آیا انتظار موجب انفعال جامعه نمی‌شود؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی ردهٔ پرسش‌های جامع امامت و ولایت با پرسش‌)
 
(۴۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{پرسش غیرنهایی}}
{{جعبه اطلاعات پرسش
{{جعبه اطلاعات پرسش
| موضوع اصلی       = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع فرعی        = آیا انتظار موجب انفعال جامعه نمی‌شود؟
| تصویر = 7626626268.jpg
| تصویر             = 7626626268.jpg
| مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[غیبت امام مهدی]] / [[وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت]] / [[انتظار فرج]]
| اندازه تصویر      = 200px
| مدخل اصلی = [[؟]]
| نمایه وابسته      =  
| مدخل وابسته =  
| مدخل اصلی         = [[مهدویت]]
| تعداد پاسخ = ۱
| موضوعات وابسته   = ۲
| پاسخ‌دهنده        =  
| پاسخ‌دهندگان      = [[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]
}}
}}
'''آیا انتظار موجب انفعال جامعه نمی‌شود؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.
'''آیا [[انتظار]] موجب [[انفعال]] [[جامعه]] نمی‌شود؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.


==عبارت‌های دیگری از این پرسش==
== پاسخ نخست ==
[[پرونده:13681211.jpg|100px|راست|بندانگشتی|]]
آقای '''[[محمد رضا ملایی]]'''، در مقاله ''«[[انتظار امنیت امر به معروف و نهی از منکر (مقاله)|انتظار امنیت امر به معروف و نهی از منکر]]»'' در این‌باره گفته است:


