آیا عقیده به منجی و مهدویت عقیده‌ای شرقی است؟ (پرسش)

آیا عقیده به منجی و مهدویت عقیده‌ای شرقی است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

آیا عقیده به منجی و مهدویت عقیده‌ای شرقی است؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / آشنایی با معارف مهدویت / مهدویت در ادیان و مکاتب / اندیشه منجی در ادیان
مدخل اصلی	اعتقاد به منجی
تعداد پاسخ	۲ پاسخ

عبارت‌های دیگری از این پرسش

• فان فلوتن می‌گوید: روحیه شرقی به طور عموم، دنبال کردن اخبار غیبی است. آنان علاقه فراوانی به کشف پرده‌های غیبی از آینده مجهول دارند، لذا اعتقاد به خلاصی بخش یا به تعبیر آنها منقذ یا... با طبیعت شرقی انس دارد، و این در نتیجه تاریکی‌های جهل و استبداد است که پدید آمده است

پاسخ نخست

علی اصغر رضوانی

آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است:

1. «این عقیده تنها از انسان‌های شرقی نیست، بلکه در بین همه ادیان و مکاتب و آیین‌های شبه دینی یافت می‌شود.
2. این عقیده با فطرت انسان عجین است که در همه یکسان است.
3. همان‌گونه که اشاره شد، این عقیده مطابق آیات قرآن و روایات متواتر و اجماع مسلمین، بلکه همه ادیان و مکاتب فلسفی و غیر فلسفی است.

فیلسوف انگلیسی برتراند راسل می‌گوید: عالم در انتظار مصلحی است که تمام عالم را یکپارچه کرده و آنان را تحت یک پرچم و یک شعار درآورد.

پرفسور انشتاین - صاحب نظریه نسبیّت - می‌گوید: روزی که صلح و صفا تمام عالم را فراگیرد و مردم با دوستی و برادری با یکدیگر زندگی کنند چندان دور نیست».

