قائم آل محمد (لقب): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-\n{{مهدویت}} +{{مهدویت}}))
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مهدویت}}
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = القاب امام مهدی
| عنوان مدخل  =
| مداخل مرتبط =
| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
*با مراجعه به [[روایات]] مربوط به [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏، می‌‏توان گفت: هیچ لقبی به اندازه "[[قائم]]"، برای آن حضرت مورد استفاده قرار نگرفته است. گویا از آنجا که [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏، درخشان‏‌ترین فصل زندگی آن حضرت است؛ اتصاف به این صفت و [[لقب]]، همواره در [[کلام]] [[معصومان]]{{عم}} مورد تصریح قرار گرفته است؛
با مراجعه به [[روایات]] مربوط به [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}‏، می‌‏توان گفت: هیچ لقبی به اندازه "[[قائم]]"، برای آن حضرت مورد استفاده قرار نگرفته است، در کتاب "ذخیره" آمده که اسم آن حضرت است در [[زبور]] سیزدهم و در کتاب "برلیوموا" به‌معنای برپاشونده در [[فرمان]] حق‌تعالی است. گویا از آنجا که [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}‏، درخشان‏‌ترین فصل زندگی آن حضرت است؛ اتصاف به این صفت و [[لقب]]، همواره در [[کلام]] [[معصومان]] {{عم}} مورد تصریح قرار گرفته است؛ بنابراین مهم‏ترین سبب اتصاف به این [[لقب]]، آن است که آن بزرگوار، در برابر اوضاع [[سیاسی]] و [[انحرافات]] دینی و اجتماعی، بزرگ‏ترین [[قیام]] [[تاریخ]] را [[رهبری]] خواهد کرد<ref> شیخ مفید، الارشاد، ص ۷۰۴، ح ۲</ref>. البته می‌‏توان تمام [[امامان]] {{عم}} را [[قائم]] به [[حق]] دانست؛ اما ویژگی‌‏های [[قیام]] [[امام مهدی]] {{ع}}، آن حضرت را از دیگر [[امامان]] ممتاز ساخته است.  
* بنابراین مهم‏ترین سبب اتصاف به این [[لقب]]، آن است که آن بزرگوار، در برابر اوضاع [[سیاسی]] و [[انحرافات]] دینی و اجتماعی، بزرگ‏ترین [[قیام]] [[تاریخ]] را [[رهبری]] خواهد کرد<ref> شیخ مفید، الارشاد، ص ۷۰۴، ح ۲</ref>. البته می‌‏توان تمام [[امامان]]{{عم}} را [[قائم]] به [[حق]] دانست؛ اما ویژگی‌‏های [[قیام]] [[امام مهدی]]{{ع}}، آن حضرت را از دیگر [[امامان]] ممتاز ساخته است. درباره سبب نامیده شدن حضرت به "[[قائم]]"، می‌‏توان به [[روایات]] زیر اشاره کرد: "
* [[ابو حمزه ثمالی]] می‌‏گوید: از [[امام باقر]]{{ع}} پرسیدم: ای [[فرزند]] [[رسول خدا]]! آیا همه شما [[قائم]] و به پا دارنده [[حق]] نیستید؟ فرمود: بلی. عرض کردم: چرا [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ را [[قائم]] نامیده‌‏اند؟ فرمود: هنگامی که جدّ من، [[امام حسین|حضرت سید الشهداء حسین بن علی]]{{ع}} [[شهید]] شد، [[فرشتگان]] به درگاه [[خداوند]] سبحانه و تعالی ضجه و ناله نموده، نزد او شکایت کردند ... پس [[خداوند]] عز و جل [[امامان]] از [[فرزندان]] [[امام حسین|حسین]]{{ع}} را به آنان نشان داد و [[فرشتگان]] از دیدن آنان خوشحال شدند. در آن هنگام، دیدند که یکی از ایشان [[ایستاده]] است و [[نماز]] می‏‌خواند. پس [[خداوند]] سبحانه و تعالی فرمود: به وسیله این [[قائم]] بمعنای ایستاده‏ از آنان قاتلان [[امام حسین|حسین]]‏ [[انتقام]] خواهم گرفت<ref>  طبری، دلائل الامامة، ص ۲۳۹</ref>.
*از [[امام جواد]]{{ع}} پرسیدند: چرا او را [[قائم]] می‌‏نامند؟ فرمود: چون پس از آن [[قیام]] می‏‌کند که از یادها رفته است و بیشتر معتقدان به امامتش برگشته‌‏اند<ref>{{عربی|" لِأَنَّهُ‏ يَقُومُ‏ بَعْدَ مَوْتِ‏ ذِكْرِهِ‏ وَ ارْتِدَادِ أَكْثَرِ الْقَائِلِينَ‏ بِإِمَامَتِهِ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۷۸، ح ۳</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص ۳۴۳ - ۳۴۴.</ref>.
