ایمان در معارف و سیره رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
جز (جایگزینی متن - '{{یادآوری پانویس}} {{پانویس2}}' به '{{پانویس}}')
جز (جایگزینی متن - 'مانع' به 'مانع')
خط ۱۵: خط ۱۵:
*قابل توجه است که در [[تاریخ]] [[کلام اسلامی]] کسانی [[قلب]] را [[جایگاه]] [[ایمان]] دانسته‌اند که آن را از سنخ [[تصدیق]] می‌دانند<ref>أصول الإیمان، ص۲۰۰؛ أصول الدین، ص۲۵۰؛ الفصل فی الملل و الأهواء و النحل، ج۲، ص۱۰۰.</ref>.
*قابل توجه است که در [[تاریخ]] [[کلام اسلامی]] کسانی [[قلب]] را [[جایگاه]] [[ایمان]] دانسته‌اند که آن را از سنخ [[تصدیق]] می‌دانند<ref>أصول الإیمان، ص۲۰۰؛ أصول الدین، ص۲۵۰؛ الفصل فی الملل و الأهواء و النحل، ج۲، ص۱۰۰.</ref>.
*در [[سخنان امام رضا]]{{ع}} مطالب بسیاری در رابطۀ [[ایمان]] و [[عمل صالح]] و نیز دیگر [[فضائل نفسانی]] وجود دارد و به ویژه مراتب عالی [[ایمان]] رابطه‌ای مستقیم با پاره‌ای از [[فضایل]] و [[اعمال صالح]] دارد. ایشان می‌فرماید: "[[بنده]] به [[حقیقت]] [[ایمان]] نائل نمی‌شود مگر اینکه از سه [[خصلت]] بهره‌مند باشد، یکی [[تفقّه]] در [[دین]] و دیگری اندازه نگاه داشتن در [[معیشت]] و آخر [[صبر]] بر [[بلایا]]"<ref>بحارالأنوار، ج۷۵، ص۳۳۹.</ref>. همچنین از ایشان منقول است "کسی طعم [[ایمان]] را نمی‌چشد مگر اینکه برای [[خدا]] [[دوست]] بدارد و برای او [[دشمنی]] بورزد"<ref>معانی الأخبار، ص۳۷؛ عبون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۲۹۱.</ref>.
*در [[سخنان امام رضا]]{{ع}} مطالب بسیاری در رابطۀ [[ایمان]] و [[عمل صالح]] و نیز دیگر [[فضائل نفسانی]] وجود دارد و به ویژه مراتب عالی [[ایمان]] رابطه‌ای مستقیم با پاره‌ای از [[فضایل]] و [[اعمال صالح]] دارد. ایشان می‌فرماید: "[[بنده]] به [[حقیقت]] [[ایمان]] نائل نمی‌شود مگر اینکه از سه [[خصلت]] بهره‌مند باشد، یکی [[تفقّه]] در [[دین]] و دیگری اندازه نگاه داشتن در [[معیشت]] و آخر [[صبر]] بر [[بلایا]]"<ref>بحارالأنوار، ج۷۵، ص۳۳۹.</ref>. همچنین از ایشان منقول است "کسی طعم [[ایمان]] را نمی‌چشد مگر اینکه برای [[خدا]] [[دوست]] بدارد و برای او [[دشمنی]] بورزد"<ref>معانی الأخبار، ص۳۷؛ عبون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۲۹۱.</ref>.
*[[امام]] برخی از [[رذائل]] [[نفسانی]] را [[مانع]] از [[ایمان]] ورزیدن [[راستین]] می‌دانند. برای مثال ایشان [[بخل]] ورزیدن و [[امتناع]] از [[سخاوت]] را یکی از امور متضاد با [[ایمان]] می‌دانند و برآنند شخص [[مؤمن]] نمی‌تواند [[بخیل]] باشد<ref>بحار الأنوار، ج۷۵، ص۳۴۶؛ مستدرک الوسائل، ج۷، ص۳۲.</ref>. از روایت‌های [[معصومان]]{{عم}} استفاده می‌شود که [[بخل]]، به همراه [[ترس]] و [[حرص]] ریشه در [[سوءظن]] به [[خداوند]] دارند<ref>دعائم الإسلام، ج۱، ص۳۵۵؛ نهج البلاغة، ص۴۳۰.</ref> و از این روست که گفته شده شخص [[مؤمن]] نمی‌تواند، [[اهل]] [[بخل]] باشد.
*[[امام]] برخی از [[رذائل]] [[نفسانی]] را مانع از [[ایمان]] ورزیدن [[راستین]] می‌دانند. برای مثال ایشان [[بخل]] ورزیدن و [[امتناع]] از [[سخاوت]] را یکی از امور متضاد با [[ایمان]] می‌دانند و برآنند شخص [[مؤمن]] نمی‌تواند [[بخیل]] باشد<ref>بحار الأنوار، ج۷۵، ص۳۴۶؛ مستدرک الوسائل، ج۷، ص۳۲.</ref>. از روایت‌های [[معصومان]]{{عم}} استفاده می‌شود که [[بخل]]، به همراه [[ترس]] و [[حرص]] ریشه در [[سوءظن]] به [[خداوند]] دارند<ref>دعائم الإسلام، ج۱، ص۳۵۵؛ نهج البلاغة، ص۴۳۰.</ref> و از این روست که گفته شده شخص [[مؤمن]] نمی‌تواند، [[اهل]] [[بخل]] باشد.
