آثار قیام امام مهدی چیست؟ (پرسش)

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
آثار قیام امام مهدی چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / عصر ظهور امام مهدی / قیام امام مهدی / برکات قیام امام مهدی
مدخل اصلیآثار و برکات قیام امام مهدی
تعداد پاسخ۲ پاسخ

آثار قیام امام مهدی (ع) چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.

پاسخ نخست

نجم‌الدین طبسی

آیت الله نجم‌الدین طبسی در کتاب «چشم اندازی به حکومت مهدی» در این‌باره گفته است:

«روایات مختلفی درباره روز قیام حضرت مهدی (ع) وجود دارد. در برخی، از نوروز به عنوان روز آغاز قیام، یاد شده است. برخی احادیث دیگر روز عاشورا را روز آغاز قیام ذکر کرده است. در تعدادی از روایات روز شنبه ودر تعدادی دیگر، جمعه، روز قیام تعیین شده است. در هم زمانی نوروز، با عاشورا اشکالی به نظر نمی‌رسد؛ زیرا نوروز طبق سال شمسی وعاشورا بر اساس سال قمری محاسبه می‌شود ویکی شدن این دو روز امکان‌پذیر است وهم زمانی این دو روز با جمعه یا شنبه نیز ممکن است. آن چه مشکل و متعارض به نظر می‌رسد، ذکر دو روز از هفته به عنوان روز قیام است؛ ولی می‌توان این دسته از روایات را نیز توجیه کرد؛ زیرا اگر سند این روایات صحیح باشد، در این صورت احادیثی که جمعه را روز ظهور حضرت، تعیین کرده است، بر روز قیام وظهور حمل می‌شود وروایاتی که شنبه را روز قیام می‌داند، بر استقرار وتثبیت نظام الهی ونابودی مخالفان تفسیر شود. باید توجه داشت که روایاتی که شنبه را روز قیام می‌داند، از نظر سند مورد تأمّل است؛ ولی روایاتی که جمعه را ذکر کرده است، از این نظر ایرادی ندارد. اینک به روایاتی در این باره توجه فرمایید: امام صادق (ع) می‌فرماید: "قائم ما اهل بیت، در روز جمعه ظهور می‌کند"[۱]، امام باقر (ع) می‌فرماید: "گویا حضرت قائم را می‌بینم که در روز عاشورا، روز شنبه، میان رکن و مقام ایستاده و جبرئیل نیز جلوی حضرتش ایستاده است و مردم را به بیعت بااو فرا می‌خواند"[۲]، امام باقر (ع) می‌فرماید: "حضرت قائم (ع) روز شنبه که روز عاشور است، قیام می‌کند؛ روزی که امام حسین (ع) شهید شد"[۳]. نیز آن حضرت می‌فرماید: "آیا می‌دانید که این روز -عاشورا- چه روزی است؟ همان روزی است که خداوند توبه آدم وحوّا را پذیرفت؛ روزی است که خداوند دریا را برای بنی اسرائیل شکافت وفرعون وپیروانش را غرق کرد وموسی بر فرعون پیروز شده؛ روزی است که حضرت ابراهیم (ع) متولد شد؛ روزی است که خداوند توبه قوم یونس را پذیرفت؛ روز تولد حضرت عیسی است وروزی است که حضرت قائم در آن روز قیام می‌کند"[۴]. روایت دیگری نیز به همین مضمون از امام باقر (ع)[۵] نقل شده است؛ ولی در این روایت وثاقت ابن بطائنی که در سلسله سند آن است، مورد بحث است. امام صادق (ع) می‌فرماید: "در شب بیست وسوم، به نام حضرت مهدی (ع) ندا داده می‌شود ودر روز عاشورا، روز شهادت حسین بن علی (ع)، قیام می‌کند"[۶] هم چنین آن حضرت می‌فرماید: "روز نوروز همان روزی است که قائم ما اهل بیت در آن روز ظهور می‌کند"[۷]

