مسلک اعتراض در تفسیر انتظار: تفاوت میان نسخه‌ها
(←پانویس) |
|||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = برداشت انحرافی از انتظار امام مهدی | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = | |||
| پرسش مرتبط = امام مهدی (پرسش) | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
از جمله [[برداشت‌های ناقص از انتظار|برداشت‌های ناقص]] و [[برداشت‌های نادرست از انتظار|نادرست از انتظار]] این است که تنها بخشی از [[حقیقت انتظار]] مطرح شود و به دیگر [[ارکان انتظار|ارکان]] آن توجهی نباشد؛ برای نمونه یکی از [[پایه‌های انتظار]] - مانند: [[اعتراض به وضع موجود]] - مساوی با مفهوم [[انتظار راستین]] تلقی شود؛ به این معنا که ماهیت و ریشه [[انتظار]] چیزی جز [[اعتراض به وضع موجود|اعتراض ]] نیست؛ [[اعتراض به وضعیت موجود]] [[حکومت‌ها]] یا [[اعتراض به ظلم و ستم]] و غیره. به عبارت دیگر، منظور از انتظار آرزوی ظهور بهترین جامعه و کوشش در راه تحقق آن که کامل‌ترین صورت آن با ظهور [[امام مهدی|حضرت ولی عصر]](ع) امکان‌پذیر خواهد بود و باید در نظر گرفت که انتظار عین [[اعتراض به وضع موجود]] نیست<ref>ر.ک: [[محمد تقی جعفری|جعفری، محمد تقی]]، [[فلسفه دین (کتاب)|فلسفه دین]]، ص۵۰-۵۶</ref>. | از جمله [[برداشت‌های ناقص از انتظار|برداشت‌های ناقص]] و [[برداشت‌های نادرست از انتظار|نادرست از انتظار]] این است که تنها بخشی از [[حقیقت انتظار]] مطرح شود و به دیگر [[ارکان انتظار|ارکان]] آن توجهی نباشد؛ برای نمونه یکی از [[پایه‌های انتظار]] - مانند: [[اعتراض به وضع موجود]] - مساوی با مفهوم [[انتظار راستین]] تلقی شود؛ به این معنا که ماهیت و ریشه [[انتظار]] چیزی جز [[اعتراض به وضع موجود|اعتراض]] نیست؛ [[اعتراض به وضعیت موجود]] [[حکومت‌ها]] یا [[اعتراض به ظلم و ستم]] و غیره. به عبارت دیگر، منظور از انتظار آرزوی ظهور بهترین جامعه و کوشش در راه تحقق آن که کامل‌ترین صورت آن با ظهور [[امام مهدی|حضرت ولی عصر]](ع) امکان‌پذیر خواهد بود و باید در نظر گرفت که انتظار عین [[اعتراض به وضع موجود]] نیست<ref>ر.ک: [[محمد تقی جعفری|جعفری، محمد تقی]]، [[فلسفه دین (کتاب)|فلسفه دین]]، ص۵۰-۵۶</ref>. | ||
==نقد این مسلک== | == نقد این مسلک == | ||
در پاسخ به چنین برداشتی از [[معنای انتظار]] باید گفت [[اعتراض به وضع موجود|اعتراض]] صرف را نمی‌توان به‌عنوان تنها [[رکن انتظار]] پنداشت؛ زیرا ارکان دیگری چون [[آگاهی از وضع مطلوب]]، [[اعتقاد به وضع مطلوب]] و [[اقدام عملی برای رسیدن وضعیت مطلوب]] نیز وجود دارند که [[اعتراض به وضع موجود|اعتراض]] صرف، شامل این موارد نمی‌شود<ref>ر.ک: [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۴۶-۴۹.</ref>؛ و نیز باید افزود چنین فرضیه‌ای با پرسش‌هایی مواجه است مانند اینکه اولاً، | در پاسخ به چنین برداشتی از [[معنای انتظار]] باید گفت [[اعتراض به وضع موجود|اعتراض]] صرف را نمی‌توان به‌عنوان تنها [[رکن انتظار]] پنداشت؛ زیرا ارکان دیگری چون [[آگاهی از وضع مطلوب]]، [[اعتقاد به وضع مطلوب]] و [[اقدام عملی برای رسیدن وضعیت مطلوب]] نیز وجود دارند که [[اعتراض به وضع موجود|اعتراض]] صرف، شامل این موارد نمی‌شود<ref>ر.