==قائم در موعودنامه==
*از [[القاب]] [[خاصه]] و مشهوره آن حضرت است و در "[[ذخیره]]" آمده که اسم آن حضرت است در [[زبور]] سیزدهم و در کتاب "برلیوموا". به‌معنای برپاشونده در [[فرمان]] حق‌تعالی است، زیرا آن حضرت پیوسته در شب و روز، مهیای [[فرمان]] الهی است که به محض اشاره [[ظهور]] نماید. [[امام رضا]] {{ع}} فرمود: "او را [[قائم]] نامیدند، برای آن‌که [[قیام]] به [[حق]] خواهد کرد"<ref>نجم الثاقب، باب دوم.</ref>.
*[[ابو حمزه ثمالی]] می‌گوید: از [[امام باقر]] {{ع}} پرسیدم: ای [[فرزند]] [[رسول خدا]]! آیا همه شما [[قائم]] بر [[حق]] نیستید؟ حضرت فرمودند: بلی، سؤال کردم: پس چرا [[حضرت قائم]] {{ع}} "[[قائم]]" نامیده شد. فرمودند: وقتی جدم [[امام حسین]] {{ع}} به [[شهادت]] رسید، [[ملائکه]] به سوی [[خداوند]] ناله و زاری نمودند تا آن‌جا که می‌فرماید [[خداوند]] [[ائمه]] [[معصومین]] {{عم}} را از نسل [[امام حسین]] {{ع}} به ایشان نشان دادند. [[ملائکه]] شادمان شدند، در این هنگام یکی از [[امامان]] [[ایستاده]] بودند و [[نماز]] می‌خواندند. [[خداوند]] فرمود: به واسطه این [[قائم]] از قاتلین [[امام حسین]] {{ع}} [[انتقام]] می‌کشم<ref>بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۲۸.</ref>.
*در [[روایت]] دیگری از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] شده که فرمودند: همانا [[قائم]]، [[مهدی]] نامیده شد، چون [[مردم]] را به سوی امری که از آنان گم شده و کهنه شده است، [[هدایت]] می‌فرماید و [[قائم]] نامیده شده، چون [[قیام]] به [[حق]] می‌کند<ref>بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۰.</ref>.
*[[امام جواد]] {{ع}} در جواب این پرسش که چرا او را [[قائم]] می‌نامند، فرمودند: زیرا بعد از آن‌که نامش از خاطره‌ها فراموش می‌شود و بیشتر معتقدان به امامتش، از [[دین خدا]] بر می‌گردند، [[قیام]] می‌کند<ref>کمال الدین، ص ۳۷۸.</ref>. یکی از اعمالی که در عصر [[امام صادق]] {{ع}} و در میان [[شیعیان]] مرسوم بوده و هست، این است که هنگام شنیدن نام "[[قائم]]" بلند می‌شوند. اگرچه دلیلی مسلم بر [[وجوب]] [[قیام]] به هنگام ذکر این [[لقب حضرت]] نیست، اما این عمل در [[حقیقت]]، اظهار [[ادب]] و [[احترام]] به آن [[امام]] عزیز است. [[نقل]] شده که در حضور [[امام رضا]] {{ع}} کلمه "[[قائم]]" ذکر شد، حضرت برخاست و دستش را بر سر نهاد و فرمود: خداوندا! بر فرجش شتاب کن و راه [[ظهور]] و نهضتش را آسان گردان<ref>بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۰.</ref>.
*گفتنی است که منظور از "[[قائم]]" در بخشی از [[روایات]]، ظاهرا [[حضرت مهدی]] {{ع}} نیست، بلکه مراد قیام‌کننده به [[حق]] است. [[ثقة الاسلام کلینی]] در کافی، بابی را گشوده با این عنوان {{عربی|"بَابُ أَنَّ الْأَئِمَّةَ {{عم}} كُلَّهُمْ قَائِمُونَ بِأَمْرِ اللَّهِ"}}<ref>اصول کافی، ج ۱، ص ۵۳۶.</ref> که بیانگر آن است که لفظ‍‌ "[[قائم]]" مخصوص و منحصر به [[امام زمان]] {{ع}} نیست. از تعبیرهای {{عربی|"هُوَ قَائِمُ أَهْلِ زَمَانِهِ"}}<ref>اصول کافی، ج ۱، ص ۵۳۷.</ref> و {{عربی|"كُلُّنَا قَائِمٌ بِأَمْرِ اللَّهِ"}}<ref>اصول کافی، ج ۱، ص ۵۳۷.</ref> و... در [[روایات]] هم استفاده می‌شود که لفظ‍‌ "[[قائم]]" لزوماً ویژه [[حضرت مهدی]] {{ع}} نیست و شامل هر قیام‌کننده‌ای می‌شود؛ هرکس که [[انقلاب]] کند و [[مردم]] را به [[قیام]] علیه [[ظلم]] و بی‌داد فرا خواند، "[[قائم]]" است<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۴۷.</ref>.


