نظام سیاسی اسلام (کتاب)
نظام سیاسی اسلام کتابی است به زبان فارسی که به بررسی مباحثی پیرامون نظام سیاسی اسلام می‌پردازد. این کتاب به قلم علی اصغر نصرتی نگاشته شده و انتشارات حوزه علمیه قم نشر آن را به عهده داشته است.[۱]
| نظام سیاسی اسلام | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | علی اصغر نصرتی |
| موضوع | فقه سیاسی اسلام |
| مذهب | [[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]] |
| ناشر | [[:رده:انتشارات انتشارات حوزه علمیه قم|انتشارات انتشارات حوزه علمیه قم]][[رده:انتشارات انتشارات حوزه علمیه قم]] |
| محل نشر | تهران |
| سال نشر | ۱۳۸۲ ش |
| شابک | ۹۶۴-۷۴۴۷-۴۱-۸۱۵۵۰۰ |
| شماره ملی | م۸۲-۲۵۰۹۰ |
درباره کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «در این کتاب علاوه بر ذکر اهداف و اصول نظام سیاسی اسلام، تاریخ تحولات این نظام نیز تحلیل شده است. نویسنده در این کتاب به بررسی مباحثی چون: ادبیات و مفاهیم، انواع نظام‌های سیاسی، اهداف و اصول نظام سیاسی اسلام، تبیین جایگاه ولایت فقیه، شرایط رهبری، تشخیص رهبری، اختیارات رهبری و روش اداره نظام سیاسی پرداخته است و نقطه قوت این است که علاوه بر بحث در مورد نظام سیاسی و تفهیم معنای آن به بحث در مورد ولایت فقیه نیز پرداخته و تمام جوانب و زوایای آن را بررسی کرده است».[۱]
فهرست کتاب
- مقدمه مولف
- بخش اول
- فصل اول: ادبیات و مفاهیم
- مفهوم سیاست
- مفهوم لغوی
- مفهوم اصطلاحی
- تعریف عام سیاست
- تعریف خاص سیاست
- تعریف سیاست از دیدگاه اندیشمندان سیاسی
- مفهوم علم سیاست
- علم مطالعه دولت و نهادهای سیاسی
- علم شناخت قدرت
- علم مطالعه پدیده‌های سیاسی
- ارتباط علم سیاست با سایر علوم
- فلسفه و علم سیاست
- فقه و علم سیاست
- حقوق و علم سیاست
- تاریخ و علم سیاست
- جغرافیا و علم سیاست
- اخلاق و علم سیاست
- جامعه‌شناسی و علم سیاست
- مردم‌شناسی و علم سیاست
- روان‌شناسی و علم سیاست
- اقتصاد و علم سیاست
- آمار و علم سیاست
- مفهوم نظام سیاسی
- تعریف و ویژگی‌ها
- اصطلاحات هم‌گروه با نظام سیاسی
- دولت
- حکومت
- کشور
- خلاصه و نتیجه
- پرسش‌ها
- تحقیق کنید
- فصل دوم: انواع نظام‌های سیاسی
- مقدمه
- نظام‌های سیاسی غیر دینی
- نظام سیاسی با حاکمیت یک فرد
- نظام سیاسی با حاکمیت گروهی
- نظام سیاسی با حاکمیت همگانی
- مفهوم دموکراسی
- انواع دموکراسی
- ارزیابی دموکراسی
- نظام‌های سیاسی دینی
- نظام‌های سیاسی دینی با رهبری منصوب
- نظام سیاسی با رهبری پیامبر
- نظام سیاسی با رهبری امام معصوم
- نظام سیاسی با رهبری فقیه
- نظام‌های سیاسی دینی با رهبری غیر منصوب
- نظام سیاسی با رهبری خلیفه
- نظام سیاسی با رهبری پادشاه
- خلاصه و نتیجه
- پرسش‌ها
- تحقیق کنید
- فصل سوم: مبانی نظام سیاسی
- مبانی نظام سیاسی در جهان بینی الهی
- هستی‌شناسی در جهان بینی الهی
- انسان‌شناسی در جهان بینی الهی
- جامعه‌شناسی در جهان بینی الهی
- فرد و جامعه
- حکومت متولی رشد و توسعه ی اجتماعی
- ستیز دائمی ولایت الهی و ولایت طاغوت
- تکاملی بودن روند کلی ولایت الهی
- حاکمیت نهایی ولایت الهی
- مبانی نظام سیاسی در جهان بینی عادی
- هستی‌شناسی در جهان بینی مادی
- خودپرستی
- بی نیازی از وحی در تنظیمات اجتماعی
- دنیاگرایی و انحصار کنترل بیرونی
- انسان‌شناسی در جهان بینی مادی
- تبیین ابعاد وجودی انسان
- توسعه انسانی
- جامعه‌شناسی در جهان بینی مادی
- پیدایش جامعه
- تکامل جامعه
- اداره ی جامعه
- خلاصه و نتیجه
- پرسش‌ها
- تحقیق کنید
- بخش دوم
- فصل اول: ضرورت برپایی
- نظام سیاسی اسلام
- ضرورت اصل حکومت
- حکومت عامل نظم و تداوم زندگی اجتماعی
- حکومت، زمینه ساز رشد و توسعه
- ضرورت حکومت اسلامی
- نفی حکومت دینی، پذیرش حکومت غیر دینی
- حکومت دینی، شرط تحقق دین
- سیره پیشوایان دینی
