ویژگی‌های حکومت امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ':"' به ': "')
خط ۴۱: خط ۴۱:
:::::#'''[[پیشرفت]] و [[رشد کشاورزی]] و امکانات‌:''' در تعبیری از [[ائمه]]{{عم}} رسیده است: "در همه [[زمین]] جای خرابی نمی‌ماند، بلکه همه را آباد خواهد ساخت"<ref>{{عربی|" فَلَا يَبْقَى فِي الْأَرْضِ‏ خَرَابٌ‏ إِلَّا قَدْ عُمِر‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ اسعاف الراغبین، ص ۱۴۰؛ کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۷۶.</ref>. و در عبارتی آمده [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: "در آن زمان [[زمین]] کبد و اشیاء گران‌قیمت خود را بیرون می‌فرستد و [[ثروت]] فراوان در میان [[مردم]] پخش می‌شود"<ref>منتخب الاثر، ص ۱۶۸.</ref>. و [[دامداری]] نیز در این عصر به طور چشمگیر [[پیشرفت]] می‌کند<ref>المجالس السنیه، ج ۵، ص ۷۰۷.</ref>.
:::::#'''[[پیشرفت]] و [[رشد کشاورزی]] و امکانات‌:''' در تعبیری از [[ائمه]]{{عم}} رسیده است: "در همه [[زمین]] جای خرابی نمی‌ماند، بلکه همه را آباد خواهد ساخت"<ref>{{عربی|" فَلَا يَبْقَى فِي الْأَرْضِ‏ خَرَابٌ‏ إِلَّا قَدْ عُمِر‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ اسعاف الراغبین، ص ۱۴۰؛ کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۷۶.</ref>. و در عبارتی آمده [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: "در آن زمان [[زمین]] کبد و اشیاء گران‌قیمت خود را بیرون می‌فرستد و [[ثروت]] فراوان در میان [[مردم]] پخش می‌شود"<ref>منتخب الاثر، ص ۱۶۸.</ref>. و [[دامداری]] نیز در این عصر به طور چشمگیر [[پیشرفت]] می‌کند<ref>المجالس السنیه، ج ۵، ص ۷۰۷.</ref>.
:::::#'''[[برادری]] و [[صفا]] و صمیمیت‌:''' در آن زمان نه تنها [[مردم]] در جهت ظاهر مادی [[پیشرفت]] عجیبی می‌کنند، بلکه از لحاظ معنوی نیز که بسیار مهم و [[هدف]] اصلی است رشد شایانی دارند. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "وقتی که [[قائم]] {{ع}} [[قیام]] کند، رفاقت و [[برادری]] برقرار شود، به طوری که هرکس دست به جیب برادرش کرده و به [[قدر]] نیاز بدون ممانعت از آن برمی‌دارد"<ref>{{عربی|" إِذْ قَامَ الْقَائِمُ جَاءَتِ الْمُزَامَلَةُ وَ يَأْتِي الرَّجُلُ إِلَى كِيسِ أَخِيهِ فَيَأْخُذُ حَاجَتَهُ‏ لَا يَمْنَعُه‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ اثبات الهداة، ج ۷، ص ۱۱۳؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۳.</ref>. کوتاه سخن اینکه یک [[اقتصاد]] سالم ضد طبقاتی براساس [[عدل]] و [[مساوات]] اسلامی برقرار می‌گردد<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۵.</ref>.
:::::#'''[[برادری]] و [[صفا]] و صمیمیت‌:''' در آن زمان نه تنها [[مردم]] در جهت ظاهر مادی [[پیشرفت]] عجیبی می‌کنند، بلکه از لحاظ معنوی نیز که بسیار مهم و [[هدف]] اصلی است رشد شایانی دارند. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "وقتی که [[قائم]] {{ع}} [[قیام]] کند، رفاقت و [[برادری]] برقرار شود، به طوری که هرکس دست به جیب برادرش کرده و به [[قدر]] نیاز بدون ممانعت از آن برمی‌دارد"<ref>{{عربی|" إِذْ قَامَ الْقَائِمُ جَاءَتِ الْمُزَامَلَةُ وَ يَأْتِي الرَّجُلُ إِلَى كِيسِ أَخِيهِ فَيَأْخُذُ حَاجَتَهُ‏ لَا يَمْنَعُه‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ اثبات الهداة، ج ۷، ص ۱۱۳؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۳.</ref>. کوتاه سخن اینکه یک [[اقتصاد]] سالم ضد طبقاتی براساس [[عدل]] و [[مساوات]] اسلامی برقرار می‌گردد<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۵.</ref>.
:::::#'''[[امنیت]] و [[برکت]] و وفور [[نعمت]] و عدالت‌:''' در [[جهان]] مفاهیم و واژه‌هایی بهتر از [[عدالت]]، [[برکت]]، [[امنیت]] و وفور [[نعمت]] نداریم. در [[حکومت]] درخشان [[حضرت مهدی]] {{ع}} تمام این مفاهیم به نحو احسن محقق می‌گردد. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "در آن زمان اگر پیرزنی از [[مشرق]] به [[مغرب]] برود، کسی به او کاری ندارد"<ref>المجالس السنیه، ج ۵، ص ۷۰۶.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "وقتی که [[قائم]] {{ع}} [[قیام]] کرد، [[داوری]] به [[عدالت]] می‌کند و [[ظلم]] و [[جور]] از میان می‌رود، راه‌ها امن می‌شود، [[زمین]] برکت‌های خود را [[آشکار]] می‌سازد، هر حقی به صاحبش برمی‌گردد، و همه [[مردم]] [[معتقد]] به [[اسلام]] می‌شوند"<ref>المجالس السنیه، ج ۵، ص ۱۱۰؛ کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۶۵.</ref>. [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} در ضمن گفتاری فرمود: "آن‌چنان در میان [[امت]] من وفور [[نعمت]] می‌شود که مثل آن هرگز نبوده است، [[زمین]] گنج‌ها و میوه‌های خود را [[آشکار]] می‌سازد و از آنها چیزی کم نکند، و [[مال]] و [[ثروت]] همچون چیزی است که زیر دست و پا افتاده باشد. شخصی می‌آید و می‌گوید: ای [[مهدی]]{{ع}} از [[اموال]] به من بده. [[امام]] به او می‌فرماید: بگیر"<ref>{{عربی|" يَتَنَعَّمُ فِيهِ أُمَّتِي نِعْمَةً لَمْ يَتَنَعَّمُوا مِثْلَهَا قَطُّ تُؤْتِي الْأَرْضُ أُكُلَهَا وَ لَا تَدَّخِرُ مِنْهُمْ شَيْئاً وَ الْمَالُ يَوْمَئِذٍ كُدُوسٌ‏ يَقُومُ‏ الرَّجُلُ‏ فَيَقُولُ‏ يَا مَهْدِيُّ أَعْطِنِي فَيَقُولُ خُذ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ المجالس السنیه، ج ۵، ص ۷۲۲؛ کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۸۲.