*[[امام رضا]]{{ع}}، [[فضیلت]] [[شکیبایی]] را نیز یکی دیگر از فضائلی می‌دانند که [[ارتباط]] وثیقی با [[ایمان]] دارد. ایشان نسبت [[صبر]] را به [[ایمان]]، نسبت سر به [[بدن]] می‌دانند و [[حیات]] [[ایمان]] را بدان مرتبط می‌دانند<ref>الخصال، ج۱، ص۳۱۵؛ صحیفة الإمام الرضا{{ع}}، ص۸۱.</ref>.
*[[امام رضا]]{{ع}}، [[فضیلت]] [[شکیبایی]] را نیز یکی دیگر از فضائلی می‌دانند که [[ارتباط]] وثیقی با [[ایمان]] دارد. ایشان نسبت [[صبر]] را به [[ایمان]]، نسبت سر به [[بدن]] می‌دانند و [[حیات]] [[ایمان]] را بدان مرتبط می‌دانند<ref>الخصال، ج۱، ص۳۱۵؛ صحیفة الإمام الرضا{{ع}}، ص۸۱.</ref>.
*در روایتی دیگر از ایشان بیان شده که [[ایمان]] چهار رکن دارد و پس از آن چهار [[فضیلت]] [[دینی]] برشمرده شده است. [[فضائل]] مذکور عبارتند از [[توکل بر خدا]]، [[راضی]] بودن به [[قضای الهی]]، [[تسلیم]] بودن به امر [[پروردگار]] و [[تفویض]] امور به [[خداوند]]<ref>قرب الإسناد، ص۳۵۴؛ بحار الأنوار، ج۷۵، ص۳۳۸.</ref>. [[حیا]]<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۲۶۵.</ref>، [[ولایت‌پذیری]]<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۸۶؛ الاختصاص، ص۲۲.</ref>، رعایت اصول [[رازداری]] و [[حفظ]] [[اسرار]] [[اهل بیت]]{{عم}}<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۳۷۱؛ جامع الأخبار، ص۹۶.</ref> نیز از جمله اموری است که [[امام]] در [[ارتباط]] با [[ایمان دینی]] از آن سخن گفته‌اند. از این سخنان می‌توان دانست که از نظر [[امام]]، [[ایمان]] هر چند در ذات خود [[تصدیق]] امور فرستاده شده توسط [[پیامبران]] است، اما به هیچ روی منحصر در آن نیست و مراتبی از [[اعتماد]] و توجه عمیق به [[خداوند]] و رعایت در آن وجود دارد و به وسیلۀ این امور نیز [[رشد]] و [[تکامل]] می‌یابد.
*در روایتی دیگر از ایشان بیان شده که [[ایمان]] چهار رکن دارد و پس از آن چهار [[فضیلت]] [[دینی]] برشمرده شده است. [[فضائل]] مذکور عبارتند از [[توکل بر خدا]]، [[راضی]] بودن به [[قضای الهی]]، [[تسلیم]] بودن به امر [[پروردگار]] و [[تفویض]] امور به [[خداوند]]<ref>قرب الإسناد، ص۳۵۴؛ بحار الأنوار، ج۷۵، ص۳۳۸.</ref>. [[حیا]]<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۲۶۵.</ref>، [[ولایت‌پذیری]]<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۸۶؛ الاختصاص، ص۲۲.</ref>، رعایت اصول [[رازداری]] و [[حفظ]] [[اسرار]] [[اهل بیت]]{{عم}}<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۳۷۱؛ جامع الأخبار، ص۹۶.</ref> نیز از جمله اموری است که [[امام]] در [[ارتباط]] با [[ایمان دینی]] از آن سخن گفته‌اند. از این سخنان می‌توان دانست که از نظر [[امام]]، [[ایمان]] هر چند در ذات خود [[تصدیق]] امور فرستاده شده توسط [[پیامبران]] است، اما به هیچ روی منحصر در آن نیست و مراتبی از [[اعتماد]] و توجه عمیق به [[خداوند]] و رعایت در آن وجود دارد و به وسیلۀ این امور نیز [[رشد]] و [[تکامل]] می‌یابد.

نسخهٔ ‏۳ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۵:۲۱

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث ایمان است. "ایمان" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل ایمان (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

  • داشتن تقوای الهی: ﴿إِنْ تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا فَلَكُمْ أَجْرٌ عَظِيمٌ﴾[۱۶]،
  • خشیت: ﴿إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ﴾[۱۷]،
  • توکل: ﴿وَقَالَ مُوسَى يَا قَوْمِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ فَعَلَيْهِ تَوَكَّلُوا إِنْ كُنْتُمْ مُسْلِمِينَ﴾[۱۸]
  • و دوست داشتن شدید خداوند: ﴿وَالَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ﴾[۱۹]، از جمله اموری است که در قرآن ملازم ایمان ذکر می‌شوند.

