نشانههای حتمی ظهور امام مهدی
براساس روایات، پنج نشانه و علامت به عنوان علائم و نشانههای حتمی ظهور، مشهور شدهاند: ۱. خروج سفیانی، در جهت مقابله و جنگ با امام زمان؛ ۲. خسف بیدا، فرو رفتن لشکر سفیانی در زمین و نابودی آنان؛ ۳. قیام یمانی، که پرچم هدایت به دست اوست؛ ۴. قتل نفس زکیه، کشته شدن انسانی پاک در مکه بین رکن و مقام؛ ۵. ندای آسمانی، جهت شناساندن امام زمان به مردم عالم.
چیستی علائم حتمی ظهور
- واژۀ حتم به معنای قضای مقدر[۱] و یا قضا و وجوب قضا که گریزی از انجام آن نیست[۲] آمده است[۳] و محتوم: عبارت است از امری که باید باشد و تغییر در آن صورت نمیگیرد، یعنی تغییر و تبدیلی نمیکند.[۴] علائم حتمی ظهور، نشانههایی است که بدون تردید هنگام ظهور امام زمان (ع) رخ میدهد[۵] و به هیچ قید و شرطی مقید و مشروط نیست.[۶] و قبل از ظهور باید واقع شود،[۷] به گونهای که تا آنها واقع نشود، حضرت مهدی (ع) ظهور و قیام نخواهد کرد.[۸] زمان دقیق پیدایش این علائم، اندکی پیش از ظهور و اوایل قیام حضرت است.[۹] لذا با توجه به اینکه برخی از نشانهها همزمان و برخی پس از ظهور اتفاق میافتد مناسب آن است که گفته شود نشانههای حتمی قیام، چه آنکه در روایتی آمده است:[۱۰] «خَمْسٌ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ»[۱۱]
نشانههای حتمی ظهور
- محققان، بر اساس روایات و آنچه مشهور است پنج نشانه را از نشانه های قطعی میدانند: قیام مرد یمنی، قیام سفیانی، ندای آسمانی، فرو رفتن سفیانی در سرزمین بیداء و قتل نفس زکیه.[۱۲] البته برخی روایات موارد دیگری را هم جزء علائم حتمیه نام برده اند لکن آنچه مشهور است که از نشانه های حتمی است همین پنج مورد است.
- روایات فراوانی در این زمینه وجود دارد، برخی از آنها عبارتند از:
- امام صادق (ع) فرمودند:[۱۳] «پیش از ظهور قائم (ع) پنج نشانه حتمی است: خروج یمانی و سفیانی و صیحه آسمانی، قتل نفس زکیه و فرو رفتن در بیابان.[۱۴]
- ایشان در روایتی دیگر فرمودند:[۱۵] «ندای آسمانی از نشانههای قطعی است و سفیانی در شمار علائم حتمی جای دارد و قیام مردی از یمن و کشته شدن نفس زکیه تردیدناپذیر است.»[۱۶] و ... .[۱۷]
- در ذیل به بررسی مختصر علائم حتمیه پرداخته میشود:
- خروج سفیانی: در روایات آمده است پیش از قیام حضرت مهدی (ع)، مردی از نسل ابوسفیان در منطقه شام خروج میکند و با تظاهر به دینداری، گروه زیادی از مسلمانان را فریب میدهد و بخش گستردهای از سرزمینهای اسلامی را به تصرف خود در میآورد. او بر مناطق پنجگانۀ-شام، حمص، فلسطین، اردن، قنسرین و منطقه عراق-سیطره مییابد و در کوفه و نجف، به قتل عام شیعیان میپردازد و برای کشتن و یافتن آنان جایزه تعیین میکند[۱۸] مدت حکومت او نه ماه است[۱۹] وی آنگاه که از ظهور حضرت حجت (ع) آگاه میگردد، با سپاهی عظیم به جنگ وی میرود و در منطقۀ "بیداء" بین مکه و مدینه با سپاه امام برخورد میکند و به امر خدا، همۀ لشکریان وی-به جز چند نفر-در زمین فرو میروند و هلاک میشوند[۲۰].[۲۱]
