نیکی و احسان به آنها بسیار تلاش کن و برای بزرگداشت این روزت و مخالفت با آنان که در این روز اظهار غم و حزن و اندوه کردند - که خداوند حزن و اندوهشان را دوچندان کند- حاجات برادرانت را برآورده کن.

برترین عیدها

«فُرَاتِ بْنِ أَحْنَفَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: قُلْتُ [لَهُ‌] جُعِلْتُ فِدَاكَ لِلْمُسْلِمِينَ عِيدٌ أَفْضَلُ مِنَ الْفِطْرِ وَ الْأَضْحَى وَ يَوْمِ الْجُمُعَةِ وَ يَوْمِ عَرَفَةَ قَالَ فَقَالَ لِي نَعَمْ أَفْضَلُهَا وَ أَعْظَمُهَا وَ أَشْرَفُهَا عِنْدَ اللَّهِ مَنْزِلَةً وَ هُوَ الْيَوْمُ الَّذِي أَكْمَلَ اللَّهُ فِيهِ الدِّينَ وَ أَنْزَلَ عَلَى نَبِيِّهِ ﴿الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا﴾». فرات بن احنف از حضرت صادق (ع) روایت کرده است که گفت: به آن حضرت گفتم: فدایت گردم، برای مسلمانان عیدی هست که از عید فطر و قربان و روز جمعه و روز عرفه برتر باشد؟ حضرت فرمود: آری، برترین و بزرگ‌ترین و با شرافت‌ترین عیدها در نزد خداوند از جهت قدر و منزلت روزی است که خداوند در آن روز دین را کامل نمود و بر پیامبرش این آیه را فرستاد: «امروز دین شما را برایتان کامل و نعمت خود را بر شما تمام گردانیدم، و اسلام را برای شما (به عنوان) آیینی برگزیدم».

انگیزه عید گرفتن

«قَالَ قُلْتُ وَ أَيُّ يَوْمٍ هُوَ قَالَ فَقَالَ لِي إِنَّ أَنْبِيَاءَ بَنِي إِسْرَائِيلَ كَانُوا إِذَا أَرَادَ أَحَدُهُمْ أَنْ يَعْقِدَ الْوَصِيَّةَ وَ الْإِمَامَةَ لِلْوَصِيِّ مِنْ بَعْدِهِ فَفَعَلَ ذَلِكَ جَعَلُوا ذَلِكَ الْيَوْمَ عِيداً وَ إِنَّهُ الْيَوْمُ الَّذِي نَصَبَ فِيهِ رَسُولُ اللَّهِ (ص) عَلِيّاً لِلنَّاسِ عَلَماً وَ أُنْزِلَ فِيهِ مَا أُنْزِلَ وَ كَمَلَ [أُكْمِلَ‌] فِيهِ الدِّينُ وَ تَمَّتْ فِيهِ النِّعْمَةُ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ». گفتم: آن روز، چه روزی است. حضرت فرمود: انبیای بنی اسرائیل رویه‌شان این طور بود که چون یکی از آنها می‌خواست عقد وصیت و امامت را برای کسی بعد از خودش ببندد، و این کار را انجام می‌داد، آن روز را «عید» می‌گرفتند. از این‌رو برترین اعیاد روزی است که در آن رسول خدا (ص) و علی (ع) را به عنوان امام منصوب کرد، و در آن روز نازل شد آنچه را نازل شد و در آن روز دین کامل شد و نعمت بر مؤمنان تمام شد.