ک: [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۴۶-۴۹.</ref>؛ و نیز باید افزود چنین فرضیه‌ای با پرسش‌هایی مواجه است مانند اینکه اولاً، گستره و دامنه این [[اعتراض به وضع موجود|اعتراض]] تا کجاست؟ ثانیاً: این [[اعتراض به وضع موجود|اعتراض]] چه باری بر دوش [[منتظران]] می‌گذارد و این نفی با چه اثباتی می‌تواند همراه باشد؟ افزون‌بر این [[پرسش‌ها]]، این فرضیه ارتباطی با [[معنای انتظار]] ندارد؛ زیرا [[انتظار]]، [[امید]] داشتن به [[آینده]] ای است که [[ظلم]]، [[فساد]]، [[تباهی]] و [[بی عدالتی]] در آن نباشد و با آمدن [[رهبری الهی]] [[جهان]] پر از [[عدل و داد]] می‌گردد و این [[هدف]] با [[اعتراض به وضع موجود|اعتراض]] صرف حاصل نمی‌شود؛ بلکه باید در نهایت به [[اقدام برای تحقق وضع مطلوب|اقدام]] و زمینه‌سازی عملی منجر شود؛ بنابراین، فرضیه [[مسلک اعتراض]] نمی‌تواند جامع و کامل باشد<ref>ر.ک: [[اسماعیل دانش|دانش، اسماعیل]]، [[نقش آموزه انتظار در پایداری جنبش‌های اسلامی (مقاله)|نقش آموزه انتظار در پایداری جنبش‌های اسلامی]].</ref>. | ||
درباره پرسش اول باید گفت، آرمان‌های [[دینی]] از [[تکامل]] و | درباره پرسش اول باید گفت، آرمان‌های [[دینی]] از [[تکامل]] و شکوفایی استعداد‌های [[آدمی]] فراتر و بالاترند؛ زیرا هنگامی که [[انسان]] به [[تکامل]] می‌رسد باز این پرسش مطرح است که در کدام جهت باید [[مصرف]] شود؛ در جهت رشد یا زیان؟ این دو مسئله اساسی بعد از [[تکامل]] و شکوفایی‌است. [[پیامبر اسلام]] {{صل}} فرموده است: «[[مردم]] معدن هستند مثل معدن طلا و نقره»<ref>بحارالانوار، ج۵۸، ص۶۵.</ref> جهت استفاده از معدن، سه مرحله کار لازم است: نخست [[کشف]] است؛ دوم، استخراج است؛ سوم، شکل دادن است. تا اینجا مرحله کمال و شکوفایی است، اما این آهن شکل گرفته که مثلاً به شکل اتومبیل درمیآید، جهت میخواهد. پس مرحله چهارم، جهت یابی این معدن، این [[انسان]] است. جهت به سوی کیست؟ به سوی پایینتر از خود و [[رضایت]] به [[زندگی]] حیوانی و همین حیات [[دنیوی]]؟ خداوند در قرآن کریم فرموده است<ref>{{متن قرآن|أَرَضِيتُم بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا مِنَ الآخِرَةِ فَمَا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فِي الآخِرَةِ إِلاَّ قَلِيلٌ}} سوره توبه، ۳۸.</ref>: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید، شما را چه شده است که چون به شما گفته می‌شود: «در راه خدا بسیج شوید» کندی به خرج می‌دهید؟ آیا به جای آخرت به زندگی دنیا دل خوش کرده‌اید؟ متاع زندگی دنیا در برابر آخرت، جز اندکی نیست.» اگر این باشد این تنزل است. [[انسان]] با کمترین مقایسه درمییابد که از حیوانات بالاتر است. در نتیجه، هدفی [[برتر]] مییابد؛ حرکت به سوی بالاتر. این تحرک است، رشد است. بالاتر از من کیست؟ لابد آفریننده [[انسان]] که [[حاکم]] و [[خالق]] هستی است<ref>چنانچه در نماز هم به همین جهت آموزش داده می‌شود و در سجده می‌خوانیم: «سبحان ربی الاعلی و بحمده، پاک است خدای من که برتر است».</ref>. و [[امامت]]، هدایتگر این حرکت و سیر صعودی است که بعد از [[مقام رسالت]]، به این مهم میپردازد و اکنون عَلَم این حرکت را باید در دستان پرمهر [[حضرت مهدی]] {{ع}} باید جستوجو کرد. | ||
