آثار قیام امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۲) |
جز (جایگزینی متن - 'ارطات' به 'ارطأه') |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات پرسش | {{جعبه اطلاعات پرسش | ||
| موضوع اصلی | | موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]] | ||
| تصویر = 7626626268.jpg | |||
| تصویر | | مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[عصر ظهور امام مهدی]] / [[قیام امام مهدی]] / [[برکات قیام امام مهدی]] | ||
| مدخل اصلی = [[آثار و برکات قیام امام مهدی]] | |||
| مدخل بالاتر | | مدخل وابسته = | ||
| مدخل اصلی | | تعداد پاسخ = ۲ | ||
| مدخل وابسته | |||
| | |||
}} | }} | ||
'''آثار قیام [[امام مهدی]]{{ع}} چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند. | '''آثار قیام [[امام مهدی]] {{ع}} چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند. | ||
== پاسخ نخست == | == پاسخ نخست == | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۳: | ||
آیت الله '''[[نجم‌الدین طبسی]]''' در کتاب ''«[[چشم اندازی به حکومت مهدی (کتاب)|چشم اندازی به حکومت مهدی]]»'' در این‌باره گفته است: | آیت الله '''[[نجم‌الدین طبسی]]''' در کتاب ''«[[چشم اندازی به حکومت مهدی (کتاب)|چشم اندازی به حکومت مهدی]]»'' در این‌باره گفته است: | ||
«[[روایات]] مختلفی درباره [[روز قیام]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} وجود دارد. در برخی، از نوروز به عنوان روز آغاز [[قیام]]، یاد شده است. برخی [[احادیث]] دیگر [[روز عاشورا]] را روز آغاز [[قیام]] ذکر کرده است. در تعدادی از [[روایات]] روز شنبه ودر تعدادی دیگر، [[جمعه]]، [[روز قیام]] تعیین شده است. در هم زمانی نوروز، با [[عاشورا]] اشکالی به نظر نمی‌رسد؛ زیرا نوروز طبق سال شمسی وعاشورا بر اساس سال قمری [[محاسبه]] می‌شود ویکی شدن این دو روز | «[[روایات]] مختلفی درباره [[روز قیام]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} وجود دارد. در برخی، از نوروز به عنوان روز آغاز [[قیام]]، یاد شده است. برخی [[احادیث]] دیگر [[روز عاشورا]] را روز آغاز [[قیام]] ذکر کرده است. در تعدادی از [[روایات]] روز شنبه ودر تعدادی دیگر، [[جمعه]]، [[روز قیام]] تعیین شده است. در هم زمانی نوروز، با [[عاشورا]] اشکالی به نظر نمی‌رسد؛ زیرا نوروز طبق سال شمسی وعاشورا بر اساس سال قمری [[محاسبه]] می‌شود ویکی شدن این دو روز امکان‌پذیر است [[وهم]] زمانی این دو روز با [[جمعه]] یا شنبه نیز ممکن است. آن چه مشکل و متعارض به نظر می‌رسد، ذکر دو روز از هفته به عنوان [[روز قیام]] است؛ ولی می‌توان این دسته از [[روایات]] را نیز توجیه کرد؛ زیرا اگر [[سند]] این [[روایات]] صحیح باشد، در این صورت احادیثی که [[جمعه]] را روز ظهور [[حضرت]]، تعیین کرده است، بر [[روز قیام]] وظهور حمل می‌شود وروایاتی که شنبه را [[روز قیام]] می‌داند، بر استقرار وتثبیت [[نظام الهی]] ونابودی [[مخالفان]] [[تفسیر]] شود. باید توجه داشت که روایاتی که شنبه را [[روز قیام]] می‌داند، از نظر [[سند]] مورد تأمّل است؛ ولی روایاتی که [[جمعه]] را ذکر کرده است، از این نظر ایرادی ندارد. اینک به روایاتی در این باره توجه فرمایید: [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: "[[قائم]] ما [[اهل بیت]]، در [[روز جمعه]] ظهور می‌کند"<ref>اثبات الهداة، ص ۴۹۶؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۷۹</ref>، [[امام باقر]] {{ع}} می‌فرماید: "گویا [[حضرت قائم]] را می‌بینم که در [[روز عاشورا]]، روز شنبه، میان [[رکن و مقام]] [[ایستاده]] و [[جبرئیل]] نیز جلوی حضرتش [[ایستاده]] است و [[مردم]] را به [[بیعت]] بااو فرا می‌خواند"<ref>طوسی، غیبة، ص ۲۷۴؛ کشف الغمّه، ج ۳، ص ۲۵۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۹۰</ref>، [[امام باقر]] {{ع}} می‌فرماید: "[[امام مهدی|حضرت قائم]] {{ع}} روز شنبه که روز عاشور است، [[قیام]] می‌کند؛ روزی که [[امام حسین]] {{ع}} [[شهید]] شد"<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۶۵۳؛ طوسی، غیبة، ص ۲۷۴، التهذیب، ج ۴، ص ۳۳۳؛ ملاذ الاخیار، ج ۷، ص ۱۷۴؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۵</ref>. نیز آن [[حضرت]] می‌فرماید: "آیا می‌دانید که این روز -[[عاشورا]]- چه روزی است؟ همان روزی است که [[خداوند]] [[توبه]] [[آدم]] وحوّا را پذیرفت؛ روزی است که [[خداوند]] دریا را برای [[بنی اسرائیل]] شکافت وفرعون وپیروانش را [[غرق]] کرد وموسی بر [[فرعون]] پیروز شده؛ روزی است که [[حضرت ابراهیم]] {{ع}} متولد شد؛ روزی است که [[خداوند]] [[توبه]] [[قوم]] یونس را پذیرفت؛ روز [[تولد]] [[حضرت عیسی]] است وروزی است که [[امام مهدی|حضرت قائم]] در آن [[روز قیام]] می‌کند"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۵</ref>. [[روایت]] دیگری نیز به همین مضمون از [[امام باقر]] {{ع}}<ref>التهذیب، ج ۴، ص ۳۰۰؛ ابن طاووس، اقبال، ص ۵۵۸؛ خرائج، ج ۳، ص ۱۱۵۹؛ وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۳۳۸؛ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۴؛ ملاذ الاخیار، ج ۷، ص ۱۱۶</ref> [[نقل]] شده است؛ ولی در این [[روایت]] [[وثاقت]] ابن بطائنی که در سلسله [[سند]] آن است، مورد بحث است. [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرماید: "در شب بیست وسوم، به نام [[حضرت مهدی]] {{ع}} ندا داده می‌شود ودر [[روز عاشورا]]، روز [[شهادت]] [[امام حسین|حسین بن علی]] {{ع}}، [[قیام]] می‌کند"<ref>طوسی، غیبة، ص ۲۷۴؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۹۰</ref> هم چنین آن [[حضرت]] می‌فرماید: "روز نوروز همان روزی است که [[قائم]] ما [[اهل بیت]] در آن روز ظهور می‌کند"<ref>المهذب البارع، ج ۱، ص ۱۹۴؛ خاتون آبادی، اربعین، ص ۱۸۷؛ وسائل الشیعه، ج ۵، ص ۲۲۸؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۷۱؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۰۸</ref> | ||