==قائم در درسنامه==
== وجه نامگذاری به قائم ==
*با مراجعه به [[روایات]] مربوط به [[حضرت مهدی]]{{ع}}، می‌توان گفت: هیچ لقبی به اندازه "[[قائم]]"، برای آن [[حضرت]] استعمال نشده است. گویا از آنجایی که [[قیام حضرت مهدی]]{{ع}}، درخشان‌ترین فصل [[زندگی]] ایشان است؛ اتصاف به این صفت و [[لقب]]، همواره در [[کلام]] [[معصومان]]{{عم}} مورد تصریح قرار گرفته است. بنابراین مهم‌ترین [[علت]] اتصاف به این [[لقب]]، آن است که وی در برابر اوضاع [[سیاسی]] و [[انحرافات]] [[دینی]] و [[اجتماعی]]، بزرگ‌ترین [[قیام]] [[تاریخ]] را [[رهبری]] خواهد کرد<ref>الارشاد، ص ۷۰۴، ح ۲.</ref>. البته می‌توان تمامی [[ائمه]]{{عم}} را [[قائم]] دانست؛ اما ویژگی‌های [[قیام امام مهدی]]{{ع}}، آن [[حضرت]] را از دیگر [[امامان]] ممتاز ساخته است.
درباره سبب نامیده شدن حضرت به "[[قائم]]"، می‌‏توان به [[روایات]] زیر اشاره کرد:
*درباره وجه نامیده شدن [[حضرت]] به "[[قائم]]"، می‌توان به [[روایات]] زیر اشاره کرد: [[ابو حمزه ثمالی]] می‌گوید: از [[امام باقر]]{{ع}} پرسیدم: ای [[فرزند]] [[رسول خدا]]! آیا همه شما [[قائم]] و به پا دارنده [[حق]] نیستید؟ فرمود: بلی؛ عرض کردم: چرا [[حضرت مهدی]]{{ع}} را [[قائم]] نامیده‌اند؟ فرمود: هنگامی که جد من [[حضرت]] [[سید الشهدا]] [[حسین بن علی]]{{عم}} [[شهید]] شد، [[ملائکه]] به درگاه [[خداوند]] [[ضجه]] و ناله نموده، نزد او شکایت کردند... پس خدای عز و جل [[امامان]] از [[فرزندان]] [[حسین]]{{ع}} را به آنان نشان داد و [[ملائکه]] از دیدن آنان خوشحال شدند. در آن هنگام دیدند که یکی از ایشان در حال [[قیام]] است و [[نماز]] می‌خواند. پس [[خداوند]] عز و جل فرمود: به وسیله این [[قائم]] ([[ایستاده]]) از آنان ([[قاتلان حسین]]) [[انتقام]] خواهم گرفت"<ref>دلائل الامامة، ص ۲۳۹.</ref>. از [[امام جواد]]{{ع}} پرسیده شد: چرا او را [[قائم]] می‌نامند؟ فرمود: {{متن حدیث|"لِأَنَّهُ يَقُومُ بَعْدَ مَوْتِ ذِكْرِهِ وَ اِرْتِدَادِ أَكْثَرِ اَلْقَائِلِينَ بِإِمَامَتِهِ"}}<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۷۸، ح ۳.</ref>؛ "چون پس از آن [[قیام]] می‌کند که از یادها رفته است و بیشتر معتقدان به امامتش برگشته‌اند". [[لقب]] "[[قائم]]" اگرچه در پاره‌ای از موارد به تنهایی به کار رفته است؛ ولی در بعضی از موارد، به‌ کلماتی دیگر اضافه شده که هرکدام گویای معنایی خاص است؛ مانند:
# [[ابو حمزه ثمالی]] می‌‏گوید: از [[امام باقر]] {{ع}} پرسیدم: ای [[فرزند]] [[رسول خدا]]! آیا همه شما [[قائم]] و به پا دارنده [[حق]] نیستید؟ فرمود: بلی. عرض کردم: چرا [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}را [[قائم]] نامیده‌‏اند؟ فرمود: هنگامی که جدّ من، [[امام حسین|حضرت سید الشهداء حسین بن علی]] {{ع}} [[شهید]] شد، [[فرشتگان]] به درگاه [[خداوند]] سبحانه و تعالی ضجه و ناله نموده، نزد او شکایت کردند ... پس [[خداوند]] عز و جل [[امامان]] از [[فرزندان]] [[امام حسین|حسین]] {{ع}} را به آنان نشان داد و [[فرشتگان]] از دیدن آنان خوشحال شدند. در آن هنگام، دیدند که یکی از ایشان [[ایستاده]] است و [[نماز]] می‏‌خواند. پس [[خداوند]] سبحانه و تعالی فرمود: به وسیله این [[قائم]] به‌معنای ایستاده‏ از آنان (قاتلان حسین {{ع}})[[انتقام]] خواهم گرفت<ref>طبری، دلائل الامامة، ص ۲۳۹</ref>.  
#{{عربی|"القائم من ولدی"}} (قیام‌کننده از فرزندانم): برخی از [[معصومان]]{{عم}} [[اصرار]] داشته‌اند که آن [[قیام]] کننده را از [[فرزندان]] خود معرفی کنند تا کسانی که از غیر آنان خود را [[قائم]] معرفی می‌کنند، رسوا شوند. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|"مَنْ أَنْكَرَ اَلْقَائِمَ مِنْ وُلْدِي فِي زَمَانِ غَيْبَتِهِ فَمَاتَ فَقَدْ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً "}}<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۳۹، ح ۱۲.</ref>؛ "کسی که [[قائم]] از [[فرزندان]] مرا در زمان غیبتش [[انکار]] کند، به [[مرگ جاهلی]] مرده است". [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "القائم من ولدی یعمر [[عمر]] [[خلیل]] الرحمن..."<ref>دلائل الامامة، ص ۲۵۸؛ الغیبة، ص ۱۸۹، ح ۴۴.</ref>؛ "[[قائم]] از [[فرزندان]] من [[عمر]] می‌کند، [[عمر]] او به اندازه [[عمر]] [[خلیل]] [[الرحمان]] است...".