درباره پرسش دوم نیز می‌توان چنین گفت: [[منتظر]] [[ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} آماده است برای [[ظهور]] و [[حاکمیت]] او | درباره پرسش دوم نیز می‌توان چنین گفت: [[منتظر]] [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} آماده است برای [[ظهور]] و [[حاکمیت]] او زمینه‌سازی کند. چنان که در [[روایت]] نیز آمده است: «مردمی از جانب [[مشرق]] [[قیام]] نمایند و [[سلطنت]] را برای [[مهدی]] آماده سازند»<ref>بحارالانوار، ج۵۱، ص۸۷.</ref>. اهمیت این آمادگی و زمینه سازی را در [[پیام]] صادقانهی [[امام]] صادق(ع می‌توان جستوجو کرد که در آن، به حداقل آمادگی، اشاره شده است: «باید هرکدام از شما برای [[خروج قائم]]، آمادگی پیدا کند، اگر چه با تهیه کردن یک تیر باشد؛ چون وقتی [[خداوند]] ببیند کسی به [[نیّت]] یاری مهدی {{ع}} اسلحه تهیه کرده است، [[امید]] است که [[عمر]] او را دراز کند، تا [[ظهور]] او را [[درک]] کند و از [[یاوران]] آن حضرت باشد»<ref>بحارالانوار، ج۵۲، ص ص۳۶۶.</ref>.<ref>[[اسماعیل دانش|دانش، اسماعیل]]، [[نقش آموزه انتظار در پایداری جنبش‌های اسلامی (مقاله)|نقش آموزه انتظار در پایداری جنبش‌های اسلامی]]؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۸۹-۹۴.</ref> | ||
==پرسش مستقیم== | == پرسش مستقیم == | ||
{{پرسش وابسته}} | {{پرسش وابسته}} | ||
* [[انتظار مذهب اعتراض به چه معناست؟ (پرسش)]] | * [[انتظار مذهب اعتراض به چه معناست؟ (پرسش)]] | ||
{{پایان پرسش وابسته}} | {{پایان پرسش وابسته}} | ||
== پرسش‌های وابسته == | |||
{{پرسمان انتظار فرج}} | {{پرسمان انتظار فرج}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:1379240.jpg|22px]] [[محمد تقی جعفری|جعفری، محمد تقی]]، [[فلسفه دین (کتاب)|'''فلسفه دین''']] | |||
# [[پرونده:1100127.jpg|22px]] [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|'''موعود حق''']] | |||
# [[پرونده:97B13919.jpg|22px]] [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|'''فلسفه انتظار''']] | |||
# [[پرونده:1379215.jpg|22px]] [[اسماعیل دانش|دانش، اسماعیل]]، [[نقش آموزه انتظار در پایداری جنبش‌های اسلامی (مقاله)|'''نقش آموزه انتظار در پایداری جنبش‌های اسلامی''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:برداشت‌های انحرافی از انتظار ظهور امام مهدی]] | [[رده:برداشت‌های انحرافی از انتظار ظهور امام مهدی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۵۷
این مدخل زیرشاخهٔ بحث برداشت انحرافی از انتظار امام مهدی است. مدخل مرتبط ندارد پرسش‌های مرتبط با این مدخل را ببینیدمقدمه