- خسف در بیداء: از روایات نشانههای ظهور استفاده میشود: فرو برده شدن در سرزمین بیداء-که از آن به "خسف در بیداء" یاد شده است-از نشانههای حتمی ظهور امام مهدی (ع) شمرده شده است. این نشانه در احادیثی که دربارۀ سفیانی سخن گفتهاند، فراوان ذکر شده است[۲۲].[۲۳] خسف به بیداء آن است که سفیانی با لشکری عظیم به قصد جنگ با حضرت مهدی (ع) عازم مکه میشود؛ اما در بین مکه و مدینه-در محلی که به سرزمین "بیداء" معروف است-به گونهای معجزه آسا، به امر خداوند، در دل زمین فرو میروند[۲۴].[۲۵]
- قیام یمانی: یکی دیگر از نشانههای حتمی ظهور حضرت مهدی (ع)، خروج سرداری از اهل یمن است که مردم را به حق و عدل دعوت میکند.[۲۶] روایات فراوانی در این باره وجود دارد مانند اینکه امام باقر(ع) فرمودند:[۲۷] «خروج سفیانی و یمانی و خراسانی در یک سال و یک ماه و یک روز واقع خواهد شد؛ با نظام و ترتیبی همچون نظام یک رشته که به بند کشیده شده است. در میان پرچمها راهنماتر از پرچم یمانی نباشد که آن پرچم هدایت است؛ چون یمانی خروج کرد، به سوی او بشتاب که همانا پرچم او پرچم هدایت است. هیچ مسلمانی را روا نباشد که با آن پرچم مقابله کند. پس هر کس چنین کند او از اهل آتش است؛ زیرا او به سوی حق و راه مستقیم فرا میخواند.»[۲۸]
- قتل نفس زکیه: از روایات استفاده میشود در آستانه ظهور حضرت مهدی (ع) در گیر و دار مبارزات زمینهساز انقلاب مهدی(ع)، فردی پاک باخته و مخلص، در راه امام (ع) میکوشد و مظلومانه کشته میشود. این رخداد عظیم، طبق بیان روایات بین رکن و مقام-در بهترین مکانهای زمین-اتفاق میافتد. فرد یادشده از اولاد امام حسن مجتبی (ع) است[۲۹].[۳۰]
- ندای آسمانی: "ندا" در لغت به معنای بلند شدن صدا و ظهور آن است و گاهی فقط به صدا اطلاق میشود.[۳۱] در اینجا منظور از ندای آسمانی، صدایی است که در آستانۀ ظهور امام مهدی (ع) از آسمان شنیده میشود و همه مردم، آن را میشنوند.[۳۲] امام باقر (ع) در این باره میفرماید:[۳۳] «ندا کنندهای از آسمان، نام قائم را ندا میکند، پس هر که در شرق و غرب است، آنرا میشنود، از وحشت این صدا، خوابیدهها بیدار، ایستادگان نشسته و نشستگان بر دو پای خویش میایستند. رحمت خدا بر کسی که از این صدا عبرت گیرد و آنرا اجابت کند؛ زیرا صدای نخست، صدای جبرئیل روح الامین است.[۳۴]
جستارهای وابسته
- پرچمهای عصر ظهور
- قتل نفس زکیه بین رکن ومقام
- قحطی آستانه ظهور
- خروج خراسانی
- بیست و چهار باران برکت زا
- قتل عام آستانه ظهور
- آتش بزرگ از مشرق
- نشانههای حتمی ظهور
- فتنه های عصر ظهور
- گرسنگی آستانه ظهور
- ظهور منکر
- امر به منکر
- نهی از معروف
- همجنس بازی
- فسق صاحبان رأی حکومتها
- اندکی فقیهان هدایت گر
- کثرت فقهای گمراه
- کثرت فقهای خائن
- زخرف مساجد
- کثرت ظلم
- کثرت فساد
- زیور کاری مصحف ها
- ظهور جهل
- رفع علم
- کثرت قاریان
- اندکی عمل به قرآن
- کثرت قتل
- کثرت شاعران
- جایگزینی قبور با مساجد
- جهالت قبل از ظهور
- ظلمت قبل از ظهور
- ظلم قبل از ظهور
- نشانه های قریبه ظهور
- سقوط حساب منجمان
- خروج سروسی
- کثرت فتنههای آستانه ظهور
- صدای فتح از ناحیه دمشق
- نزول اخوان ترک در جزیره