</ref>. و در عبارت دیگر فرمود: "[[خداوند]] باران را از [[آسمان]] همواره بر آنها بفرستد و از [[زمین]] چیزی از گیاه نماند مگر اینکه سبز گردد"<ref>کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۷۶؛ ۳۹۰.</ref>. [[امام رضا|حضرت رضا]]{{ع}} در ضمن روایتی فرمود:" وقتی که [[قائم]] {{ع}} [[ظهور]] کند، نورش [[جهان]] را روشن می‌کند، ترازوی [[عدالت]] بین [[مردم]] قرار می‌دهد، هیچ‌کس به کسی [[ظلم]] نمی‌کند، [[زمین]] برای او در نوردیده می‌شود. (یعنی به هر جای [[زمین]] برود، فوری و آسان است) و او سایه ندارد و ...". باز [[نقل]] شده که: در سال [[قیام]] آن حضرت، بیست و چهار بار باران ببارد که آثار و [[برکات]] آن دیده شود<ref>کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۵۶ و ۴۴۶؛ اعلام الوری، ص ۴۲۹.</ref>. جالب اینکه، وفور [[نعمت]] و به عبارت دیگر، [[اقتصاد]] خوب و خودکفایی در حدی است که [[مردم]] بی‌نیاز می‌شوند و کسی برای [[صدقه]] و [[انفاق]] خود، شخص [[نیازمندی]] را پیدا نمی‌کند، چراکه همه [[مردم]] خودکفا و بی‌نیازند<ref>کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۶۵.</ref>. علاوه‌بر این پیشرفت‌ها، پیشرفت‌های دیگری نیز در شهرسازی و راه‌سازی و نوسازی و توسعه [[نهضت]] سوادآموزی و [[پیشرفت]] قضایی و در یک کلمه [[پیشرفت]] در همه زمینه‌ها به‌وجود می‌آید<ref>اثبات الهداة، ج ۷، ص ۱۱۱؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۹.</ref>.  
:::::#'''[[امنیت]] و [[برکت]] و وفور [[نعمت]] و عدالت‌:''' در [[جهان]] مفاهیم و واژه‌هایی بهتر از [[عدالت]]، [[برکت]]، [[امنیت]] و وفور [[نعمت]] نداریم. در [[حکومت]] درخشان [[حضرت مهدی]] {{ع}} تمام این مفاهیم به نحو احسن محقق می‌گردد. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "در آن زمان اگر پیرزنی از [[مشرق]] به [[مغرب]] برود، کسی به او کاری ندارد"<ref>المجالس السنیه، ج ۵، ص ۷۰۶.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "وقتی که [[قائم]] {{ع}} [[قیام]] کرد، [[داوری]] به [[عدالت]] می‌کند و [[ظلم]] و [[جور]] از میان می‌رود، راه‌ها امن می‌شود، [[زمین]] برکت‌های خود را [[آشکار]] می‌سازد، هر حقی به صاحبش برمی‌گردد، و همه [[مردم]] [[معتقد]] به [[اسلام]] می‌شوند"<ref>المجالس السنیه، ج ۵، ص ۱۱۰؛ کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۶۵.</ref>. [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} در ضمن گفتاری فرمود: "آن‌چنان در میان [[امت]] من وفور [[نعمت]] می‌شود که مثل آن هرگز نبوده است، [[زمین]] گنج‌ها و میوه‌های خود را [[آشکار]] می‌سازد و از آنها چیزی کم نکند، و [[مال]] و [[ثروت]] همچون چیزی است که زیر دست و پا افتاده باشد. شخصی می‌آید و می‌گوید: ای [[مهدی]]{{ع}} از [[اموال]] به من بده. [[امام]] به او می‌فرماید: بگیر"<ref>{{عربی|" يَتَنَعَّمُ فِيهِ أُمَّتِي نِعْمَةً لَمْ يَتَنَعَّمُوا مِثْلَهَا قَطُّ تُؤْتِي الْأَرْضُ أُكُلَهَا وَ لَا تَدَّخِرُ مِنْهُمْ شَيْئاً وَ الْمَالُ يَوْمَئِذٍ كُدُوسٌ‏ يَقُومُ‏ الرَّجُلُ‏ فَيَقُولُ‏ يَا مَهْدِيُّ أَعْطِنِي فَيَقُولُ خُذ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ المجالس السنیه، ج ۵، ص ۷۲۲؛ کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۸۲.</ref>. و در عبارت دیگر فرمود: "[[خداوند]] باران را از [[آسمان]] همواره بر آنها بفرستد و از [[زمین]] چیزی از گیاه نماند مگر اینکه سبز گردد"<ref>کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۷۶؛ ۳۹۰.</ref>. [[امام رضا|حضرت رضا]]{{ع}} در ضمن روایتی فرمود: " وقتی که [[قائم]] {{ع}} [[ظهور]] کند، نورش [[جهان]] را روشن می‌کند، ترازوی [[عدالت]] بین [[مردم]] قرار می‌دهد، هیچ‌کس به کسی [[ظلم]] نمی‌کند، [[زمین]] برای او در نوردیده می‌شود. (یعنی به هر جای [[زمین]] برود، فوری و آسان است) و او سایه ندارد و ...". باز [[نقل]] شده که: در سال [[قیام]] آن حضرت، بیست و چهار بار باران ببارد که آثار و [[برکات]] آن دیده شود<ref>کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۵۶ و ۴۴۶؛ اعلام الوری، ص ۴۲۹.</ref>. جالب اینکه، وفور [[نعمت]] و به عبارت دیگر، [[اقتصاد]] خوب و خودکفایی در حدی است که [[مردم]] بی‌نیاز می‌شوند و کسی برای [[صدقه]] و [[انفاق]] خود، شخص [[نیازمندی]] را پیدا نمی‌کند، چراکه همه [[مردم]] خودکفا و بی‌نیازند<ref>کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۶۵.</ref>. علاوه‌بر این پیشرفت‌ها، پیشرفت‌های دیگری نیز در شهرسازی و راه‌سازی و نوسازی و توسعه [[نهضت]] سوادآموزی و [[پیشرفت]] قضایی و در یک کلمه [[پیشرفت]] در همه زمینه‌ها به‌وجود می‌آید<ref>اثبات الهداة، ج ۷، ص ۱۱۱؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۹.</ref>.  
