تأثیر انتظار در آرزوهای منتظر

مقدمه

اگر از کسی که در انتظار ظهور مولایش لحظه شماری می‌کند، پرسیده شود که بالاترین آرزویش چیست، قطعاً اولین چیزی که ذکر می‌کند این است که خداوند توفیق درک ظهور امام (ع) را به او عطا فرماید و او را از زمره یاران حضرتش قرار دهد. کسی که سوز انتظار حضرت بقیة الله (ع) قلبش را تحت تأثیر قرار داده، تمناهایش مربوط به شخص خود یا نزدیکان و اطرافیانش نمی‌شود. او محبوبی از امام (ع) نزدیکتر ندارد و لذا بزرگترین آرزویش مربوط به بزرگترین محبوبش می‌شود. همه آرزوهای دیگر پس از وصال محبوب و به دنبال آن بلکه به خاطر آن برایش مطرح می‌باشد. هر قدر انتظار فرج در انسان شدیدتر و خالص‌تر باشد، این حالت در او شدت بیشتری دارد، تا آن جا که آرزوی یاری امام (ع) و پیوستن به ایشان همه وجودش را فرا می‌گیرد و چون روحی در کالبد همه اعمالش جریان پیدا می‌کند. بالطبع همه آرزوها شخصی‌اش تحت الشعاع این آرزوی بزرگ واقع م شود و همه هم و غمش رنگ و بوی یاری حضرت را پیدا می‌کند. این حالت روحی، خود از بالاترین کمالات یک انسان مؤمن در زمان غیبت مولایش می‌باشد. همین آرزوی بزرگ، او را همواره با یاد و محبت امامش زنده می‌دارد و هیچ گاه امام (ع) از قلب او بیرون نمی‌رود، بلکه همه تلاش‌هایش در زندگی به این سمت و سو هدایت می‌شود.

بزرگترین آرزوهای هر انسان در دعاهایی که خالصانه و از عمق دل به پیشگاه الهی عرضه می‌کند، تجلی می‌یابد. انسان وقتی آرزویی را در سر می‌پروراند و به تحقق آن امید می‌بندد و عملی شدنش را موکول به خواست پروردگار می‌داند، با سوز دل او را می‌خواند تا آرزویش را محقق گرداند. منتظران فرج در صدر دعاهایی که در زمان غیبت امام (ع) می‌خوانند، دعایی است که از امام صادق (ع) ضمن دعای عهد، نقل شده است: "خدایا، مرا از یاران و یاوران ایشان قرار بده"^[۱]. هر چند که احادیث این دعا اختصاص به زمان ظهور امام (ع) ندارد و شامل یاری کردن ایشان در زمان غیبت هم می‌گردد، ولی اکنون بحث ما ناظر به آرزوی یاری کردن حضرت در وقت ظهور ایشان است و از این نظر این دعا بیان کننده یکی از عالی‌ترین آرزوهای منتظر فرج در زمان غیبت می‌باشد.

دعای دیگری که بیان کننده یکی از بهترین و زیباترین آرزوهای منتظران می‌باشد، از ناحیه مقدس خود امام زمان (ع) به وسیله نایب ایشان معرفی شده است. این دعا قسمتی است از دعای پر فیض افتتاح که در شب‌های ماه رمضان خوانده می‌شود: "خدایا، ما با زاری به پیشگاهت دولت کریمه‌ای را از تو درخواست می‌کنیم که به آن اسلام و اهلش را گرامی بداری و نفاق و منافقان را حقیر و پست گردانی و ما را در آن (دولت) جزء دعوت کنندگان به اطاعت خود و راهنمایان به سوی راه خود قرار دهی و به وسیله آن (دولت) عزت دنیا و آخرت را روزی ما گردانی"^[۲].

خوشا به حال کسی که بزرگترین آرزوهایش تحقق همین دعای شریف باشد. دعای حقیقی صرفاً عباراتی نیست که به زبان دعا کننده جاری شود، بلکه این عبارات باید برخاسته از قلب او نمایانگر امیدها و آرزوهایش باشد. اگر چنین باشد، دعا کننده به بالاترین درجات معنوی در ارتباط با امام زمان (ع) در زمان غیبت ایشان واصل شده است. آیا رسیدن به این کمال روحی، خود از مصادیق فرج و گشایش برای شخص منتظر نیست؟ کدام فرجی بالاتر از این که فکر و ذکر انسان در زمان غیب امام (ع) قرار گرفتن در زمره کارگزاران دولت کریمه آن حضرت باشد؟ کسی که حقیقتاً چنین آرزوهایی در سر داشته باشد، معلوم است که به درجات بالایی از معرفت و محبت و نصرت امامش نائل شده است.