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. ↑ الأمالی، طوسی، ص۴۴۸، ۴۵۱؛ الأمالی، صدوق، ص۲۶۸؛ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۲۲۶.
  2. ↑ الهدایة فی الأصول و الفروع، ص۵۴؛ الأمالی، صدوق، ص۶۴۰.
  3. ↑ «ای پیامبر! آنان که در کفر شتاب می‌ورزند تو را اندوهگین نکنند، همان کسانی که به زبان می‌گفتند ایمان آورده‌ایم در حالی که دل‌هاشان ایمان نیاورده است» سوره مائده، آیه ۴۱.
  4. ↑ فقه الرضا(ع)، ص۳۸۱؛ بحارالأنوار، ج۶۷، ص۱۷۸.
  5. ↑ أصول الإیمان، ص۲۰۰؛ أصول الدین، ص۲۵۰؛ الفصل فی الملل و الأهواء و النحل، ج۲، ص۱۰۰.
  6. ↑ بحارالأنوار، ج۷۵، ص۳۳۹.
  7. ↑ معانی الأخبار، ص۳۷؛ عبون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۲۹۱.
  8. ↑ بحار الأنوار، ج۷۵، ص۳۴۶؛ مستدرک الوسائل، ج۷، ص۳۲.
  9. ↑ دعائم الإسلام، ج۱، ص۳۵۵؛ نهج البلاغة، ص۴۳۰.
  10. ↑ الخصال، ج۱، ص۳۱۵؛ صحیفة الإمام الرضا(ع)، ص۸۱.
  11. ↑ قرب الإسناد، ص۳۵۴؛ بحار الأنوار، ج۷۵، ص۳۳۸.
  12. ↑ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۲۶۵.
  13. ↑ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۲، ص۸۶؛ الاختصاص، ص۲۲.
  14. ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۳۷۱؛ جامع الأخبار، ص۹۶.
  15. ↑ «کسانی که به خداوند و روز بازپسین باور دارند و کاری شایسته می‌کنند، پاداششان نزد پروردگارشان است» سوره بقره، آیه ۶۲.
  16. ↑ «اگر ایمان آورید و پرهیزگاری ورزید پاداشی سترگ خواهید داشت» سوره آل عمران، آیه ۱۷۹.
  17. ↑ «مؤمنان، تنها آن کسانند که چون یاد خداوند پیش آید دل‌هاشان بیمناک می‌شود» سوره انفال، آیه ۲.
  18. ↑ «و موسی گفت: ای قوم من! اگر به خداوند ایمان آورده‌اید، چنانچه گردن نهاده‌اید بر او توکّل کنید» سوره یونس، آیه ۸۴.
  19. ↑ «مؤمنان، خداوند را دوستدارترند» سوره بقره، آیه ۱۶۵.
  20. ↑ بحارالأنوار، ج۱۱، ص۲۴۶؛ مستدرک الوسائل، ج۴، ص۹۸.
  21. ↑ مقالات الإسلامیین، ص۱۳۵-۱۳۶؛ التمهید لقواعد التوحید، ص۱۳۴.
  22. ↑ الفصل فی الملل و الأهواء و النحل، ج۲، ص۲۱۴.
  23. ↑ الإنصاف فیما یجب اعتقاده، ص۱۲۵.
  24. ↑ نهج البلاغة، ص۵۱۸.
  25. ↑ بحار الأنوار، ج۷۵، ص۳۳۷.
  26. ↑ الفصل فی الملل و الأهواء و النحل، ج۲، ص۲۴۶؛ الإنصاف فیما یجب اعتقاده، ص۱۲۶.
  27. ↑ «تازی‌های بیابان‌نشین گفتند: ایمان آورده‌ایم بگو: ایمان نیاورده‌اید بلکه بگویید: اسلام آورده‌ایم و هنوز ایمان در دل‌هایتان راه نیافته است» سوره حجرات، آیه ۱۴.
  28. ↑ «مردان و زنان مسلمان و مردان و زنان مؤمن» سوره احزاب، آیه ۳۵.
  29. ↑ الکافی، ج۲، ص۵۱-۵۲.
  30. ↑ الکافی، ج۲، ص۵۱-۵۲.
  31. ↑ «مانند (دیگر) مردمان ایمان بیاورید» سوره بقره، آیه ۱۳.
  32. ↑ «در (کار) دین هیچ اکراهی نیست» سوره بقره، آیه ۲۵۶.
  33. ↑ «و بگو که این (قرآن) راستین و از سوی پروردگار شماست، هر که خواهد ایمان آورد و هر که خواهد کفر پیشه کند» سوره کهف، آیه ۲۹.
  34. ↑ عیون أخبار الرضا(ع)، ج۲، ص۷۷؛ علل الشرایع، ج۱، ص۵۹.
  35. ↑ کمپانی زارع، مهدی، مقاله «ایمان»، دانشنامه امام رضا، ج۲.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=ایمان_در_معارف_و_سیره_رضوی&oldid=404083»