:::::#'''توجه کامل به [[اماکن مقدسه]] و توسعه [[شهرها]] و بهداشت‌:''' از آنجا که [[اماکن مقدسه]] مانند [[مسجد]] و ... پایگاه مرکزی برای [[عبادت]] و [[تعلیم و تعلم]] در جهت [[تکامل]] [[نفوس]] است، [[امام]] [[قائم]] {{ع}} در این جهت نیز توجه خاص دارد، به طوری که [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "وقتی [[قائم]]{{ع}} ما [[ظهور]] کند، در [[پشت کوفه]] مسجدی می‌سازد که هزار در دارد، و خانه‌های [[کوفه]] به دو نهر [[کربلا]] متصل می‌گردد"<ref>اثبات الهداة، ج ۷ ص ۱۰۹؛ بحار الانوار، ج ۵۲ ص ۳۳۰؛ کشف الغمه، ج ۳ ص ۳۶۱.</ref>. ایجاد [[مسجد]] بزرگی در [[پشت کوفه]] (صحرای [[نجف]]) در روایتی از [[امام باقر]]{{ع}} [[نقل]] شده، که [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا ]]{{صل}} فرمود: "گویا [[حسنی‌]]<ref>منظور، سید حسنی است که شرح قیام او را قبلا ذکر کردیم.</ref> را (در [[کوفه]]) با [[حسینی]] (ظاهرا منظور [[امام]] [[قائم]] {{ع}} است) می‌بینم که [[حسنی]] با یارانش با [[حسینی]] [[بیعت]] می‌کنند و در اطراف آن حضرت هستند، تا در [[جمعه]] دوم [[مردم]] گویند [[نماز]] پشت سر [[امام]] [[قائم]] {{ع}} مساوی با [[نماز]] پشت سر [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} است، اما بر اثر کثرت جمعیت در [[مسجد کوفه]] جا پیدا نمی‌شود. [[امام]]{{ع}} به [[پشت کوفه]] رفته و خط [[مسجد]] بزرگی را می‌کشد که آن [[مسجد]] هزار در دارد، تا مصلای بزرگ و فراگیر برای همه جمعیت باشد"<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۰.</ref>. در نوسازی و شهرسازی، خانه‌های [[کوفه]] به خانه‌های [[کربلا]] متصل می‌شوند<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۷.</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "وقتی [[قائم]] {{ع}} [[قیام]] کند، به [[کوفه]] می‌رود و چهار [[مسجد]] را در آنجا ویران می‌نماید. هر مسجدی که مشرف بر خانه‌های [[مردم]] باشد<ref>گویا منظور چهار مسجدی است که دشمنان [[اهل بیت]]{{عم}} هریک از آن را برای تشویق به نام یکی از دشمنان یا شرکت کنندگان در خون [[امام حسین]]{{ع}} ساختند که عبارتند از: مسجد ثقیف (به نام مغیرة بن شعبه ثقفی) و مسجد اشعث (به نام اشعث بن قیس، سرکرده منافقین) و مسجد جریر (به نام جریر بن عبد الله، مخالف امام علی {{ع}}) و مسجد سماک (به نام سماک بن مخزمه اسدی، که از فرمانروایان جنگ صفین است)؛ تهذیب، ج ۲، ص ۲۵۰.</ref> ویران می‌کند، راه‌ها را وسیع می‌نماید". به این ترتیب می‌بینیم حتی اگر [[مسجد]] [[هدف]] غیر اسلامی داشت، ویران می‌شود. آری هر مانعی را که در راه‌ها است، از میان برمی‌دارد و عوامل ناپاکی، نادرستی و حتی ناودان‌هایی را که موجب این کثافت‌ها می‌شوند از بین می‌برد، هر بدعتی را نابود و هر [[سنت]] [[نیکی]] را [[احیا]] می‌سازد، [[قسطنطنیه]] (واقع در [[ترکیه]]) و کوه‌های [[گیلان]] و چین را [[فتح]] می‌کند ...<ref>اعلام الوری، ص ۴۳۲؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۹.</ref>. جالب اینکه، در این عصر درخشان، امکانات یک فرد [[صالح]] و [[مؤمن]]، پرنده را از هوا فرود می‌آورد و او آن را ذبح کرده و می‌پزد و از گوشتش بهره‌مند می‌شود<ref>اثبات الهداة، ج ۷، ص ۱۴۶.</ref>. در میان این امور، آنچه که بسیار مهم است و امور دیگر مقدمه و وسیله آن است، تکمیل [[نفوس]] و بالا بردن سطح معلومات و معنویات است، که [[هدف]] تمام [[پیامبر]]ان و [[اولیای الهی]] همین بوده است. (البته در پرتو تکمیل [[نفوس]]، سایر مواهب مادی نیز به دست می‌آید). ما وقتی که [[آیه]] ۵ سوره قصص {{متن قرآن|وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الأَرْضِ...}} را که در مورد [[حکومت]] حضرت [[ولی عصر]]{{ع}} می‌باشد، تحت [[مطالعه]] قرار می‌دهیم، واژه [[مستضعف]] را در [[روایات]] [[امامان]]{{عم}} می‌نگریم، می‌بینیم بیشتر [[روایات]]، [[مستضعف]] را به معنی [[کم‌عقل]]، [[کم‌سواد]]، [[هدایت]] نشده، بی‌خبر از [[قرآن]] و [[ناتوانی]] در [[فکر]] و [[شناخت]] گرفته‌اند<ref>این روایات در معانی الاخبار، ص ۲۰۰ به بعد آمده است.</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} در معنی [[مستضعف]] فرمود: "آنان‌که چاره‌ای ندارند و به راه [[هدف]]، [[هدایت]] نمی‌یابند، [[توانایی]] تشخیص تزویر [[کفر]] را ندارند و راهی به [[هدایت]] نبرده‌اند، مادام که [[ایمان]] نیاورده‌اند، آنها نه [[کافر]] و نه [[مؤمن]] هستند"<ref>{{عربی|" الَّذِينَ‏ لَا يَجِدُونَ‏ حِيلَةً وَ لا يَهْتَدُونَ‏ سَبِيلًا لا يَسْتَطِيعُونَ حِيلَةً فَيَدْخُلُوا فِي الْكُفْرِ وَ لا يَهْتَدُونَ‏ فَيَدْخُلُوا فِي الْإِيمَانِ فَلَيْسَ هُمْ مِنَ الْكُفْرِ وَ الْإِيمَانِ فِي شَيْ‏ءٍ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ معانی الاخبار، ص ۲۰۳.</ref>