# از [[امام جواد]] {{ع}} پرسیدند: چرا او را [[قائم]] می‌‏نامند؟ فرمود: چون پس از آن [[قیام]] می‏‌کند که از یادها رفته است و بیشتر معتقدان به امامتش برگشته‌‏اند<ref>{{متن حدیث|لِأَنَّهُ‏ يَقُومُ‏ بَعْدَ مَوْتِ‏ ذِكْرِهِ‏ وَ ارْتِدَادِ أَكْثَرِ الْقَائِلِينَ‏ بِإِمَامَتِهِ}}، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۷۸، ح ۳</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص ۳۴۳ ـ ۳۴۴؛ [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۲۳۰-۲۳۲.</ref>
#{{عربی|"قائمهم"}} ([[قائم]] آنان): [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}}- زمانی که [[ائمه]]{{عم}} را معرفی می‌کند و سخن از [[حضرت مهدی]]{{ع}} به میان می‌آورد- بیشتر از آن [[حضرت]] با عنوان [[قیام]] کننده آنان ([[اهل بیت]]) یاد می‌فرماید؛ چنان‌که خطاب به [[حسین بن علی]]{{عم}} فرمود: "تو آقا و [[فرزند]] آقا هستی. تو [[امام]] و [[فرزند]] [[امام]] هستی. تو [[حجت]]، [[فرزند]] [[حجت]] و [[پدر]] حجت‌های نه‌گانه هستی که نهمین آنان [[قائم]] ایشان است"<ref>عیون اخبار الرضا{{ع}}، ج ۲، ص ۵۲، ح ۱۷.</ref>. گویا [[پیامبر]]{{صل}} تنها [[قیام]] کننده (موفق) از [[فرزندان امام حسین]]{{ع}} را، آخرین ایشان معرفی کرده و او را از [[فرزندان]] آن [[حضرت]] دانسته است.
# [[امام رضا]] {{ع}} فرمود: "او را [[قائم]] نامیدند، برای آنکه [[قیام]] به [[حق]] خواهد کرد"<ref>نجم الثاقب، باب دوم.</ref>.
#{{عربی|"قائم للحق منا"}} ([[قیام]] کننده برای [[حق]] از ما): [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} در روایتی فرمود: "[[قیامت]] بر پا نمی‌شود؛ مگر اینکه [[قیام]] کننده‌ای‌ برای [[حق]] از ما ([[اهل بیت]]) به پاخیزد"<ref>عیون اخبار الرضا{{ع}}، ج ۲، ص ۵۹، ح ۲۳۰.</ref>. از این [[حدیث]] به دست می‌آید که تنها [[قیام]] برای [[اقامه حق]]، مطلوب است. همچنین قیامی که به تمامی [[صالحان]] [[وعده]] داده شده، تنها به وسیله فردی از [[اهل بیت پیامبر]]{{صل}} تحقق خواهد یافت.
# در [[روایت]] دیگری از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] شده که فرمودند: همانا [[قائم]]، [[مهدی]] نامیده شد، چون [[مردم]] را به سوی امری که از آنان گم شده و کهنه شده است، [[هدایت]] می‌فرماید و [[قائم]] نامیده شده، چون [[قیام]] به [[حق]] می‌کند<ref>بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۰.</ref>.
#{{عربی|"قائمنا اهل البیت"}} ([[قائم]] ما [[اهل بیت]]): [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "[[بهترین]] [[لباس]] هر زمان، [[لباس]] اهل آن زمان است؛ اما آن‌گاه که [[قائم]] ما [[اهل بیت]] [[قیام]] می‌کند، [[لباس علی]]{{ع}} را بر تن کرده و بر روش او [[حکومت]] خواهد نمود"<ref>کافی، ج ۱، ص ۴۱۱.</ref>.
#{{عربی|"قائم آل محمد"}} ([[قیام]] کننده از [[آل محمد]]{{صل}}): [[امام رضا]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|"تَمَامُ اَلْأَمْرِ بِقَائِمِ آلِ مُحَمَّدٍ"}}<ref>شیخ صدوق، التوحید، ص ۲۳۲، ح ۱.</ref>؛ "تمام امر به دست قائم آل محمد است"<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۲۳۰-۲۳۲.</ref>.
==قائم آل محمد در فرهنگنامه آخرالزمان==
*[[قائم]] به معنای انسانی است که به [[فرمان الهی]] برپا داشته شود، زیرا [[حضرت]] در شب و روز آماده دریافت [[فرمان الهی]] است تا [[قیام]] خود را آغاز نماید. [[قائم]] یکی از مشهورترین [[القاب حضرت مهدی]]{{ع}} است که در [[روایات]] بسیاری از [[حضرت مهدی]]{{ع}} با این نام یاد شده است. [[امام رضا]]{{ع}} فرمود: به آن جناب [[قائم]] گفته می‌شود، زیرا او برای [[حق]] [[قیام]] خواهد نمود. در روایتی دیگر [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: [[قائم آل محمد]]{{صل}} یک نفر است و بدان جهت [[قائم]] نامیده می‌شود که او پس از آن که [[مردم]] یاد و خاطره‌اش را فراموش کردند و بیشتر کسانی که به او [[معتقد]] بودند، [[کافر]] شدند، دوباره برمی‌خیزد و رخدادی بزرگ می‌آفریند. البته [[قائم]] به معنای عام، یعنی کسی که متولی امر [[امامت]] است و [[دین خدا]] را برپا می‌دارد و در این معنا به تمام [[ائمه]]{{عم}} [[لقب قائم]] اطلاق می‌شود، اما معنای خاص آن که همان قیام‌کننده [[آخرالزمان]] است فقط مخصوص [[حضرت مهدی]]{{ع}} است. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: همه ما یکی پس از دیگری «[[قائم]]» و برپادارنده [[امر الهی]] هستیم... <ref>اصول کافی: ج ۱، ص ۵۳۶.</ref><ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص ۷۴.</ref>.