اعمال عید غدیر

«قَالَ قُلْتُ وَ أَيُّ يَوْمٍ هُوَ فِي السَّنَةِ قَالَ فَقَالَ لِي إِنَّ الْأَيَّامَ تَتَقَدَّمُ وَ تَتَأَخَّرُ فَرُبَّمَا كَانَ يَوْمَ السَّبْتِ وَ الْأَحَدِ وَ الْإِثْنَيْنِ إِلَى آخِرِ الْأَيَّامِ [السَّبْعَةِ] قَالَ قُلْتُ فَمَا يَنْبَغِي لَنَا أَنْ نَعْمَلَ فِي ذَلِكَ الْيَوْمِ قَالَ هُوَ يَوْمُ عِبَادَةٍ وَ صَلَاةٍ وَ شُكْرٍ لِلَّهِ [تَعَالَى‌] وَ حَمْدٍ لَهُ وَ سُرُورٍ لِمَا مَنَّ اللَّهُ بِهِ عَلَيْكُمْ مِنْ وَلَايَتِنَا وَ إِنِّي أُحِبُّ لَكُمْ أَنْ تَصُومُوهُ [تَصُومُوا]». گفتم: این چه روزی از سال است؟ فرمود: روزها تقدم و تأخر دارد، چه بسا روز شنبه، یا یکشنبه، یا دوشنبه و یا یکی از روزهای دیگر هفته باشد. گفتم: در آن روز شایسته است چه عملی انجام دهیم؟ فرمود: آن روز، روز عبادت و نماز و شکر و سپاس خداوند و سرور و شادمانی به خاطر اینکه خداوند بر شما منت گزارد و ولایت ما (اهل بیت) را به شما ارزانی داشت. و من دوست دارم شما در آن روز روزه بگیرید.

روز غدیر در قیامت

«مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الطِّرَازِيُّ فِي كِتَابِهِ بِإِسْنَادِهِ الْمُتَّصِلِ إِلَى الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ: قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع) إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ زُفَّتْ أَرْبَعَةُ أَيَّامٍ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ كَمَا تُزَفُّ الْعَرُوسُ إِلَى خِدْرِهَا يَوْمُ الْفِطْرِ وَ يَوْمُ الْأَضْحَى وَ يَوْمُ الْجُمُعَةِ وَ يَوْمُ غَدِيرِ خُمٍّ وَ يَوْمُ غَدِيرِ خُمٍّ بَيْنَ الْفِطْرِ وَ الْأَضْحَى وَ يَوْمِ الْجُمُعَةِ كَالْقَمَرِ بَيْنَ الْكَوَاكِبِ». محمد بن علی بن محمد طرازی در کتابش به اسناد متصلش از مفضل بن عمر روایت کرده است که امام صادق (ع) به من فرمود: در روز قیامت چهار روز را با نهایت حسن و زینت در صحرای محشر حاضر سازند، به نحوی که عروس را به حجله برند. و آن روز فطر و اضحی و جمعه و غدیر است. و روز غدیر در میانه این روزها مانند ماه شب چهارده در میان ستارگان است.

«وَ إِنَّ اللَّهَ لَيُوَكِّلُ بِغَدِيرِ خُمٍّ مَلَائِكَتَهُ الْمُقَرَّبِينَ وَ سَيِّدُهُمْ يَوْمَئِذٍ جَبْرَئِيلُ (ع) وَ أَنْبِيَاءَ اللَّهِ الْمُرْسَلِينَ وَ سَيِّدُهُمْ يَوْمَئِذٍ مُحَمَّدٌ (ص) وَ أَوْصِيَاءَ اللَّهِ الْمُنْتَجَبِينَ وَ سَيِّدُهُمْ يَوْمَئِذٍ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ وَ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ وَ سَادَاتُهُمْ يَوْمَئِذٍ سَلْمَانُ وَ أَبُو ذَرٍّ وَ الْمِقْدَادُ وَ عَمَّارٌ حَتَّى يُورِدَهُ الْجِنَانَ كَمَا يُورِدُ الرَّاعِي بِغَنَمِهِ الْمَاءَ وَ الْكَلَاءَ». و به درستی که حق سبحانه و تعالی فرشتگان مقرب را موکل روز غدیر خم می‌گرداند، و سید ایشان در آن روز جبرئیل (ع) خواهد بود. و پیغمبران مرسل را موکل به غدیر خم می‌گرداند، و سید ایشان در آن روز حضرت محمد (ص) خواهد بود. و همچنین اوصیای پیغمبران را موکل می‌گرداند، و سید ایشان حضرت امیرالمؤمنین (ع) خواهد بود، و و اولیای الهی را موکل می‌گرداند و سید ایشان سلمان و ابوذر و مقداد و عمار خواهند بود. و آن روز را وارد بهشت می‌کنند؛ چنان‌که شبانان گوسفندان خود را به به سوی آب و علفزار می‌برند.