:::::#'''توجه کامل به [[اماکن مقدسه]] و توسعه [[شهرها]] و بهداشت‌:''' از آنجا که [[اماکن مقدسه]] مانند [[مسجد]] و ... پایگاه مرکزی برای [[عبادت]] و [[تعلیم و تعلم]] در جهت [[تکامل]] [[نفوس]] است، [[امام]] [[قائم]] {{ع}} در این جهت نیز توجه خاص دارد، به طوری که [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "وقتی [[قائم]]{{ع}} ما [[ظهور]] کند، در [[پشت کوفه]] مسجدی می‌سازد که هزار در دارد، و خانه‌های [[کوفه]] به دو نهر [[کربلا]] متصل می‌گردد"<ref>اثبات الهداة، ج ۷ ص ۱۰۹؛ بحار الانوار، ج ۵۲ ص ۳۳۰؛ کشف الغمه، ج ۳ ص ۳۶۱.</ref>. ایجاد [[مسجد]] بزرگی در [[پشت کوفه]] (صحرای [[نجف]]) در روایتی از [[امام باقر]]{{ع}} [[نقل]] شده، که [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا ]]{{صل}} فرمود: "گویا [[حسنی‌]]<ref>منظور، سید حسنی است که شرح قیام او را قبلا ذکر کردیم.</ref> را (در [[کوفه]]) با [[حسینی]] (ظاهرا منظور [[امام]] [[قائم]] {{ع}} است) می‌بینم که [[حسنی]] با یارانش با [[حسینی]] [[بیعت]] می‌کنند و در اطراف آن حضرت هستند، تا در [[جمعه]] دوم [[مردم]] گویند [[نماز]] پشت سر [[امام]] [[قائم]] {{ع}} مساوی با [[نماز]] پشت سر [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} است، اما بر اثر کثرت جمعیت در [[مسجد کوفه]] جا پیدا نمی‌شود. [[امام]]{{ع}} به [[پشت کوفه]] رفته و خط [[مسجد]] بزرگی را می‌کشد که آن [[مسجد]] هزار در دارد، تا مصلای بزرگ و فراگیر برای همه جمعیت باشد"<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۰.</ref>. در نوسازی و شهرسازی، خانه‌های [[کوفه]] به خانه‌های [[کربلا]] متصل می‌شوند<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۷.</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "وقتی [[قائم]] {{ع}} [[قیام]] کند، به [[کوفه]] می‌رود و چهار [[مسجد]] را در آنجا ویران می‌نماید. هر مسجدی که مشرف بر خانه‌های [[مردم]] باشد<ref>گویا منظور چهار مسجدی است که دشمنان [[اهل بیت]]{{عم}} هریک از آن را برای تشویق به نام یکی از دشمنان یا شرکت کنندگان در خون [[امام حسین]]{{ع}} ساختند که عبارتند از: مسجد ثقیف (به نام مغیرة بن شعبه ثقفی) و مسجد اشعث (به نام اشعث بن قیس، سرکرده منافقین) و مسجد جریر (به نام جریر بن عبد الله، مخالف امام علی {{ع}}) و مسجد سماک (به نام سماک بن مخزمه اسدی، که از فرمانروایان جنگ صفین است)؛ تهذیب، ج ۲، ص ۲۵۰.</ref> ویران می‌کند، راه‌ها را وسیع می‌نماید". به این ترتیب می‌بینیم حتی اگر [[مسجد]] [[هدف]] غیر اسلامی داشت، ویران می‌شود. آری هر مانعی را که در راه‌ها است، از میان برمی‌دارد و عوامل ناپاکی، نادرستی و حتی ناودان‌هایی را که موجب این کثافت‌ها می‌شوند از بین می‌برد، هر بدعتی را نابود و هر [[سنت]] [[نیکی]] را [[احیا]] می‌سازد، [[قسطنطنیه]] (واقع در [[ترکیه]]) و کوه‌های [[گیلان]] و چین را [[فتح]] می‌کند ...<ref>اعلام الوری، ص ۴۳۲؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۹.</ref>. جالب اینکه، در این عصر درخشان، امکانات یک فرد [[صالح]] و [[مؤمن]]، پرنده را از هوا فرود می‌آورد و او آن را ذبح کرده و می‌پزد و از گوشتش بهره‌مند می‌شود<ref>اثبات الهداة، ج ۷، ص ۱۴۶.</ref>. در میان این امور، آنچه که بسیار مهم است و امور دیگر مقدمه و وسیله آن است، تکمیل [[نفوس]] و بالا بردن سطح معلومات و معنویات است، که [[هدف]] تمام [[پیامبر]]ان و [[اولیای الهی]] همین بوده است. (البته در پرتو تکمیل [[نفوس]]، سایر مواهب مادی نیز به دست می‌آید). ما وقتی که [[آیه]] ۵ سوره قصص {{متن قرآن|وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الأَرْضِ...}} را که در مورد [[حکومت]] حضرت [[ولی عصر]]{{ع}} می‌باشد، تحت [[مطالعه]] قرار می‌دهیم، واژه [[مستضعف]] را در [[روایات]] [[امامان]]{{عم}} می‌نگریم، می‌بینیم بیشتر [[روایات]]، [[مستضعف]] را به معنی [[کم‌عقل]]، [[کم‌سواد]]، [[هدایت]] نشده، بی‌خبر از [[قرآن]] و [[ناتوانی]] در [[فکر]] و [[شناخت]] گرفته‌اند<ref>این روایات در معانی الاخبار، ص ۲۰۰ به بعد آمده است.</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} در معنی [[مستضعف]] فرمود: "آنان‌که چاره‌ای ندارند و به راه [[هدف]]، [[هدایت]] نمی‌یابند، [[توانایی]] تشخیص تزویر [[کفر]] را ندارند و راهی به [[هدایت]] نبرده‌اند، مادام که [[ایمان]] نیاورده‌اند، آنها نه [[کافر]] و نه [[مؤمن]] هستند"<ref>{{عربی|" الَّذِينَ‏ لَا يَجِدُونَ‏ حِيلَةً وَ لا يَهْتَدُونَ‏ سَبِيلًا لا يَسْتَطِيعُونَ حِيلَةً فَيَدْخُلُوا فِي الْكُفْرِ وَ لا يَهْتَدُونَ‏ فَيَدْخُلُوا فِي الْإِيمَانِ فَلَيْسَ هُمْ مِنَ الْكُفْرِ وَ الْإِيمَانِ فِي شَيْ‏ءٍ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ معانی الاخبار، ص ۲۰۳.</ref>
::::::نتیجه می‌گیریم که اهم [[هدف]] [[امام]] [[قائم]] {{ع}} تکمیل [[نفوس]] و [[آگاه]] کردن [[مردم]] و خط دادن به آنها و [[هدایت]] کامل معنوی و علمی آنها و [[نجات]] دادن آنها از [[استضعاف]] در جهت معنی و [[فکر]] و [[اندیشه]] است»<ref>[[ محمد محمدی اشتهاردی|محمدی اشتهاردی، محمد]]، [[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|حضرت مهدی فروغ تابان ولایت]]، ص ۱۷۹-۱۸۷.</ref>.