از جمله برداشت‌های ناقص و نادرست از انتظار این است که تنها بخشی از حقیقت انتظار مطرح شود و به دیگر ارکان آن توجهی نباشد؛ برای نمونه یکی از پایه‌های انتظار - مانند: اعتراض به وضع موجود - مساوی با مفهوم انتظار راستین تلقی شود؛ به این معنا که ماهیت و ریشه انتظار چیزی جز اعتراض نیست؛ اعتراض به وضعیت موجود حکومت‌ها یا اعتراض به ظلم و ستم و غیره. به عبارت دیگر، منظور از انتظار آرزوی ظهور بهترین جامعه و کوشش در راه تحقق آن که کامل‌ترین صورت آن با ظهور حضرت ولی عصر(ع) امکان‌پذیر خواهد بود و باید در نظر گرفت که انتظار عین اعتراض به وضع موجود نیست[۱].
نقد این مسلک
در پاسخ به چنین برداشتی از معنای انتظار باید گفت اعتراض صرف را نمی‌توان به‌عنوان تنها رکن انتظار پنداشت؛ زیرا ارکان دیگری چون آگاهی از وضع مطلوب، اعتقاد به وضع مطلوب و اقدام عملی برای رسیدن وضعیت مطلوب نیز وجود دارند که اعتراض صرف، شامل این موارد نمی‌شود[۲]؛ و نیز باید افزود چنین فرضیه‌ای با پرسش‌هایی مواجه است مانند اینکه اولاً، گستره و دامنه این اعتراض تا کجاست؟ ثانیاً: این اعتراض چه باری بر دوش منتظران می‌گذارد و این نفی با چه اثباتی می‌تواند همراه باشد؟ افزون‌بر این پرسش‌ها، این فرضیه ارتباطی با معنای انتظار ندارد؛ زیرا انتظار، امید داشتن به آینده ای است که ظلم، فساد، تباهی و بی عدالتی در آن نباشد و با آمدن رهبری الهی جهان پر از عدل و داد می‌گردد و این هدف با اعتراض صرف حاصل نمی‌شود؛ بلکه باید در نهایت به اقدام و زمینه‌سازی عملی منجر شود؛ بنابراین، فرضیه مسلک اعتراض نمی‌تواند جامع و کامل باشد[۳].
درباره پرسش اول باید گفت، آرمان‌های دینی از تکامل و شکوفایی استعداد‌های آدمی فراتر و بالاترند؛ زیرا هنگامی که انسان به تکامل می‌رسد باز این پرسش مطرح است که در کدام جهت باید مصرف شود؛ در جهت رشد یا زیان؟ این دو مسئله اساسی بعد از تکامل و شکوفایی‌است. پیامبر اسلام (ص) فرموده است: «مردم معدن هستند مثل معدن طلا و نقره»[۴] جهت استفاده از معدن، سه مرحله کار لازم است: نخست کشف است؛ دوم، استخراج است؛ سوم، شکل دادن است. تا اینجا مرحله کمال و شکوفایی است، اما این آهن شکل گرفته که مثلاً به شکل اتومبیل درمیآید، جهت میخواهد. پس مرحله چهارم، جهت یابی این معدن، این انسان است. جهت به سوی کیست؟ به سوی پایینتر از خود و رضایت به زندگی حیوانی و همین حیات دنیوی؟ خداوند در قرآن کریم فرموده است[۵]: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید، شما را چه شده است که چون به شما گفته می‌شود: «در راه خدا بسیج شوید» کندی به خرج می‌دهید؟ آیا به جای آخرت به زندگی دنیا دل خوش کرده‌اید؟ متاع زندگی دنیا در برابر آخرت، جز اندکی نیست.» اگر این باشد این تنزل است. انسان با کمترین مقایسه درمییابد که از حیوانات بالاتر است. در نتیجه، هدفی برتر مییابد؛ حرکت به سوی بالاتر. این تحرک است، رشد است. بالاتر از من کیست؟ لابد آفریننده انسان که حاکم و خالق هستی است[۶]. و امامت، هدایتگر این حرکت و سیر صعودی است که بعد از مقام رسالت، به این مهم میپردازد و اکنون عَلَم این حرکت را باید در دستان پرمهر حضرت مهدی (ع) باید جستوجو کرد.