* '''اعلان | * '''اعلان ظهور:''' ظهور [[حضرت مهدی]] {{ع}}، ابتدا به وسیله [[منادی آسمانی]] اعلام می‌گردد، آن گاه [[حضرت]] در حالی که پشت به [[کعبه]] داده است، با [[دعوت]] به [[حق]]، ظهور خود را اعلام می‌کند. [[امام علی|امیرمؤمنان]] {{ع}} می‌فرماید: "هنگامی که منادی از [[آسمان]] ندا می‌دهد: [[حق]] از آنِ [[آل محمد]] است، شما اگر طالب [[هدایت]] وسعادت هستید، به دامان [[آل محمد]] {{صل}} چنگ زنید، [[حضرت]] [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} ظهور می‌کند"<ref>الحاوی للفتاوی، ج ۲، ص ۶۸؛ احقاق الحق، ج ۱۳، ص ۳۲۴</ref> نیز [[امام باقر]] {{ع}} در این زمینه می‌فرماید: "[[حضرت مهدی]] {{ع}} در [[مکه]] به هنگام [[نماز]] عشا ظهور می‌کند؛ در حالی که [[پرچم]] وپیراهن وشمشیر [[پیامبر]] {{صل}} را همراه دارد وچون [[نماز]] عشا را خواند، فریاد بر می‌آورد:ای [[مردم]]! شما را به ذکر [[خدا]] وبه ایستادنتان در برابر ### [[313]]### (در [[روز قیامت]]) متذکر می‌شوم؛ در حالی که حجّتش را (در [[دنیا]]) بر شما تمام کرده است وپیامبران را [[مبعوث]] نموده و [[قرآن]] را فرو فرستاده است. [[خداوند]] به شما [[فرمان]] می‌دهد که به او [[شرک]] نورزید وفرمانبر او وپیامبرانش باشید. آن چه را [[قرآن]] امر به احیای آن کرده است، [[احیا]] وزنده کنید وآن چه را که امر به نابودی آن کرده است، نابود سازید و [[یاوران]] راه [[هدایت]] باشید و بر [[تقوا]] و [[پرهیزگاری]] [[همکاری]] نمایید؛ زیرا [[دنیا]]، فنا وزوالش فرا رسیده ونفخه وداع سر داده است. من شما را به سوی [[خدا]] و رسولش و عمل به کتاب او ونابودی [[باطل]] واحیا وزنده ساختن [[سیره]] [[پیامبر]] {{صل}} [[دعوت]] می‌کنم. آن گاه در میان سی صد وسیزده نفر از یارانش ظهور می‌کند"<ref>ابن حمّاد، فتن، ص ۹۵؛ عقد الدرر، ص ۱۴۵؛ سفارینی، لوائح، ج ۲، ص ۱۱؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۴؛ صراط المستقیم، ج ۲، ص ۲۶۲</ref> | ||
* '''[[شعار پرچم امام مهدی در زمان قیام چیست؟ (پرسش)|شعار پرچم قیام]]:''' هر [[حکومتی]] دارای پرچمی است که به وسیله آن شناخته می‌شود و [[قیام‌ها]] و [[انقلاب‌ها]] نیز از [[پرچم]] مخصوصی برخوردارند که آرم آن تا حدودی نمایانگر اهداف رهبرانش می‌باشد. [[انقلاب جهانی]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} نیز [[پرچم]] مخصوصی دارد وبر آن شعاری نقش بسته است. البته هر چند درباره [[شعار]] [[پرچم]] آن [[حضرت]] [[اختلاف]] است، ولی نکته‌ای در همه اقوال مشترک است وآن این که [[مردم]] را به [[فرمانبری]] از حضرتش [[دعوت]] می‌کند<ref>امام باقر{{ع}} به ابوحمزه فرمود: «گویا قائم اهل بیتم را می بینم که وارد نجف می‌شود وهنگامی که به بالاترین نقطه نجف رسید، پرچم رسول خدا{{صل}} را می گشاید. زمانی که پرچم باز شد، فرشتگانی که در جنگ بدر حضور داشتند، بر او فرودمی آیند»؛ عیاشی، تفسیر، ج ۱، ص ۱۰۳؛ نعمانی، غیبة، ص ۳۰۸؛ [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۶۷۲؛ تفسیر برهان، ج ۱، ص ۲۰۹؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۶</ref> اینک به ذکر چند نمونه در این باره بسنده می‌کنیم: در روایتی آمده است: "بر روی [[پرچم]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} نوشته شده است: "گوش شنوا داشته باشید واز حضرتش [[اطاعت]] کنید"<ref>اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۸۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۵</ref> در جای دیگری می‌خوانیم: "[[شعار]] [[پرچم]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}}{{عربی|"الْبَيْعَةُ لِلَّهِ "}} <ref>بیعت برای خدا می‌باشد؛ ابن حمّاد، فتن، ص ۹۸؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۸، القول المختصر، ص ۲۴؛ ینابیع المودّه، ص ۴۳۵؛ الشیعة والرجعه، ج ۱، ص ۲۱۰</ref> | * '''[[شعار پرچم امام مهدی در زمان قیام چیست؟ (پرسش)|شعار پرچم قیام]]:''' هر [[حکومتی]] دارای پرچمی است که به وسیله آن شناخته می‌شود و [[قیام‌ها]] و [[انقلاب‌ها]] نیز از [[پرچم]] مخصوصی برخوردارند که آرم آن تا حدودی نمایانگر اهداف رهبرانش می‌باشد. [[انقلاب جهانی]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} نیز [[پرچم]] مخصوصی دارد وبر آن شعاری نقش بسته است. البته هر چند درباره [[شعار]] [[پرچم]] آن [[حضرت]] [[اختلاف]] است، ولی نکته‌ای در همه اقوال مشترک است وآن این که [[مردم]] را به [[فرمانبری]] از حضرتش [[دعوت]] می‌کند<ref>امام باقر {{ع}} به ابوحمزه فرمود: «گویا قائم اهل بیتم را می بینم که وارد نجف می‌شود وهنگامی که به بالاترین نقطه نجف رسید، پرچم رسول خدا {{صل}} را می گشاید. زمانی که پرچم باز شد، فرشتگانی که در جنگ بدر حضور داشتند، بر او فرودمی آیند»؛ عیاشی، تفسیر، ج ۱، ص ۱۰۳؛ نعمانی، غیبة، ص ۳۰۸؛ [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۶۷۲؛ تفسیر برهان، ج ۱، ص ۲۰۹؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۶</ref> اینک به ذکر چند نمونه در این باره بسنده می‌کنیم: در روایتی آمده است: "بر روی [[پرچم]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} نوشته شده است: "گوش شنوا داشته باشید واز حضرتش [[اطاعت]] کنید"<ref>اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۸۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۵</ref> در جای دیگری می‌خوانیم: "[[شعار]] [[پرچم]] [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}}{{عربی|"الْبَيْعَةُ لِلَّهِ "}} <ref>بیعت برای خدا می‌باشد؛ ابن حمّاد، فتن، ص ۹۸؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۸، القول المختصر، ص ۲۴؛ ینابیع المودّه، ص ۴۳۵؛ الشیعة والرجعه، ج ۱، ص ۲۱۰</ref> | ||
* '''[[خرسندی]] جهانیان از [[قیام]]:''' از [[روایات]] فهمیده می‌شود که [[قیام]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} موجب [[خرسندی]] [[انسان‌ها]] می‌شود. این [[شادی]] ورضایت به اشکال گوناگونی بیان شده است. در بعضی [[روایات]]، سخن از [[شادی]] اهل [[زمین]] وآسمان است ودر برخی دیگر از [[شادی]] مردگان سخن به میان آمده است. در روایتی، از استقبال [[مردم]] از [[قیام]] بحث شده است ودر [[روایت]] دیگر از آرزوی [[مردم]] برای زنده شدن مردگانشان پرده بر می‌دارد. در این جا با ذکر چند [[روایت]]، نمونه‌هایی از آن را بازگو می‌کنیم: [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} می‌فرماید: "همه اهل [[آسمان]] وزمین، پرندگان، حیوانات درنده وماهیان دریا، از | * '''[[خرسندی]] جهانیان از [[قیام]]:''' از [[روایات]] فهمیده می‌شود که [[قیام]] [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} موجب [[خرسندی]] [[انسان‌ها]] می‌شود. این [[شادی]] ورضایت به اشکال گوناگونی بیان شده است. در بعضی [[روایات]]، سخن از [[شادی]] اهل [[زمین]] وآسمان است ودر برخی دیگر از [[شادی]] مردگان سخن به میان آمده است. در روایتی، از استقبال [[مردم]] از [[قیام]] بحث شده است ودر [[روایت]] دیگر از آرزوی [[مردم]] برای زنده شدن مردگانشان پرده بر می‌دارد. در این جا با ذکر چند [[روایت]]، نمونه‌هایی از آن را بازگو می‌کنیم: [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} می‌فرماید: "همه اهل [[آسمان]] وزمین، پرندگان، حیوانات درنده وماهیان دریا، از ظهور [[حضرت مهدی]] {{ع}} شاد وخرسند می‌شوند"<ref>عقدالدرر، ص ۸۴، ۱۴۹؛ البیان، ص ۱۱۸؛ حاکم، مستدرک، ج ۴، ص ۴۳۱؛ الدر المنثور، ج ۶، ص ۵۰؛ نور الابصار، ص ۱۷۰؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۱۴۲؛ احقاق الحق، ج ۱۳، ص ۱۵۰</ref> [[امام علی|امیر مؤمنان علی]] {{ع}} در این باره می‌فرماید: "هنگامی که [[حضرت]] [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} ظهور می‌کند، نام مبارکش بر سر زبان‌ها خواهد بود ووجود [[مردم]] سرشار از [[عشق]] به [[مهدی]] است؛ به گونه‌ای که جز نام او، هیچ نامی در یاد و زبان آنان نیست و با [[دوستی]] او، [[روح]] خود را سیراب می‌کنند"<ref>الحاوی للفتاوی، ج ۲، ص ۶۸؛ احقاق الحق، ج ۱۳، ص ۳۲۴</ref> در [[روایت]] تعبیر {{عربی|"یشربون حبّه"}}<ref>محبتش را می‌نوشند</ref>»، آمده است که در آن، علاقه به جضرت را به [[آب]] یا مایع نوشیدنی گوارایی [[تشبیه]] کرده است که [[مردم]] با کمال میل آن را می‌نوشند وعشق به [[مهدی]] در وجودشان نفوذ می‌کند. [[امام رضا|حضرت رضا]] {{ع}} ضمن بر شمردن حوادث تلخ وفتنه‌های [[پیش از ظهور]]، درباره [[گشایش]] وفَرَج [[پس از ظهور]] می‌فرماید: "در آن هنگام فَرَج وگشایش بر [[مردم]] می‌رسد؛ به طوری که مردگان آرزوی [[زندگی]] دوباره می‌کنند"<ref>خرائج، ج ۳، ص ۱۱۶۹؛ طوسی، غیبة، ص ۲۶۸</ref> [[امام صادق]] {{ع}} نیز در این باره می‌فرماید: "گویا [[امام مهدی|قائم]] {{ع}} را می‌بینم که بر فراز [[منبر]] [[کوفه]] نشسته است وزره [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} را بر تن دارد". آن گاه برخی از حالات حضرتش را بازگو کرد ودر ادامه فرمود: "هیچ مؤمنی در [[قبر]] نمی‌ماند، مگر آن که آن [[شادی]] وسرور در قبرش وارد می‌شود؛ به گونه‌ای که مردگان به [[دیدار]] یک دیگر می‌روند وظهور حضرتش را به هم دیگر تبریک می‌گویند". در برخی از [[روایات]] عبارت "تلک الفرجة آمده است؛ یعنی گشایشی در امور" برزخیان نیز به [[برکت ظهور]] [[حضرت]] پدید می‌آید وطبق این [[نقل]]، [[عظمت]] [[نهضت]] ورهبری [[قیام]] به اندازه‌ای است که بر [[ارواح]] نیز تأثیر می‌گذارد <ref>اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۳۰</ref> | ||
* '''[[نجات]] محرومان:''' شکی نیست که [[قیام]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} موجب برقراری [[عدالت]] و ریشه کن شدن همه محرومیت‌ها از [[جامعه بشری]] می‌گردد؛ در این قسمت به اقداماتی که [[حضرت]] به [[هنگام قیام]] برای ستمدیدگان ومحرومان انجام می‌دهد، به گونه‌ای که باعث [[پناه]] آوردن محرومان به او می‌شود خواهیم پرداخت. [[پیامبر خاتم|پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} می‌فرماید: "[[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} از [[امّت]] من، | * '''[[نجات]] محرومان:''' شکی نیست که [[قیام]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} موجب برقراری [[عدالت]] و ریشه کن شدن همه محرومیت‌ها از [[جامعه بشری]] می‌گردد؛ در این قسمت به اقداماتی که [[حضرت]] به [[هنگام قیام]] برای ستمدیدگان ومحرومان انجام می‌دهد، به گونه‌ای که باعث [[پناه]] آوردن محرومان به او می‌شود خواهیم پرداخت. [[پیامبر خاتم|پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} می‌فرماید: "[[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} از [[امّت]] من، ظهور می‌کند؛ [[خداوند]] او را به عنوان فریاد رس [[انسان‌ها]] می‌فرستد. آن زمان [[مردم]] در [[نعمت]] به سر خواهند برد"<ref>عقد الدرر، ص ۱۶۷</ref> [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} فریادرسی را محدود به [[طایفه]] یا ملیت خاصی نکرده است؛ بلکه باتعبیر کلمه ناس ([[مردم]])، آن [[حضرت]] را رهایی بخش همه [[انسان‌ها]] می‌داند. از این رو، پیش از ظهورش، شرایط به گونه‌ای می‌شود که همه انسان‌های [[جهان]] آرزوی ظهورش را دارند. [[جابر]] می‌گوید: [[امام باقر]] {{ع}} فرمود: "[[حضرت مهدی]] در [[مکه]] ظهور می‌کند... [[خداوند]] سرزمین [[حجاز]] را (به دست او) می‌گشاید و [[حضرت]] [[زندانیان]] [[بنی هاشم]] را از زندان آزآدمی‌سازد"<ref>ابن حمّاد، فتن، ص ۹۵؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۴؛ الفتاوی الحدیثیه، ص ۳۱؛ القول المختصر، ص ۲۳</ref> [[ابو ارطأه]] می‌گوید: [[حضرت مهدی]] (از [[مکه]]) عازم [[مدینه]] می‌شود وزندانیان [[بنی هاشم]] را رهایی می‌بخشد. آن گاه به [[کوفه]] می‌رود وزندانیان [[بنی هاشم]] را آزاد می‌سازد<ref>ابن حمّاد، فتن، ص ۸۳؛ الحاوی للفتاوی، ج ۲، ص ۶۷؛ متقی هندی، برهان، ص ۱۱۸؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۴</ref> [[شعرانی]] می‌گوید: هنگامی که [[حضرت مهدی]] {{ع}} به [[مغرب]] [[زمین]] می‌رسد، [[مردم]] [[اندلس]] به سوی او رفته، می‌گویند:ای [[ولی الله]] (وحجّت [[خدا]])! جزیره [[اندلس]] را [[یاری]] کن که خود ومردمش هلاک شده‌اند<ref>قرطبی، مختصر تذکره، ص ۱۲۸؛ احقاق الحق، ج ۱۳، ص ۲۶۰</ref>»<ref>[[نجم‌الدین طبسی|طبسی؛ نجم‌الدین]]، [[چشم اندازی به حکومت مهدی (کتاب)|چشم اندازی به حکومت مهدی]]، ص ۵۱ -۵۴.</ref>. | ||
== پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه == | == پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه == | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۵: | ||
| پاسخ‌دهنده = خدامراد سلیمیان | | پاسخ‌دهنده = خدامراد سلیمیان | ||
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۳]]»'' در این‌باره گفته است: | | پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۳]]»'' در این‌باره گفته است: | ||
#«'''نابودی باطل:''' قیام [[حضرت مهدی]] {{ع}} بر اساس حق و حق‌گرایی بوده و مهم‌ترین هدف آن، برپاداشتن حق، غلبه دادن نور بر تاریکی، برداشتن شرارت و شیطنت و نابودی باطل است. در آیاتی از [[قرآن]] که به حادثه برانگیخته شدن حجت الهی در پایان دوران اشاره شده، نابودی باطل بزرگ‌ترین اثر و برکت آن دانسته است. [[امام باقر]]{{ع}} درباره آیه: {{متن قرآن|جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا}}<ref>و بگو: حق آمد و باطل نابود شد. آری، باطل همواره نابودشدنی است؛ سوره اسراء، آیه ۸۱.</ref>؛ فرمود: "هنگامی که [[قائم]]{{ع}} قیام کند، دولت باطل از میان می‌رود"<ref>{{متن حدیث|"إِذَا قَامَ الْقَائِمُ{{ع}} ذَهَبَتْ دَوْلَةُ الْبَاطِلِ"}}؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۲۸۷، ح۴۳۲.</ref>. همچنین در تفسیر قمی از [[امام باقر]]{{ع}} ذیل آیه {{متن قرآن|وَالنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّى}}<ref>سوگند به روز چون جلوه گری آغازد؛ سوره لیل، آیه ۲.</ref>؛ نقل شده که فرمود: "روز، [[قائم]] از ما [[اهل بیت]]{{عم}} است که چون قیام کند، بر دولت باطل پیروز گردد"<ref>{{عربی|"النَّهَارُ هُوَ الْقَائِمُ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ {{عم}} إِذَا قَامَ غَلَبَ دَوْلَةَ الْبَاطِل"}}؛ علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج۲، ص۴۲۵.</ref>. | #«'''نابودی باطل:''' قیام [[حضرت مهدی]] {{ع}} بر اساس حق و حق‌گرایی بوده و مهم‌ترین هدف آن، برپاداشتن حق، غلبه دادن نور بر تاریکی، برداشتن شرارت و شیطنت و نابودی باطل است. در آیاتی از [[قرآن]] که به حادثه برانگیخته شدن حجت الهی در پایان دوران اشاره شده، نابودی باطل بزرگ‌ترین اثر و برکت آن دانسته است. [[امام باقر]] {{ع}} درباره آیه: {{متن قرآن|جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا}}<ref>و بگو: حق آمد و باطل نابود شد. آری، باطل همواره نابودشدنی است؛ سوره اسراء، آیه ۸۱.</ref>؛ فرمود: "هنگامی که [[قائم]] {{ع}} قیام کند، دولت باطل از میان می‌رود"<ref>{{متن حدیث|"إِذَا قَامَ الْقَائِمُ {{ع}} ذَهَبَتْ دَوْلَةُ الْبَاطِلِ"}}؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۲۸۷، ح۴۳۲.</ref>. همچنین در تفسیر قمی از [[امام باقر]] {{ع}} ذیل آیه {{متن قرآن|وَالنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّى}}<ref>سوگند به روز چون جلوه گری آغازد؛ سوره لیل، آیه ۲.</ref>؛ نقل شده که فرمود: "روز، [[قائم]] از ما [[اهل بیت]] {{عم}} است که چون قیام کند، بر دولت باطل پیروز گردد"<ref>{{عربی|"النَّهَارُ هُوَ الْقَائِمُ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ {{عم}} إِذَا قَامَ غَلَبَ دَوْلَةَ الْبَاطِل"}}؛ علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج۲، ص۴۲۵.</ref>. | ||
#'''نابودی مشرکان و کافران:''' [[زراره]] می‌گوید: از [[امام باقر]]{{ع}} از تأویل آیه {{متن قرآن|وَقَاتِلُواْ الْمُشْرِكِينَ كَافَّةً كَمَا يُقَاتِلُونَكُمْ كَافَّةً}}<ref>و همگی با مشرکان بجنگید، چنان که آنان همگی با شما می‌جنگند؛ سوره توبه، آیه: ۳۶.</ref>؛ پرسیدند؛ آن حضرت در پاسخ فرمود: "موقع تأویل این آیه نرسیده است؛ هر کس قیام قائم ما را درک کند و او را ببیند، تأویل آن را می‌بیند. [[دین]] محمد تا جایی که شب و روز است، گسترش می‌یابد؛ به گونه‌ای که در روی زمین مشرکی نباشد"<ref>{{متن حدیث|"إِنَّهُ لَمْ يَجِئْ تَأْوِيلُ هَذِهِ الْآيَةِ وَ لَوْ قَدْ قَامَ قَائِمُنَا سَيَرَى مَنْ يُدْرِكُهُ مَا يَكُونُ مِنْ تَأْوِيلِ هَذِهِ الْآيَةِ وَ لَيَبْلُغَنَّ دِينُ مُحَمَّدٍ ص مَا بَلَغَ اللَّيْلُ حَتَّى لَا يَكُونَ شِرْكٌ عَلَى ظَهْرِ الْأَرْضِ "}}</ref>؛ [[امام صادق]] {{ع}} در تفسیر آیه {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ}}<ref>اوست کسی که فرستاده خود را با هدایت و آیین درست روانه کرد، تا آن را بر هر چه دین است فائق گرداند، هر چند مشرکان را ناخوش آید؛ سوره صف، آیه ۹.</ref> می‌فرماید: "به خدا سوگند! تأویل این آیه به مرحله اجرا در نمی‌آید؛ مگر آنکه [[قائم]] ما [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} | # '''نابودی مشرکان و کافران:''' [[زراره]] می‌گوید: از [[امام باقر]] {{ع}} از تأویل آیه {{متن قرآن|وَقَاتِلُواْ الْمُشْرِكِينَ كَافَّةً كَمَا يُقَاتِلُونَكُمْ كَافَّةً}}<ref>و همگی با مشرکان بجنگید، چنان که آنان همگی با شما می‌جنگند؛ سوره توبه، آیه: ۳۶.</ref>؛ پرسیدند؛ آن حضرت در پاسخ فرمود: "موقع تأویل این آیه نرسیده است؛ هر کس قیام قائم ما را درک کند و او را ببیند، تأویل آن را می‌بیند. [[دین]] محمد تا جایی که شب و روز است، گسترش می‌یابد؛ به گونه‌ای که در روی زمین مشرکی نباشد"<ref>{{متن حدیث|"إِنَّهُ لَمْ يَجِئْ تَأْوِيلُ هَذِهِ الْآيَةِ وَ لَوْ قَدْ قَامَ قَائِمُنَا سَيَرَى مَنْ يُدْرِكُهُ مَا يَكُونُ مِنْ تَأْوِيلِ هَذِهِ الْآيَةِ وَ لَيَبْلُغَنَّ دِينُ مُحَمَّدٍ ص مَا بَلَغَ اللَّيْلُ حَتَّى لَا يَكُونَ شِرْكٌ عَلَى ظَهْرِ الْأَرْضِ "}}</ref>؛ [[امام صادق]] {{ع}} در تفسیر آیه {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ}}<ref>اوست کسی که فرستاده خود را با هدایت و آیین درست روانه کرد، تا آن را بر هر چه دین است فائق گرداند، هر چند مشرکان را ناخوش آید؛ سوره صف، آیه ۹.</ref> می‌فرماید: "به خدا سوگند! تأویل این آیه به مرحله اجرا در نمی‌آید؛ مگر آنکه [[قائم]] ما [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} ظهور کند. تمام مشرکان در روی زمین محو می‌شوند؛ تا جایی که سنگ به سخن می‌آید و به مؤمن می‌گوید:ای مؤمن! درون من کافری است، مرا بشکن و او را به قتل برسان<ref>{{متن حدیث|"وَ اللَّهِ مَا نَزَلَ تَأْوِيلُهَا بَعْدُ وَ لَا يَنْزِلُ تَأْوِيلُهَا حَتَّى يَخْرُجَ الْقَائِمُ {{ع}} فَإِذَا خَرَجَ الْقَائِمُ لَمْ يَبْقَ كَافِرٌ بِاللَّهِ الْعَظِيمِ وَ لَا مُشْرِكٌ بِالْإِمَامِ إِلَّا كَرِهَ خُرُوجَهُ حَتَّى لَوْ كَانَ كَافِرٌ أَوْ مُشْرِكٌ فِي بَطْنِ صَخْرَةٍ لَقَالَتْ يَا مُؤْمِنُ فِي بَطْنِي كَافِرٌ فَاكْسِرْنِي وَ اقْتُلْهُ"}}؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۶۷۰، ح۱۶.</ref>؛ اینها شمار اندکی از روایات است که به روشنی سخن از نابودی مشرکان و کفار به میان آورده است. | ||
#'''رشد خردورزی بندگان خداوند:''' با شناخت و معرفت اصولی است که خداوند، بهتر بندگی می‌شود و در نتیجه آن انسان به رشد و کمال و لقای الهی دست می‌یابد. [[امام باقر]]{{ع}} درباره یکی از آثار قیام [[حضرت مهدی]] {{ع}} فرمود: "هنگامی که قائم ما قیام کند، خداوند دستش را بر سر بندگان گذاشته، اندیشه‌های ایشان جمع و اخلاق آنها کامل می‌گردد"<ref>{{متن حدیث|"إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ اللَّهُ يَدَهُ عَلَى رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ كَمَلَتْ بِهِ أَحْلَامُهُمْ"}}؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۵، ح۲۱.</ref>. | # '''رشد خردورزی بندگان خداوند:''' با شناخت و معرفت اصولی است که خداوند، بهتر بندگی می‌شود و در نتیجه آن انسان به رشد و کمال و لقای الهی دست می‌یابد. [[امام باقر]] {{ع}} درباره یکی از آثار قیام [[حضرت مهدی]] {{ع}} فرمود: "هنگامی که قائم ما قیام کند، خداوند دستش را بر سر بندگان گذاشته، اندیشه‌های ایشان جمع و اخلاق آنها کامل می‌گردد"<ref>{{متن حدیث|"إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ اللَّهُ يَدَهُ عَلَى رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ كَمَلَتْ بِهِ أَحْلَامُهُمْ"}}؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۵، ح۲۱.</ref>. | ||
#'''برپایی عدل و قسط:''' در مجموع روایاتی که به اهداف متعالی قیام جهانی [[حضرت مهدی]] {{ع}} اشاره کرده‌اند، از برپاداشت عدل و قسط فراوان سخن به میان آمده است. روایات فراوانی با تعبیر {{عربی|" يَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا وَ قِسْطاً "}} به این حقیقت اشاره کرده است. [[عبدالعظیم حسنی]] گوید: [[امام هادی]]{{ع}} فرمود: "پس از من، پسرم حسن است و مردم، با جانشین او چگونه باشند؟ گفتم: فدای شما شوم برای چه؟ فرمود: زیرا شخص او را نمی‌بینند و بردن نام او روا نباشد، تا آنکه قیام کند و زمین را پر از عدل و داد نماید"<ref>{{متن حدیث|"وَ مِنْ بَعْدِيَ ابْنِي الْحَسَنُ فَكَيْفَ لِلنَّاسِ بِالْخَلَفِ مِنْ بَعْدِهِ قُلْتُ وَ كَيْفَ ذَلِكَ قَالَ لِأَنَّهُ لَا يُرَى شَخْصُهُ وَ لَا يَحِلُّ ذِكْرُهُ بِاسْمِهِ حَتَّى يَخْرُجَ فَيَمْلَأَ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا "}}؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۷۹، ح۱.</ref>؛بنابراین آن حضرت حرکت خویش را برای اقامه عدل و قسط بنیان نهاده و مهم‌ترین اثر قیام او پر شدن زمین از عدل و داد خواهد بود. | # '''برپایی عدل و قسط:''' در مجموع روایاتی که به اهداف متعالی قیام جهانی [[حضرت مهدی]] {{ع}} اشاره کرده‌اند، از برپاداشت عدل و قسط فراوان سخن به میان آمده است. روایات فراوانی با تعبیر {{عربی|" يَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا وَ قِسْطاً "}} به این حقیقت اشاره کرده است. [[عبدالعظیم حسنی]] گوید: [[امام هادی]] {{ع}} فرمود: "پس از من، پسرم حسن است و مردم، با جانشین او چگونه باشند؟ گفتم: فدای شما شوم برای چه؟ فرمود: زیرا شخص او را نمی‌بینند و بردن نام او روا نباشد، تا آنکه قیام کند و زمین را پر از عدل و داد نماید"<ref>{{متن حدیث|"وَ مِنْ بَعْدِيَ ابْنِي الْحَسَنُ فَكَيْفَ لِلنَّاسِ بِالْخَلَفِ مِنْ بَعْدِهِ قُلْتُ وَ كَيْفَ ذَلِكَ قَالَ لِأَنَّهُ لَا يُرَى شَخْصُهُ وَ لَا يَحِلُّ ذِكْرُهُ بِاسْمِهِ حَتَّى يَخْرُجَ فَيَمْلَأَ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا "}}؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۷۹، ح۱.</ref>؛بنابراین آن حضرت حرکت خویش را برای اقامه عدل و قسط بنیان نهاده و مهم‌ترین اثر قیام او پر شدن زمین از عدل و داد خواهد بود. | ||
#'''غلبه [[اسلام]] بر دیگر ادیان''' [[محمد بن فضیل]] گوید: از [[حضرت ابو الحسن]]{{ع}} درباره آیه شریفه {{متن قرآن|يُرِيدُونَ لِيُطْفِؤُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ}}<ref>می‌خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش کنند و حال آنکه خدا گر چه کافران را ناخوش افتد نور خود را کامل خواهد گردانید؛ صف، آیه ۸.</ref>؛ پرسیدم، [[امام]]{{ع}} فرمود: "می‌خواهند [[ولایت]] [[امام علی|امیر المؤمنین]]{{ع}} را با پف دهانشان خاموش کنند"<ref>{{متن حدیث|"يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا وَلَايَةَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} بِأَفْوَاهِهِمْ "}}</ref>؛ گفتم: به چه معناست؟ آن حضرت در پاسخ فرمود: "خدا تمام کننده [[امامت]] است، به دلیل قول خدای عز و جل کسانی که به خدا و رسولش و نوری که فرو فرستاده‌ایم [[ایمان]] آورند، پس نور همان [[امام]] است"<ref>{{متن حدیث|"وَ اللَّهُ مُتِمُّ الْإِمَامَةِ لِقَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ الَّذِينَ {{متن قرآن|فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذِي أَنْزَلْنا}} فَالنُّورُ هُوَ الْإِمَامُ "}}</ref>؛ گفتم: {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ}}<ref>اوست خدائی که رسول خود را به هدایت و دین حق فرستاده است؛ سوره توبه، آیه۳۳.</ref>؛ [[امام]]{{ع}} فرمود: "اوست که رسولش را به [[ولایت]] وصی‌اش امر کرد و [[ولایت]] همان [[دین]] حق است<ref>{{متن حدیث|"هُوَ الَّذِي أَمَرَ رَسُولَهُ بِالْوَلَايَةِ لِوَصِيِّهِ وَ الْوَلَايَةُ هِيَ دِينُ الْحَق"}}</ref>؛ گفتم: {{متن قرآن|لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ }}؛ به چه معناست؟ [[امام]]{{ع}} فرمود: "آن را در زمان قیام [[قائم]] بر همه دینها غلبه دهد، خدا می‌فرماید: و خدا تمام کننده نور خود است، یعنی ولایت قائم، اگر چه کافران نخواهند"<ref>{{متن حدیث|"يُظْهِرُهُ عَلَى جَمِيعِ الْأَدْيَانِ عِنْدَ قِيَامِ الْقَائِمِ قَالَ يَقُولُ اللَّهُ وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَايَةِ الْقَائِمِ}}{{متن قرآن|وَ لَوْ كَرِهَ الْكافِرُونَ}}</ref>؛ عرض کردم: این تنزیل است؟ [[امام]]{{ع}}فرمود: آری این حرف تنزیل است و اما غیر آن تأویل است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۳۲، ح۹۱.</ref>. البته افزون بر آنچه یاد شد در برخی روایات به مواردی اشاره شده است که در محل خود بدان می‌پردازیم»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳، ص ۱۸۰ - ۱۸۴.</ref>. | # '''غلبه [[اسلام]] بر دیگر ادیان''' [[محمد بن فضیل]] گوید: از [[حضرت ابو الحسن]] {{ع}} درباره آیه شریفه {{متن قرآن|يُرِيدُونَ لِيُطْفِؤُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ}}<ref>می‌خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش کنند و حال آنکه خدا گر چه کافران را ناخوش افتد نور خود را کامل خواهد گردانید؛ صف، آیه ۸.</ref>؛ پرسیدم، [[امام]] {{ع}} فرمود: "می‌خواهند [[ولایت]] [[امام علی|امیر المؤمنین]] {{ع}} را با پف دهانشان خاموش کنند"<ref>{{متن حدیث|"يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا وَلَايَةَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}} بِأَفْوَاهِهِمْ "}}</ref>؛ گفتم: به چه معناست؟ آن حضرت در پاسخ فرمود: "خدا تمام کننده [[امامت]] است، به دلیل قول خدای عز و جل کسانی که به خدا و رسولش و نوری که فرو فرستاده‌ایم [[ایمان]] آورند، پس نور همان [[امام]] است"<ref>{{متن حدیث|"وَ اللَّهُ مُتِمُّ الْإِمَامَةِ لِقَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ الَّذِينَ {{متن قرآن|فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذِي أَنْزَلْنا}} فَالنُّورُ هُوَ الْإِمَامُ "}}</ref>؛ گفتم: {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ}}<ref>اوست خدائی که رسول خود را به هدایت و دین حق فرستاده است؛ سوره توبه، آیه۳۳.</ref>؛ [[امام]] {{ع}} فرمود: "اوست که رسولش را به [[ولایت]] وصی‌اش امر کرد و [[ولایت]] همان [[دین]] حق است<ref>{{متن حدیث|"هُوَ الَّذِي أَمَرَ رَسُولَهُ بِالْوَلَايَةِ لِوَصِيِّهِ وَ الْوَلَايَةُ هِيَ دِينُ الْحَق"}}</ref>؛ گفتم: {{متن قرآن|لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ }}؛ به چه معناست؟ [[امام]] {{ع}} فرمود: "آن را در زمان قیام [[قائم]] بر همه دینها غلبه دهد، خدا می‌فرماید: و خدا تمام کننده نور خود است، یعنی ولایت قائم، اگر چه کافران نخواهند"<ref>{{متن حدیث|"يُظْهِرُهُ عَلَى جَمِيعِ الْأَدْيَانِ عِنْدَ قِيَامِ الْقَائِمِ قَالَ يَقُولُ اللَّهُ وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَايَةِ الْقَائِمِ}}{{متن قرآن|وَ لَوْ كَرِهَ الْكافِرُونَ}}</ref>؛ عرض کردم: این تنزیل است؟ [[امام]] {{ع}}فرمود: آری این حرف تنزیل است و اما غیر آن تأویل است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۳۲، ح۹۱.</ref>. البته افزون بر آنچه یاد شد در برخی روایات به مواردی اشاره شده است که در محل خود بدان می‌پردازیم»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳، ص ۱۸۰ - ۱۸۴.</ref>. | ||
}} | }} | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۴۷
| آثار قیام امام مهدی چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / عصر ظهور امام مهدی / قیام امام مهدی / برکات قیام امام مهدی |
| مدخل اصلی | آثار و برکات قیام امام مهدی |
| تعداد پاسخ | ۲ پاسخ |
آثار قیام امام مهدی (ع) چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.
پاسخ نخست
آیت الله نجم‌الدین طبسی در کتاب «چشم اندازی به حکومت مهدی» در این‌باره گفته است:
«روایات مختلفی درباره روز قیام حضرت مهدی (ع) وجود دارد. در برخی، از نوروز به عنوان روز آغاز قیام، یاد شده است. برخی احادیث دیگر روز عاشورا را روز آغاز قیام ذکر کرده است. در تعدادی از روایات روز شنبه ودر تعدادی دیگر، جمعه، روز قیام تعیین شده است. در هم زمانی نوروز، با عاشورا اشکالی به نظر نمی‌رسد؛ زیرا نوروز طبق سال شمسی وعاشورا بر اساس سال قمری محاسبه می‌شود ویکی شدن این دو روز امکان‌پذیر است وهم زمانی این دو روز با جمعه یا شنبه نیز ممکن است. آن چه مشکل و متعارض به نظر می‌رسد، ذکر دو روز از هفته به عنوان روز قیام است؛ ولی می‌توان این دسته از روایات را نیز توجیه کرد؛ زیرا اگر سند این روایات صحیح باشد، در این صورت احادیثی که جمعه را روز ظهور حضرت، تعیین کرده است، بر روز قیام وظهور حمل می‌شود وروایاتی که شنبه را روز قیام می‌داند، بر استقرار وتثبیت نظام الهی ونابودی مخالفان تفسیر شود. باید توجه داشت که روایاتی که شنبه را روز قیام می‌داند، از نظر سند مورد تأمّل است؛ ولی روایاتی که جمعه را ذکر کرده است، از این نظر ایرادی ندارد. اینک به روایاتی در این باره توجه فرمایید: امام صادق (ع) می‌فرماید: "قائم ما اهل بیت، در روز جمعه ظهور می‌کند"[۱]، امام باقر (ع) می‌فرماید: "گویا حضرت قائم را می‌بینم که در روز عاشورا، روز شنبه، میان رکن و مقام ایستاده و جبرئیل نیز جلوی حضرتش ایستاده است و مردم را به بیعت بااو فرا می‌خواند"[۲]، امام باقر (ع) می‌فرماید: "حضرت قائم (ع) روز شنبه که روز عاشور است، قیام می‌کند؛ روزی که امام حسین (ع) شهید شد"[۳]. نیز آن حضرت می‌فرماید: "آیا می‌دانید که این روز -عاشورا- چه روزی است؟ همان روزی است که خداوند توبه آدم وحوّا را پذیرفت؛ روزی است که خداوند دریا را برای بنی اسرائیل شکافت وفرعون وپیروانش را غرق کرد وموسی بر فرعون پیروز شده؛ روزی است که حضرت ابراهیم (ع) متولد شد؛ روزی است که خداوند توبه قوم یونس را پذیرفت؛ روز تولد حضرت عیسی است وروزی است که حضرت قائم در آن روز قیام می‌کند"[۴]. روایت دیگری نیز به همین مضمون از امام باقر (ع)[۵] نقل شده است؛ ولی در این روایت وثاقت ابن بطائنی که در سلسله سند آن است، مورد بحث است. امام صادق (ع) می‌فرماید: "در شب بیست وسوم، به نام حضرت مهدی (ع) ندا داده می‌شود ودر روز عاشورا، روز شهادت حسین بن علی (ع)، قیام می‌کند"[۶] هم چنین آن حضرت می‌فرماید: "روز نوروز همان روزی است که قائم ما اهل بیت در آن روز ظهور می‌کند"[۷]