::::::نتیجه می‌گیریم که اهم [[هدف]] [[امام]] [[قائم]] {{ع}} تکمیل [[نفوس]] و [[آگاه]] کردن [[مردم]] و خط دادن به آنها و [[هدایت]] کامل معنوی و علمی آنها و [[نجات]] دادن آنها از [[استضعاف]] در جهت معنی و [[فکر]] و [[اندیشه]] است»<ref>[[ محمد محمدی اشتهاردی|محمدی اشتهاردی، محمد]]، [[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|حضرت مهدی فروغ تابان ولایت]]، ص ۱۷۹-۱۸۷.</ref>.

نسخهٔ ‏۳۰ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۸:۱۳

الگو:پرسش غیرنهایی

ویژگی‌های حکومت امام مهدی چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / عصر پس از ظهور / حکومت جهانی امام مهدی
مدخل اصلیویژگی‌های حکومت امام مهدی
مدخل وابسته؟

ویژگی‌های حکومت امام مهدی(ع) چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

  • برخی از ویژگی‌های حکومت حضرت مهدی را بیان کنید؟

پاسخ نخست

محسن قرائتی
حجت الاسلام و المسلمین محسن قرائتی در کتاب «جهت‌نما» در اين باره گفته است:
«حکومت امام عصر همانند حکومت انبیا و اولیای الهی است و با تأکید بیش‌تر و به میزان گسترده تری به اجرای احکام الهی می‌پردازد. تفاوت این حکومت با حکومت‌های الهی که در گذشته برپا شده‌اند، در جهانی بودن آن است؛ به این معنا که موجب اجرای کامل احکام الهی در سرتا سر گیتی می‌گردد. به هر روی ویژگی‌های حکومت مهدوی عبارتند از:
  • احیای فرهنگ قرآن: اولین اقدام آن حضرت پس از استقرار حکومت، تشکیل کلاس‌های قرآن و با نتیجه ترویج فرهنگ قرآنی است: " السَّلَامُ‏ عَلَيْكَ‏ يَا تَالِيَ‏ كِتَابِ‏ اللَّهِ‏ وَ تَرْجُمَانَه‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"[۱]
  • وفور نعمت‌های آسمانی و زمینی: "وقتی قائم قیام کند، بر اساس عدالت حکومت می‌کند و در زمان او ستم از بین می‌رود و راهها امنیت می‌یابد و برکات زمین استخراج می‌گردد"[۲]. در زمان حکومت آن حضرت، آب‌ها و سرچشمه‌ها فراوان و محصولات چند برابر می‌شوند: " تُخْرِجُ‏ الْأَرْضُ‏ نَبْتَهَا وَ تُنْزِلُ‏ السَّمَاءُ بَرَكَتَهَا وَ تَظْهَرُ لَهُ‏ الْكُنُوزُ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"[۳]؛امام باقر(ع): " فَلَا يَبْقَى‏ فِي‏ الْأَرْضِ‏ خَرَابٌ‏ إِلَّا قَدْ عُمِرَ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏" [۴]
  • اقامه نماز: از امام صادق(ع) در تفسیر آیه ﴿الَّذِينَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِي الأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الأُمُورِ [۵] سؤال کردند؛ حضرت در پاسخ فرمودند: " فَهَذِهِ‏ لآِلِ‏ مُحَمَّدِ صَلَّى‏ اللَّهُ‏ عَلَيْهِمْ‏ إِلَى‏ آخِرِ الْأَئِمَّةِ وَ الْمَهْدِيِ‏ وَ أَصْحَابِهِ‏ يَمْلِكُهُمُ‏ اللَّهُ‏ مَشَارِقَ‏ الْأَرْضِ‏ وَ مَغَارِبَهَا وَ يُظْهِرُ بِهِ الدِّينَ وَ يُمِيتُ اللَّهُ بِهِ وَ بِأَصْحَابِهِ الْبِدَعَ وَ الْبَاطِلَ كَمَا أَمَاتَ السُّفَهَاءُ الْحَقَّ حَتَّى لَا يُرَى‏ أَيْنَ الظُّلْمُ‏ ﴿ وَ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏" [۶].
  • امام(ع) فرمود: برنامه مهدی ما وقتی که می‌آید، این چهار موضوع است:
  1. اقامه نماز: در زیارت آل یاسین به این مطلب اشاره شده است: " السَّلَامُ‏ عَلَيْكَ‏ حِينَ‏ تُصَلِّي‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏" وقتی که نماز تا این اندازه مهم است که در زیارت حضرت به آن اشاره می‌شود، در برنامه‌های مهدوی از اهتمام ویژه‌ای برخوردار است.