== پاسخ نخست==
«[[انتظار]] منفعل بر پایه‌هایی بنا شده که تحول در نگاه به آن پایه‌ها، منجر به بروز و [[تولد]] این تلقی پویا از [[انتظار]] گردید. در [[حقیقت]] بازنگری کلی در تلقی‌ای که از [[آموزه‌های دینی]] وجود داشت، زمینه تکوّن [[فرهنگ انتظار]] منفعل در اذهان [[شیعیان]] را فراهم آورد؛ به همین [[دلیل]] می‌توان چنین ادعا کرد که خود مفهوم [[انتظار]] -صرف‌نظر از آموزه‌های دینی‌ای که ارتباط وثیقی با [[انتظار]] دارند- قابلیت ایجاد ذهنیت منفعلانه و یا فعال نسبت به [[رفتار]] [[شیعیان]] در [[عصر غیبت]] را ندارد، زیرا [[انتظار]]، مفهومی است که باتوجه به رابطه شخص [[مسلمان]] و [[امام]] غائبش معنا می‌یابد؛ رابطه‌ای که در یک طرف آن [[شیعیان]] قرار دارند که به [[حکم]] [[شیعه]] بودن، وظایفی خاص همچون [[امر به معروف و نهی از منکر]] را- چه در عصر [[حضور امام]] و چه در عصر غیبتش- پذیرفته است و در طرف دیگر، [[امام]] معصومی قرار دارد که [[منتظر]] فراهم شدن [[زمینه ظهور]] توسط پیروانش می‌باشد. در این میان آنچه باعث ایجاد ذهنیت منفعلانه و یا فعال در رابطه با مقوله [[انتظار]] می‌گردد [[تفسیر]] [[شیعیان]] از چگونگی انجام دادن وظایفی است که به [[حکم]] [[شیعه]] بودن پذیرفته‌اند؛ به عبارت دیگر، این فرد [[مسلمان]] است که با ارائه تفسیری [[مسئولیت]] گریزانه از [[امر به معروف و نهی از منکر]] به هر دلیلی، زمینه شکل گرفتن [[فرهنگ انتظار]] منفعل را فراهم می‌کند و صد البته تلقی ناقص چنین شخصی از [[جایگاه]] [[حقیقی]] [[امام]] {{ع}} و وظیفه‌ای که [[خداوند متعال]] بر دوش او گذارده در این [[تفسیر]]، بی‌تأثیر نیست، زیرا نگاه حداکثری به [[دین]]، و [[ایمان]] به اینکه [[دین]] [[خداوند متعال]] قابلیت تطبیق بر تمامی زوایای [[زندگی فردی]] و جمعی [[مسلمین]] در همه زمان‌ها را دارد و [[اعتقاد]] به اینکه از مهم‌ترین [[وظایف امام]] {{ع}}، محقق ساختن این تطبیق حداکثری است و به همین [[دلیل]] برای تحقق این تطبیق حداکثری در دوران غیبتش "[[ولی فقیه]]" را [[نائب عام]] خود قرار می‌دهد، مانع از [[ظهور]] این [[تفکر]] می‌شود که با تعطیل نمودن [[احکام]] ظلم‌ستیز [[اسلام]] مثل [[امر به معروف و نهی از منکر]]، می‌توان [[زمینه ظهور]] را فراهم آورد»<ref>[[محمد رضا ملایی|ملایی، محمد رضا]]، [[انتظار امنیت امر به معروف و نهی از منکر (مقاله)|انتظار امنیت امر به معروف و نهی از منکر]]، ص۴۴۶-۴۴۷.</ref>.
[[پرونده:1368303.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]]]
::::::'''[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]'''، در کتاب ''«[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]»'' در این‌باره گفته‌اند:
::::::«برخلاف عقیده برخی نویسندگان، [[انتظار]] از نظر [[شیعه]]، منفعلانه نیست، بلکه به اعتراف دشمنان، فعال‌ترین و مؤثرترین [[انتظار]]، [[انتظار]] [[شیعه]] است<ref>در کنفرانس تل‌آویو شرق‌شناسان اعتراف کردند عنصر محوری تمدن شیعه انتظار و عاشوراست. فهمی الهودی می‌گوید: کلید فهم انقلاب ایران در مفاهیمی مانند امام غایب و ولایت فقیه است و ...؛ برای اطلاع از اعترافات دشمنان در مورد کارایی انتظار شیعه، نک: مجله تخصصی انتظار، ش ۱، پاییز ۱۳۸۰، مقاله نگاهی دوباره به انتظار</ref> مگر انقلاب بزرگ ایران به رهبری امام راحل جز برای زمینه‌سازی [[ظهور]] بود؟ مگر امام راحل بارها نفرمود: ما برای زمینه‌سازی [[ظهور]] قیام کرده‌ایم و ان شاء اللّه این انقلاب را به دست صاحب اصلی آن خواهیم داد!
::::::اگر [[انتظار]] و [[مهدویت]]، بی‌خاصیت و سست‌کننده است، چرا دشمن این‌همه بر ضد [[مهدویت]] می‌تازد<ref>برای اطلاع از فعالیت دشمنان مهدویت شیعه، نک: مجله تخصصی انتظار، شماره ۵، مقاله مهدی انکاری، انتظارستیزی</ref> و مزدورانی قلم به دست را اجیر می‌کند تا چهره [[مهدویت]] را مخدوش کنند؟ [[شیعه]]، نه تنها منتظران [[ظهور]] را، منزوی، گنه‌کار و ستم‌خواه نمی‌داند، بلکه از او می‌خواهد تا در مقابل جهل و ظلم ایستادگی کند و مردم دنیا را به تعقل، تفکر و تلاش و کوشش دعوت می‌نماید. [[شیعه]] یکی از منابع به دست آوردن احکام الهی را [[عقل]] می‌داند، چون [[عقل]] را [[حجت]] باطن و هم‌طراز [[پیامبران]] حجت‌های ظاهری می‌داند. افتخار [[شیعه]] این است که مهم‌ترین، معتبرترین و قدیمی‌ترین کتاب او کافی با بحث [[عقل]] آغاز می‌شود و قبل از علم از [[عقل]] سخن می‌گوید»<ref>[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۱۱۸.</ref>.