- کثرت اختلاف در ناحیه مغرب
- اختلاف سه پرچم در شام
- نزول پرچم های سیاه خراسان
- ندای ابلیس در آخر روز
- اختلاف رمحان در شام
- هلاکت صد هزار نفری شام
- لشکرکشی روم علیه شیعه
- لشکرکشی ترک علیه شیعه
- مرگ خلیفه جمع کنند اموال
- اختلاف ترک و روم
- حضور مردم در دمشق
- ورود اهل مغرب به مصر
- خروج دعوت کننده به آل محمد
- نزول ترک در حیره
- نزول روم در فلسطین
- جنگ عبدالله در قرقیسیاء
- طلوع نشانه با خورشید
- اختلاف سه پرچم در کوفه
- کثرت هرج و مرج
پرسش مستقیم
منابع
پانویس
- ↑ راغب، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص ۲۱۸
- ↑ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج ۱۲، ص ۱۱۳
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج ۳، ص ۱۱۶؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص ۱۹۰
- ↑ ر.ک. رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۳۰ ـ ۳۲
- ↑ ر.ک. علیپور، مهدی، ظهور، ص ۲۵۲ـ ۲۶۲؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۳۰۷ ـ ۳۰۸.
- ↑ ر.ک. موسوینسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۳۳ـ ۴۳؛ رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۳۰ ـ ۳۲
- ↑ ر.ک. موسوینسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۳۳ـ ۴۳؛ هاشمی شهیدی، سید اسدالله، زمینهسازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۲۵ـ ۲۶
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۴۴۵ـ ۴۴۸؛ حسنی، سید نذیر، مصلح کل، ص ۱۹۰
- ↑ ر.ک. علیپور، مهدی، ظهور، ص ۲۵۲ـ ۲۶۲
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، الخصال، ج ۱، ص ۳۰۳
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۲۶ـ ۲۲۹
- ↑ ر.ک. علیپور، مهدی، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص۶۵۰: «خَمْسٌ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ: خُرُوجُ الْيَمَانِيِ، وَ السُّفْيَانِيِ، وَ الْمُنَادِي يُنَادِي مِنَ السَّمَاءِ، وَ خَسْفٌ بِالْبَيْدَاءِ، وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ»
- ↑ ر.ک. موسوینسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص۴۳-۴۵
- ↑ محمد بن ابراهيم نعمانی، الغیبه، ص۲۵۲ و ۲۵۷: «اَلنِّدَاءُ مِنَ اَلْمَحْتُومِ وَ اَلسُّفْيَانِيُّ مِنَ اَلْمَحْتُومِ وَ اَلْيَمَانِيُّ مِنَ اَلْمَحْتُومِ وَ قَتْلُ اَلنَّفْسِ اَلزَّكِيَّةِ مِنَ اَلْمَحْتُومِ»
- ↑ ر.ک. علیپور، مهدی، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲
- ↑ ر.ک. موسوینسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص۴۳-۴۵؛ علی زداه؛ مهدی، نشانههای یار و چکامه انتظار، ص۳۳؛ علیپور، مهدی، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص۶۵۱
- ↑ کتاب الغیبة، ص۴۴۹
- ↑ الغیبة، ص۲۷۹، ح ۶۷؛ همچنین ر. ک: کتاب الفتن، ص۱۶۸
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص۲۲۶-۲۲۹؛ علیپور، مهدی، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص۳۸۴؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج ۱، ص۱۷۳-۱۷۷