  2. پرداخت زکات: مهدی(ع) مانع الزکات را می‌کشد. " قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع)‏ دَمَانِ‏ فِي‏ الْإِسْلَامِ‏ حَلَالٌ‏ مِنَ‏ اللَّهِ‏ عَزَّ وَ جَلَ‏ لَا يَقْضِي‏ فِيهِمَا أَحَدٌ بِحُكْمِ‏ اللَّهِ‏ حَتَّى‏ يَبْعَثَ‏ اللَّهُ‏ عَزَّ وَ جَلَ‏- الْقَائِمَ‏ مِنْ‏ أَهْلِ‏ الْبَيْتِ‏ (ع)‏ فَيَحْكُمُ فِيهِمَا بِحُكْمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لَا يُرِيدُ عَلَى ذَلِكَ بَيِّنَةً الزَّانِي الْمُحْصَنُ يَرْجُمُهُ وَ مَانِعُ الزَّكَاةِ يَضْرِبُ رَقَبَتَهُ‏ "[۷]
  3. تقویت توان علمی: تقویت توان علمی‌ جامعه از جمله برنامه‌های حکومت مهدوی است. منتظران امام زمان(ع) باید عاشق علم و دانش و در تمام رشته‌های علمی‌ ممتاز باشند. قَالَ الصَّادِقُ (ع): "مجموعه علوم بیست وهفت حرف است که تاکنون فقط دوحرف آن به وسیله انبیا الهی شناخته شده است؛ در نتیجه هنگامی‌ که قائم آل محمد قیام کند بیست وپنج باب دیگر از علوم به برکت او شناخته خواهد شد و در میان مردم گسترش خواهد یافت و جامعه از مجموعه بیست وهفت حرف علم آگاهی خواهد داشت"[۸]. قَالَ الْبَاقِرُ(ع) : "گوئی می‌بینم که دین در میان خونی که برایش ریخته می‌شود، در حرکت است و دست و پا می‌زند و هیچ شخصی نمی‌تواند آن را برای شما باز گرداند، مگر مردی از ما اهل بیت که در هنگام امامت او هر سال دو بار بر شما بخشش خواهد شد و در هر ماه دو نوع روزی بر شما خواهد رسید و در دوران ظهور اوست که حکمت به شما داده خواهد شد تا آنجا که زن در خانه خود نشسته و در اثر افزایش بینش و بصیرت دینی جامعه و گسترش معارف اسلامی‌ بر اساس کتاب خدا و سنّت رسول خدا قضاوت خواهد کرد"[۹]. پیشرفت علم در زمان حضرت مهدی(ع) به اندازه‌ای است که زنان در خانه‌ها بر اساس قرآن و حدیث قضاوت می‌کنند.
  4. مقاومت و تلاش: از امام باقر(ع) سؤال کردند که آیا با ظهور مهدی کارها خود به خود درست می‌شود؟ فرمود: "اگر چنین بود پیشانی پیامبر(ص) نمی‌شکافت و دندانش نمی‌شکست" [۱۰]. از این حدیث چنین برمی‌آید که استقرار حاکمیت مهدوی حتی با ظهور آن حضرت به تلاش و کوشش نیاز دارد»[۱۱].

پاسخ‌های دیگر

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

پرسش‌های وابسته

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. احتجاج، ج ۲، ص ۴۹۲.
  2. " إِذَا قَامَ الْقَائِمُ(ع) حَكَمَ‏ بِالْعَدْلِ‏ وَ ارْتَفَعَ‏ فِي‏ أَيَّامِهِ‏ الْجَوْرُ وَ آمَنَتْ‏ بِهِ‏ السُّبُلُ‏ وَ أَخْرَجَتِ‏ الْأَرْضُ‏ بَرَكَاتِهَا‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ ارشاد مفید، ج ۲، ص ۳۸۴.
  3. احتجاج، ج ۲، ص ۲۹۰.
  4. کمال الدین و تمام النعمه، ج ۱، ص۳۳۰.
  5. همان کسانی که اگر آنان را در زمین توانمندی دهیم نماز بر پا می‌دارند و زکات می‌پردازند و به کار شایسته فرمان می‌دهند و از کار ناپسند باز می‌دارند و پایان کارها با خداوند است؛ سوره حج، آیه: ۴۱.
  6. بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۴۷.
  7. کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص۶۷۱.
  8. " الْعِلْمُ‏ سَبْعَةٌ وَ عِشْرُونَ‏ حَرْفاً فَجَمِيعُ‏ مَا جَاءَتْ‏ بِهِ‏ الرُّسُلُ‏ حَرْفَانِ‏ فَلَمْ‏ يَعْرِفِ‏ النَّاسُ‏ حَتَّى‏ الْيَوْمِ‏ غَيْرَ الْحَرْفَيْنِ‏ فَإِذَا قَامَ‏ قَائِمُنَا أَخْرَجَ‏ الْخَمْسَةَ وَ الْعِشْرِينَ‏ حَرْفاً فَبَثَّهَا فِي‏ النَّاسِ‏ وَ ضَمَّ إِلَيْهَا الْحَرْفَيْنِ حَتَّى يَبُثَّهَا سَبْعَةً وَ عِشْرِينَ حَرْفاً‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۶.
  9. " كَأَنَّنِي‏ بِدِينِكُمْ‏ هَذَا لَا يَزَالُ‏ مُتَخَضْخِضاً يَفْحَصُ‏ بِدَمِهِ‏ ثُمَّ لَا يَرُدُّهُ عَلَيْكُمْ إِلَّا رَجُلٌ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ فَيُعْطِيكُمْ فِي السَّنَةِ عَطَاءَيْنِ وَ يَرْزُقُكُمْ فِي الشَّهْرِ رِزْقَيْنِ وَ تُؤْتَوْنَ الْحِكْمَةَ فِي زَمَانِهِ حَتَّى إِنَّ الْمَرْأَةَ لَتَقْضِي فِي بَيْتِهَا بِكِتَابِ اللَّهِ تَعَالَى وَ سُنَّةِ رَسُولِ اللَّهِ الگو:ص‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ غیبت نعمانی، ص ۲۳۸.
  10. " وَ الَّذِي‏ نَفْسِي‏ بِيَدِهِ‏ حَتَّى‏ نَمْسَحَ‏ نَحْنُ‏ وَ أَنْتُمُ‏ الْعَرَقَ‏ وَ الْعَلَقَ‏ ثُمَ‏ مَسَحَ‏ جَبْهَتَهُ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ غیبت نعمانی، ص ۲۸۴.
  11. قرائتی، محسن، جهت‌نما، ص ۱۱۲ - ۱۱۶.
  12. خداوند زمین را پس از مرگش زنده می‌کند؛ سوره حدید، آیه ۱۷.
  13. اثبات الهداة، ج ۷، ص ۶۳؛ ۱۳۰.
  14. ویژگی‌های این زمان در کتاب بحار الانوار، ج ۵۳، از ص ۱؛ ۳۸ آمده است.
  15. و العصر (سوره عصر، آیه ۱) که یکی از تفاسیر آن سوگند به عصر درخشان حکومت حضرت مهدی (ع) است.
  16. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۴.
  17. اثبات الهداة، ج ۷، ص ۶۱، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۱۰.
  18. اثبات الهداة، ج ۷، ص ۶۱، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۱۰.