درباره پرسش دوم نیز می‌توان چنین گفت: منتظر ظهور حضرت مهدی (ع) آماده است برای ظهور و حاکمیت او زمینه‌سازی کند. چنان که در روایت نیز آمده است: «مردمی از جانب مشرق قیام نمایند و سلطنت را برای مهدی آماده سازند»[۷]. اهمیت این آمادگی و زمینه سازی را در پیام صادقانهی امام صادق(ع می‌توان جستوجو کرد که در آن، به حداقل آمادگی، اشاره شده است: «باید هرکدام از شما برای خروج قائم، آمادگی پیدا کند، اگر چه با تهیه کردن یک تیر باشد؛ چون وقتی خداوند ببیند کسی به نیّت یاری مهدی (ع) اسلحه تهیه کرده است، امید است که عمر او را دراز کند، تا ظهور او را درک کند و از یاوران آن حضرت باشد»[۸].[۹]
پرسش مستقیم
پرسش‌های وابسته
- معنای انتظار چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار به معنای عام چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار به معنای خاص چیست؟ (پرسش)
- ارکان انتظار چیست؟ (پرسش)
- عناصر و اجزاء انتظار چیستند؟ (پرسش)
- هدف از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- انتظار فرج چه ضرورتی دارد؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار قابل تحقق است؟ (پرسش)
- جایگاه انتظار در مکاتب فکری غیر دینی چیست؟ (پرسش)
- نقش انتظار در حرکت توحیدی چیست؟ (پرسش)
- انواع انتظار چیست؟ (پرسش)
- شدت انتظار شخص منتظر چگونه در آرزوها و دعاهای او تجلی پیدا می‌کند؟ (پرسش)
- لوازم انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه اهل سنت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین بودا درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- آیا جنیان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
- آیا فرشتگان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
- چرا گفته می‌شود امام مهدی منتظر ظهور است؟ (پرسش)
- دلایل انتظار فرج و امید به آینده چیست؟ (پرسش)
- آیا شیعیان در امر انتظار عجول و شتاب‌زده هستند؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار سبب فراگیری ظلم و ستم می‌شود؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار سبب تعطیلی احکام اسلامی می‌شود؟ (پرسش)
- آیا اندیشه انتظار موعود در امت‌های پیشین بوده است؟ (پرسش)
- آیا انتظار در میان ادیان و ملل گوناگون سابقه‌ای دارد؟ (پرسش)
- منشأ نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
- آفات نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
- گونه‌های احادیث درباره انتظار چیستند؟ (پرسش)
- نمادهای انتظار چیستند؟ (پرسش)
- آیا دعای ندبه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا دعای عهد از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا زیارت آل یاسین از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد جمکران از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد کوفه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد صعصعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد سهله از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا عید نیمه شعبان از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا روز جمعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- چرا کسانی که انتظار امام مهدی را می‌کشیده‌اند بعد از ظهور به مخالفت با ایشان برمی‌خیزند؟ (پرسش)
- ویژگی‌های اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- شیوه ابراز اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- منظور از عمومیت انتظار چیست؟ (پرسش)
- مبانی اشتیاق به فرج چیست؟ (پرسش)
- چگونه می‌توان انتظار را در جامعه ترویج داد؟ (پرسش)
- آیا مراد از انتظار تنها انتظار قلبی است؟ (پرسش)
- منظور از انتظار، انتظار فردی است یا انتظار امت؟ (پرسش)
- منظور از انتظار امام و امت چیست؟ (پرسش)