یکی از اعمالی که در عصر [[امام صادق]] {{ع}} و در میان [[شیعیان]] مرسوم بوده و هست، این است که هنگام شنیدن نام "[[قائم]]" بلند می‌شوند. اگرچه دلیلی مسلم بر [[وجوب]] [[قیام]] به هنگام ذکر این لقب حضرت نیست، اما این عمل در [[حقیقت]]، اظهار [[ادب]] و [[احترام]] به آن [[امام]] عزیز است. [[نقل]] شده که در حضور [[امام رضا]] {{ع}} کلمه "[[قائم]]" ذکر شد، حضرت برخاست و دستش را بر سر نهاد و فرمود: خداوندا! بر فرجش شتاب کن و راه [[ظهور]] و نهضتش را آسان گردان<ref>بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۰.</ref>.
گفتنی است منظور از "[[قائم]]" در بخشی از [[روایات]]، ظاهرا [[حضرت مهدی]] {{ع}} نیست، بلکه مراد قیام‌کننده به [[حق]] است. [[ثقة الاسلام کلینی]] در کافی، بابی را گشوده با این عنوان {{متن حدیث|"بَابُ أَنَّ الْأَئِمَّةَ {{عم}} كُلَّهُمْ قَائِمُونَ بِأَمْرِ اللَّهِ"}}<ref>اصول کافی، ج ۱، ص ۵۳۶.</ref> که بیانگر آن است که لفظ‍‌ "[[قائم]]" مخصوص و منحصر به [[امام زمان]] {{ع}} نیست. از تعبیرهای {{متن حدیث|هُوَ قَائِمُ أَهْلِ زَمَانِهِ}}<ref>اصول کافی، ج ۱، ص ۵۳۷.</ref> و {{متن حدیث|كُلُّنَا قَائِمٌ بِأَمْرِ اللَّهِ}}<ref>اصول کافی، ج ۱، ص ۵۳۷.</ref> و... در [[روایات]] هم استفاده می‌شود که لفظ‍‌ "[[قائم]]" لزوماً ویژه [[حضرت مهدی]] {{ع}} نیست و شامل هر قیام‌کننده‌ای می‌شود؛ هرکس که [[انقلاب]] کند و [[مردم]] را به [[قیام]] علیه [[ظلم]] و بی‌داد فرا خواند، "[[قائم]]" است<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۴۷.</ref>.
== اضافه شدن قائم به برخی از الفاظ ==
[[لقب]] "[[قائم]]" اگرچه در پاره‌ای از موارد به تنهایی به کار رفته است؛ ولی در بعضی از موارد، به‌ کلماتی دیگر اضافه شده که هرکدام گویای معنایی خاص است؛ مانند:
#{{متن حدیث|القائم من ولدی}} (قیام‌کننده از فرزندانم): برخی از [[معصومان]] {{عم}} اصرار داشته‌اند که آن [[قیام]] کننده را از [[فرزندان]] خود معرفی کنند تا کسانی که از غیر آنان خود را [[قائم]] معرفی می‌کنند، رسوا شوند. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمود: "کسی که [[قائم]] از [[فرزندان]] مرا در زمان غیبتش [[انکار]] کند، به [[مرگ جاهلی]] مرده است"<ref>{{متن حدیث|مَنْ أَنْكَرَ اَلْقَائِمَ مِنْ وُلْدِي فِي زَمَانِ غَيْبَتِهِ فَمَاتَ فَقَدْ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً}}، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۳۹، ح ۱۲.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "[[قائم]] از [[فرزندان]] من [[عمر]] می‌کند، [[عمر]] او به اندازه [[عمر]] [[ابراهیم خلیل الرحمن]] است..."<ref>{{متن حدیث|القائم من ولدی یعمر عمر خلیل الرحمن...}}، دلائل الامامة، ص ۲۵۸؛ الغیبة، ص ۱۸۹، ح ۴۴.</ref>.
#{{متن حدیث|قائمهم}} ([[قائم]] آنان): [[رسول گرامی اسلام]] {{صل}} ـ زمانی که [[ائمه]] {{عم}} را معرفی می‌کند و سخن از [[حضرت مهدی]] {{ع}} به میان می‌آورد ـ بیشتر از آن حضرت با عنوان [[قیام]] کننده آنان ([[اهل بیت]]) یاد می‌فرماید؛ چنان‌که خطاب به [[حسین بن علی]] {{عم}} فرمود: "تو آقا و [[فرزند]] آقا هستی. تو [[امام]] و [[فرزند]] [[امام]] هستی. تو [[حجت]]، [[فرزند]] [[حجت]] و پدر حجت‌های نه‌گانه هستی که نهمین آنان [[قائم]] ایشان است"<ref>عیون اخبار الرضا {{ع}}، ج ۲، ص ۵۲، ح ۱۷.</ref>. گویا [[پیامبر]] {{صل}} تنها [[قیام]] کننده (موفق) از [[فرزندان امام حسین]] {{ع}} را، آخرین ایشان معرفی کرده و او را از [[فرزندان]] آن حضرت دانسته است.
#{{متن حدیث|قائم للحق منا}} ([[قیام]] کننده برای [[حق]] از ما): [[رسول گرامی اسلام]] {{صل}} در روایتی فرمود: "[[قیامت]] بر پا نمی‌شود؛ مگر اینکه [[قیام]] کننده‌ای‌ برای [[حق]] از ما ([[اهل بیت]]) به پاخیزد"<ref>عیون اخبار الرضا {{ع}}، ج ۲، ص ۵۹، ح ۲۳۰.</ref>. از این [[حدیث]] به دست می‌آید که تنها [[قیام]] برای [[اقامه حق]]، مطلوب است. همچنین قیامی که به تمامی [[صالحان]] [[وعده]] داده شده، تنها به وسیله فردی از [[اهل بیت پیامبر]] {{صل}} تحقق خواهد یافت.
#{{متن حدیث|قائمنا اهل البیت}} ([[قائم]] ما [[اهل بیت]]): [[امام باقر]] {{ع}} فرمود: "[[بهترین]] [[لباس]] هر زمان، [[لباس]] اهل آن زمان است؛ اما آن‌گاه که [[قائم]] ما [[اهل بیت]] [[قیام]] می‌کند، لباس [[علی]] {{ع}} را بر تن کرده و بر روش او [[حکومت]] خواهد نمود"<ref>کافی، ج ۱، ص ۴۱۱.</ref>.
#{{متن حدیث|قائم آل محمد}} ([[قیام]] کننده از [[آل محمد]] {{صل}}): [[امام رضا]] {{ع}} فرمود: "تمام امر به دست قائم آل محمد است"<ref>{{متن حدیث|تَمَامُ اَلْأَمْرِ بِقَائِمِ آلِ مُحَمَّدٍ}}، شیخ صدوق، التوحید، ص ۲۳۲، ح ۱.</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۲۳۰-۲۳۲.</ref>
== پرسش‌های وابسته ==
{{پرسمان القاب امام مهدی}}
{{پرسمان القاب امام مهدی}}