==پرسش‌های وابسته==
== پاسخ‌های دیگر ==
{{پاسخ پرسش
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۱. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛
| تصویر = 1368303.jpg
| پاسخ‌دهنده = پژوهشگران مؤسسه آینده روشن
| پاسخ = '''پژوهشگران مؤسسه آینده روشن'''، در کتاب ''«[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]»'' در این‌باره گفته‌اند:


==منبع‌شناسی جامع مهدویت==
«برخلاف عقیده برخی نویسندگان، [[انتظار]] از نظر [[شیعه]]، منفعلانه نیست، بلکه به اعتراف دشمنان، فعال‌ترین و مؤثرترین [[انتظار]]، [[انتظار]] [[شیعه]] است<ref>در کنفرانس تل‌آویو شرق‌شناسان اعتراف کردند عنصر محوری تمدن شیعه انتظار و عاشوراست. فهمی الهودی می‌گوید: کلید فهم انقلاب ایران در مفاهیمی مانند امام غایب و ولایت فقیه است و ...؛ برای اطلاع از اعترافات دشمنان در مورد کارایی انتظار شیعه، نک: مجله تخصصی انتظار، ش ۱، پاییز ۱۳۸۰، مقاله نگاهی دوباره به انتظار</ref> مگر انقلاب بزرگ ایران به رهبری امام راحل جز برای زمینه‌سازی [[ظهور]] بود؟ مگر امام راحل بارها نفرمود: ما برای زمینه‌سازی [[ظهور]] قیام کرده‌ایم و ان شاء اللّه این انقلاب را به دست صاحب اصلی آن خواهیم داد!
{{پرسش‌های وابسته}}
اگر [[انتظار]] و [[مهدویت]]، بی‌خاصیت و سست‌کننده است، چرا دشمن این‌همه بر ضد [[مهدویت]] می‌تازد<ref>برای اطلاع از فعالیت دشمنان مهدویت شیعه، نک: مجله تخصصی انتظار، شماره ۵، مقاله مهدی انکاری، انتظارستیزی</ref> و مزدورانی قلم به دست را اجیر می‌کند تا چهره [[مهدویت]] را مخدوش کنند؟ [[شیعه]]، نه تنها منتظران [[ظهور]] را، منزوی، گنه‌کار و ستم‌خواه نمی‌داند، بلکه از او می‌خواهد تا در مقابل جهل و ظلم ایستادگی کند و مردم دنیا را به تعقل، تفکر و تلاش و کوشش دعوت می‌نماید. [[شیعه]] یکی از منابع به دست آوردن احکام الهی را [[عقل]] می‌داند، چون [[عقل]] را [[حجت]] باطن و هم‌طراز [[پیامبران]] حجت‌های ظاهری می‌داند. افتخار [[شیعه]] این است که مهم‌ترین، معتبرترین و قدیمی‌ترین کتاب او کافی با بحث [[عقل]] آغاز می‌شود و قبل از علم از [[عقل]] سخن می‌گوید»<ref>[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۱۱۸.</ref>.
{{ستون-شروع|3}}
}}
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های مهدویت|کتاب‌شناسی مهدویت]]؛
 
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های مهدویت|مقاله‌شناسی مهدویت]]؛
== پرسش‌های وابسته ==
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های مهدویت|پایان‌نامه‌شناسی مهدویت]].  
{{پرسمان انتظار فرج}}
{{پایان}}
 
{{پایان}}
== پانویس ==
{{پانویس}}


==پانویس==
[[رده:پرسش]]
{{یادآوری پانویس}}
[[رده:پرسمان مهدویت]]
{{پانویس2}}


[[رده:مهدویت]]
[[رده:پرسش‌]]
[[رده:پرسش‌های مهدویت]]
[[رده:(اا): پرسش‌هایی با ۱ پاسخ]]
[[رده:(اا): پرسش‌های مهدویت با ۱ پاسخ]]
[[رده:(اا): پرسش‌های مهدویت با ۱ پاسخ]]
[[رده:پرسش‌های مربوط به انتظار فرج]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۱:۰۴

آیا انتظار موجب انفعال جامعه نمی‌شود؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت / انتظار فرج
مدخل اصلی؟
تعداد پاسخ۱ پاسخ

آیا انتظار موجب انفعال جامعه نمی‌شود؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.