- ↑ محمد بن ابراهيم نعمانی، الغیبة، ص۳۰۴، ح ۱۴
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص۲۲۶-۲۲۹
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۸، ص۳۱۰، ح ۴۸۳؛ شیخ صدوق، خصال، ج ۱، ص۳۰۳، ح ۸۲؛ نعمانی، الغیبة، ص۲۵۷، ح ۱۵
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص۲۲۶-۲۲۹؛ علیپور، مهدی، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص۳۸۴؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج ۱، ص۱۷۳-۱۷۷
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص۲۲۶-۲۲۹؛ علیپور، مهدی، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص۳۸۴؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج ۱، ص۱۷۳-۱۷۷
- ↑ محمد بن ابراهيم نعمانی، الغیبة، ص۳۶۹، باب ۱۳، ح ۱۳: «خُرُوجُ السُّفْيَانِيِّ وَ الْيَمَانِيِّ وَ الْخُرَاسَانِيِّ فِي سَنَةٍ وَاحِدَةٍ فِي شَهْرٍ وَاحِدٍ فِي يَوْمٍ وَاحِدٍ نِظَامٌ كَنِظَامِ الْخَرَزِ يَتْبَعُ بَعْضُهُ بَعْضاً فَيَكُونُ الْبَأْسُ مِنْ كُلِّ وَجْهٍ وَيْلٌ لِمَنْ نَاوَاهُمْ وَ لَيْسَ فِي الرَّايَاتِ رَايَةٌ أَهْدَى مِنْ رَايَةِ الْيَمَانِيِّ هِيَ رَايَةُ هُدًى لِأَنَّهُ يَدْعُو إِلَى صَاحِبِكُمْ فَإِذَا خَرَجَ الْيَمَانِيُّ حَرَّمَ بَيْعَ السِّلَاحِ عَلَى النَّاسِ وَ كُلِّ مُسْلِمٍ وَ إِذَا خَرَجَ الْيَمَانِيُّ فَانْهَضْ إِلَيْهِ فَإِنَّ رَايَتَهُ رَايَةُ هُدًى وَ لَا يَحِلُّ لِمُسْلِمٍ أَنْ يَلْتَوِيَ عَلَيْهِ فَمَنْ فَعَلَ ذَلِكَ فَهُوَ مِنْ أَهْلِ النَّارِ لِأَنَّهُ يَدْعُو إِلَى الْحَقِّ وَ إِلى طَرِيقٍ مُسْتَقِيمٍ»
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص۲۲۶-۲۲۹
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص۳۳۰، ح ۱۶
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص۲۲۶-۲۲۹؛ علیپور، مهدی، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص۳۸۴؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج ۱، ص۱۷۳-۱۷۷
- ↑ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات، ماده ندا
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص۲۲۶-۲۲۹؛ علیپور، مهدی، ظهور، ص۲۵۲-۲۶۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسشها و پاسخها، ص۳۸۴؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج ۱، ص۱۷۳-۱۷۷
- ↑ محمد بن ابراهيم نعمانی، الغیبة، ص۲۳۵، ح ۱۳: «يُنَادِي مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ بِاسْمِ الْقَائِمِ(علیه السلام) فَيَسْمَعُ مَنْ بِالْمَشْرِقِ وَ مَنْ بِالْمَغْرِبِ لَا يَبْقَى رَاقِدٌ إِلَّا اسْتَيْقَظَ وَ لَا قَائِمٌ إِلَّا قَعَدَ وَ لَا قَاعِدٌ إِلَّا قَامَ عَلَى رِجْلَيْهِ فَزِعاً مِنْ ذَلِكَ الصَّوْتِ فَرَحِمَ اللَّهُ مَنِ اعْتَبَرَ بِذَلِكَ الصَّوْتِ فَأَجَابَ فَإِنَّ الصَّوْتَ الْأَوَّلَ هُوَ صَوْتُ جَبْرَئِيلَ الرُّوحِ الْأَمِين»
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص۲۲۶-۲۲۹