در دعای دیگری که آن هم از ناحیه مقدسه خود حضرت توسط نایب اول ایشان به ما رسیده است، می‌خوانیم: "خدایا، من از تو درخواست می‌کنم که ولی امر خود را به صورت آشکار و در حالی که فرمانش نافذ است، به من بنمایانی... در حق خودم و همه مؤمنان چنین کن تا این که ولی تو را در حالی که گفتارش روشن و دلالتش آشکار است بنگریم ... ای پروردگار من، مشاهده او را علنی کن... . و ما را از کسانی که چشمشان به دیدن ایشان روشن می‌شود قرار بده و ما را به خدمتگزاری آستانش بگمار"^[۳]. اینها بهترین آرزوهای یک منتظر امام زمان (ع) است و اگر کسی واقعاً مهمترین خواسته‌هایش همین‌ها باشد، بهترین و بالاترین گشایش‌ها در امر دین برایش حاصل شده است. چنین کسی اگر زمان ظهور ملایش را هم درک نکند – مطابق آن چه در احادیث اهل بیت (ع) آمده است – ضرری نخواهد کرد^[۴].

نتیجتاً می‌توان گفت که نفس داشتن چنین آرزوهایی در زمان غیبت امام عصر (ع) برای شخص منتظر، بزرگترین فرج برای اوست. این همان چیزی است که به عنوان مرحله دوم از لوازم انتظار فرج از آن یاد کردیم. اما این مطلب طرف دیگری هم دارد که آن هم بسیار سازنده و مؤثر می‌باشد»^[۵].

پرسش مستقیم

شدت انتظار شخص منتظر چگونه در آرزوها و دعاهای او تجلی پیدا می‌کند؟ (پرسش)

منابع

بنی‌هاشمی، سید محمد، برکات انتظار

پانویس

↑ «" اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ "»؛ بحارالانوار، ج ۱۰۲، ص ۱۱۱.
↑ «"اللَّهُمَّ إِنَّا نَرْغَبُ إِلَيْكَ فِي دَوْلَةٍ كَرِيمَةٍ تُعِزُّ بِهَا الْإِسْلَامَ وَ أَهْلَهُ وَ تُذِلُّ بِهَا النِّفَاقَ وَ أَهْلَهُ وَ تَجْعَلُنَا فِيهَا مِنَ الدُّعَاةِ إِلَى طَاعَتِكَ وَ الْقَادَةِ فِي سَبِيلِكَ وَ تَرْزُقُنَا بِهَا كَرَامَةَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَة"»؛ تهذیب الاحکام، ج ۳، ص ۱۱۰.
↑ «"اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ أَنْ تُرِيَنِي وَلِيَّ أَمْرِكَ ظَاهِراً نَافِذَ الْأَمْرِ ... َ فَافْعَلْ ذَلِكَ بِي وَ بِجَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ حَتَّى نَنْظُرَ إِلَى وَلِيِّكَ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ظَاهِرَ الْمَقَالَةِ وَاضِحَ الدَّلَالَة ... أَبْرِزْ يَا رَبِّ مُشَاهَدَتَهُ ... وَ اجْعَلْنَا مِمَّنْ تُقِرُّ عَيْنَهُ بِرُؤْيَتِهِ وَ أَقِمْنَا بِخِدْمَتِهِ "»جمال الاسبوع، ص ۳۱۶.
↑ رجوع کنید به: اصول کافی، کتاب الحجة، باب انه من عرف امامه، ح ۵.
↑ بنی‌هاشمی، سید محمد، برکات انتظار، ص 100-103.

[1] «" اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ "»؛ بحارالانوار، ج ۱۰۲، ص ۱۱۱.

[2] «"اللَّهُمَّ إِنَّا نَرْغَبُ إِلَيْكَ فِي دَوْلَةٍ كَرِيمَةٍ تُعِزُّ بِهَا الْإِسْلَامَ وَ أَهْلَهُ وَ تُذِلُّ بِهَا النِّفَاقَ وَ أَهْلَهُ وَ تَجْعَلُنَا فِيهَا مِنَ الدُّعَاةِ إِلَى طَاعَتِكَ وَ الْقَادَةِ فِي سَبِيلِكَ وَ تَرْزُقُنَا بِهَا كَرَامَةَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَة"»؛ تهذیب الاحکام، ج ۳، ص ۱۱۰.

[3] «"اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ أَنْ تُرِيَنِي وَلِيَّ أَمْرِكَ ظَاهِراً نَافِذَ الْأَمْرِ ... َ فَافْعَلْ ذَلِكَ بِي وَ بِجَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ حَتَّى نَنْظُرَ إِلَى وَلِيِّكَ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ظَاهِرَ الْمَقَالَةِ وَاضِحَ الدَّلَالَة ... أَبْرِزْ يَا رَبِّ مُشَاهَدَتَهُ ... وَ اجْعَلْنَا مِمَّنْ تُقِرُّ عَيْنَهُ بِرُؤْيَتِهِ وَ أَقِمْنَا بِخِدْمَتِهِ "»جمال الاسبوع، ص ۳۱۶.

[4] رجوع کنید به: اصول کافی، کتاب الحجة، باب انه من عرف امامه، ح ۵.

[5] بنی‌هاشمی، سید محمد، برکات انتظار، ص 100-103.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]