پاسخ نخست

آقای محمد رضا ملایی، در مقاله «انتظار امنیت امر به معروف و نهی از منکر» در این‌باره گفته است:

«انتظار منفعل بر پایه‌هایی بنا شده که تحول در نگاه به آن پایه‌ها، منجر به بروز و تولد این تلقی پویا از انتظار گردید. در حقیقت بازنگری کلی در تلقی‌ای که از آموزه‌های دینی وجود داشت، زمینه تکوّن فرهنگ انتظار منفعل در اذهان شیعیان را فراهم آورد؛ به همین دلیل می‌توان چنین ادعا کرد که خود مفهوم انتظار -صرف‌نظر از آموزه‌های دینی‌ای که ارتباط وثیقی با انتظار دارند- قابلیت ایجاد ذهنیت منفعلانه و یا فعال نسبت به رفتار شیعیان در عصر غیبت را ندارد، زیرا انتظار، مفهومی است که باتوجه به رابطه شخص مسلمان و امام غائبش معنا می‌یابد؛ رابطه‌ای که در یک طرف آن شیعیان قرار دارند که به حکم شیعه بودن، وظایفی خاص همچون امر به معروف و نهی از منکر را- چه در عصر حضور امام و چه در عصر غیبتش- پذیرفته است و در طرف دیگر، امام معصومی قرار دارد که منتظر فراهم شدن زمینه ظهور توسط پیروانش می‌باشد. در این میان آنچه باعث ایجاد ذهنیت منفعلانه و یا فعال در رابطه با مقوله انتظار می‌گردد تفسیر شیعیان از چگونگی انجام دادن وظایفی است که به حکم شیعه بودن پذیرفته‌اند؛ به عبارت دیگر، این فرد مسلمان است که با ارائه تفسیری مسئولیت گریزانه از امر به معروف و نهی از منکر به هر دلیلی، زمینه شکل گرفتن فرهنگ انتظار منفعل را فراهم می‌کند و صد البته تلقی ناقص چنین شخصی از جایگاه حقیقی امام (ع) و وظیفه‌ای که خداوند متعال بر دوش او گذارده در این تفسیر، بی‌تأثیر نیست، زیرا نگاه حداکثری به دین، و ایمان به اینکه دین خداوند متعال قابلیت تطبیق بر تمامی زوایای زندگی فردی و جمعی مسلمین در همه زمان‌ها را دارد و اعتقاد به اینکه از مهم‌ترین وظایف امام (ع)، محقق ساختن این تطبیق حداکثری است و به همین دلیل برای تحقق این تطبیق حداکثری در دوران غیبتش "ولی فقیه" را نائب عام خود قرار می‌دهد، مانع از ظهور این تفکر می‌شود که با تعطیل نمودن احکام ظلم‌ستیز اسلام مثل امر به معروف و نهی از منکر، می‌توان زمینه ظهور را فراهم آورد»[۱].

پاسخ‌های دیگر

۱. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛
پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، در کتاب «مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها» در این‌باره گفته‌اند:

«برخلاف عقیده برخی نویسندگان، انتظار از نظر شیعه، منفعلانه نیست، بلکه به اعتراف دشمنان، فعال‌ترین و مؤثرترین انتظار، انتظار شیعه است[۲] مگر انقلاب بزرگ ایران به رهبری امام راحل جز برای زمینه‌سازی ظهور بود؟ مگر امام راحل بارها نفرمود: ما برای زمینه‌سازی ظهور قیام کرده‌ایم و ان شاء اللّه این انقلاب را به دست صاحب اصلی آن خواهیم داد!

اگر انتظار و مهدویت، بی‌خاصیت و سست‌کننده است، چرا دشمن این‌همه بر ضد مهدویت می‌تازد[۳] و مزدورانی قلم به دست را اجیر می‌کند تا چهره مهدویت را مخدوش کنند؟ شیعه، نه تنها منتظران ظهور را، منزوی، گنه‌کار و ستم‌خواه نمی‌داند، بلکه از او می‌خواهد تا در مقابل جهل و ظلم ایستادگی کند و مردم دنیا را به تعقل، تفکر و تلاش و کوشش دعوت می‌نماید. شیعه یکی از منابع به دست آوردن احکام الهی را عقل می‌داند، چون عقل را حجت باطن و هم‌طراز پیامبران حجت‌های ظاهری می‌داند. افتخار شیعه این است که مهم‌ترین، معتبرترین و قدیمی‌ترین کتاب او کافی با بحث عقل آغاز می‌شود و قبل از علم از عقل سخن می‌گوید»[۴].