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «درسنامه مهدویت ج۳» در این‌باره گفته است:
  1. «نابودی باطل: قیام حضرت مهدی (ع) بر اساس حق و حق‌گرایی بوده و مهم‌ترین هدف آن، برپاداشتن حق، غلبه دادن نور بر تاریکی، برداشتن شرارت و شیطنت و نابودی باطل است. در آیاتی از قرآن که به حادثه برانگیخته شدن حجت الهی در پایان دوران اشاره شده، نابودی باطل بزرگ‌ترین اثر و برکت آن دانسته است. امام باقر (ع) درباره آیه: ﴿جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا﴾[۲۳]؛ فرمود: "هنگامی که قائم (ع) قیام کند، دولت باطل از میان می‌رود"[۲۴]. همچنین در تفسیر قمی از امام باقر (ع) ذیل آیه ﴿وَالنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّى﴾[۲۵]؛ نقل شده که فرمود: "روز، قائم از ما اهل بیت (ع) است که چون قیام کند، بر دولت باطل پیروز گردد"[۲۶].
  2. نابودی مشرکان و کافران: زراره می‌گوید: از امام باقر (ع) از تأویل آیه ﴿وَقَاتِلُواْ الْمُشْرِكِينَ كَافَّةً كَمَا يُقَاتِلُونَكُمْ كَافَّةً﴾[۲۷]؛ پرسیدند؛ آن حضرت در پاسخ فرمود: "موقع تأویل این آیه نرسیده است؛ هر کس قیام قائم ما را درک کند و او را ببیند، تأویل آن را می‌بیند. دین محمد تا جایی که شب و روز است، گسترش می‌یابد؛ به گونه‌ای که در روی زمین مشرکی نباشد"[۲۸]؛ امام صادق (ع) در تفسیر آیه ﴿هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ﴾[۲۹] می‌فرماید: "به خدا سوگند! تأویل این آیه به مرحله اجرا در نمی‌آید؛ مگر آنکه قائم ما مهدی (ع) ظهور کند. تمام مشرکان در روی زمین محو می‌شوند؛ تا جایی که سنگ به سخن می‌آید و به مؤمن می‌گوید:‌ای مؤمن! درون من کافری است، مرا بشکن و او را به قتل برسان[۳۰]؛ اینها شمار اندکی از روایات است که به روشنی سخن از نابودی مشرکان و کفار به میان آورده است.
  3. رشد خردورزی بندگان خداوند: با شناخت و معرفت اصولی است که خداوند، بهتر بندگی می‌شود و در نتیجه آن انسان به رشد و کمال و لقای الهی دست می‌یابد. امام باقر (ع) درباره یکی از آثار قیام حضرت مهدی (ع) فرمود: "هنگامی که قائم ما قیام کند، خداوند دستش را بر سر بندگان گذاشته، اندیشه‌های ایشان جمع و اخلاق آنها کامل می‌گردد"[۳۱].
  4. برپایی عدل و قسط: در مجموع روایاتی که به اهداف متعالی قیام جهانی حضرت مهدی (ع) اشاره کرده‌اند، از برپاداشت عدل و قسط فراوان سخن به میان آمده است. روایات فراوانی با تعبیر " يَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا وَ قِسْطاً " به این حقیقت اشاره کرده است. عبدالعظیم حسنی گوید: امام هادی (ع) فرمود: "پس از من، پسرم حسن است و مردم، با جانشین او چگونه باشند؟ گفتم: فدای شما شوم برای چه؟ فرمود: زیرا شخص او را نمی‌بینند و بردن نام او روا نباشد، تا آنکه قیام کند و زمین را پر از عدل و داد نماید"[۳۲]؛بنابراین آن حضرت حرکت خویش را برای اقامه عدل و قسط بنیان نهاده و مهم‌ترین اثر قیام او پر شدن زمین از عدل و داد خواهد بود.
  5. غلبه اسلام بر دیگر ادیان محمد بن فضیل گوید: از حضرت ابو الحسن (ع) درباره آیه شریفه ﴿يُرِيدُونَ لِيُطْفِؤُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ﴾[۳۳]؛ پرسیدم، امام (ع) فرمود: "می‌خواهند ولایت امیر المؤمنین (ع) را با پف دهانشان خاموش کنند"[۳۴]؛ گفتم: به چه معناست؟ آن حضرت در پاسخ فرمود: "خدا تمام کننده امامت است، به دلیل قول خدای عز و جل کسانی که به خدا و رسولش و نوری که فرو فرستاده‌ایم ایمان آورند، پس نور همان امام است"[۳۵]؛ گفتم: ﴿هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ﴾[۳۶]؛ امام (ع) فرمود: "اوست که رسولش را به ولایت وصی‌اش امر کرد و ولایت همان دین حق است[۳۷]؛ گفتم: ﴿لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ ﴾؛ به چه معناست؟ امام (ع) فرمود: "آن را در زمان قیام قائم بر همه دینها غلبه دهد، خدا می‌فرماید: و خدا تمام کننده نور خود است، یعنی ولایت قائم، اگر چه کافران نخواهند"[۳۸]؛ عرض کردم: این تنزیل است؟ امام (ع)فرمود: آری این حرف تنزیل است و اما غیر آن تأویل است[۳۹]. البته افزون بر آنچه یاد شد در برخی روایات به مواردی اشاره شده است که در محل خود بدان می‌پردازیم»[۴۰].