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. مجتبی تونه‌ای؛

مجتبی تونه‌ای آقای مجتبی تونه‌ای، در کتاب «موعودنامه» در این‌باره گفته است: «عقیده به منجی بزرگ، یک عقیده عمومی و مشترک است و اختصاص به یک قوم و ملّت و دین ندارد. ادیان و مذاهب گوناگون که در جهان حکومت می‌کنند، عموما ظهور او را خبر داده‌اند، اگرچه در اسم او اختلاف دارند. انتظار فرج و اعتقاد به موعود یک اشتیاق و میل باطنی است، اسلام و ادیان دیگر نیز با وعده ظهور منجی بزرگ این خواسته و شوق درونی را بی‌پاسخ نگذاشته و این خواسته نیز مانند دیگر خواسته‌ها در شرایط‍‌ گوناگون، کم و زیاد و شدّت و ضعف پیدا می‌کند. اشفتگی اوضاع و ناامنی حاصل از آن و فشار و تبعیض و ستم در جامعه، عقیده به ظهور منجی بزرگ را تشدید می‌نماید. آن‌چنان این شوق دیرینه و انتظار در لحظات فشار و اختناق، تبدیل به التهاب سوزان و نیاز شدید می‌شود، و خرمن اشتیاق توده‌ها را برای ظهور واپسین منجی و مهدی موعود شعله‌ور می‌سازد که افراد فرصت‌طلب، از پریشانی توده‌ها سوءاستفاده کرده و به دروغ ادعای مهدویت می‌نمایند. لذا در هرزمانی که فشارها و محرومیت‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و غیر آن بالا می‌رود، جاذبه و وسوسه رهبری نیز افراد بسیاری را به خود مشغول می‌دارد و چه‌بسا افرادی که جان خویش را بر سر این سودا می‌نهند. البته این شرایط‍‌ ممکن است باعث بالا رفتن تب منجی‌پرستی در جامعه بشود و افرادی هم از این فرصت سوءاستفاده کرده، ادّعای مهدویت بنمایند، ولی این موضوع هرگز به اصالت این عقیده لطمه نمی‌زند. پس اصالت مسأله مهدی و جهانی بودن آن روشن می‌شود و معلوم می‌گردد که این عقیده اختصاص به مسلمانان ندارد، بلکه پیروان همه ادیان در انتظار چنین مصلح جهانی به سر می‌برند. این اعتقاد و اشتیاق در میان یهود و نصاری، آن‌چنان اصیل و ریشه‌دار است که در طول تاریخ این دو ملت، مدعیان شگفتی را پدید آورده است و افراد بسیاری خود را به دروغ، مسیح موعود معرفی کرده‌اند، چنان‌که قاموس کتاب مقدس درباره شماره مدعیان دروغین مسیح موعود می‌نویسد: ٢٤ نفر مسیحیان دروغگو در میان بنی اسرائیل ظاهر گشته که مشهور و معروف‌ترین آنها برکوکبه است که در اوائل قرن ثانی می‌زیست و آن دجال معروف ادعا می‌نمود که رأس و رئیس و پادشاه قوم یهود است... و در قرن دوازدهم حدود ده نفر مسیحیان دروغگو ظاهر گردیده، جمعی را به خود گروانیده. این مطلب اسباب فتنه و جنگ شده، جمع کثیری نیز در آن معرکه طعمه شمشیر گردیدند. علامه طباطبایی می‌نویسد: بشر از روزی که روی زمین سکنی گزیده، پیوسته در آرزوی یک زندگی اجتماعی مقرون به سعادت می‌باشد و به امید رسیدن چنین روزی قدم برمی‌دارد و اگر این خواسته تحقّق خارجی نداشت، هرگز چنین آرزو و امیدی در نهاد وی نقش نمی‌بست؛ چنان‌چه اگر غذایی نبود، گرسنگی نبود، اگر آبی نبود، تشنگی تحقق نمی‌یافت و... از این‌روی، به حکم ضرورت، آینده جهان روزی را دربر خواهد داشت که آن روز جامعه بشری پر از عدل و داد شده و با صلح و صفا زندگی خواهند کرد و افراد انسانی غرق فضیلت و کمال می‌شوند. و البته استقرار چنین وضعی به دست خود انسان خواهد بود و رهبر چنین جامعه‌ای، منجی جهان بشری و به لسان روایات "مهدی" خواهد بود. بنابراین، اعتقاد به "مهدی" تنها یک باور اسلامی نیست و رنگ خاص دینی ندارد، بلکه عنوانی است برای خواسته‌ها و آرزوهای همه انسان‌ها با کیش‌ها و مذاهب گوناگون».

