ویژگی امام در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
جز (جایگزینی متن - ']]' به ' [[')
خط ۱۰: خط ۱۰:


==مقدمه==
==مقدمه==
*بنابر باورهای [[شیعیان]]، [[امامان دوازده‌گانه]]{{عم}} دارای صفات ویژه‌ای هستند که آنان را از دیگر [[مردم]] متمایز می‌سازند. این صفات را می‌توان "شرطهای [[امامت]]" نیز نام نهاد؛ زیرا هر کس [[منصب الهی]] [[امامت]] را برعهده گیرد، باید از آنها برخوردار باشد. برخی از این صفات، ظاهری و جسمانی‌اند و برخی دیگر، [[باطنی]] و [[معنوی]]. از صفات جسمانی [[امام]]، [[سلامت]] از [[بیماری‌ها]] و عیب‌هایی است که باعث انزجار [[مردم]] می‌شوند؛ مثلًا هیچ گاه [[امام]]{{ع}} به بیماری‌هایی مانند [[جذام]] و پیسی دچار نمی‌شود. از [[صفات ]][[باطنی]] [[امام]]{{ع}}، [[پاکی]] از نقایص نفسانی و خوی‌های [[ناپسند]]- مانند [[نادانی]]، دیوانگی و [[حسادت]]- است<ref>ارشاد الطالبیین‌، ۳۷۵- ۳۲۵.</ref>. [[امامت]]، مقامی آسمانی است و یک [[منصب]] [[دنیوی]] و معمولی نیست. کسانی که به این [[منصب]] می‌رسند، منصوبِ [[خداوند]] متعال‌اند و از این رو، باید به اصول [[فضایل]] نفسانی؛ یعنی [[حکمت]]، [[شجاعت]] و [[عفت]]- که جمع آنها "[[عدالت]]" است- آراسته باشند<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 323.</ref>.
*بنابر باورهای [[شیعیان]]، [[امامان دوازده‌گانه]]{{عم}} دارای صفات ویژه‌ای هستند که آنان را از دیگر [[مردم]] متمایز می‌سازند. این صفات را می‌توان "شرطهای [[امامت]]" نیز نام نهاد؛ زیرا هر کس [[منصب الهی]] [[امامت]] را برعهده گیرد، باید از آنها برخوردار باشد. برخی از این صفات، ظاهری و جسمانی‌اند و برخی دیگر، [[باطنی]] و [[معنوی]]. از صفات جسمانی [[امام]]، [[سلامت]] از [[بیماری‌ها]] و عیب‌هایی است که باعث انزجار [[مردم]] می‌شوند؛ مثلًا هیچ گاه [[امام]]{{ع}} به بیماری‌هایی مانند [[جذام]] و پیسی دچار نمی‌شود. از [[صفات ]] [[باطنی]] [[امام]]{{ع}}، [[پاکی]] از نقایص نفسانی و خوی‌های [[ناپسند]]- مانند [[نادانی]]، دیوانگی و [[حسادت]]- است<ref>ارشاد الطالبیین‌، ۳۷۵- ۳۲۵.</ref>. [[امامت]]، مقامی آسمانی است و یک [[منصب]] [[دنیوی]] و معمولی نیست. کسانی که به این [[منصب]] می‌رسند، منصوبِ [[خداوند]] متعال‌اند و از این رو، باید به اصول [[فضایل]] نفسانی؛ یعنی [[حکمت]]، [[شجاعت]] و [[عفت]]- که جمع آنها "[[عدالت]]" است- آراسته باشند<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 323.</ref>.
*[[دانشمندان شیعه]]، صفات فراوانی برای [[امامان]]{{عم}} برشمرده‌اند که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از:
*[[دانشمندان شیعه]]، صفات فراوانی برای [[امامان]]{{عم}} برشمرده‌اند که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از:
#'''[[عصمت]]:''' صفت [[عصمت]] مهم‌ترین شرط [[رهبران الهی]]- یعنی [[پیامبران]]، [[اوصیا]] و [[امامان]]- است؛ زیرا [[وظیفه]] اصلی آنان [[راهنمایی]] [[مردم]] به [[رستگاری]] [[دنیوی]] و [[اخروی]] است. اگر [[رهبران الهی]]، [[معصوم]] نباشند، خود، نیازمندِ کسانِ دیگری می‌شوند تا [[راهنمایی]] گردند. وانگهی، [[مردم]] فقط هنگامی از [[رهبران]]، با [[جان]] و [[دل]]، [[پیروی]] می‌کنند که به آنان [[اعتماد]] کامل داشته باشند، و [[اعتماد]] کامل زمانی حاصل می‌شود که بدانند رهبرانشان از [[گناه]] و [[خطا]] و اشتباه، [[معصوم]] و محفوظاند. در [[قرآن کریم]] نیز تصریح شده است که [[امامت]]، عهدی است [[الهی]] و به [[ستمگران]] نمی‌رسد<ref>{{متن قرآن|وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ }}؛ سوره بقره، آیه ۱۲۴.</ref>. هر کس [[معصوم]] نباشد، دست کم، ستمی به خود کرده است و از این رو، [[شایسته]] [[مقام امامت]] نمی‌شود. [[روایات]] بسیاری نیز به [[عصمت امامان]]{{عم}} تصریح کرده‌اند؛ مانند روایتی که [[امام علی]]{{ع}} می‌فرماید: "از [[نشانه‌های امام]] این است که معلوم شود از [[گناه]]- کوچک و بزرگ- [[معصوم]] است و در [[حکم]] کردن نمی‌لغزد و در پاسخ دادن به [[خطا]] نمی‌گراید. نه اشتباه می‌کند و نه فراموش"<ref>بحارالانوار، ۲۵/ ۱۶۴.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 323-324.</ref>.
#'''[[عصمت]]:''' صفت [[عصمت]] مهم‌ترین شرط [[رهبران الهی]]- یعنی [[پیامبران]]، [[اوصیا]] و [[امامان]]- است؛ زیرا [[وظیفه]] اصلی آنان [[راهنمایی]] [[مردم]] به [[رستگاری]] [[دنیوی]] و [[اخروی]] است. اگر [[رهبران الهی]]، [[معصوم]] نباشند، خود، نیازمندِ کسانِ دیگری می‌شوند تا [[راهنمایی]] گردند. وانگهی، [[مردم]] فقط هنگامی از [[رهبران]]، با [[جان]] و [[دل]]، [[پیروی]] می‌کنند که به آنان [[اعتماد]] کامل داشته باشند، و [[اعتماد]] کامل زمانی حاصل می‌شود که بدانند رهبرانشان از [[گناه]] و [[خطا]] و اشتباه، [[معصوم]] و محفوظاند. در [[قرآن کریم]] نیز تصریح شده است که [[امامت]]، عهدی است [[الهی]] و به [[ستمگران]] نمی‌رسد<ref>{{متن قرآن|وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ }}؛ سوره بقره، آیه ۱۲۴.</ref>. هر کس [[معصوم]] نباشد، دست کم، ستمی به خود کرده است و از این رو، [[شایسته]] [[مقام امامت]] نمی‌شود. [[روایات]] بسیاری نیز به [[عصمت امامان]]{{عم}} تصریح کرده‌اند؛ مانند روایتی که [[امام علی]]{{ع}} می‌فرماید: "از [[نشانه‌های امام]] این است که معلوم شود از [[گناه]]- کوچک و بزرگ- [[معصوم]] است و در [[حکم]] کردن نمی‌لغزد و در پاسخ دادن به [[خطا]] نمی‌گراید. نه اشتباه می‌کند و نه فراموش"<ref>بحارالانوار، ۲۵/ ۱۶۴.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 323-324.</ref>.