پانویس

  1. ↑ اثبات الهداة، ص ۴۹۶؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۷۹
  2. ↑ طوسی، غیبة، ص ۲۷۴؛ کشف الغمّه، ج ۳، ص ۲۵۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۹۰
  3. ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۵۳؛ طوسی، غیبة، ص ۲۷۴، التهذیب، ج ۴، ص ۳۳۳؛ ملاذ الاخیار، ج ۷، ص ۱۷۴؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۵
  4. ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۵
  5. ↑ التهذیب، ج ۴، ص ۳۰۰؛ ابن طاووس، اقبال، ص ۵۵۸؛ خرائج، ج ۳، ص ۱۱۵۹؛ وسائل الشیعه، ج ۷، ص ۳۳۸؛ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۴؛ ملاذ الاخیار، ج ۷، ص ۱۱۶
  6. ↑ طوسی، غیبة، ص ۲۷۴؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۹۰
  7. ↑ المهذب البارع، ج ۱، ص ۱۹۴؛ خاتون آبادی، اربعین، ص ۱۸۷؛ وسائل الشیعه، ج ۵، ص ۲۲۸؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۷۱؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۰۸
  8. ↑ الحاوی للفتاوی، ج ۲، ص ۶۸؛ احقاق الحق، ج ۱۳، ص ۳۲۴
  9. ↑ ابن حمّاد، فتن، ص ۹۵؛ عقد الدرر، ص ۱۴۵؛ سفارینی، لوائح، ج ۲، ص ۱۱؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۴؛ صراط المستقیم، ج ۲، ص ۲۶۲
  10. ↑ امام باقر (ع) به ابوحمزه فرمود: «گویا قائم اهل بیتم را می بینم که وارد نجف می‌شود وهنگامی که به بالاترین نقطه نجف رسید، پرچم رسول خدا (ص) را می گشاید. زمانی که پرچم باز شد، فرشتگانی که در جنگ بدر حضور داشتند، بر او فرودمی آیند»؛ عیاشی، تفسیر، ج ۱، ص ۱۰۳؛ نعمانی، غیبة، ص ۳۰۸؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۷۲؛ تفسیر برهان، ج ۱، ص ۲۰۹؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۲۶
  11. ↑ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۸۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۵
  12. ↑ بیعت برای خدا می‌باشد؛ ابن حمّاد، فتن، ص ۹۸؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۸، القول المختصر، ص ۲۴؛ ینابیع المودّه، ص ۴۳۵؛ الشیعة والرجعه، ج ۱، ص ۲۱۰
  13. ↑ عقدالدرر، ص ۸۴، ۱۴۹؛ البیان، ص ۱۱۸؛ حاکم، مستدرک، ج ۴، ص ۴۳۱؛ الدر المنثور، ج ۶، ص ۵۰؛ نور الابصار، ص ۱۷۰؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۱۴۲؛ احقاق الحق، ج ۱۳، ص ۱۵۰
  14. ↑ الحاوی للفتاوی، ج ۲، ص ۶۸؛ احقاق الحق، ج ۱۳، ص ۳۲۴
  15. ↑ محبتش را می‌نوشند
  16. ↑ خرائج، ج ۳، ص ۱۱۶۹؛ طوسی، غیبة، ص ۲۶۸
  17. ↑ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۳۰
  18. ↑ عقد الدرر، ص ۱۶۷
  19. ↑ ابن حمّاد، فتن، ص ۹۵؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۴؛ الفتاوی الحدیثیه، ص ۳۱؛ القول المختصر، ص ۲۳
  20. ↑ ابن حمّاد، فتن، ص ۸۳؛ الحاوی للفتاوی، ج ۲، ص ۶۷؛ متقی هندی، برهان، ص ۱۱۸؛ ابن طاووس، ملاحم، ص ۶۴
  21. ↑ قرطبی، مختصر تذکره، ص ۱۲۸؛ احقاق الحق، ج ۱۳، ص ۲۶۰
  22. ↑ طبسی؛ نجم‌الدین، چشم اندازی به حکومت مهدی، ص ۵۱ -۵۴.
  23. ↑ و بگو: حق آمد و باطل نابود شد. آری، باطل همواره نابودشدنی است؛ سوره اسراء، آیه ۸۱.
  24. ↑ «"إِذَا قَامَ الْقَائِمُ (ع) ذَهَبَتْ دَوْلَةُ الْبَاطِلِ"»؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۲۸۷، ح۴۳۲.
  25. ↑ سوگند به روز چون جلوه گری آغازد؛ سوره لیل، آیه ۲.