- شرایط انتظار واقعی چیست؟ (پرسش)
- انتظار عملی به چه معناست؟ (پرسش)
- آیا انتظار مذهب اعتراض است؟ (پرسش)
- آیا انتظار به معنای گوشه‌گیری و احتراز است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج مورد اتفاق همه مسلمین است؟ (پرسش)
- مسئولیت اجتماعی مسلمین درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- کامل‌ترین شکل انتظار عملی برای مقدمه ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- انتظار فرج با سرنوشت بشریت چه پیوندی دارد؟ (پرسش)
- مقصود از انتظار مسیحا چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار ویرانگر چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار سازنده چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار مسئولانه چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار غیر مسئولانه چیست؟ (پرسش)
- انواع برداشت از انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه شیعه درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین زرتشت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین هندو درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه یهود درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه مسیحیت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- علت برداشت‌های انحرافی از انتظار چیست؟ (پرسش)
- آیا انتظار امام مهدی واجب است؟ (پرسش)
- عوامل ایجاد کننده انتظار چیستند؟ (پرسش)
- لوازم تعریف انتظار چیست؟ (پرسش)
- نقطه مقابل انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با شدت گرفتاری‌ها چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی منتظر چه چیزی است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج باید با قصد قربت باشد؟ (پرسش)
- مراتب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- رابطه محبت با انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- بالاترین درجه انتظار فرج امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- مشاهده وقوع ظلم در زمین چگونه انتظار فرج را در مؤمن تشدید می‌کند؟ (پرسش)
- چه رابطه‌ای میان انتظار فرج و ایمان وجود دارد؟ (پرسش)
- انتظار منجی در ادوار مختلف دعوت‌های الهی چه معنایی داشته است؟ (پرسش)
- اندیشه انتظار موعود در اسلام چگونه است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج افضل الاعمال است؟ (پرسش)
- انتظار فرج چیست و چرا بهترین عمل خوانده شده است؟ (پرسش)
- برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- آیا مکاتب فلسفی نیز انتظار فرج را امری ارزشی میدانند؟ (پرسش)
- آیا در کتاب مقدس یهود سخن از انتظار فرج به میان آمده است؟ (پرسش)
- مقصود از روایات مطلق در باب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- چه امتیازی در انتظار منجی موجود است؟ (پرسش)
- آیا تأخیر در فرج موجب قساوت قلب می‌شود؟ (پرسش)
- آیا انتظار طولانی فرج خسته کننده و ملالتآور است؟ (پرسش)
- علت سختی انتظار چیست و چرا میگویند انتظار زیباست؟ زیبایی انتظار در چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی در قبال منتظران و شیعیان چه عنایاتی دارند؟ (پرسش)
- منتظران امام مهدی که در قرنهای گذشته بدون پاین انتظارشان فوت کرده‌اند؛ چه تضمینی وجود دارد که انتظار ما به ثمر برسد؟ (پرسش)
- آیا انتظار موجب انفعال جامعه نمی‌شود؟ (پرسش)
- فرج مردم جهان در چیست و چرا انتظار فرج فضیلت و ارزش بیشتری دارد؟ (پرسش)
- خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور «مصلح و نجاتدهنده بزرگ» چیست؟ (پرسش)
- دعا برای تعجیل فرج چه تأثیری در فرج شیعیان دارد؟ (پرسش)
- دعای اللهم کن لولیک الحجه بن الحسن به چه منظوری خوانده می‌شود؟ (پرسش)
- آیات مربوط به ظهور و انتظار کدامند؟ (پرسش)