روزه گرفتن در روز غدیر

«قَالَ الْمُفَضَّلُ سَيِّدِي تَأْمُرُنِي بِصِيَامِهِ قَالَ لِي إِي وَ اللَّهِ إِي وَ اللَّهِ إِي وَ اللَّهِ إِنَّهُ الْيَوْمُ الَّذِي تَابَ اللَّهُ فِيهِ عَلَى آدَمَ (ع)فَصَامَهُ [فَصَامَ‌] شُكْراً لِلَّهِ وَ إِنَّهُ الْيَوْمُ الَّذِي نَجَّى اللَّهُ تَعَالَى فِيهِ إِبْرَاهِيمَ (ع)مِنَ النَّارِ فَصَامَ شُكْراً لِلَّهِ تَعَالَى عَلَى ذَلِكَ الْيَوْمِ وَ إِنَّهُ الْيَوْمُ الَّذِي أَقَامَ مُوسَى هَارُونَ (ع) عَلَماً فَصَامَ شُكْراً لِلَّهِ تَعَالَى ذَلِكَ الْيَوْمَ وَ إِنَّهُ الْيَوْمُ الَّذِي أَظْهَرَ عِيسَى (ع) وَصِيَّهُ شَمْعُونَ الصَّفَا فَصَامَ شُكْراً لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ذَلِكَ [عَلَى ذَلِكَ‌] الْيَوْمِ وَ إِنَّهُ الْيَوْمُ الَّذِي أَقَامَ رَسُولُ اللَّهِ صعَلِيّاً لِلنَّاسِ عَلَماً وَ أَبَانَ فِيهِ فَضْلَهُ وَ وَصِيَّهُ فَصَامَ شُكْراً لِلَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى ذَلِكَ الْيَوْمِ وَ إِنَّهُ لَيَوْمُ صِيَامٍ وَ قِيَامٍ وَ إِطْعَامٍ وَ صِلَةِ الْإِخْوَانِ وَ فِيهِ مَرَضَاتُ الرَّحْمَنِ وَ مَرْغَمَةُ الشَّيْطَانِ». مفضل گفت: ای آقای من، می‌فرمایی که روز غدیر را روزه بگیرم؟ حضرت فرمود: آری به خدا سوگند، آری به خدا سوگند، آری به خدا سوگند، به راستی این روزی است که خداوند در آن توبه حضرت آدم را پذیرفت و آن حضرت این روز را به شکرانه پذیرش توبه روزه گرفت. و این روزی است که خدای تعالی ابراهیم خلیل (ع) را از آتش نجات داد و آن حضرت به شکرانه آن، این روز را روزه گرفت. و این روزی است که حضرت موسی (ع) حضرت هارون را در آن خلیفه خود گردانید، پس به شکرانه آن، این روز را روزه گرفت. و این روزی است که حضرت عیسی (ع) شمعون الصفا را وصی خود گردانید و او به شکرانه آن، این روز را روزه گرفت. و این روزی است که رسول خدا (ص) امیرالمؤمنین (ع) را برای مردم امام و پیشوا قرار داد و فضل و وصی خود را آشکار کرد. و آن حضرت به شکرانه آن، این روز را روزه گرفت. و این روز، روز روزه گرفتن است، و روز عبادت، و روز طعام دادن، و روز دیدار برادران دینی است. و این روز، روز خوشنودی رحمان و به خاک مالیده شدن بینی شیطان است.

منابع

1. فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی