امامت امام حسن عسکری: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
جز (جایگزینی متن - '، ص:' به '، ص')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰: خط ۱۰:


==مقدمه==
==مقدمه==
*[[ابو محمد]] [[حسن بن علی بن محمد بن علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن حسین بن علی بن ابوطالب]]، پیشوای یازدهم [[شیعیان]] است<ref>طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامه، ج۱، ص۲۲۳.</ref>.
*برای [[اثبات امامت حضرت]] [[عسکری]] {{ع}} [[نصوص عامه]] مانند [[روایات ائمه اثنی عشر]] و هم بعضی از نصوصی که [[امام دوازدهم]] را معرفی می‌کند کافی است<ref>ر.ک: کافی، ج ۱، ص ۳۲۵ و کفایة الاثر، ص ۲۸۶ و کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۳۷۹ و اثبات الهداه بالنصوص و المعجزات، ج ۵، ص ۳.</ref>. در اینجا به برخی [[نصوص امامت]] [[امام عسکری]] {{ع}} اشاره می‌شود: [[صقر بن أبی دلف]] گفت: از [[حضرت جواد]] {{ع}} شنیدم که می‌فرمود: {{عربی|"إن الإمام بعدی ابنی علی أمره أمری و قوله قولی و طاعته طاعتی و الإمام بعده ابنه الحسن أمره أمر أبیه و قوله قول أبیه و طاعته طاعة أبیه ثم قال إن من بعد الحسن ابنه القائم بالحق المنتظر"}}<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۷۸، کفایة الأثر فی النص علی الأئمة الإثنی عشر، ص ۲۸۳. امام بعد از من پسرم علی است دستور او دستور من و سخنش سخن من است و فرمانبرداری از او فرمانبرداری از من است و امامت پس از او در فرزندش حسن خواهد بود. سپس فرمود بعد از حسن فرزندش قیام کننده به حق و امام منتظر است.</ref>.
*درباره [[تاریخ]] ولادت، محل ولادت و [[تاریخ]] [[شهادت امام حسن عسکری]]{{ع}} میان مورخان [[اختلاف]] است، اما مشهور این است که در [[ماه]] [[ربیع]] الآخر سال ۲۳۲ق چشم به [[جهان]] گشود و در [[تاریخ]] اول [[ربیع الاول]] سال ۲۶۰ ق به [[دستور]] [[معتمد عباسی]]، [[مسموم]] و در روز هشتم همان [[تاریخ]] به [[شهادت]] رسید و پس از این که فرزندش، [[امام زمان]]{{ع}} در حالی که پنج سال بیشتر نداشت بر او [[نماز]] خواند، در خانه خود در [[سامرا]] و در کنار [[مرقد]] پدرش به [[خاک]] سپرده شد<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۵۰۲؛ طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامه، ج۱، ص۲۲۳.</ref><ref>[[ابوالفضل سلطان‌ محمدی|سلطان‌ محمدی، ابوالفضل]]و [[مهدی نجفی مقدم|نجفی مقدم، مهدی]]، [[امامت امام حسن عسکری (مقاله)|امامت امام حسن عسکری]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۴۲۵.</ref>.
*پدرش [[امام دهم]]، [[حضرت هادی]]{{ع}} و مادرش که ام ولد و بانویی پارسا و [[شایسته]] بود حدیث یا سلیل است، که برخی از او به نام [[سوسن]] یاد کرده‌اند<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۳۱۳؛ اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۲، ص۹۰۹؛ پیشوایی، مهدی، سیره پیشوایان، ص۶۱۵.</ref>.
*مشهورترین [[لقب حضرت]]، [[عسکری]] است. [[عسکر]]، نام محله‌ای در [[سامرا]] است و چون [[امام]] به [[فرمان]] [[خلیفه عباسی]] به [[اجبار]] در آن محل سکونت داشته به [[عسکری]] شهرت یافت<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۰، ص۲۳۵.</ref>.
*[[امام عسکری]]{{ع}} دارای دو [[کنیه]] است: [[ابومحمد]] که [[کنیه]] مخصوص [[حضرت]] است و [[ابن الرضا]] که به [[پدر]] و جدش [[امام جواد]]{{ع}} نیز گفته می‌شد<ref>مناقب آل ابوطالب، ابن شهر آشوب، محمد بن علی، ج۴، ص۴۲۱.</ref>.
*[[امام]] ۲۲ سال از دوران زندگی‌اش را با [[پدر]] بزرگوارش سپری کرد و با [[شهادت]] پدرش در سال ۲۵۴ق به [[امامت]] رسید. [[امامت]] ایشان، شش سال بیشتر به طول نیانجامید، ولی در این زمان کوتاه حوادث مهمی رخ داد.
*اهمیت دوران [[امامت]] ایشان زمانی [[آشکار]] می‌شود که به مسئله [[غیبت]] و اهمیت آن پی ببریم، چرا که [[حضرت]] باید در این مدت کوتاه مقدمات لازم برای انتقال [[شیعه]] از مرحله حضور به مرحله [[غیبت]] را فراهم می‌کرد<ref>اعلام الهدایه، ج۱۳، ص۴۷- ۴۸.</ref>.
*[[امام حسن عسکری]]{{ع}} در زمان امامتش، با سه [[خلیفه عباسی]] هم عصر بود: [[معتز]] [[عباسی]]، [[مهتدی]] و [[معتمد]]<ref>طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامه، ج۱، ص۲۲۳.</ref>.
*[[شیعه]] [[معتقد]] است که [[امام حسن عسکری]]{{ع}}، به جز [[مهدی موعود]]{{ع}}، [[فرزند]] دیگری نداشت. [[شیخ مفید]] در کتاب [[الارشاد]] می‌نویسد: [[حسن بن علی عسکری]]{{ع}}، به جز [[صاحب الزمان]]، [[فرزند]] دیگری از خود به جای نگذاشت<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۳۳۹.</ref><ref>[[ابوالفضل سلطان‌ محمدی|سلطان‌ محمدی، ابوالفضل]]و [[مهدی نجفی مقدم|نجفی مقدم، مهدی]]، [[امامت امام حسن عسکری (مقاله)|امامت امام حسن عسکری]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۲۶.</ref>.


==[[دلایل]] [[امام عسکری]]{{ع}}==
[[علی]] بن [[عمر]] نوفلی گوید: در صحن منزل [[امام هادی]] {{ع}} خدمتش بودم که پسرش [[محمد]] از نزد ما گذشت. به [[حضرت]] عرض کردم: قربانت گردم، بعد از شما این [[صاحب]] ماست؟ فرمود: نه، {{عربی|"صَاحِبُكُمْ بَعْدِيَ الْحَسَنُ"}}<ref>کافی، ج ۱، ص ۳۲۵.</ref>. [[عبدالله بن محمد اصفهانی]] گوید: [[امام هادی]] {{ع}} فرمود: {{عربی|"صَاحِبُكُمْ بَعْدِيَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيَّی"}}؛ [[صاحب]] شما بعد از من کسی است که بر من [[نماز]] خواند و ما تا آن روز [[ابا محمد]] [[امام حسن عسکری]] {{ع}} را نمی‌شناختیم، پس از [[وفات]] [[امام هادی]] {{ع}} [[ابا محمد]] {{ع}} بیرون آمد و بر جنازه آن [[حضرت]] [[نماز]] خواند.
*[[دلایل]] اقامه شده بر [[امامت]] [[امام عسکری]]{{ع}} از این قرار است:  
[[علی بن مهزیار]] گوید: به [[حضرت]] ابی الحسن {{ع}} عرض کردم: اگر پیش [[آمدی]] کند –و [[پناه]] می‌بریم به خدا- [[مرجع]] کیست؟ فرمود: {عربی|"عَهْدِي إِلَى اَلْأَكْبَرِ مِنْ وَلَدَيَّ"}}<ref>همان، ص ۳۲۶.</ref>. [[عهد]] [[امامت]] من متعلق به پسر بزرگترم می‌باشد.
*۱. چون بعد از [[امام هادی]]{{ع}}، تمامی [[فضایل]] و مکارم از قبیل [[علم]]، [[عصمت]]، [[زهد]]، کمال در [[عقلانیت]]، [[تدبر]]، [[شجاعت]] و... در [[امام عسکری]] جمع گردیده بود، او [[شایسته‌ترین]] فرد زمان خویش برای [[تصدی]] [[مقام امامت]] بود<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۳۱۲، اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۲، ص۹۱۱؛ حلی، حسن بن یوسف، کشف المراد، ص۵۳۹.</ref>.
*[[ابوبصیر]] خادم، جریان گفت و گوی [[امام]] با [[رومیان]]، ترکان و صقالبه به زبان خودشان را مشاهده و از این ماجرا تعجب می‌کند، اما [[حضرت]]، آشنایی با تمام زبان‌ها را فضیلتی می‌داند که [[خداوند]] به او ارزانی داشته، تا این تفاوت میان او و سایر [[مردم]]، [[دلیل]] و نشانه‌ای برای [[شناخت حجت خدا]] شود<ref>طبرسی، حسن بن فضل، اعلام الوری، ص۳۷۰.</ref>.
*[[فضایل]] [[امام]] به اندازه‌ای بود که [[دشمنان اهل بیت]] نیز به [[عظمت]] و بزرگی او اعتراف می‌کردند:"[[دوست]] و [[دشمن]]، از او به [[نیکی]] و [[شایستگی]] یاد و او را [[ستایش]] می‌کنند" <ref>{{عربی|لَمْ أَرَ لَهُ وَلِيّاً وَ لَا عَدُوّاً إِلَّا وَ هُوَ يُحْسِنُ الْقَوْلَ فِيهِ وَ الثَّنَاءَ عَلَيْهِ}}؛ اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۲، ص۹۱۳-۹۱۶.</ref>.
*۲. [[ظهور]] [[معجزات الهی]] و خوارق عادت از ایشان که دیگران از انجام آن [[ناتوان]] بودند نیز [[دلیل]] دیگری بر [[امامت]] [[حضرت]] می‌باشد<ref>حر عاملی، محمد بن حسن، اثبات الهداة، ج۳، ص۴۰۰؛ بحرانی، سید هاشم، مدینة المعاجز، ج۳، ص۳۲۵.</ref> از جمله [[معجزات]] [[امام]]، [[پیشگویی‌ها]] و خبرهایی است که از [[آینده]] به [[اصحاب]] خود می‌داد: مانند خبر کشته شدن [[معتز]] [[عباسی]]، بیست روز قبل از قتلش و...<ref>اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۲، ص۹۱۶.</ref><ref>[[ابوالفضل سلطان‌ محمدی|سلطان‌ محمدی، ابوالفضل]]و [[مهدی نجفی مقدم|نجفی مقدم، مهدی]]، [[امامت امام حسن عسکری (مقاله)|امامت امام حسن عسکری]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۲۶.</ref>.
*در بسیاری از موارد، [[امام]]، نیازهای مادی، [[معنوی]] و [[علمی]] مراجعان را برآورده می‌کرد، بدون آن که خود مراجعان، سخنی به میان آورده باشند. [[ابوهاشم]]، یکی از [[یاران امام]] می‌گوید: هیچ گاه نزد [[ابوالحسن]] و [[ابومحمد]]{{عم}} حاضر نشدم، مگر این که از آن دو [[حضرت]]، [[دلیل]] و برهانی بر امامتشان دیدم. سپس به یکی از [[معجزات]] [[امام]] اشاره کرده، می‌گوید: می‌خواستم از [[امام]] تکه‌ای فلز نقره بگیرم تا با آن برای [[تبرک]]، انگشتر بسازم. وقتی نزد [[امام]] رفتم، خواسته خود را فراموش کردم. هنگام خداحافظی، [[امام]] انگشتری به من داد و گفت: نقره می‌خواستی [تا با آن انگشتر بسازی]، اما من به تو [خود] انگشتر را دادم<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج۵۰، ص۲۵۴.</ref>.
*۳. در دسته خاصی از [[اخبار]] و روایاتِ وارد شده از [[پیامبر اسلام]]{{صل}} و [[امامان]]، به معرفی و تعداد [[جانشینان پیامبر]] [[اسلام]]{{صل}} پرداخته است و چون در این [[اخبار]] [[اسامی]] خلفای بعد از [[پیامبر]]{{صل}} با صراحت و بی‌هیچ ابهامی ذکر شده است، یکی از [[دلایل نقلی]] محکم برای [[اثبات امامت]] [[امام عسکری]]{{ع}} می‌باشد<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۲، ص۵۲۵؛ ابن بابویه، محمد بن علی، خصال، ص۵۰۹.</ref>.
*همچنین آن دسته از اخباری که درباره [[امام زمان]]{{ع}} است و شامل نام، نام [[پدر]]، [[کنیه]] و [[لقب]] او می‌باشد، به [[دلیل]] ذکر نام [[امام عسکری]]{{ع}} به عنوان [[پدر]] [[امام دوازدهم]]، از [[بهترین]] [[اخبار]] دال بر [[امامت]] ایشان می‌باشد<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص۲۴۴؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۱، ص۶۵- ۱۵۸.</ref>.
*۴. از [[برترین]] [[دلایل نقلی]] [[امامت]] [[امام یازدهم]]، [[روایات]] [[امام هادی]]{{ع}} است که دو دسته‌اند:
#روایاتی که [[امام هادی]]{{ع}} در پاسخ به اطرافیان، مبنی بر معرفی [[امام]] بعدی، برای رفع تصور اشتباه [[مردم]] که [[محمد]]، [[فرزند]] دیگرشان را [[امام]] بعدی می‌دانستند. [[امام حسن عسکری]]{{ع}} را به عنوان [[امام یازدهم]]، به [[شیعیان]] معرفی می‌کردند<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۳۲۵؛ اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۲، ص۹۱۱.</ref>، [[علی بن عمر نوفلی]] می‌گوید: همراه [[امام هادی]]{{ع}} در حیاط منزلشان بودم که [[محمد]]، از کنار ما [[گذشت]]. به ایشان گفت: فدایت شوم آیا او [[امام]] ما بعد از شماست؟ [[امام]] پاسخ دادند: خیر، بعد از من [[امام]] شما، فرزندم [[حسن]] است<ref>طبرسی، حسن بن فضل، اعلام الوری، ص۳۶۳.</ref>.
#روایاتی که شامل وصایا، مکتوبات و سفارش‌های [[امام هادی]]{{ع}} است، که در آن [[امام عسکری]]{{ع}} را به عنوان [[امام]] بعدی معرفی کرده‌اند<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۳۱۸؛ طبرسی، حسن بن فضل، اعلام الوری، ص۳۶۳.</ref> [[امام هادی]]{{ع}} در یکی از نامه‌های خود به [[ابوبکر]] فهفکی اشاره می‌کند که [[شایسته‌ترین]] فرد در میان [[آل محمد]]، فرزندم [[حسن]] ([[ابومحمد]]) است: او [[خلیفه]] پس از من است و امر [[امامت]] بعد از من به او منتهی می‌شود، پس از من هر آن چه را که [[نیاز]] داری از او بپرس<ref>اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۲، ص۹۱۲.</ref><ref>[[ابوالفضل سلطان‌ محمدی|سلطان‌ محمدی، ابوالفضل]]و [[مهدی نجفی مقدم|نجفی مقدم، مهدی]]، [[امامت امام حسن عسکری (مقاله)|امامت امام حسن عسکری]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۲۷.</ref>.


[[ابوهاشم جعفری]] گوید: [[امام هادی]] {{ع}} فرمود: {{عربی|"أَبُو مُحَمَّدٍ ابْنِی الْخَلَفُ مِنْ بَعْدِی عِنْدَهُ عِلْمُ مَا یُحْتَاجُ إِلَیْهِ وَ مَعَهُ آلَةُ الْإِمَامَةِ"}}<ref>کافی، ج ۱، ص ۳۲۷. پسرم ابو محمد پس از من جانشین منست، هر چه مردم احتجاج دارند، علمش نزد او و ابراز امامت همراه اوست.</ref>.
[[عبدالعظیم حسنی]] در [[حدیث]] عرض [[دین]] [[اعتقادات]] خود را خودت [[امام دهم]] {{ع}} ارائه می‌کند تا [[حضرت]] نظر داده و تصحیح فرماید در ضمن موضوع [[امامان]] ۱۲ گانه نیز مطرح می‌شود و می‌گوید: {{عربی|"و أقول إن الإمام و الخلیفة و ولی الأمر بعده أمر المؤمنین علی بن أبی طالب ثم الحسن ثم الحسین ثم علی بن الحسین ثم محمد بن علی ثم جعفر بن محمد ثم موسی بن جعفر ثم علی بن موسی ثم محمد بن علی ثم أنت یا مولای"}}. [[امام هادی]] می‌فرماید: {{عربی|"و مِنْ بَعْدِي اِبْنِيَ اَلْحَسَنُ"}}. بعد درباره [[جانشین امام عسکری]] می‌فرماید: {{عربی|"لاَ يُرَى شَخْصُهُ وَ لاَ يَحِلُّ ذِكْرُهُ بِاسْمِهِ حَتَّى يَخْرُجَ فَيَمْلَأَ اَلْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً"}}<ref>کفایة الأثر فی النص علی الأئمة الإثنی عشر، ص ۲۸۶؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۷۹.</ref>.
'''[[افضلیت]]''': [[برتری]] و تقدم [[حضرت امام جواد]] {{ع}} بر دیگران در کمالاتی که لازمه [[مقام امامت]] است –علاوه بر آنچه گذشت- مستند به سخنان [[اهل بیت]] {{عم}} و اعتراف دیگران می‌باشد. [[امام هادی]] {{ع}} خطاب به یکی از اصحابش می‌نویسد: {{عربی|"أبو محمد ابنی أنصح آل محمد غریزة و أوثقهم حجة و هو الأکبر من ولدی و هو الخلف و إلیه ینتهی عری<ref>العری بضم العین و فتح الراء جمع العروة بالضم و السکون معروف و الإضافة لامیة أو بیانیة.</ref> الإمامة و أحکامها فما کنت سائلی فسله عنه فعنده ما یحتاج إلیه"}}<ref>کافی، ج ۱، ص ۳۲۷. پسرم ابومحمد، از نظر غریزه خیرخواه‌ترین افراد آل محمد و از نظر حجت و برهان معتبرترین ایشان است، او پسر بزرگتر و جانشین من است رشته‌ها و احکام امامت به او می‌رسد، پس هر چه می‌خواهی از من بپرسی از او بپرس که تمام احتیاجات شما نزد اوست (نه نزد پسر دیگرم جعفر).</ref>.
[[حارث بن سعید بن قیس]] از [[امیرالمومنین]] [[علی]] و [[جابر بن عبدالله انصاری]] هر دو از [[نبی اکرم]] {{صل}} [[نقل]] کرده‌اند که فرمود: {{عربی|"أنا واردکم علی الحوض و أنت یا علی الساقی و الحسن الرائد و الحسین الآمرو علی بن الحسین الفارط و محمد بن علی الناشر و جعفر بن محمد السائق و موسی بن جعفر محصی المحبین و المبغضین و قامع المنافقین و علی بن موسی مزین المؤمنین و محمد بن علی منزل أهل الجنة فی درجاتهم و علی بن محمد خطیب شیعتهم و مزوجهم الحور و الحسن بن علی سراج أهل الجنة یستضیئون به و الهادی المهدی شفیعهم یوم القیامة حیث لا یأذن إلا لمن یشاء و یرضی"}}<ref>مناقب آل أبی طالب {{عم}}، ج ۱، ص ۲۹۲. از همان کتبا از سعید بن قیس از علی {{ع}} از پیامبر اکرم نقل می‌کند که فرمود من جلوتر از شما وارد حوض می‌شوم و تو یا علی ساقی هستی و حسن مدافع و حسین امر کننده و علی بن الحسین پیشرو و محمد بن علی ناشر و جعفر بن محمد رهبر و موسی بن جعفر شماره بردار دوستان و دشمنان و از بین- برنده منافقین و علی بن موسی زینت بخش مؤمنین و محمد بن علی جای دهنده مؤمنین است در درجه خود در بهشت علی بن محمد سخنگوی شیعیان و به ازدواج درآورنده حور العین حسن بن علی چراغ بهشتیان که از نور ایشان استفاده می‌کنند و هادی مهدی شفیع آن‌ها است روز قیامت موقعی که اجازه داده نمی‌شود مگر برای کسی که خدا بخواهد.</ref>.
'''[[امام عسکری]] از نظر دیگران''': در سخنان [[اهل سنت]] درباره تقدیم و [[برتری]] [[امام عسکری]] {{ع}} اعتراف شده است<ref>ر.ک: إحقاق الحق و إزهاق الباطل، ج ۱۲، ص ۴۵۸.</ref> که به دو مورد اکتفا می‌شود: [[ابن طلحه شافعی]] (م ۶۵۲) درباره [[امام عسکری]] {{ع}} می‌گوید: {{عربی|"و أما مناقبه فاعلم أن المنقبة العلیا و المزیة الکبری التی خصه الله (عزو علا) بها و قلده فریدها و منحه تقلیدها، و جعلها صفة دائمة لا یبلی الدهر جدیدها و لا تنسی الألسن تلاوتها و تردیدها، أن المهدی محمدا نسله المخلوق منه و ولده المنتسب إلیه و بضعته المنضلة عنه"}}<ref>مطالب السئول، ابن طلحة الشافعی، ص ۳۰۹ الباب الحادی عشر فی أبی محمد الحسن بن علی ({{ع}}).</ref>.
[[ابن صباغ مالکی]] (م ۸۵۵) درباره [[امام عسکری]] می‌گوید: {{عربی|"مناقب سیدنا أبی محمد الحسن العسکری دالة علی أنه السری ابن السری، فلا یشک فی إمامته أحد و لا یمتری، و اعلم إن بیعت مکرمة فسواه بایعها و هو المشتری، واحد زمانه من غیر مدافع، و یسبح وحده من غیر منازع، و سید أهل عصره، و إمام أهل دهره، أقواله سدیدة، و أفعاله حمیدة، و إذا کانت أفاضل زمانه قصیدة فهو فی بیت القصیدة، و إن انتظموا عقدا کان مکانه الواسطة الفریدة، فارس العلوم الذی لا تجاری، و مبین غوامضها فلا یحاول و لا یماری، کاشف الحقائق بنظره الصائب، مظهر الدقائق بفکره الثاقب، المحدث فی سره بالامور الخفیات، الکریم الأصل و النفس و الذات، تغمده الله برحمته و أسکنه فسیح جنابه بمحمد {{صل}} آمین"}}<ref>الفصول المهمة، ابن صباغ المالکی، ج ۲، ص ۱۰۹۴ الفصل الحادی عشر فی ذکر أبی محمد الحسن الخالص بن علی العسکری {{ع}} و هو الإمام الحادی عشر و تاریخ ولادته و وقت وفاته و ذکر ولده و نسبه و کنیته و لقبه و غیر ذلک مما یتصل به.</ref><ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]]، جلد ۲ ص ۹۳-۹۵.</ref>.
== پرسش‌های وابسته ==
* [[ادله امامت امام حسن عسکری کدامند؟ (پرسش)]]
==منابع==
==منابع==
* [[پرونده:440259451.jpg|22px]] [[ابوالفضل سلطان‌ محمدی|سلطان‌ محمدی، ابوالفضل]]و [[مهدی نجفی مقدم|نجفی مقدم، مهدی]]، [[امامت امام حسن عسکری (مقاله)|امامت امام حسن عسکری]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه کلام اسلامی''']]
{{ستون-شروع|1}}
* [[پرونده:1368914.jpg|22px]] [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|'''معارف و عقاید ۵''']]
{{پایان}}


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==

نسخهٔ ‏۲۹ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۰۸

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امامت امام حسن عسکری (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

علی بن عمر نوفلی گوید: در صحن منزل امام هادی (ع) خدمتش بودم که پسرش محمد از نزد ما گذشت. به حضرت عرض کردم: قربانت گردم، بعد از شما این صاحب ماست؟ فرمود: نه، "صَاحِبُكُمْ بَعْدِيَ الْحَسَنُ"[۳]. عبدالله بن محمد اصفهانی گوید: امام هادی (ع) فرمود: "صَاحِبُكُمْ بَعْدِيَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيَّی"؛ صاحب شما بعد از من کسی است که بر من نماز خواند و ما تا آن روز ابا محمد امام حسن عسکری (ع) را نمی‌شناختیم، پس از وفات امام هادی (ع) ابا محمد (ع) بیرون آمد و بر جنازه آن حضرت نماز خواند. علی بن مهزیار گوید: به حضرت ابی الحسن (ع) عرض کردم: اگر پیش آمدی کند –و پناه می‌بریم به خدا- مرجع کیست؟ فرمود: {عربی|"عَهْدِي إِلَى اَلْأَكْبَرِ مِنْ وَلَدَيَّ"}}[۴]. عهد امامت من متعلق به پسر بزرگترم می‌باشد.

ابوهاشم جعفری گوید: امام هادی (ع) فرمود: "أَبُو مُحَمَّدٍ ابْنِی الْخَلَفُ مِنْ بَعْدِی عِنْدَهُ عِلْمُ مَا یُحْتَاجُ إِلَیْهِ وَ مَعَهُ آلَةُ الْإِمَامَةِ"[۵].

عبدالعظیم حسنی در حدیث عرض دین اعتقادات خود را خودت امام دهم (ع) ارائه می‌کند تا حضرت نظر داده و تصحیح فرماید در ضمن موضوع امامان ۱۲ گانه نیز مطرح می‌شود و می‌گوید: "و أقول إن الإمام و الخلیفة و ولی الأمر بعده أمر المؤمنین علی بن أبی طالب ثم الحسن ثم الحسین ثم علی بن الحسین ثم محمد بن علی ثم جعفر بن محمد ثم موسی بن جعفر ثم علی بن موسی ثم محمد بن علی ثم أنت یا مولای". امام هادی می‌فرماید: "و مِنْ بَعْدِي اِبْنِيَ اَلْحَسَنُ". بعد درباره جانشین امام عسکری می‌فرماید: "لاَ يُرَى شَخْصُهُ وَ لاَ يَحِلُّ ذِكْرُهُ بِاسْمِهِ حَتَّى يَخْرُجَ فَيَمْلَأَ اَلْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً"[۶].

افضلیت: برتری و تقدم حضرت امام جواد (ع) بر دیگران در کمالاتی که لازمه مقام امامت است –علاوه بر آنچه گذشت- مستند به سخنان اهل بیت (ع) و اعتراف دیگران می‌باشد. امام هادی (ع) خطاب به یکی از اصحابش می‌نویسد: "أبو محمد ابنی أنصح آل محمد غریزة و أوثقهم حجة و هو الأکبر من ولدی و هو الخلف و إلیه ینتهی عری[۷] الإمامة و أحکامها فما کنت سائلی فسله عنه فعنده ما یحتاج إلیه"[۸].

حارث بن سعید بن قیس از امیرالمومنین علی و جابر بن عبدالله انصاری هر دو از نبی اکرم (ص) نقل کرده‌اند که فرمود: "أنا واردکم علی الحوض و أنت یا علی الساقی و الحسن الرائد و الحسین الآمرو علی بن الحسین الفارط و محمد بن علی الناشر و جعفر بن محمد السائق و موسی بن جعفر محصی المحبین و المبغضین و قامع المنافقین و علی بن موسی مزین المؤمنین و محمد بن علی منزل أهل الجنة فی درجاتهم و علی بن محمد خطیب شیعتهم و مزوجهم الحور و الحسن بن علی سراج أهل الجنة یستضیئون به و الهادی المهدی شفیعهم یوم القیامة حیث لا یأذن إلا لمن یشاء و یرضی"[۹].

امام عسکری از نظر دیگران: در سخنان اهل سنت درباره تقدیم و برتری امام عسکری (ع) اعتراف شده است[۱۰] که به دو مورد اکتفا می‌شود: ابن طلحه شافعی (م ۶۵۲) درباره امام عسکری (ع) می‌گوید: "و أما مناقبه فاعلم أن المنقبة العلیا و المزیة الکبری التی خصه الله (عزو علا) بها و قلده فریدها و منحه تقلیدها، و جعلها صفة دائمة لا یبلی الدهر جدیدها و لا تنسی الألسن تلاوتها و تردیدها، أن المهدی محمدا نسله المخلوق منه و ولده المنتسب إلیه و بضعته المنضلة عنه"[۱۱].

ابن صباغ مالکی (م ۸۵۵) درباره امام عسکری می‌گوید: "مناقب سیدنا أبی محمد الحسن العسکری دالة علی أنه السری ابن السری، فلا یشک فی إمامته أحد و لا یمتری، و اعلم إن بیعت مکرمة فسواه بایعها و هو المشتری، واحد زمانه من غیر مدافع، و یسبح وحده من غیر منازع، و سید أهل عصره، و إمام أهل دهره، أقواله سدیدة، و أفعاله حمیدة، و إذا کانت أفاضل زمانه قصیدة فهو فی بیت القصیدة، و إن انتظموا عقدا کان مکانه الواسطة الفریدة، فارس العلوم الذی لا تجاری، و مبین غوامضها فلا یحاول و لا یماری، کاشف الحقائق بنظره الصائب، مظهر الدقائق بفکره الثاقب، المحدث فی سره بالامور الخفیات، الکریم الأصل و النفس و الذات، تغمده الله برحمته و أسکنه فسیح جنابه بمحمد (ص) آمین"[۱۲][۱۳].

پرسش‌های وابسته

منابع

جستارهای وابسته

منبع‌شناسی جامع امامت

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ ر.ک: کافی، ج ۱، ص ۳۲۵ و کفایة الاثر، ص ۲۸۶ و کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۳۷۹ و اثبات الهداه بالنصوص و المعجزات، ج ۵، ص ۳.
  2. ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۷۸، کفایة الأثر فی النص علی الأئمة الإثنی عشر، ص ۲۸۳. امام بعد از من پسرم علی است دستور او دستور من و سخنش سخن من است و فرمانبرداری از او فرمانبرداری از من است و امامت پس از او در فرزندش حسن خواهد بود. سپس فرمود بعد از حسن فرزندش قیام کننده به حق و امام منتظر است.
  3. ↑ کافی، ج ۱، ص ۳۲۵.
  4. ↑ همان، ص ۳۲۶.
  5. ↑ کافی، ج ۱، ص ۳۲۷. پسرم ابو محمد پس از من جانشین منست، هر چه مردم احتجاج دارند، علمش نزد او و ابراز امامت همراه اوست.
  6. ↑ کفایة الأثر فی النص علی الأئمة الإثنی عشر، ص ۲۸۶؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۷۹.
  7. ↑ العری بضم العین و فتح الراء جمع العروة بالضم و السکون معروف و الإضافة لامیة أو بیانیة.
  8. ↑ کافی، ج ۱، ص ۳۲۷. پسرم ابومحمد، از نظر غریزه خیرخواه‌ترین افراد آل محمد و از نظر حجت و برهان معتبرترین ایشان است، او پسر بزرگتر و جانشین من است رشته‌ها و احکام امامت به او می‌رسد، پس هر چه می‌خواهی از من بپرسی از او بپرس که تمام احتیاجات شما نزد اوست (نه نزد پسر دیگرم جعفر).
  9. ↑ مناقب آل أبی طالب (ع)، ج ۱، ص ۲۹۲. از همان کتبا از سعید بن قیس از علی (ع) از پیامبر اکرم نقل می‌کند که فرمود من جلوتر از شما وارد حوض می‌شوم و تو یا علی ساقی هستی و حسن مدافع و حسین امر کننده و علی بن الحسین پیشرو و محمد بن علی ناشر و جعفر بن محمد رهبر و موسی بن جعفر شماره بردار دوستان و دشمنان و از بین- برنده منافقین و علی بن موسی زینت بخش مؤمنین و محمد بن علی جای دهنده مؤمنین است در درجه خود در بهشت علی بن محمد سخنگوی شیعیان و به ازدواج درآورنده حور العین حسن بن علی چراغ بهشتیان که از نور ایشان استفاده می‌کنند و هادی مهدی شفیع آن‌ها است روز قیامت موقعی که اجازه داده نمی‌شود مگر برای کسی که خدا بخواهد.
  10. ↑ ر.ک: إحقاق الحق و إزهاق الباطل، ج ۱۲، ص ۴۵۸.
  11. ↑ مطالب السئول، ابن طلحة الشافعی، ص ۳۰۹ الباب الحادی عشر فی أبی محمد الحسن بن علی ((ع)).
  12. ↑ الفصول المهمة، ابن صباغ المالکی، ج ۲، ص ۱۰۹۴ الفصل الحادی عشر فی ذکر أبی محمد الحسن الخالص بن علی العسکری (ع) و هو الإمام الحادی عشر و تاریخ ولادته و وقت وفاته و ذکر ولده و نسبه و کنیته و لقبه و غیر ذلک مما یتصل به.
  13. ↑ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، جلد ۲ ص ۹۳-۹۵.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=امامت_امام_حسن_عسکری&oldid=292087»