وظایف امام مهدی در عصر غیبت صغری

مقدمه

به رغم تمام مشکلات سیاسی و اجتماعی، که غیبت حضرت مهدی (ع) را امری حتمی ساخته است، ایشان در دوران غیبت صغرا در عین غیبت وجودی، فعالیت دارند و همه وظایف و مسئولیت‌های خویش را انجام می‌دهند. سیره حضرت مهدی (ع) بر درستی این سخن گواهی می‌دهد. افزون بر این، آشکار شدن سيره امام(ع) به در این دوره، نقش و فایده امام غایب را نیز روشن می‌کند. توجه به ویژگی‌های غیبت صغرا و تعیین نمایندگان خاص و رسیدگی به مشکلات مسلمانان و شیعیان از طریق آنان، فعال بودن امام عصر(ع) در جامعه اسلامی را امری انکارناپذیر می‌سازد. البته فعالیت‌های امام باید با موقعیت بحرانی جامعه تناسب داشته باشد و انتظار فعالیت فزون‌تر بیجاست. حضرت مهدی (ع) در دوران ۶۹ یا هفتاد ساله غیبت صغرا در گستره‌های ذیل، نقش اجتماعی بسیار مهمی داشته‌اند:

اثبات امامت خویش: در آن موقعیت بحرانی، که ولادت امام پنهانی تحقق یافت و حاکمان عباسی پیوسته در پی امام بودند، امام حسن عسکری(ع) کارهای اساسی و لازم برای اثبات و تحکیم موقعیت حضرت مهدی (ع) را انجام داده بود، ولی زمینه‌های تردید و انکار فراوان بود. حضرت مهدی (ع) در اثبات وجود و امامت خود، نقشی مهم ایفا کرد؛ نماز بر پیکر پدر و کنار زدن عمویش جعفر کذاب، نمونه‌ای از این فعالیت‌ها به شمار می‌آید.
بیان معارف و احکام مورد نیاز جامعه اسلامی: میراث مکتوب امام عصر(ع) امام که در کتابهای گوناگون جمع آوری شده است، ^[۱] نشان دهنده تلاش و نقش مهم در این عرصه است.
فراهم ساختن زمینه ورود بهغیبت کبرا: نصب سفيران خاص و وکیلان در مناطق مختلف، شیعیان را با نظام نیابت و جایگاه آن آشنا ساخت، خلا غیبت امام را به تدریج ترمیم کرد و زمینه ورود به دوران غیبت کبرا را فراهم آورد.
حفظ جامعه شیعه : امام عصر(ع) با نصب سفیران و ارجاع شیعیان به آنان جامعه شیعی را در موقعیت بسیار بحرانی آن روز، از فروپاشی مصون داشت. حضرت مهدی (ع) ضمن نظارت بر سفیران خود، زمام امور مسلمانان را در حد توان و متناسب با موقعیت، در دست داشت و وظیفه مهم حفظ جامعه اسلامی را به انجام رساند.
ارتباط با مؤمنان و برطرف کردن نیاز نیازمندان و نجات دادن گرفتاران ^[۲]
رسوا ساختن مدعیان دروغين وكالت و نیابت حضرت مهدی (ع)، به منظور پیشگیری از سوء استفاده‌های آنان.^[۳]
حضور همه ساله حضرت مهدی (ع) در مراسم حج ^[۴]

بر اساس اسناد موجود، گستره‌های هفت گانه یاد شده، عرصه‌های آشکار فعالیت و نقش امام عصر(ع) است. افزون بر این، روایات نشان می‌دهند که وجود حضرت مهدی (ع)، لطف است و بدون وجودش زمین مردم را در خود فرو می برد؛ بدین ترتیب، نفس وجود امام معصوم برای جهان، فیض ضروری و لازم است»^[۵].

پرسش مستقیم

مسئولیت امام مهدی در غیبت صغرا چیست؟ (پرسش)

جستارهای وابسته

منابع

حکیم، سید منذر، غیبت حضرت مهدی.

پانویس

↑ بحارالأنوار، ج ۵۳، ص ۱۵۰ و ۱۹۸
↑ ر.ک: صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الأثر في الإمام الثاني عشر (ع)، فصل چهارم، باب های ۱ - ۲.
↑ شیخ طوسی، الغیبه، ص ۳۹۷ - ۴۱۵، حدیث های ۳۶۸ - ۳۹۵
↑ لطف الله صافی گلپایگانی، منتخب الأثر في الامام الثاني عشر، فصل دوم، باب ۲۷
↑ حکیم، سید منذر، غیبت حضرت مهدی، ص۱۶۹ - ۱۷۰.

[1] بحارالأنوار، ج ۵۳، ص ۱۵۰ و ۱۹۸

[2] ر.ک: صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الأثر في الإمام الثاني عشر (ع)، فصل چهارم، باب های ۱ - ۲.

[3] شیخ طوسی، الغیبه، ص ۳۹۷ - ۴۱۵، حدیث های ۳۶۸ - ۳۹۵

[4] لطف الله صافی گلپایگانی، منتخب الأثر في الامام الثاني عشر، فصل دوم، باب ۲۷

[5] حکیم، سید منذر، غیبت حضرت مهدی، ص۱۶۹ - ۱۷۰.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]