الصفوة فی اصطفاء اهل البیت
مقدمه
آقا بزرگ تهرانی با عبارت "الصفوة لزيد الشهيد توجد في المتحف البريطاني برقم ۳۹۷۷"[۱] از این کتاب و وجود آن در موزۀ بریتانیا خبر داده است. کتابی با عنوان «الصفوة فی اصطفاء اهل البیت» للامام الشهید زید بن علی بن الحسین (ع) با تحقیق و مقدمه استاد ناجی حسن به کتاب غریب القرآن منسوب به شهید زید بن علی الحسین (ع) با تحقیق سید محمد جواد حسینی جلالی ملحق و با آن منتشر شده است که ظاهراً همان کتابی است که آقا بزرگ تهرانی از آن خبر داده است. متن این کتاب حدود ۳۲ صفحه است[۲] و محقق آن در مقدمه‌اش بر این کتاب، می‌گوید: نسخۀ خطی‌ای که به آن اعتماد کردیم، یگانه نسخۀ معروفی است که در کتابخانۀ موزۀ بریتانیا با رقم ۲۰۳ / زیدیه نگهداری شده است[۳].
این کتاب با سندی که به "زيد بن علي في كتاب الصفوة" منتهی می‌شود[۴]، آغاز شده و در آن با استناد به آیات فراوان، دربارۀ منزلت و جایگاه اهل بیت پیامبر (ع) و رهبری آنان و لزوم پیروی امت از آنان بحث شده است و ازاین‌رو که دربارۀ این موضوع به بسیاری از آیات استناد شده، شاید بتوان آن را تفسیری موضوعی به شمار آورد که اگر چنین باشد، این کتاب نخستین تفسیر موضوعی قرآن کریم می‌باشد که محفوظ مانده و منتشر نیز شده است[۵].
منابع
پانویس
- ↑ آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ج۱۵، ص۴۷، رقم ۳۱۰.
- ↑ ر. ک: زید بن علی، غریب القرآن، ص۵۱۸-۵۵۰.
- ↑ زید بن علی، غریب القرآن، ص۵۱۶.
- ↑ سند چنین است: حدثنا ایو الطیب علی بن محمد بن محلد الکوفی قال: حدثنی اسماعیل بن یزید العطارد قال: حدثنا حسین بن نصر بن مزاحم المنقری قال: حدثنا ابو اسحاق ابراهیم بن الحکم بن ظهیر الفزاری قال: حدثنی ابی و حماد بن یعلا الثمالی عن ابی الزناد و اصحاب زید بن علی عن زید بن علی (ع) فی کتاب الصفوة؛ (زید بن علی، غریب القرآن، ص۵۱۹) وضعیت راویان سند از نظر وثاقت و عدم وثاقت، در مقدمه محقق این کتاب به بحث گذاشته شده است (ر. ک: زید بن علی، غریب القرآن، ص۵۱۷-۵۱۸).
- ↑ بابایی، علی اکبر، تاریخ تفسیر قرآن، ص ۳۱۰-۳۱۱.
جستارهای وابسته
- تفاسیر تابعین تابعین
- تفاسیر تک نگار
- تفاسیر عصر جدید
- تفاسیر عصر کهن
- تفاسیر لغوی
- تفسیر اجتهادی
- تفسیر اجمالی قرآن
- تفسیر اِعراب
- تفسیر قرآن به مقتضای عقل
- تفسیر باطنی
- تفسیر مالکیه
- تفسیر روایی
- تفسیر مسلسل
- تفسیر قرآن به کلام صحابه
- تفسیر قرآن با قول تابعی
- تفسیر قرآن با قرآن
- تفسیر عهد نبوت
- تفسیر عهد رسالت
- تفسیر عهد صحابه
- تفسیر غریب قرآن
- تفسیر عقلی
- تفسیر پلورالیستی قرآن
- تفسیر تبیینی قرآن
- تفسیر تحلیلی
- تفسیر بلاغی
- تفسیر تدبری قرآن
- تفسیر تمسکی قرآن
- تفسیر عصر تابعین
- تفسیر در عصر تدوین
- تفسیر عصر پیامبر خاتم
- تفسیر درایی
- تفسیر زبدة البیان
- تفسیر سکولاریستی قرآن
- تفسیر سیستمی
- تفسیر عبدالله بن عباس
- تفسیر قرآن به قرآن
- تفسیر لفظی قرآن
- تفسیر لیبرالیستی قرآن
- تفسیر مأثور
- تفسیر معتزله
- تفسیر مجمل به مبین
- تفسیر مطلق به مقید
- تفسیر معتزلیان جدید
- تفسیر معنا
- تفسیر معنوی قرآن
- تفسیر نو اعتزالی
- تفسیر وجوه قرآن
- تفسیر ترتیبی
- تفسیر مزجی
- تفسیر موضوعی
- تفسیر اهل بیت
- تفسیر پیامبر خاتم
- تفسیر تابعین
- تفسیر عامه
- تفسیر عصر نهضت
- تفسیر توحیدی
- تفسیر دوران نهضت‌های اصلاحی
- تفسیر صحابه
- تفسیر عصر جدید
- تفسیر باطن قرآن
- تفسیر ظاهر قرآن
- تفسیر اهل‌سنت
- تفسیر باطنیه
- تفسیر ماتریدیه
- تفسیر خوارج
- تفسیر شیعه
- تفسیر متصوفه
- تفسیر اجتماعی
- تفسیر اخلاقی
- تفسیر ادبی
- تفسیر اشاری
- تفسیر به رأی
- تفسیر بیانی
- تفسیر زیدیه
- تفسیر شافعیه
- تفسیر پوزیتیویستی
- تفسیر تاریخی
- تفسیر تربیتی
- تفسیر رمزی
- تفسیر عرفانی
- تفسیر علمی
- تفسیر فقهی
- تفسیر فیضی
- تفسیر فلسفی
- تفسیر کلامی
- تفسیر نقلی
- آداب تفسیر قرآن
- آراء تفسیری
- اسرائیلیات در تفسیر
- اقطاب اسرائیلیات
- اقطاب وضّاعین
- اولین مدون تفسیر
- تأویل قرآن
- تدوین تفسیر قرآن
- تفاسیر قرآن
- تفسیر پذیری قرآن
- تفسیر نگاری
- تنزیل قرآن
- توقیفیت تفسیر قرآن
- جری و تطبیق
- روایات تفسیری
- روش‌های تفسیری
- سیاق عام
- شرافت تفسیر قرآن
- طرق تفسیری
- غرایب تفسیر
- فضیلت تفسیر قرآن
- قواعد تفسیر
- مبادی تفسیر
- مدارس تفسیر قرآن
- مراتب تفسیر
- مراحل تفسیر
- مصادر نقلی تفسیر
- مفسران
- مقدمات تفسیر
- مکاتب تفسیری
- منابع تفسیر
- تأویل قرآن