- انتظار در دیگر روزهای سال چگونه معنا پیدا می‌کند؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با بهداشت روان چیست؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با آینده جهان چیست؟ (پرسش)
- فلسفه انتظار چیست؟ (پرسش)
- باور به ظهور امام مهدی چگونه عامل پایداری و استقامت شیعه می‌شود؟ (پرسش)
- انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ (پرسش)
- جایگاه انتظار در فرهنگ شیعه چیست؟ (پرسش)
- چرا انتظار اهمیت و جایگاه ویژه و برجسته‌ای دارد؟ (پرسش)
- چرا انتظار فرج افضل اعمال است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های منتظران واقعی در دوران غیبت چیست؟ (پرسش)
- انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
- چه نوع انتظاری راجح است؟ (پرسش)
- دانش آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
- رضایت امام مهدی از چه راهی به دست می‌آید؟ (پرسش)
- آیا شیعیان و منتظران ظهور افزون‌بر وظایف فردی و دینی تکالیف سیاسی و اجتماعی نیز دارند؟ (پرسش)
- آیا برای منتظر واقعی بودن اقدام‌های سیاسی و اجتماعی خاصی باید انجام داد؟ (پرسش)
- وظایف ما در دوران غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- چه تناسبی میان انتظار موعود و مبارزه با فساد وجود دارد؟ آیا انتظار به معنای ساکت ماندن نیست؟ (پرسش)
- چه مقام و منزلتی در روایات برای منتظران بیان شده است؟ (پرسش)
- جامعه منتظر دارای چه ویژگی‌هایی است؟ (پرسش)
- انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
- صرفنظر از وظایف شخصی در قبال امام مهدی وظایف خود انسان منتظر به‌طور کلی چیست؟ (پرسش)
- منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
- منتظران راستین امام مهدی دارای چه فضیلت و منزلتی هستند؟
- منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
- در روایات چه پاداشی برای منتظران امام مهدی بیان شده است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های منتظران واقعی در این دوران چیست؟ (پرسش)
- آیا تنها انتظار فرج برای ظهور امام مهدی کافی است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد اعتقادی چیست؟ (پرسش)
- ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد علمی و اخلاقی چیست؟ (پرسش)
- فواید و آثار انتظار چیست؟ (پرسش)
- آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آثار اجتماعی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آثار تربیتی انتظار چیست؟ (پرسش)
- چرا انتظار فرج امام مهدی موجب گشایش می‌شود؟ (پرسش)
- عنصر انتظار چگونه در آمادگی نظامی منتظران تأثیر دارد؟ (پرسش)
- چگونه روحیه انتظار را در خود تقویت کنیم؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج منشأ فرج‌های مادی برای منتظر خواهد بود؟ (پرسش)
- انتظار چه ابعادی دارد؟ (پرسش)
- ابعاد اعتقادی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- ابعاد عملی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
منابع
پانویس
- ↑ ر.ک: جعفری، محمد تقی، فلسفه دین، ص۵۰-۵۶
- ↑ ر.ک: شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۴۶-۴۹.
- ↑ ر.ک: دانش، اسماعیل، نقش آموزه انتظار در پایداری جنبش‌های اسلامی.
- ↑ بحارالانوار، ج۵۸، ص۶۵.
- ↑ ﴿أَرَضِيتُم بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا مِنَ الآخِرَةِ فَمَا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فِي الآخِرَةِ إِلاَّ قَلِيلٌ﴾ سوره توبه، ۳۸.
- ↑ چنانچه در نماز هم به همین جهت آموزش داده می‌شود و در سجده می‌خوانیم: «سبحان ربی الاعلی و بحمده، پاک است خدای من که برتر است».
- ↑ بحارالانوار، ج۵۱، ص۸۷.
- ↑ بحارالانوار، ج۵۲، ص ص۳۶۶.
- ↑ دانش، اسماعیل، نقش آموزه انتظار در پایداری جنبش‌های اسلامی؛ مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۸۹-۹۴.