پرسش‌های وابسته

  1. معنای انتظار چیست؟ (پرسش)
  2. منظور از انتظار به معنای عام چیست؟ (پرسش)
  3. منظور از انتظار به معنای خاص چیست؟ (پرسش)
  4. ارکان انتظار چیست؟ (پرسش)
  5. عناصر و اجزاء انتظار چیستند؟ (پرسش)
  6. هدف از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  7. انتظار فرج چه ضرورتی دارد؟ (پرسش)
    1. ضرورت عقلی انتظار چیست؟ (پرسش)
    2. ضرورت نقلی انتظار چیست؟ (پرسش)
  8. آیا مسئله انتظار قابل تحقق است؟ (پرسش)
  9. جایگاه انتظار در مکاتب فکری غیر دینی چیست؟ (پرسش)
  10. نقش انتظار در حرکت توحیدی چیست؟ (پرسش)
  11. انواع انتظار چیست؟ (پرسش)
  12. شدت انتظار شخص منتظر چگونه در آرزوها و دعاهای او تجلی پیدا می‌کند؟ (پرسش)
  13. لوازم انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
    1. آیا زندگی با یاد امام مهدی از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
    2. آیا آرزوی یاری کردن امام مهدی از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
    3. آیا ایجاد آمادگی برا پیوستن به امام مهدی از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
    4. آیا تربیت منتظران راستین از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
  14. دیدگاه اهل سنت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  15. دیدگاه آیین بودا درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  16. آیا جنیان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
  17. آیا فرشتگان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
  18. چرا گفته می‌شود امام مهدی منتظر ظهور است؟ (پرسش)
  19. دلایل انتظار فرج و امید به آینده چیست؟ (پرسش)
  20. آیا شیعیان در امر انتظار عجول و شتاب‌زده هستند؟ (پرسش)
  21. آیا مسئله انتظار سبب فراگیری ظلم و ستم می‌شود؟ (پرسش)
  22. آیا مسئله انتظار سبب تعطیلی احکام اسلامی می‌شود؟ (پرسش)
  23. آیا اندیشه انتظار موعود در امت‌های پیشین بوده است؟ (پرسش)
  24. آیا انتظار در میان ادیان و ملل گوناگون سابقه‌ای دارد؟ (پرسش)
  25. منشأ نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
  26. آفات نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
  27. گونه‌های احادیث درباره انتظار چیستند؟ (پرسش)
  28. نمادهای انتظار چیستند؟ (پرسش)
    1. آیا دعای ندبه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    2. آیا دعای عهد از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    3. آیا زیارت آل یاسین از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    4. آیا مسجد جمکران از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    5. آیا مسجد کوفه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    6. آیا مسجد صعصعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    7. آیا مسجد سهله از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    8. آیا عید نیمه شعبان از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    9. آیا روز جمعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
  29. چرا کسانی که انتظار امام مهدی را می‌کشیده‌اند بعد از ظهور به مخالفت با ایشان برمی‌خیزند؟ (پرسش)
  30. ویژگی‌های اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  31. شیوه ابراز اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  32. منظور از عمومیت انتظار چیست؟ (پرسش)
  33. مبانی اشتیاق به فرج چیست؟ (پرسش)
  34. چگونه می‌توان انتظار را در جامعه ترویج داد؟ (پرسش)
  35. آیا مراد از انتظار تنها انتظار قلبی است؟ (پرسش)
  36. منظور از انتظار، انتظار فردی است یا انتظار امت؟ (پرسش)
  37. منظور از انتظار امام و امت چیست؟ (پرسش)
  38. شرایط انتظار واقعی چیست؟ (پرسش)