  19. منتخب الأثر، ص ۴۷۱ الی ۴۷۳؛ البته در آغاز، امام (ع) براساس دلیل و منطق با مردم برخورد می‌کند و حجت را بر آنها تمام می‌نماید. امام باقر(ع) در این‌باره فرمود: امام قائم (ع) به یارانش می‌فرماید: «مردم مکه به سوی من نمی‌آیند، ولی من می‌فرستم سراغ آنها و به آنچه که شایسته من است، بر آنها استدلال می‌کنم»؛ بحار الانوار، ج ۵۲ ص ۳۰۷.
  20. اثبات الهداة، ج ۷، ص ۹۶.
  21. " إِذَا قَامَ قَائِمُنَا، وَضَعَ‏ اللَّهُ‏ يَدَهُ‏ عَلى‏ رُؤُوسِ‏ الْعِبَادِ، فَجَمَعَ‏ بِهَا عُقُولَهُمْ‏ وَكَمَلَتْ بِهِ أَحْلامُهُم‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ اصول کافی، ج ۱، ص ۲۵.
  22. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۷.
  23. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۶.
  24. " إِنَ‏ الْمُؤْمِنَ‏ فِي‏ زَمَانِ‏ الْقَائِمِ‏ وَ هُوَ بِالْمَشْرِقِ لَيَرَى أَخَاهُ الَّذِي فِي الْمَغْرِبِ وَ كَذَا الَّذِي فِي الْمَغْرِبِ يَرَى أَخَاهُ الَّذِي فِي الْمَشْرِق‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ منتخب الاثر، ص ۴۸۳، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۶.
  25. " سَلُونِي‏ قَبْلَ‏ أَنْ‏ تَفْقِدُونِي‏ فَإِنَ‏ بَيْنَ‏ جَوَانِحِي عِلْماً جَمّاً ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۷۲.
  26. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۴.
  27. " فَلَا يَبْقَى فِي الْأَرْضِ‏ خَرَابٌ‏ إِلَّا قَدْ عُمِر‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ اسعاف الراغبین، ص ۱۴۰؛ کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۷۶.
  28. منتخب الاثر، ص ۱۶۸.
  29. المجالس السنیه، ج ۵، ص ۷۰۷.
  30. " إِذْ قَامَ الْقَائِمُ جَاءَتِ الْمُزَامَلَةُ وَ يَأْتِي الرَّجُلُ إِلَى كِيسِ أَخِيهِ فَيَأْخُذُ حَاجَتَهُ‏ لَا يَمْنَعُه‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ اثبات الهداة، ج ۷، ص ۱۱۳؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۳.
  31. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۵.
  32. المجالس السنیه، ج ۵، ص ۷۰۶.
  33. المجالس السنیه، ج ۵، ص ۱۱۰؛ کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۶۵.
  34. " يَتَنَعَّمُ فِيهِ أُمَّتِي نِعْمَةً لَمْ يَتَنَعَّمُوا مِثْلَهَا قَطُّ تُؤْتِي الْأَرْضُ أُكُلَهَا وَ لَا تَدَّخِرُ مِنْهُمْ شَيْئاً وَ الْمَالُ يَوْمَئِذٍ كُدُوسٌ‏ يَقُومُ‏ الرَّجُلُ‏ فَيَقُولُ‏ يَا مَهْدِيُّ أَعْطِنِي فَيَقُولُ خُذ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ المجالس السنیه، ج ۵، ص ۷۲۲؛ کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۸۲.
  35. کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۷۶؛ ۳۹۰.
  36. کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۵۶ و ۴۴۶؛ اعلام الوری، ص ۴۲۹.
  37. کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۶۵.
  38. اثبات الهداة، ج ۷، ص ۱۱۱؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۹.
  39. اثبات الهداة، ج ۷ ص ۱۰۹؛ بحار الانوار، ج ۵۲ ص ۳۳۰؛ کشف الغمه، ج ۳ ص ۳۶۱.
  40. منظور، سید حسنی است که شرح قیام او را قبلا ذکر کردیم.
  41. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۰.
  42. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۷.
  43. گویا منظور چهار مسجدی است که دشمنان اهل بیت(ع) هریک از آن را برای تشویق به نام یکی از دشمنان یا شرکت کنندگان در خون امام حسین(ع) ساختند که عبارتند از: مسجد ثقیف (به نام مغیرة بن شعبه ثقفی) و مسجد اشعث (به نام اشعث بن قیس، سرکرده منافقین) و مسجد جریر (به نام جریر بن عبد الله، مخالف امام علی (ع)) و مسجد سماک (به نام سماک بن مخزمه اسدی، که از فرمانروایان جنگ صفین است)؛ تهذیب، ج ۲، ص ۲۵۰.
  44. اعلام الوری، ص ۴۳۲؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۹.
  45. اثبات الهداة، ج ۷، ص ۱۴۶.
  46. این روایات در معانی الاخبار، ص ۲۰۰ به بعد آمده است.
  47. " الَّذِينَ‏ لَا يَجِدُونَ‏ حِيلَةً وَ لا يَهْتَدُونَ‏ سَبِيلًا لا يَسْتَطِيعُونَ حِيلَةً فَيَدْخُلُوا فِي الْكُفْرِ وَ لا يَهْتَدُونَ‏ فَيَدْخُلُوا فِي الْإِيمَانِ فَلَيْسَ هُمْ مِنَ الْكُفْرِ وَ الْإِيمَانِ فِي شَيْ‏ءٍ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ معانی الاخبار، ص ۲۰۳.
  48. محمدی اشتهاردی، محمد، حضرت مهدی فروغ تابان ولایت، ص ۱۷۹-۱۸۷.
  49. "أُبَشِّرُكُمْ بِالْمَهْدِيِّ يَمْلَأُ الأَرْضَ قِسْطاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً و ظُلْماً يَرْضَى عَنْهُ سُكَّانُ السَّمَاءِ وَ الأْرْضِ يُقْسِّمُ الْمَالَ صَحاحاً فَقَالَ رَجُلٌ مَا مَعْنَى صَحَاحاً؟ قالَ: بِالسَّوِيَّةِ بَيْنَ النَّاسِ وَ يَمْلَأُ قُلُوبَ اُمَّةِ مُحَمَّدٍ (ص) غِنًى وَ يَسَعُهُمْ عَدْلُهُ..."؛ منتخب الاثر، ص ۱۴۷.
  50. "يَخْرُجُ‏ رَجُلٌ‏ مِنْ‏ أَهْلِ‏ بَيْتِي‏ يُوَاطِئُ‏ اسْمُهُ اسْمِي وَ خَلْقُهُ خَلْقِي يَمْلَأُهَا قِسْطاً وَ عَدْلًا"؛ منتخب الاثر، ص ۱۷۹.