پرسش‌های وابسته

1. منجی به چه معناست؟ (پرسش)
2. علت اختلاف در منجی جهانی چیست؟ (پرسش)
3. راه حل اختلاف در منجی جهانی چیست؟ (پرسش)
4. چگونه می‌توان اثبات کرد که منجی موعود امام مهدی است؟ (پرسش)
5. از دیدگاه کلامی و نقلی آیا باور به منجی موعود در همه ادیان وجود دارد؟ (پرسش)
6. آیا در کتاب‌های آسمانی به مسئله ظهور منجی جهان اشاره‏‌ای شده است یا اینکه این عقیده اختصاص به مسلمانان دارد؟ (پرسش)
7. آیا عقیده به منجی و مهدویت عقیده‌‏ای شرقی است؟ (پرسش)
8. خاستگاه باور به منجی چیست؟ (پرسش)
9. نظر ادیان سه‌گانه آسمانی درباره رهبر موعود الهی چیست؟ (پرسش)
10. آیا باور به منجی موعود در همه ادیان وجود دارد؟ (پرسش)
11. آیا ایمان به مهدویت یا ظهور منجی نزد ادیان و ملل دیگری غیر از اسلام نیز وجود دارد؟ (پرسش)
12. از چه زمانی خطوط کلی برای روز موعود جهانی ترسیم شده است؟ (پرسش)
13. هر یک از صاحبان ادیان منجی را از دین خود می‌‏داند راه حل این اختلاف چیست؟ (پرسش)
14. مشترکات موعودباوری در ادیان الهی چیستند؟ (پرسش)
15. تمایزات موعودباوری در اسلام و دیگر ادیان الهی چستند؟ (پرسش)
16. چرا قوانین ادیان آسمانی پیشین به نحو اکمل پیاده نشد؟ (پرسش)
17. آیا عقیده به ظهور منجی به غیر از ادیان در میان غربی‌‏ها و سایر اقوام نیز مطرح بوده است؟ (پرسش)
18. چگونه با وجود تحریف در تورات و انجیل به آن دو استشهاد می‏‌شود؟ (پرسش)
19. اندیشه نجات موعودگرایانه در ادیان چین چه بازتابی در فرهنگ و رسوم مردم داشته است؟ (پرسش)
20. نظریه صلح جهانی و عصر طلایی در فرهنگ دینی چینیان چیست و چه ارتباطی با موعودگرایی دارد؟ (پرسش)
21. آیا بهائیان به عنوان یک فرقه منشعب از شیعه به امام مهدی اعتقاد دارند؟ (پرسش)
22. آیا جنبش‌های نو پدید دینی منجی‌گرا هستند؟ (پرسش)
23. منجی در ادیان غیر آسمانی چه کسی است؟ (پرسش)
24. دیدگاه فیلسوفان و دانشمندان غیر مسلمان در مورد منجی چیست؟ (پرسش)

منجی در اندیشه یهودیان

1. آیا یهود ظهور منجی آخر الزمان را قبول دارد؟ (پرسش)
2. منجی نزد یهود چه کسی است؟ (پرسش)
3. ویژگی‌های منجی یهود چیست؟ (پرسش)
4. آیا در دین یهود به منجی بشارت داده شده است؟ در چه کتاب‏‌هایی؟ (پرسش)
5. منجی‌باوری در یهود چه جایگاهی دارد؟ (پرسش)
6. سیر تاریخی منجی‌باوری در یهود چیست؟ (پرسش)
7. آیا برای ماشیح القاب و نام‌های دیگری هم ذکر شده است؟ (پرسش)
8. آیا در بین یهودیان هم منکر وجود ماشیح وجود دارد؟ (پرسش)
9. در تاریخ قوم یهود توجه به منجی در چه زمان‌هایی شدت می‌یافته است؟ آیا مدعیان دروغین ماشیح هم وجود داشته‌اند؟ (پرسش)
10. یهودیان چه نظری درباره وقت آمدن ماشیح دارند و آیا زمانی را برای آن تعیین می‌کنند؟ (پرسش)
11. در آیین یهود برای دوران آخر الزمان چه ویژگی‌هایی ذکر شده است؟ علائم ظهور ماشیح چیست؟ (پرسش)
12. خصوصیات دوران ظهور ماشیح در آیین یهود چگونه است؟ (پرسش)
13. یهودیان از ماشیح چه انتظاری دارند و طول دوران او را چگونه ترسیم می‌نمایند؟ (پرسش)
14. عالمان یهودی در کتاب تلمود درباره هویت و خصوصیات ماشیح چه می‌گویند؟ (پرسش)
15. چرا یهودیان حکومت حضرت داوود را الگوی حکومت موعود آخر الزمان می‌دانند؟ (پرسش)
16. آیا این که می‌گویند موعودگرایی یهودی در اثر ارتباط با اقوام ایرانی پدید آمد درست است؟ (پرسش)
17. آیا در تورات به منجی و ظهور او اشاره شده است؟ (پرسش)
18. براساس تورات ظهور منجی چه برکاتی دارد؟ (پرسش)
19. در تورات چه بشارت‌هایی به آمدن امام مهدی داده شده است؟ (پرسش)