نسخهای که میبینید نسخهای قدیمی از صفحهاست که توسط Bahmani(بحث | مشارکتها) در تاریخ ۶ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۴۷ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوتهای عمدهای با نسخهٔ فعلی بدارد.
نسخهٔ ویرایششده در تاریخ ۶ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۴۷ توسط Bahmani(بحث | مشارکتها)
در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل شعب ابیطالب (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
واژهشناسی لغوی
"شعب" در لغت به معنای شکاف میان کوه و جمع آن شعاب است[۱]. گاه به شکاف میان دو کوه نیز شعب گفته میشود[۲][۳].
موقعیت جغرافیایی شعب ابیطالب
شهرمکه به دلیل کوهستانی بودن، از شعاب متعددی برخوردار است. هر یک از این شعبها به نام طایفهای که در آن ساکن بودند نامگذاری شدهاند؛ شعب ابیطالب یکی از این شعاب است. نقل است قصی بن کلاب پس از سلطه بر مکه، هر خاندانی از قریش را در جایی سکونت داد. او وجه کعبه را که شامل شعب ابیطالب به سمت "معلاة" مکه بود برای خاندان خود و فرزندانعبدمناف و عبدالدار برگزید. از آنجا که این شعب در حد فاصل کوه ابوقبیس و کوه خندمه قرار دارد و به کعبه، نزدیک است، بهترین نقطه مکه است[۴]. شعب مزبور پس از مرگ قصی در اختیارخاندانبنیهاشم قرار گرفت و آنان خانههای خود را در آنجا ساختند[۵]. در زمان عبدالمطلب، این شعب میان فرزندان عبدالمطلب تقسیم گردید و سهم عبدالله به فرزندش رسول خدا(ص) بخشیده شد[۶].
این شعب در دورههای مختلف به نامهای گوناگونی چون شعب بنیهاشم، شعب ابیطالب، شعب علی بن ابیطالب و شعب ابییوسف نامیده شده است و امروزه به شعب علی(ع) شهرت دارد[۷]. چهرههای برجسته خاندانبنیهاشم در این شعب به دنیا آمده و در آنجا زندگی کردهاند[۸].
مدت اقامت در شعب، سه سال و شرایط حاکم بر آن بسیار سخت و طاقتفرسا بود؛ آن چنان که صدای ضجهکودکان از بیرون آن شنیده میشد[۲۲]، زیرا هر نوع طعامی را حتی اگر از ناحیه مسافران غریبه در بازارهای مکه عرضه میشد، به سرعت با قیمت بیشتر میخریدند تا مانع رسیدن آن به بنیهاشم شوند[۲۳].
برخی امضاکنندگان معاهدهتحریم، از شرایط سخت بنیهاشم در شعب ناخشنود بودند؛ اما دلایل مهمتری، آنان را از نقض آن باز میداشت[۳۶].
زمان و مدت تحصن
محاصره از اوایل محرمسال هفتم هجری شروع شد و بنا بر قول مشهور، سه سال طول کشید[۳۷]. در این مدت، قریش سعی میکرد تا با دادن وعدههای مالی، حضرت را از ادامه راه الهیاش و بدگویی نسبت به بتها منصرف کند؛ اما رسول خدا(ص) نپذیرفت. سپس پیشنهاد کردند که یک سال، تو خدایان ما را بپرست و یک سال نیز ما خدای تو را میپرستیم. این سخنان، نزولآیاتسوره کافرون را در پی داشت[۳۸][۳۹].
اکثر مؤرخان همچون: یعقوبی و ابنسعد، خورده شدن صحیفه به وسیله موریانه را دلیل نقض محاصره میدانند. قریشیها پس از آگاهی از صدق گفتار پیامبر(ص) نه تنها ایمان نیاوردند؛ بلکه او را ساحر خواندند و بر دشمنی راسختر شدند[۴۰]؛ زیرا بسیاری از امضاکنندگان این معاهده جزء کشتهدادگان در جنگ بدر بودند و این، قطعیترین دلیل بر نادیدهگرفتن این معجزه است[۴۱].
↑شیخ طبرسی، إعلام الوری بأعلام الهدی، ج۱، ص۱۲۵؛ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۳۱؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوة و معرفة احوال صاحب الشریعه، ج۲، ص۳۱۱.
↑احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۳۱.
↑احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۲۳۴؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۱۶۳؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوه و معرفة احوال صاحب الشریعه، ج۲، ص۳۱۵.
↑ابوبکر بیهقی، دلائل النبوه و معرفة احوال صاحب الشریعه، ج۲، ص۳۱۲.
↑ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۶۴؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوة و معرفة احوال صاحب الشریعه، ج۲، ص۳۱۲؛ ابن شهر آشوب، المناقب آل ابیطالب، ج۱، ص۶۴.
↑ابوبکر بیهقی، دلائل النبوة و معرفة احوال صاحب الشریعه، ج۲، ص۳۱۲؛ ابن شهر آشوب، المناقب آل ابیطالب، ج۱، م ص۶۴.
↑ابوبکر بیهقی، دلائل النبوة و معرفة احوال صاحب الشریعه، ج۲، ص۳۱۱؛ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۳۱.
↑ابن شهر آشوب، المناقب آل ابی طالب، ج۱، ص۶۵؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۲۳۴؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۱۶۳.
↑احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۳۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۶۳-۱۶۴؛ ابوبکر بیهقی، دلائل النبوه و معرفة احوال صاحب الشریعه، ج۲، ص۳۱۳؛ احمد بن یحیی بلاذری، انساب الاشراف، ج۱، ص۲۳۴.