  51. "لَوْ لَمْ‏ يَبْقَ‏ مِنَ‏ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ‏ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ذَلِكَ الْيَوْمَ حَتَّى يَخْرُجَ رَجُلٌ مِنْ وُلْدِي فَيَمْلَأَهَا عَدْلًا وَ قِسْطاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً"
  52. طاهری، حبیب‌الله، سیمای آفتاب، ص: ۳۳۳ - ۳۳۴.
  53. بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۷۱.
  54. دعای افتتاح؛ کافی، ج ۳، ص ۴۲۴.
  55. مستدرک الوسائل، ج ۱۲، ص ۲۸۳.
  56. رحیمی، عباس، امید فردا، ص:۶۰.
  57. «خداوند به مومنان و کسانی از شما که اعمال شایسته به جا می‌آورند وعده داده که آنها را در زمین جانشین کند». نور: ۵۵.
  58. «همانا زمین از آن خداوند است و آن را میراث هر کس از بندگانش که بخواهد قرار می‌دهد و پایان‌‌کار، از آن پرهیزکاران است». اعراف: ۱۲۸.
  59. «زمین را بندگان شایسته من به ارث می‌‌برند». انبیا: ۱۰۵.
  60. «پس پروردگار‌‌شان به ایشان وحی فرستاد که به طور قطع ستمکاران را هلاک خواهیم کرد و بعد از ایشان شما را در زمین سکونت خواهیم داد». ابراهیم: ۱۳-۱۴.
  61. المیزان، جلد ۱۵، صفحه ۱۵۱.
  62. «و نیز دینشان را که برای آنها پسندیده است استقرار دهد». نور: ۵۵.
  63. المیزان، جلد ۱۵، صفحه ۱۵۲.
  64. طریق عرفان (ترجمه و شرح رساله الولایه)، صفحه ۲۳ و ۱۵۵؛انسان و عقیده، صفحه ۲۱۱.
  65. از جمله حضرت علی (ع) می‌فرماید: فَيُرِيكُمْ كَيْفَ عَدْلُ اَلسِّيرَةِ وَ يُحْيِي مَيِّتَ اَلْكِتَابِ وَ اَلسُّنَّةِ؛ او روش عادلانه در حکومت را به شما نشان می‌‌دهد و کتاب خدا و سنت پیامبر (ص) را که تا آن روز متروک مانده است، زنده می‌‌کند. نهج البلاغه، خطبه ۱۳۸.
  66. مقصود آیه اول تا ششم این سوره می‌‌باشد.
  67. المیزان، جلد ۱۹، صفحه ۱۴۷؛ به نقل از: اصول کافی، جلد ۱، صفحه ۹۱.
  68. برای اطلاع بیشتر مراجعه شود به الاحتجاج، جلد ۱، صفحه ۶۸ و ۲۵۲؛ ارشاد القلوب، جلد ۲، صفحه ۲۸۵ و ۳۱۴؛تفسیر العیاشی، جلد ۱، صفحه ۱۴ و ۶۶؛بحارالانوار، جلد ۳۶، صفحه ۵۱ و ۵۲ و غیره.
  69. بررسی‌های اسلامی، جلد ۱، صفحه ۲۳۰.
  70. نور: ۵۵.
  71. المیزان، جلد ۱۵، صفحه ۱۵۸؛ به نقل از: مجمع البیان، جلد ۷، صفحه ۱۵۲. این حدیث را امام باقر (ع) و امام صادق (ع) نیز فرموده‌‌اند.
  72. شیعه در اسلام (طبع قدیم)، صفحه ۲۳۲.
  73. «و پس از ترسشان، امنیت روزیشان فرماید». نور: ۵۵.
  74. «مرا می‌‌پرستند و چیزی را شریک من نمی‌‌کنند». همان.
  75. ر.ک به: المیزان، جلد ۱۵، صفحه ۱۵۲؛جلد ۲ صفحه ۳۰۱ و ج ۹، صفحه ۳۹۶؛بررسی‌های اسلامی، جلد ۱، صفحه ۱۱۵؛فرازهایی از اسلام، صفحه ۳۷، بند ۱۹۵.
  76. ر.ک به: کتاب امام مهدی (ع) موجود موعود، نوشته آیت الله جوادی آملی؛ و موعود شناسی نوشته علی اصغر رضوانی.
  77. امامی میبدی، علی رضا، آموزه‌های مهدویت در آثار علامه طباطبائی، ص ۲۶۶-۲۷۲.
  78. و خواستیم بر کسانی که در آن سرزمین فرودست شده بودند، منّت نهیم و آنان را پیشوایان مردم‏ گردانیم و ایشان را وارث زمین کنیم؛ سوره قصص ، آیه: ۵.
  79. " لَتَعْطِفَنَ‏ الدُّنْيَا عَلَيْنَا بَعْدَ شِمَاسِهَا عَطْفَ‏ الضَّرُوسِ‏ عَلَى‏ وَلَدِهَا وَ تَلَا عَقِيبَ‏ ذَلِكَ‏ ﴿وَ نُرِيدُ أَنْ‏ نَمُنَ‏ عَلَى‏ الَّذِينَ‏ اسْتُضْعِفُوا فِي‏ الْأَرْضِ‏ وَ نَجْعَلَهُمْ‏ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ‏ الْوارِثِين ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ سیّد رضی، نهج البلاغه، ص ۵۰۶
  80. " هُمْ‏ آلُ‏ مُحَمَّدٍ يَبْعَثُ‏ اللَّهُ‏ مَهْدِيَّهُمْ‏ بَعْدَ جَهْدِهِمْ‏ فَيُعِزُّهُمْ‏ وَ يُذِلُ‏ عَدُوَّهُمْ‏"، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۸۴
  81. محمد حکیمی، عصر زندگی، ص ۱۷۴- ۱۶۵) با تصرف
  82. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص:۱۸۸ - ۱۹۱.
  83. کمال الدین، ج ۱، باب ۳۲، ح ۱۶، ص ۶۰۳
  84. بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۸۱
  85. ابن طاووس، ملاحم، ص ۸۳
  86. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۶
  87. همان، ص ۳۹۰، ح ۲۱۲
  88. خصال، ج ۲، ص ۴۱۸
  89. کمال الدین، ج ۱، باب ۳۰، ح ۴، ص ۵۸۴
  90. عیون اخبار الرضا (ع)، ص ۶۵
  91. مفاتیح الجنان، دعای ندبه
  92. مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۴۵۴.