  39. انتظار عملی به چه معناست؟ (پرسش)
  40. آیا انتظار مذهب اعتراض است؟ (پرسش)
  41. آیا انتظار به معنای گوشه‌گیری و احتراز است؟ (پرسش)
  42. آیا انتظار فرج مورد اتفاق همه مسلمین است؟ (پرسش)
  43. مسئولیت اجتماعی مسلمین درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  44. کامل‌ترین شکل انتظار عملی برای مقدمه ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  45. انتظار فرج با سرنوشت بشریت چه پیوندی دارد؟ (پرسش)
  46. مقصود از انتظار مسیحا چیست؟ (پرسش)
  47. منظور از انتظار ویرانگر چیست؟ (پرسش)
  48. منظور از انتظار سازنده چیست؟ (پرسش)
  49. منظور از انتظار مسئولانه چیست؟ (پرسش)
  50. منظور از انتظار غیر مسئولانه چیست؟ (پرسش)
  51. انواع برداشت از انتظار چیست؟ (پرسش)
  52. دیدگاه شیعه درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  53. دیدگاه آیین زرتشت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  54. دیدگاه آیین هندو درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  55. دیدگاه یهود درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  56. دیدگاه مسیحیت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  57. برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  58. علت برداشت‌های انحرافی از انتظار چیست؟ (پرسش)
  59. آیا انتظار امام مهدی واجب است؟ (پرسش)
  60. عوامل ایجاد کننده انتظار چیستند؟ (پرسش)
  61. لوازم تعریف انتظار چیست؟ (پرسش)
  62. نقطه مقابل انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  63. رابطه انتظار با شدت گرفتاری‌ها چیست؟ (پرسش)
  64. امام مهدی منتظر چه چیزی است؟ (پرسش)
  65. آیا انتظار فرج باید با قصد قربت باشد؟ (پرسش)
  66. مراتب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  67. رابطه محبت با انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  68. بالاترین درجه انتظار فرج امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  69. مشاهده وقوع ظلم در زمین چگونه انتظار فرج را در مؤمن تشدید می‌کند؟ (پرسش)
  70. چه رابطه‌ای میان انتظار فرج و ایمان وجود دارد؟ (پرسش)
  71. انتظار منجی در ادوار مختلف دعوت‌های الهی چه معنایی داشته است؟ (پرسش)
  72. اندیشه انتظار موعود در اسلام چگونه است؟ (پرسش)
  73. آیا انتظار فرج افضل الاعمال است؟ (پرسش)
  74. انتظار فرج چیست و چرا بهترین عمل خوانده شده است؟ (پرسش)
  75. برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  76. آیا مکاتب فلسفی نیز انتظار فرج را امری ارزشی می‌‏دانند؟ (پرسش)
  77. آیا در کتاب مقدس یهود سخن از انتظار فرج به میان آمده است؟ (پرسش)
  78. مقصود از روایات مطلق در باب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  79. چه امتیازی در انتظار منجی موجود است؟ (پرسش)
  80. آیا تأخیر در فرج موجب قساوت قلب می‌‏شود؟ (پرسش)
  81. آیا انتظار طولانی فرج خسته کننده و ملالت‌‏آور است؟ (پرسش)
  82. علت سختی انتظار چیست و چرا می‏‌گویند انتظار زیباست؟ زیبایی انتظار در چیست؟ (پرسش)
  83. امام مهدی در قبال منتظران و شیعیان چه عنایاتی دارند؟ (پرسش)
  84. منتظران امام مهدی که در قرن‏های گذشته بدون پاین انتظارشان فوت کرده‌اند؛ چه تضمینی وجود دارد که انتظار ما به ثمر برسد؟ (پرسش)
  85. آیا انتظار موجب انفعال جامعه نمی‌شود؟ (پرسش)
  86. فرج مردم جهان در چیست و چرا انتظار فرج فضیلت و ارزش بیشتری دارد؟ (پرسش)
  87. خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور «مصلح و نجات‏‌دهنده بزرگ» چیست؟ (پرسش)
  88. دعا برای تعجیل فرج چه تأثیری در فرج شیعیان دارد؟ (پرسش)
  89. دعای اللهم کن لولیک الحجه بن الحسن به چه منظوری خوانده می‌شود؟ (پرسش)
  90. آیات مربوط به ظهور و انتظار کدامند؟ (پرسش)