نسخهٔ ‏۲۸ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۴۲

آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث ویژگی امام است. "ویژگی امام" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل ویژگی امام (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

  1. عصمت: صفت عصمت مهم‌ترین شرط رهبران الهی- یعنی پیامبران، اوصیا و امامان- است؛ زیرا وظیفه اصلی آنان راهنمایی مردم به رستگاری دنیوی و اخروی است. اگر رهبران الهی، معصوم نباشند، خود، نیازمندِ کسانِ دیگری می‌شوند تا راهنمایی گردند. وانگهی، مردم فقط هنگامی از رهبران، با جان و دل، پیروی می‌کنند که به آنان اعتماد کامل داشته باشند، و اعتماد کامل زمانی حاصل می‌شود که بدانند رهبرانشان از گناه و خطا و اشتباه، معصوم و محفوظاند. در قرآن کریم نیز تصریح شده است که امامت، عهدی است الهی و به ستمگران نمی‌رسد[۳]. هر کس معصوم نباشد، دست کم، ستمی به خود کرده است و از این رو، شایسته مقام امامت نمی‌شود. روایات بسیاری نیز به عصمت امامان(ع) تصریح کرده‌اند؛ مانند روایتی که امام علی(ع) می‌فرماید: "از نشانه‌های امام این است که معلوم شود از گناه- کوچک و بزرگ- معصوم است و در حکم کردن نمی‌لغزد و در پاسخ دادن به خطا نمی‌گراید. نه اشتباه می‌کند و نه فراموش"[۴][۵].
  2. افضلیت: معنای این صفت آن است که امام معصوم(ع) باید در صفات کمال- مانند دانایی و پارسایی و دادگری- از دیگر انسان‌ها برتر باشد. منصب امامت، به دست خدا است و او، کسی را به این مقام نمی‌گمارد مگر از دیگران برتر باشد. دانشمندان شیعه، دلایل محکم نقلی و عقلی متعددی بر لزوم افضلیت امام اقامه کرده‌اند[۶][۷].