== جستارهای وابسته ==
== منابع ==
{{:فرهنگنامه مهدویت (نمایه)}}
 
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
# [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
# [[پرونده:136861.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۱ (کتاب)|'''درسنامه مهدویت ج۱''']]
* [[پرونده:136861.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۱ (کتاب)|'''درسنامه مهدویت ج۱''']]
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
* [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']].
{{پایان منابع}}


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{امام مهدی}}


[[رده:کنیه‌ها و لقب‌های امام مهدی]]
[[رده:کنیه‌ها و لقب‌های امام مهدی]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[en:Al-Qa'im]]
[[رده:مدخل]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۴۸

مقدمه

با مراجعه به روایات مربوط به حضرت مهدی (ع)‏، می‌‏توان گفت: هیچ لقبی به اندازه "قائم"، برای آن حضرت مورد استفاده قرار نگرفته است، در کتاب "ذخیره" آمده که اسم آن حضرت است در زبور سیزدهم و در کتاب "برلیوموا" به‌معنای برپاشونده در فرمان حق‌تعالی است. گویا از آنجا که قیام حضرت مهدی (ع)‏، درخشان‏‌ترین فصل زندگی آن حضرت است؛ اتصاف به این صفت و لقب، همواره در کلام معصومان (ع) مورد تصریح قرار گرفته است؛ بنابراین مهم‏ترین سبب اتصاف به این لقب، آن است که آن بزرگوار، در برابر اوضاع سیاسی و انحرافات دینی و اجتماعی، بزرگ‏ترین قیام تاریخ را رهبری خواهد کرد[۱]. البته می‌‏توان تمام امامان (ع) را قائم به حق دانست؛ اما ویژگی‌‏های قیام امام مهدی (ع)، آن حضرت را از دیگر امامان ممتاز ساخته است.

وجه نامگذاری به قائم

درباره سبب نامیده شدن حضرت به "قائم"، می‌‏توان به روایات زیر اشاره کرد:

  1. ابو حمزه ثمالی می‌‏گوید: از امام باقر (ع) پرسیدم: ای فرزند رسول خدا! آیا همه شما قائم و به پا دارنده حق نیستید؟ فرمود: بلی. عرض کردم: چرا حضرت مهدی (ع)‏ را قائم نامیده‌‏اند؟ فرمود: هنگامی که جدّ من، حضرت سید الشهداء حسین بن علی (ع) شهید شد، فرشتگان به درگاه خداوند سبحانه و تعالی ضجه و ناله نموده، نزد او شکایت کردند ... پس خداوند عز و جل امامان از فرزندان حسین (ع) را به آنان نشان داد و فرشتگان از دیدن آنان خوشحال شدند. در آن هنگام، دیدند که یکی از ایشان ایستاده است و نماز می‏‌خواند. پس خداوند سبحانه و تعالی فرمود: به وسیله این قائم به‌معنای ایستاده‏ از آنان (قاتلان حسین (ع))‏ انتقام خواهم گرفت[۲].
  2. از امام جواد (ع) پرسیدند: چرا او را قائم می‌‏نامند؟ فرمود: چون پس از آن قیام می‏‌کند که از یادها رفته است و بیشتر معتقدان به امامتش برگشته‌‏اند[۳].[۴]
  3. امام رضا (ع) فرمود: "او را قائم نامیدند، برای آنکه قیام به حق خواهد کرد"[۵].
  4. در روایت دیگری از امام صادق (ع) نقل شده که فرمودند: همانا قائم، مهدی نامیده شد، چون مردم را به سوی امری که از آنان گم شده و کهنه شده است، هدایت می‌فرماید و قائم نامیده شده، چون قیام به حق می‌کند[۶].

یکی از اعمالی که در عصر امام صادق (ع) و در میان شیعیان مرسوم بوده و هست، این است که هنگام شنیدن نام "قائم" بلند می‌شوند. اگرچه دلیلی مسلم بر وجوب قیام به هنگام ذکر این لقب حضرت نیست، اما این عمل در حقیقت، اظهار ادب و احترام به آن امام عزیز است. نقل شده که در حضور امام رضا (ع) کلمه "قائم" ذکر شد، حضرت برخاست و دستش را بر سر نهاد و فرمود: خداوندا! بر فرجش شتاب کن و راه ظهور و نهضتش را آسان گردان[۷].

گفتنی است منظور از "قائم" در بخشی از روایات، ظاهرا حضرت مهدی (ع) نیست، بلکه مراد قیام‌کننده به حق است. ثقة الاسلام کلینی در کافی، بابی را گشوده با این عنوان «"بَابُ أَنَّ الْأَئِمَّةَ (ع) كُلَّهُمْ قَائِمُونَ بِأَمْرِ اللَّهِ"»[۸] که بیانگر آن است که لفظ‍‌ "قائم" مخصوص و منحصر به امام زمان (ع) نیست. از تعبیرهای «هُوَ قَائِمُ أَهْلِ زَمَانِهِ»[۹] و «كُلُّنَا قَائِمٌ بِأَمْرِ اللَّهِ»[۱۰] و... در روایات هم استفاده می‌شود که لفظ‍‌ "قائم" لزوماً ویژه حضرت مهدی (ع) نیست و شامل هر قیام‌کننده‌ای می‌شود؛ هرکس که انقلاب کند و مردم را به قیام علیه ظلم و بی‌داد فرا خواند، "قائم" است[۱۱].