- خلاصه و نتیجه
- پرسش‌ها
- تحقیق کنید
- فصل دوم: اهداف و اصول نظام سیاسی اسلام
- الف) اهداف نظام سیاسی اسلام
- هدف اصلی نظام سیاسی اسلام
- اهداف فرعی نظام سیاسی اسلام
- ب) اصول نظام سیاسی اسلام
- کرامت انسانی
- قانون مداری
- شایسته سالاری
- اصالت خدمت
- فراگیری
- خلاصه و نتیجه
- پرسش‌ها
- تحقیق کنید
- فصل سوم:تاریخ تحولات نظام سیاسی اسلام
- الف) حکومت اسلامی پیامبر اکرم(ص)
- جلب همراهی و پذیرش مردم
- برقراری وحدت اجتماعی در مدینه
- مسجد پایگاه اجتماعی مسلمانان
- ریشه کنی تبعیض
- استقرار نظامات اسلامی
- مراعات امور مربوط به حاکم دینی
- تلاش برای گسترش اسلام
- تدبیر جانشینی
- نظام خلافت
- خلافت ابوبکر
- خلافت عمر
- خلافت عثمان
- خلافت امام علی ابن ابی طالب(ع)
- خلافت امام حسن مجتبی(ع)
- خلافت بنی امیه
- خلافت بنی عباس
- بقایای خلافت
- نظام امامت
- الف) عصر حضور
- ب) دوران غیبت
- دولت موعود
- خلاصه و نتیجه
- پرسش‌ها
- تحقیق کنید
- بخش سوم
- فصل اول: تبیین جایگاه ولایت فقیه
- مفهوم ولایت فقیه
- ولایت چیست؟
- فقیه کیست؟
- پیشینه تاریخی بحث ولایت فقیه
- ادله ی ولایت فقیه
- ادله ی عقلی
- تجربه ی تاریخی
- ادله ی نقلی
- نظریه‌های مدعی جایگزینی ولایت فقیه
- نظارت فقیه
- جواز تصرف عام فقها
- وکالت فقیه
- وکالت حکیم
- پرسش‌ها
- تحقیق کنید
- فصل دوم: خاستگاه ولایت فقیه
- مفهوم مشروعیت
- مولفه‌های جریان حاکمیت ولایت فقیه
- مقبولیت
- دیدگاه انتخاب و مسأله ی مشروعیت
- ادله ی دیدگاه انتخاب
- بررسی و نقد دیدگاه انتخاب
- خلاصه و نتیجه
- پرسش‌ها
- تحقیق کنید
- فصل سوم: شرایط رهبری
- آگاهی
- شناخت کیفیت استنباط احکام الهی
- کلمات وحی، تکیه گاه اصلی فقها
- شناخت امور فرهنگی، سیاسی و اجتماعی مورد نیاز
- شناخت کیفیت اراده
- قدرت و سلامت
- شجاعت
- مدیریت
- خلاصه و نتیجه
- پرسش‌ها
- تحقیق کنید
- فصل چهارم: تشخیص رهبری
- تشخیص رهبری
- زمان و رهبری
- خلاصه و نتیجه
- پرسش‌ها
- تحقیق کنید
- فصل پنجم: اختیارات رهبری
- وظایف رهبری
- وظایف سطح توسعه نظام اسلامی
- وظایف رهبری در چارچوب دولت اسلامی
- وظایف رهبری نسبت به شهروندان
- تناسب اختیارات و وظایف
- چیستی اطلاق ولایت
- اطلاق امکانی ولایت
- اطلاق زمانی ولایت
- اطلاق موضوعی ولایت
- اطلاق در نفوذحکم
- ولایت مطلقه و محدودیت‌ها
- محدودیت‌ها
- موانع
- ضابطه مندی ولایت مطلقه
- الف) تعهد قلبی
- ب) تعهد ذهنی
- ج) تعهد عملی
- د) مصلحت توسعه و رشد
- دفع توهم استبداد
- منشا استبداد حاکم
- عوامل بازدارنده استبداد
- عوامل درونی
- عوامل بیرونی
- خلاصه و نتیجه
- پرسش‌ها
- تحقیق کنید
- فصل ششم: روش اداره ی نظام سیاسی اسلام
- مقدمه
- الف) طرح دیدگاه‌ها
- انفکاک روش اداره از دین
- ارتباط روش اداره با دین
- ب) بررسی دیدگاه‌ها
- بررسی دیدگاه «انفکاک روش اداره از دین»
- بررسی دیدگاه‌های «ارتباط روش اداره با دین»
- تعیین اهداف و آرمان‌ها
- سیاست‌ها و خط مشی‌ها
- ملاک‌ها و شاخص‌های توسعه
- خلاصه و نتیجه
- پرسش‌ها
- تحقیق کنید
- فهرست منابع و مآخذ
- الف) کتب
- ب) مقاله
دربارهٔ پدیدآورنده
حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی اصغر نصرتی (متولد ۱۳۳۹ش)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: جواد تبریزی، محمد فاضل لنکرانی و عبدالله جوادی آملی پیگیری کرد. او در کنار دروس متداول حوزوی تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه آزاد تهران به اتمام رساند. ریاست شورای آموزش فرهنگستان علوم اسلامی، مسئول گروه علوم سیاسی مرکز تحقیقات سپاه و عضویت در شورای راهبردی مرکز مطالعات جوانان و مناسبات سنی ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «نظام سیاسی اسلام»، «فلسفه حکومت و ولایت» برخی از این آثار است.[۲]