صفات امام (شرایط امامت)

قریشی بودن امام

عدالت و پارسایی

دانایی و کفایت

منابع

جستارهای وابسته

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ ارشاد الطالبیین‌، ۳۷۵- ۳۲۵.
  2. ↑ فرهنگ شیعه، ص 323.
  3. ↑ ﴿وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ ﴾؛ سوره بقره، آیه ۱۲۴.
  4. ↑ بحارالانوار، ۲۵/ ۱۶۴.
  5. ↑ فرهنگ شیعه، ص 323-324.
  6. ↑ اصول کافی‌، ۱/ ۲۰۲؛ امالی صدوق‌، ۵۴۰؛ بحارالانوار، ۲۵/ ۱۶۵ و ۹۳/ ۶۴۰؛ تحف العقول‌، ۴۴۱؛ غیبت نعمانی‌، ۲۲۲.
  7. ↑ فرهنگ شیعه، ص 324.
  8. ↑ شرح المقاصد، ج۵، ص۲۴۴.
  9. ↑ تلخیص المحصل، ص۴۲۹- ۴۳۰.
  10. ↑ ربانی گلپایگانی، علی، امامت، دانشنامه کلام اسلامی، ج۱، ص۴۱۱
  11. ↑ الإرشاد جوینی، ص۱۷۰؛ شرح المقاصد، ج۵، ص۲۴۴؛ تمهید الأوائل، ص۴۷۲؛ شرح العقائد النسفیه، ص۱۱۱؛ شرح الفقه الأکبر، ص۱۸۰؛ اصول الدین، ص۲۷۳؛ المغنی، ج۱، ص۱۹۹؛ شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۷۰.
  12. ↑ الشافی فی الإمامة، ج۳، ص۱۸۳- ۱۹۶.
  13. ↑ نهج البلاغه، خطبه۱۴۴.
  14. ↑ «أَطيعوا و لو أُمِّر عليكم عبدٌ حبشِيٌّ مُجَدَّعٌ»؛ صحیح مسلم، ج۲، ص۹۴۴، حدیث۳۱۱.
  15. ↑ شرح المقاصد، ج۵، ص۲۴۵.
  16. ↑ شرح المقاصد، ج۵، ص۲۴۵.
  17. ↑ ربانی گلپایگانی، علی، امامت، دانشنامه کلام اسلامی، ج۱، ص۴۱۲
  18. ↑ قواعد المرام، ص۱۷۹- ۱۸۰.
  19. ↑ شرح المواقف، ج۸، ص۳۵۱؛ الزیدیه، ص۳۳۸- ۳۳۹.
  20. ↑ المغنی، ج۱، ص۲۰۱- ۲۰۲.
  21. ↑ الأباضیه مذهب اسلامی معتدل، ص۲۵.
  22. ↑ شرح المقاصد، ج۵، ص۲۴۴؛ شرح المواقف، ج۸، ص۳۵۰؛ اصول الدین بغدادی، ص۱۴۷؛ الإقتصاد فی الاإعتقاد، ص۲۵۶.
  23. ↑ المغنی، ج۱، ص۱۹۹.
  24. ↑ اصول السنة، ص۸۰.
  25. ↑ تمهید الأوائل، ص۴۷۸.
  26. ↑ ربانی گلپایگانی، علی، امامت، دانشنامه کلام اسلامی، ج۱، ص۴۱۲
  27. ↑ شرح العقائد النسفیه، ص۱۱۴.
  28. ↑ شرح العقیدة الطحاویه، ص۳۷۹.
  29. ↑ شرح العقائد النسفیه، ص۱۱۴.
  30. ↑ شرح الفقه الأکبر، ص۱۸۱.
  31. ↑ جامع الاصول، ج۴، ص۷۵.
  32. ↑ وسائل الشیعه، ج۱۲، باب۴۲، حدیث۱۰.
  33. ↑ تاریخ طبری، ج۶، ص۲۲۹.
  34. ↑ مقدمه ابن خلدون، ص۲۱۶- ۲۱۷.
  35. ↑ ربانی گلپایگانی، علی، امامت، دانشنامه کلام اسلامی، ج۱، ص۴۱۳
  36. ↑ تلخیص المحصل، ص۴۳۰؛ قواعد المرام، ص۱۷۹؛ المنقذ من التقلید، ج۲، ص۲۹۰- ۲۹۵؛ الذخیرة فی علم الکلام، ص۴۳۳- ۴۳۴؛ الشافی فی الامامة، ج۱، ص۱۶۳- ۱۶۵.
  37. ↑ المغنی، ج۱، ص۱۹۸ و ۲۰۹.
  38. ↑ تمهید الأوائل، ص۴۷۱؛ الارشاد جوینی، ص۱۶۹- ۱۷۰؛ اصول الدین بغدادی، ص۱۴۷؛ شرح المقاصد، ج۵، ص۲۴۴.
  39. ↑ شرح المواقف، ج۸، ص۳۴۹.
  40. ↑ النبراس، ص۵۳۶.
  41. ↑ الزیدیه، ص۳۳۸؛ قواعد العقائد، ص۱۲۶.
  42. ↑ ربانی گلپایگانی، علی، امامت، دانشنامه کلام اسلامی، ج۱، ص۴۱۴
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=ویژگی_امام_در_کلام_اسلامی&oldid=332144»