- اعلان ظهور: ظهور حضرت مهدی (ع)، ابتدا به وسیله منادی آسمانی اعلام می‌گردد، آن گاه حضرت در حالی که پشت به کعبه داده است، با دعوت به حق، ظهور خود را اعلام می‌کند. امیرمؤمنان (ع) می‌فرماید: "هنگامی که منادی از آسمان ندا می‌دهد: حق از آنِ آل محمد است، شما اگر طالب هدایت وسعادت هستید، به دامان آل محمد (ص) چنگ زنید، حضرت مهدی (ع) ظهور می‌کند"[۸] نیز امام باقر (ع) در این زمینه می‌فرماید: "حضرت مهدی (ع) در مکه به هنگام نماز عشا ظهور می‌کند؛ در حالی که پرچم وپیراهن وشمشیر پیامبر (ص) را همراه دارد وچون نماز عشا را خواند، فریاد بر می‌آورد:ای مردم! شما را به ذکر خدا وبه ایستادنتان در برابر ### 313### (در روز قیامت) متذکر می‌شوم؛ در حالی که حجّتش را (در دنیا) بر شما تمام کرده است وپیامبران را مبعوث نموده و قرآن را فرو فرستاده است. خداوند به شما فرمان می‌دهد که به او شرک نورزید وفرمانبر او وپیامبرانش باشید. آن چه را قرآن امر به احیای آن کرده است، احیا وزنده کنید وآن چه را که امر به نابودی آن کرده است، نابود سازید و یاوران راه هدایت باشید و بر تقوا و پرهیزگاری همکاری نمایید؛ زیرا دنیا، فنا وزوالش فرا رسیده ونفخه وداع سر داده است. من شما را به سوی خدا و رسولش و عمل به کتاب او ونابودی باطل واحیا وزنده ساختن سیره پیامبر (ص) دعوت می‌کنم. آن گاه در میان سی صد وسیزده نفر از یارانش ظهور می‌کند"[۹]
- شعار پرچم قیام: هر حکومتی دارای پرچمی است که به وسیله آن شناخته می‌شود و قیام‌ها و انقلاب‌ها نیز از پرچم مخصوصی برخوردارند که آرم آن تا حدودی نمایانگر اهداف رهبرانش می‌باشد. انقلاب جهانی حضرت مهدی (ع) نیز پرچم مخصوصی دارد وبر آن شعاری نقش بسته است. البته هر چند درباره شعار پرچم آن حضرت اختلاف است، ولی نکته‌ای در همه اقوال مشترک است وآن این که مردم را به فرمانبری از حضرتش دعوت می‌کند[۱۰] اینک به ذکر چند نمونه در این باره بسنده می‌کنیم: در روایتی آمده است: "بر روی پرچم حضرت مهدی (ع) نوشته شده است: "گوش شنوا داشته باشید واز حضرتش اطاعت کنید"[۱۱] در جای دیگری می‌خوانیم: "شعار پرچم مهدی (ع)"الْبَيْعَةُ لِلَّهِ " [۱۲]
- خرسندی جهانیان از قیام: از روایات فهمیده می‌شود که قیام مهدی (ع) موجب خرسندی انسان‌ها می‌شود. این شادی ورضایت به اشکال گوناگونی بیان شده است. در بعضی روایات، سخن از شادی اهل زمین وآسمان است ودر برخی دیگر از شادی مردگان سخن به میان آمده است. در روایتی، از استقبال مردم از قیام بحث شده است ودر روایت دیگر از آرزوی مردم برای زنده شدن مردگانشان پرده بر می‌دارد. در این جا با ذکر چند روایت، نمونه‌هایی از آن را بازگو می‌کنیم: رسول خدا (ص) می‌فرماید: "همه اهل آسمان وزمین، پرندگان، حیوانات درنده وماهیان دریا، از ظهور حضرت مهدی (ع) شاد وخرسند می‌شوند"[۱۳] امیر مؤمنان علی (ع) در این باره می‌فرماید: "هنگامی که حضرت مهدی (ع) ظهور می‌کند، نام مبارکش بر سر زبان‌ها خواهد بود ووجود مردم سرشار از عشق به مهدی است؛ به گونه‌ای که جز نام او، هیچ نامی در یاد و زبان آنان نیست و با دوستی او، روح خود را سیراب می‌کنند"[۱۴] در روایت تعبیر "یشربون حبّه"[۱۵]»، آمده است که در آن، علاقه به جضرت را به آب یا مایع نوشیدنی گوارایی تشبیه کرده است که مردم با کمال میل آن را می‌نوشند وعشق به مهدی در وجودشان نفوذ می‌کند. حضرت رضا (ع) ضمن بر شمردن حوادث تلخ وفتنه‌های پیش از ظهور، درباره گشایش وفَرَج پس از ظهور می‌فرماید: "در آن هنگام فَرَج وگشایش بر مردم می‌رسد؛ به طوری که مردگان آرزوی زندگی دوباره می‌کنند"[۱۶] امام صادق (ع) نیز در این باره می‌فرماید: "گویا قائم (ع) را می‌بینم که بر فراز منبر کوفه نشسته است وزره رسول خدا (ص) را بر تن دارد". آن گاه برخی از حالات حضرتش را بازگو کرد ودر ادامه فرمود: "هیچ مؤمنی در قبر نمی‌ماند، مگر آن که آن شادی وسرور در قبرش وارد می‌شود؛ به گونه‌ای که مردگان به دیدار یک دیگر می‌روند وظهور حضرتش را به هم دیگر تبریک می‌گویند". در برخی از روایات عبارت "تلک الفرجة آمده است؛ یعنی گشایشی در امور" برزخیان نیز به برکت ظهور حضرت پدید می‌آید وطبق این نقل، عظمت نهضت ورهبری قیام به اندازه‌ای است که بر ارواح نیز تأثیر می‌گذارد [۱۷]
- نجات محرومان: شکی نیست که قیام حضرت مهدی (ع) موجب برقراری عدالت و ریشه کن شدن همه محرومیت‌ها از جامعه بشری می‌گردد؛ در این قسمت به اقداماتی که حضرت به هنگام قیام برای ستمدیدگان ومحرومان انجام می‌دهد، به گونه‌ای که باعث پناه آوردن محرومان به او می‌شود خواهیم پرداخت. پیامبر گرامی اسلام (ص) می‌فرماید: "مهدی (ع) از امّت من، ظهور می‌کند؛ خداوند او را به عنوان فریاد رس انسان‌ها می‌فرستد. آن زمان مردم در نعمت به سر خواهند برد"[۱۸] رسول خدا (ص) فریادرسی را محدود به طایفه یا ملیت خاصی نکرده است؛ بلکه باتعبیر کلمه ناس (مردم)، آن حضرت را رهایی بخش همه انسان‌ها می‌داند. از این رو، پیش از ظهورش، شرایط به گونه‌ای می‌شود که همه انسان‌های جهان آرزوی ظهورش را دارند. جابر می‌گوید: امام باقر (ع) فرمود: "حضرت مهدی در مکه ظهور می‌کند... خداوند سرزمین حجاز را (به دست او) می‌گشاید و حضرت زندانیان بنی هاشم را از زندان آزآدمی‌سازد"[۱۹] ابو ارطأه می‌گوید: حضرت مهدی (از مکه) عازم مدینه می‌شود وزندانیان بنی هاشم را رهایی می‌بخشد. آن گاه به کوفه می‌رود وزندانیان بنی هاشم را آزاد می‌سازد[۲۰] شعرانی می‌گوید: هنگامی که حضرت مهدی (ع) به مغرب زمین می‌رسد، مردم اندلس به سوی او رفته، می‌گویند:ای ولی الله (وحجّت خدا)! جزیره اندلس را یاری کن که خود ومردمش هلاک شده‌اند[۲۱]»[۲۲].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
| ۱. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «درسنامه مهدویت ج۳» در این‌باره گفته است:
|
پانویس
- ↑ اثبات الهداة، ص ۴۹۶؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۷۹
- ↑ طوسی، غیبة، ص ۲۷۴؛ کشف الغمّه، ج ۳، ص ۲۵۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۹۰
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۵۳؛ طوسی، غیبة، ص ۲۷۴، التهذیب، ج ۴، ص ۳۳۳؛ ملاذ الاخیار، ج ۷، ص ۱۷۴؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۵
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۵
- ↑ التهذیب، ج ۴، ص ۳۰۰؛ ابن طاووس، اقبال، ص ۵۵۸؛ خرائج، ج ۳، ص ۱۱۵۹؛ وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۳۳۸؛ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۴؛ ملاذ الاخیار، ج ۷، ص ۱۱۶
- ↑ طوسی، غیبة، ص ۲۷۴؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۹۰
- ↑ المهذب البارع، ج ۱، ص ۱۹۴؛ خاتون آبادی، اربعین، ص ۱۸۷؛ وسائل الشیعه، ج ۵، ص ۲۲۸؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۷۱؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۰۸
- ↑ الحاوی للفتاوی، ج ۲، ص ۶۸؛ احقاق الحق، ج ۱۳، ص ۳۲۴
- ↑ ابن حمّاد، فتن، ص ۹۵؛ عقد الدرر، ص ۱۴۵؛ سفارینی، لوائح، ج ۲، ص ۱۱؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۴؛ صراط المستقیم، ج ۲، ص ۲۶۲
- ↑ امام باقر (ع) به ابوحمزه فرمود: «گویا قائم اهل بیتم را می بینم که وارد نجف می‌شود وهنگامی که به بالاترین نقطه نجف رسید، پرچم رسول خدا (ص) را می گشاید. زمانی که پرچم باز شد، فرشتگانی که در جنگ بدر حضور داشتند، بر او فرودمی آیند»؛ عیاشی، تفسیر، ج ۱، ص ۱۰۳؛ نعمانی، غیبة، ص ۳۰۸؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۷۲؛ تفسیر برهان، ج ۱، ص ۲۰۹؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۶
- ↑ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۸۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۵
- ↑ بیعت برای خدا می‌باشد؛ ابن حمّاد، فتن، ص ۹۸؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۸، القول المختصر، ص ۲۴؛ ینابیع المودّه، ص ۴۳۵؛ الشیعة والرجعه، ج ۱، ص ۲۱۰
- ↑ عقدالدرر، ص ۸۴، ۱۴۹؛ البیان، ص ۱۱۸؛ حاکم، مستدرک، ج ۴، ص ۴۳۱؛ الدر المنثور، ج ۶، ص ۵۰؛ نور الابصار، ص ۱۷۰؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۱۴۲؛ احقاق الحق، ج ۱۳، ص ۱۵۰
- ↑ الحاوی للفتاوی، ج ۲، ص ۶۸؛ احقاق الحق، ج ۱۳، ص ۳۲۴
- ↑ محبتش را می‌نوشند
- ↑ خرائج، ج ۳، ص ۱۱۶۹؛ طوسی، غیبة، ص ۲۶۸
- ↑ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۳۰
- ↑ عقد الدرر، ص ۱۶۷
- ↑ ابن حمّاد، فتن، ص ۹۵؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۴؛ الفتاوی الحدیثیه، ص ۳۱؛ القول المختصر، ص ۲۳
- ↑ ابن حمّاد، فتن، ص ۸۳؛ الحاوی للفتاوی، ج ۲، ص ۶۷؛ متقی هندی، برهان، ص ۱۱۸؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۴
- ↑ قرطبی، مختصر تذکره، ص ۱۲۸؛ احقاق الحق، ج ۱۳، ص ۲۶۰
- ↑ طبسی؛ نجم‌الدین، چشم اندازی به حکومت مهدی، ص ۵۱ -۵۴.
- ↑ و بگو: حق آمد و باطل نابود شد. آری، باطل همواره نابودشدنی است؛ سوره اسراء، آیه ۸۱.
- ↑ «"إِذَا قَامَ الْقَائِمُ (ع) ذَهَبَتْ دَوْلَةُ الْبَاطِلِ"»؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۲۸۷، ح۴۳۲.
- ↑ سوگند به روز چون جلوه گری آغازد؛ سوره لیل، آیه ۲.
- ↑ "النَّهَارُ هُوَ الْقَائِمُ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ (ع) إِذَا قَامَ غَلَبَ دَوْلَةَ الْبَاطِل"؛ علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج۲، ص۴۲۵.
- ↑ و همگی با مشرکان بجنگید، چنان که آنان همگی با شما می‌جنگند؛ سوره توبه، آیه: ۳۶.
- ↑ «"إِنَّهُ لَمْ يَجِئْ تَأْوِيلُ هَذِهِ الْآيَةِ وَ لَوْ قَدْ قَامَ قَائِمُنَا سَيَرَى مَنْ يُدْرِكُهُ مَا يَكُونُ مِنْ تَأْوِيلِ هَذِهِ الْآيَةِ وَ لَيَبْلُغَنَّ دِينُ مُحَمَّدٍ ص مَا بَلَغَ اللَّيْلُ حَتَّى لَا يَكُونَ شِرْكٌ عَلَى ظَهْرِ الْأَرْضِ "»
- ↑ اوست کسی که فرستاده خود را با هدایت و آیین درست روانه کرد، تا آن را بر هر چه دین است فائق گرداند، هر چند مشرکان را ناخوش آید؛ سوره صف، آیه ۹.
- ↑ «"وَ اللَّهِ مَا نَزَلَ تَأْوِيلُهَا بَعْدُ وَ لَا يَنْزِلُ تَأْوِيلُهَا حَتَّى يَخْرُجَ الْقَائِمُ (ع) فَإِذَا خَرَجَ الْقَائِمُ لَمْ يَبْقَ كَافِرٌ بِاللَّهِ الْعَظِيمِ وَ لَا مُشْرِكٌ بِالْإِمَامِ إِلَّا كَرِهَ خُرُوجَهُ حَتَّى لَوْ كَانَ كَافِرٌ أَوْ مُشْرِكٌ فِي بَطْنِ صَخْرَةٍ لَقَالَتْ يَا مُؤْمِنُ فِي بَطْنِي كَافِرٌ فَاكْسِرْنِي وَ اقْتُلْهُ"»؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۶۷۰، ح۱۶.
- ↑ «"إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ اللَّهُ يَدَهُ عَلَى رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ كَمَلَتْ بِهِ أَحْلَامُهُمْ"»؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۵، ح۲۱.
- ↑ «"وَ مِنْ بَعْدِيَ ابْنِي الْحَسَنُ فَكَيْفَ لِلنَّاسِ بِالْخَلَفِ مِنْ بَعْدِهِ قُلْتُ وَ كَيْفَ ذَلِكَ قَالَ لِأَنَّهُ لَا يُرَى شَخْصُهُ وَ لَا يَحِلُّ ذِكْرُهُ بِاسْمِهِ حَتَّى يَخْرُجَ فَيَمْلَأَ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا "»؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۷۹، ح۱.
- ↑ می‌خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش کنند و حال آنکه خدا گر چه کافران را ناخوش افتد نور خود را کامل خواهد گردانید؛ صف، آیه ۸.
- ↑ «"يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا وَلَايَةَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع) بِأَفْوَاهِهِمْ "»
- ↑ «"وَ اللَّهُ مُتِمُّ الْإِمَامَةِ لِقَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ الَّذِينَ ﴿فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذِي أَنْزَلْنا﴾ فَالنُّورُ هُوَ الْإِمَامُ "»
- ↑ اوست خدائی که رسول خود را به هدایت و دین حق فرستاده است؛ سوره توبه، آیه۳۳.
- ↑ «"هُوَ الَّذِي أَمَرَ رَسُولَهُ بِالْوَلَايَةِ لِوَصِيِّهِ وَ الْوَلَايَةُ هِيَ دِينُ الْحَق"»
- ↑ «"يُظْهِرُهُ عَلَى جَمِيعِ الْأَدْيَانِ عِنْدَ قِيَامِ الْقَائِمِ قَالَ يَقُولُ اللَّهُ وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَايَةِ الْقَائِمِ»﴿وَ لَوْ كَرِهَ الْكافِرُونَ﴾
- ↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۳۲، ح۹۱.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۸۰ - ۱۸۴.