اضافه شدن قائم به برخی از الفاظ

لقب "قائم" اگرچه در پاره‌ای از موارد به تنهایی به کار رفته است؛ ولی در بعضی از موارد، به‌ کلماتی دیگر اضافه شده که هرکدام گویای معنایی خاص است؛ مانند:

  1. «القائم من ولدی» (قیام‌کننده از فرزندانم): برخی از معصومان (ع) اصرار داشته‌اند که آن قیام کننده را از فرزندان خود معرفی کنند تا کسانی که از غیر آنان خود را قائم معرفی می‌کنند، رسوا شوند. پیامبر اکرم (ص) فرمود: "کسی که قائم از فرزندان مرا در زمان غیبتش انکار کند، به مرگ جاهلی مرده است"[۱۲]. امام صادق (ع) فرمود: "قائم از فرزندان من عمر می‌کند، عمر او به اندازه عمر ابراهیم خلیل الرحمن است..."[۱۳].
  2. «قائمهم» (قائم آنان): رسول گرامی اسلام (ص) ـ زمانی که ائمه (ع) را معرفی می‌کند و سخن از حضرت مهدی (ع) به میان می‌آورد ـ بیشتر از آن حضرت با عنوان قیام کننده آنان (اهل بیت) یاد می‌فرماید؛ چنان‌که خطاب به حسین بن علی (ع) فرمود: "تو آقا و فرزند آقا هستی. تو امام و فرزند امام هستی. تو حجت، فرزند حجت و پدر حجت‌های نه‌گانه هستی که نهمین آنان قائم ایشان است"[۱۴]. گویا پیامبر (ص) تنها قیام کننده (موفق) از فرزندان امام حسین (ع) را، آخرین ایشان معرفی کرده و او را از فرزندان آن حضرت دانسته است.
  3. «قائم للحق منا» (قیام کننده برای حق از ما): رسول گرامی اسلام (ص) در روایتی فرمود: "قیامت بر پا نمی‌شود؛ مگر اینکه قیام کننده‌ای‌ برای حق از ما (اهل بیت) به پاخیزد"[۱۵]. از این حدیث به دست می‌آید که تنها قیام برای اقامه حق، مطلوب است. همچنین قیامی که به تمامی صالحان وعده داده شده، تنها به وسیله فردی از اهل بیت پیامبر (ص) تحقق خواهد یافت.
  4. «قائمنا اهل البیت» (قائم ما اهل بیت): امام باقر (ع) فرمود: "بهترین لباس هر زمان، لباس اهل آن زمان است؛ اما آن‌گاه که قائم ما اهل بیت قیام می‌کند، لباس علی (ع) را بر تن کرده و بر روش او حکومت خواهد نمود"[۱۶].
  5. «قائم آل محمد» (قیام کننده از آل محمد (ص)): امام رضا (ع) فرمود: "تمام امر به دست قائم آل محمد است"[۱۷].[۱۸]