  26. ↑ "النَّهَارُ هُوَ الْقَائِمُ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْتِ (ع) إِذَا قَامَ غَلَبَ دَوْلَةَ الْبَاطِل‏"؛ علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج۲، ص۴۲۵.
  27. ↑ و همگی با مشرکان بجنگید، چنان که آنان همگی با شما می‌جنگند؛ سوره توبه، آیه: ۳۶.
  28. ↑ «"إِنَّهُ لَمْ يَجِئْ تَأْوِيلُ هَذِهِ الْآيَةِ وَ لَوْ قَدْ قَامَ قَائِمُنَا سَيَرَى مَنْ يُدْرِكُهُ مَا يَكُونُ مِنْ تَأْوِيلِ هَذِهِ الْآيَةِ وَ لَيَبْلُغَنَّ دِينُ مُحَمَّدٍ ص مَا بَلَغَ اللَّيْلُ حَتَّى لَا يَكُونَ شِرْكٌ عَلَى ظَهْرِ الْأَرْضِ "»
  29. ↑ اوست کسی که فرستاده خود را با هدایت و آیین درست روانه کرد، تا آن را بر هر چه دین است فائق گرداند، هر چند مشرکان را ناخوش آید؛ سوره صف، آیه ۹.
  30. ↑ «"وَ اللَّهِ مَا نَزَلَ تَأْوِيلُهَا بَعْدُ وَ لَا يَنْزِلُ تَأْوِيلُهَا حَتَّى يَخْرُجَ الْقَائِمُ (ع) فَإِذَا خَرَجَ الْقَائِمُ لَمْ يَبْقَ كَافِرٌ بِاللَّهِ الْعَظِيمِ وَ لَا مُشْرِكٌ بِالْإِمَامِ إِلَّا كَرِهَ خُرُوجَهُ حَتَّى لَوْ كَانَ كَافِرٌ أَوْ مُشْرِكٌ فِي بَطْنِ صَخْرَةٍ لَقَالَتْ يَا مُؤْمِنُ فِي بَطْنِي كَافِرٌ فَاكْسِرْنِي وَ اقْتُلْهُ"»؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۶۷۰، ح۱۶.
  31. ↑ «"إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ اللَّهُ يَدَهُ عَلَى رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ كَمَلَتْ بِهِ أَحْلَامُهُمْ"»؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۲۵، ح۲۱.
  32. ↑ «"وَ مِنْ بَعْدِيَ ابْنِي‏ الْحَسَنُ فَكَيْفَ لِلنَّاسِ بِالْخَلَفِ مِنْ بَعْدِهِ قُلْتُ وَ كَيْفَ ذَلِكَ قَالَ لِأَنَّهُ لَا يُرَى شَخْصُهُ وَ لَا يَحِلُّ ذِكْرُهُ بِاسْمِهِ حَتَّى يَخْرُجَ فَيَمْلَأَ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا "»؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۷۹، ح۱.
  33. ↑ می‌خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش کنند و حال آنکه خدا گر چه کافران را ناخوش افتد نور خود را کامل خواهد گردانید؛ صف، آیه ۸.
  34. ↑ «"يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا وَلَايَةَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع) بِأَفْوَاهِهِمْ "»
  35. ↑ «"وَ اللَّهُ مُتِمُّ الْإِمَامَةِ لِقَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ الَّذِينَ ﴿فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذِي أَنْزَلْنا﴾ فَالنُّورُ هُوَ الْإِمَامُ "»
  36. ↑ اوست خدائی که رسول خود را به هدایت و دین حق فرستاده است؛ سوره توبه، آیه۳۳.
  37. ↑ «"هُوَ الَّذِي أَمَرَ رَسُولَهُ بِالْوَلَايَةِ لِوَصِيِّهِ وَ الْوَلَايَةُ هِيَ دِينُ الْحَق‏"»
  38. ↑ «"يُظْهِرُهُ عَلَى جَمِيعِ الْأَدْيَانِ عِنْدَ قِيَامِ الْقَائِمِ قَالَ يَقُولُ اللَّهُ وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَايَةِ الْقَائِمِ»﴿وَ لَوْ كَرِهَ الْكافِرُونَ﴾
  39. ↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۳۲، ح۹۱.
  40. ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص ۱۸۰ - ۱۸۴.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=آثار_قیام_امام_مهدی_چیست؟_(پرسش)&oldid=1205432»