ام‌سلمه (همسر پیامبر)

برای دیگر کاربردها, ببینید ام سلمه (ابهام‌زدایی).

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

ام‌سلمه در قرآن | ام‌سلمه در تراجم و رجال |ام‌سلمه در تاریخ اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل ام سلمه (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

هند بنت ابی امیه معروف به "ام سلمه"، همسر گرامی رسول خدا(ص) و از سابقین در اسلام و از مهاجران به حبشه بود. از زنان خردمند عصر خویش به شمار می‌رفت. نامش هند بود. پس از بازگشت از حبشه، به مدینه هجرت کرد. شوهرش ابو سلمه در جنگ احد مجروح و سپس شهید شد. پیش از جنگ احزاب به همسری پیامبر در آمد و سرپرستی فاطمه زهرا(ع) را بر عهده گرفت. چون حسین به دنیا آمد، عهده‌دار نگهداری او شد.

ام سلمه پس از رحلت رسول خدا(ص) همواره هوادار اهل بیت ماند و سال‌ها بعد، از مخالفان سرسخت معاویه بود وطی نامه‌ای از برنامه‌های معاویه در سب و لعن امیر المؤمنین انتقاد کرد. این بانوی بزرگوار، از راویان حدیث از پیامبر بود. حسین بن علی پیش از سفر به کربلا، علم و سلاح پیامبر و ودایع امامت را به او سپرد تا از بین نرود. درخواست آنها نشانه امامت بود. او هم آنها را به امام سجاد(ع) تحویل داد. این، مکانت عظیم او را نزد اهل بیت می‌رساند.

ام سلمه، از طریق رسول خدا(ص) پیشاپیش از ماجرای کربلا و شهادت امام حسین(ع) خبر داشت. پیامبر، مقداری از خاک کربلا را به ام سلمه داده بود و در شیشه‌ای نگهداری می‌شد حضرت فرموده بود هر گاه دیدی که این خاک، به خون تبدیل شد، بدان که فرزندم حسین کشته شده است. روزی ام سلمه در خواب، رسول خدا را با چهره‌ای غمگین و لباسی خاک آلود دید، که حضرت به او فرمود: از کربلا و از دفن شهدا می‌آیم. ناگهان از خواب برخاست، نگاه به آن شیشه کرد، خاک را خونین یافت، دانست که حسین(ع) شهید شده است و صدایش به صیحه و شیون بلند شد و همسایگان آمدند و ماجرا را باز گفت. آن روز را به یاد سپردند که دهم عاشورا بود، بعد از بازگشت اهل بیت به مدینه، روز خواب را با روز شهادت امام، مطابق یافتند. این ماجرا در روایات، به حدیث قاروره معروف است. پس از واقعه کربلا، وی به عزاداری بر شهیدان کربلا پرداخت و بنی هاشم به تعزیت و تسلیت گویی او که تنها همسر باز مانده پیامبر بود، می‌رفتند. ام سلمه در ۸۴ سالگی، چندسال پس از واقعه کربلا (به نقلی در سال۶۲) درگذشت و در بقیع، مدفون شد.

جستارهای وابسته

منابع

1. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، ام سلمه، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱
2. علی‌زاده، فرهاد، مقاله «ام سلمه»، دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۳
3. محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا
4. الهی‌زاده، محمد حسن، مقاله « ام سلمه - الهی‌زاده»، دائرة المعارف قرآن کریم ج۴
5. ناظم‌زاده، سید اصغر، اصحاب امام علی، ج۲

پانویس