پرسش‌های وابسته

  1. القاب امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
  2. آیا اباصالح از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ (پرسش)
  3. آیا بقیة الله از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ (پرسش)
  4. آیا منتقم از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ (پرسش)
  5. آیا حجة الله از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ (پرسش)
  6. آیا خاتم الاوصیاء از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ (پرسش)
  7. آیا منصور از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ (پرسش)
  8. آیا منتظر از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ (پرسش)
  9. آیا مهدی از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ (پرسش)
  10. آیا صاحب الزمان از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ (پرسش)
  11. آیا صاحب الأمر از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ (پرسش)
  12. امام مهدی چند لقب دارند؟ (پرسش)
  13. چرا به امام مهدی، قائم، اباصالح، بقیة الله، صاحب الزمان، حجة الله، مهدی و ... گفته می‌شود؟ (پرسش)
  14. آیا امیر الامره از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  15. آیا احسان از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  16. آیا اذن سامعه از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  17. آیا ایدی از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  18. آیا بئر معطله از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  19. آیا بلد الامین از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  20. آیا باسط‍‌ از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  21. آیا بقیة الأنبیاء از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  22. آیا تالی از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  23. آیا تأیید از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  24. آیا تمام از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  25. آیا ثائر از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  26. آیا جابر از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  27. آیا جنب از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  28. آیا جوار الکنس از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  29. آیا حجت از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  30. آیا حجة الله از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  31. آیا حق از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  32. آیا حجاب الله از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  33. آیا حمد از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  34. آیا حامد از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  35. آیا خاتم الاوصیاء از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  36. آیا خاتم الائمه از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  37. آیا خازن از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  38. آیا خلف از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  39. آیا خلف صالح از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  40. آیا خنس از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  41. آیا خلیفة الله از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  42. آیا خلیفة الاتقیاء از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  43. آیا دابة الأرض از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  44. آیا داعی از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  45. آیا رجل از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  46. آیا رب الأرض از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  47. آیا سلطان المأمول از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  48. آیا سدرة المنتهی از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  49. آیا سناء از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  50. آیا سبیل از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  51. آیا ساعة از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  52. آیا سید از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  53. آیا شرید از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  54. آیا صاحب از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  55. آیا صاحب الغیبة از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  56. آیا صاحب الزمان از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  57. آیا صاحب الرجعة از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  58. آیا صاحب الدار از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  59. آیا صاحب الناحیة از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  60. آیا صاحب العصر از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  61. آیا صاحب الکرة البیضاء از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  62. آیا صاحب الدولة الزهراء از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  63. آیا صالح از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  64. آیا صاحب الامر از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  65. آیا صبح مسفر از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  66. آیا صدق از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  67. آیا صراط‍‌ از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  68. آیا ضیاء از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  69. آیا ضحی از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  70. آیا طالب التراث از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  71. آیا عالم از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  72. آیا عدل از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  73. آیا عاقبة الدار از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  74. آیا عزه از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  75. آیا عین از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  76. آیا غایب از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  77. آیا غلام از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  78. آیا غریم از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  79. آیا غوث از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  80. آیا غایة الطّالبین از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  81. آیا غایة القصوی از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  82. آیا غوث الفقراء از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  83. آیا خلیل از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  84. آیا فجر از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  85. آیا فرج المؤمنین از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  86. آیا فرج الاعظم از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  87. آیا فتح از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  88. آیا فقیه از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  89. آیا قائم از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  90. آیا قابض از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  91. آیا قیامت از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  92. آیا قسط‍‌ از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  93. آیا قوة از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  94. آیا قاتل الکفرة از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  95. آیا قطب از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  96. آیا قائم الزمان از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  97. آیا قیم الزمان از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  98. آیا کاشف الغطاء از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  99. آیا کمال از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  100. آیا کار از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  101. آیا لواء اعظم از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  102. آیا نیة الصابرین از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  103. آیا منتقم از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  104. آیا مهدی از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  105. آیا منتظَر از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  106. آیا ماء معین از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  107. آیا مخبر بما یعلن از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  108. آیا مجازی بالاعمال از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  109. آیا موعود از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  110. آیا مظهر الفضایح از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  111. آیا مبلی السرائر از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  112. آیا مبدأ الآیات از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  113. آیا محسن از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  114. آیا منعم از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  115. آیا مفضل از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  116. آیا موتور از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  117. آیا مدبر از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  118. آیا مأمور از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  119. آیا مقدرة از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  120. آیا مأمول از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  121. آیا مفرج اعظم از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  122. آیا مضطر از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  123. آیا من لم یجعل الله له شبیها از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  124. آیا مقتصر از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  125. آیا المصباح الشدید الضیاء از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  126. آیا ناقور از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  127. آیا ناطق از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  128. آیا نهار از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  129. آیا نفس از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  130. آیا نور الاصفیاء از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  131. آیا نور الاتقیاء از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  132. آیا ناحیه مقدسه از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  133. آیا واقیذ از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  134. آیا وتر از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  135. آیا وجه از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  136. آیا ولی الله از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  137. آیا وارث از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  138. آیا هادی از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  139. آیا ید الباسطه از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  140. آیا یمین از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  141. آیا یعسوب الدین از القاب امام مهدی است؟ (پرسش)
  142. آیا مؤمل از القاب امام مهدی است؟ (پرسش) (پرسش)
  143. آیا نجم از القاب امام مهدی است؟ (پرسش) (پرسش)
  144. آیا نور آل محمد از القاب امام مهدی است؟ (پرسش) (پرسش)
  145. آیا ولی عصر از القاب امام مهدی است؟ (پرسش) (پرسش)
  146. آیا قائم از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ (پرسش)
    1. آیا لفظ قائم همیشه به معنای قیام امام مهدی است؟ (پرسش)
    2. چرا هنگامی که نام امام مهدی یا لفظ قائم گفته می‌شود قیام می‌کنیم؟‌ (پرسش)
    3. چرا هنگام شنیدن نام قائم آل محمد از جا برمی‌‏خیزیم؟ (پرسش)
    4. دیدگاه فرقه عزاقریه درباره قائم چیست؟ (پرسش)

منابع

پانویس

  1. شیخ مفید، الارشاد، ص ۷۰۴، ح ۲
  2. طبری، دلائل الامامة، ص ۲۳۹
  3. «لِأَنَّهُ‏ يَقُومُ‏ بَعْدَ مَوْتِ‏ ذِكْرِهِ‏ وَ ارْتِدَادِ أَكْثَرِ الْقَائِلِينَ‏ بِإِمَامَتِهِ»، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۷۸، ح ۳
  4. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۳۴۳ ـ ۳۴۴؛ درسنامه مهدویت، ص۲۳۰-۲۳۲.
  5. نجم الثاقب، باب دوم.
  6. بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۰.
  7. بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۳۰.
  8. اصول کافی، ج ۱، ص ۵۳۶.
  9. اصول کافی، ج ۱، ص ۵۳۷.
  10. اصول کافی، ج ۱، ص ۵۳۷.
  11. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۷.
  12. «مَنْ أَنْكَرَ اَلْقَائِمَ مِنْ وُلْدِي فِي زَمَانِ غَيْبَتِهِ فَمَاتَ فَقَدْ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً»، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۳۹، ح ۱۲.
  13. «القائم من ولدی یعمر عمر خلیل الرحمن...»، دلائل الامامة، ص ۲۵۸؛ الغیبة، ص ۱۸۹، ح ۴۴.
  14. عیون اخبار الرضا (ع)، ج ۲، ص ۵۲، ح ۱۷.
  15. عیون اخبار الرضا (ع)، ج ۲، ص ۵۹، ح ۲۳۰.
  16. کافی، ج ۱، ص ۴۱۱.
  17. «تَمَامُ اَلْأَمْرِ بِقَائِمِ آلِ مُحَمَّدٍ»، شیخ صدوق، التوحید، ص ۲۳۲، ح ۱.
  18. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص۲۳۰-۲۳۲.