  91. انتظار در دیگر روزهای سال چگونه معنا پیدا می‏‌کند؟ (پرسش)
  92. رابطه انتظار با بهداشت روان چیست؟ (پرسش)
  93. رابطه انتظار با آینده جهان چیست؟ (پرسش)
  94. فلسفه انتظار چیست؟ (پرسش)
  95. باور به ظهور امام مهدی چگونه عامل پایداری و استقامت شیعه می‌شود؟ (پرسش)
  96. انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ (پرسش)
  97. جایگاه انتظار در فرهنگ شیعه چیست؟ (پرسش)
  98. چرا انتظار اهمیت و جایگاه ویژه و برجسته‌ای دارد؟ (پرسش)
  99. چرا انتظار فرج افضل اعمال است؟ (پرسش)
  100. ویژگی‌‏های منتظران واقعی در دوران غیبت چیست؟ (پرسش)
  101. انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
  102. چه نوع انتظاری راجح است؟ (پرسش)
  103. دانش ‏آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
  104. رضایت امام مهدی از چه راهی به دست می‌آید؟ (پرسش)
  105. آیا شیعیان و منتظران ظهور افزون‌بر وظایف فردی و دینی تکالیف سیاسی و اجتماعی نیز دارند؟ (پرسش)
  106. آیا برای منتظر واقعی بودن اقدام‌های سیاسی و اجتماعی خاصی باید انجام داد؟ (پرسش)
  107. وظایف ما در دوران غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  108. چه تناسبی میان انتظار موعود و مبارزه با فساد وجود دارد؟ آیا انتظار به معنای ساکت ماندن نیست؟ (پرسش)
  109. چه مقام و منزلتی در روایات برای منتظران بیان شده است؟ (پرسش)
  110. جامعه منتظر دارای چه ویژگی‌هایی است؟ (پرسش)
  111. انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
  112. صرف‏‌نظر از وظایف شخصی در قبال امام مهدی وظایف خود انسان منتظر به‌طور کلی چیست؟ (پرسش)
  113. منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
  114. منتظران راستین امام مهدی دارای چه فضیلت و منزلتی هستند؟
  115. منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
  116. در روایات چه پاداشی برای منتظران امام مهدی بیان شده است؟ (پرسش)
  117. ویژگی‏های منتظران واقعی در این دوران چیست؟ (پرسش)
  118. آیا تنها انتظار فرج برای ظهور امام مهدی کافی است؟ (پرسش)
  119. ویژگی‌های انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  120. ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد اعتقادی چیست؟ (پرسش)
  121. ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد علمی و اخلاقی چیست؟ (پرسش)
  122. فواید و آثار انتظار چیست؟ (پرسش)
  123. آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  124. آثار اجتماعی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  125. آثار تربیتی انتظار چیست؟ (پرسش)
  126. چرا انتظار فرج امام مهدی موجب گشایش می‌شود؟ (پرسش)
  127. عنصر انتظار چگونه در آمادگی نظامی منتظران تأثیر دارد؟ (پرسش)
  128. چگونه روحیه انتظار را در خود تقویت کنیم؟ (پرسش)
  129. آیا انتظار فرج منشأ فرج‌های مادی برای منتظر خواهد بود؟ (پرسش)
  130. انتظار چه ابعادی دارد؟ (پرسش)
  131. ابعاد اعتقادی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  132. ابعاد عملی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)

پانویس

  1. ملایی، محمد رضا، انتظار امنیت امر به معروف و نهی از منکر، ص۴۴۶-۴۴۷.
  2. در کنفرانس تل‌آویو شرق‌شناسان اعتراف کردند عنصر محوری تمدن شیعه انتظار و عاشوراست. فهمی الهودی می‌گوید: کلید فهم انقلاب ایران در مفاهیمی مانند امام غایب و ولایت فقیه است و ...؛ برای اطلاع از اعترافات دشمنان در مورد کارایی انتظار شیعه، نک: مجله تخصصی انتظار، ش ۱، پاییز ۱۳۸۰، مقاله نگاهی دوباره به انتظار
  3. برای اطلاع از فعالیت دشمنان مهدویت شیعه، نک: مجله تخصصی انتظار، شماره ۵، مقاله مهدی انکاری، انتظارستیزی
  4. مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۸.