آیا زیدیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
آیا زیدیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / آشنایی با معارف مهدویت / کلیاتی از مهدویت / مدعیان دروغین مهدویت
مدخل اصلیزیدیه
تعداد پاسخ۱ پاسخ

آیا زیدیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ یکی از سؤال‌های مصداقی پرسشی تحت عنوان «چه کسانی ادعای مهدویت کرده یا در حق آنها ادعای مهدویت شده است؟» است. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

احمد عابدی

حجت‌ الاسلام‌ و المسلمین دکتر احمد عابدی، در مقاله «مدعیان و منکران بابیت و مهدویت» در این‌باره گفته است:

«پس از شهادت امام حسین (ع) بسیاری قیام کردند و به وسیله پیروانشان مهدی خوانده شدند. یکی از این افراد "زید" فرزند امام سجاد (ع) است. او در سال ۷۸ هجری قمری دیده به جهان گشود و در ۴۲ سالگی در پایان ماه صفر ۱۲۰ قمری به شهادت رسید. مادر زید کنیزکی بود که مختار او را به امام سجاد (ع) هدیه داده بود.[۱] زید بسیار اهل تعبد و سجود می‌نمود، به گونه‌ای که حلیف القرآن و ستون مسجد خوانده می‌شد. روزی در مجلسی که سران بنی امیه حضور داشتند، زید را تحقیر کردند.[۲] او خشمگینانه از محفل بیرون رفت و فریاد زد: "ذلیل شد هر که از مرگ هراسید". آنگاه با اعتماد به کوفیان علیه هشام بن عبدالملک قیام کرد. کوفیان، طبق رسم دیرین خویش، نخست پیرامونش گرد آمدند و در گرما گرم نبرد تنهایش گذاشتند، تا به شهادت رسید. طرفدارانش بر قبرش آب بستند تا شناخته نشود، اما دشمنان پیکرش را یافتند و بر درختی مصلوب ساختند. درباره اعتقاد زید به ائمه (ع) از روایات متعارض است؛ برخی روایات او را می‌ستایند و عارف به مقام امام صادق (ع) معرفی می‌کنند. بر اساس این روایات، زید می‌گفت: "جَعفرٌ إمامُنا في الحَلالِ و الحَرامِ ".[۳]. البته در کافی روایتی وجود دارد که نشان می‌دهد زید به روش امام صادق (ع) اعتراض داشت و خود را امام معرفی می‌کرد.[۴] این حدیث قابل اعتماد نیست و در مجموع، روایات مدح زید از روایات ذم وی فزون‌تر می‌نماید. چون زید با شمشیر قیام کرد و مردم را به "الرِّضَا مِنْ‏ آلِ‏ مُحَمَّد ‏‏‏‏"[۵] فراخواند، پیروانش به امامت او اعتقاد یافتند. طرفداران زید، به "زیدیه" شهرت دارند و به سه فرقه تقسیم می‌شوند: جارودیه، صالحیه و سلیمانیه. جارودیه پیروان زیاد بن ابی زیاد (مکنی به ابوالجارود) می‌باشند که پس از زید امامت فرزندش یحیی و پس از یحیی، امامت محمد بن عبدالله بن حسن بن حسن بن علی بن ابی طالب (ع) بالا را پذیرفتند. اینان معتقدند محمد بن عبدالله زنده است و روزی ظهور می‌کند. امام باقر (ع) ابوالجارود را شیطان نامید.[۶] به هر حال، برخی از آنان زید را مهدی موعود می‌خوانند»[۷].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «درسنامه مهدویت» در این‌باره گفته است:

«از فرقه‌های معروف شیعه و پیرو زید بن علی بن حسین بن علی (ع) هستند. این گروه به روایتی از پیامبر (ص) تمسک کرده‌اند که فرمود: "مهدی از فرزندان حسین (ع) است و او با شمشیر به پا می‌خیزد و مادرش بهترین کنیزان خواهد بود". پس زمانی که زید بن علی بن حسین بن علی بن ابی طالب قیام خود را علیه امویان آغاز کرد؛ گفتند: چون او از نسل حسین (ع) است و قیام به سیف علیه ظالمان کرده و از سویی فرزند اسیر است، پس او مهدی موعود می‌باشد![۸]

زید بن علی خود از بزرگان بود و خلفای اموی را بر حق نمی‌دانست. او علیه آنان قیام کرد و به طرف کوفه رفت و به همراهی چهار هزار نفر، با حاکم عراق (یوسف بن عمر)، به جنگ برخاست. کار زید در کوفه ده ماه طول کشید تا اینکه در سال ۱۲۲ ه به دستور هشام بن عبد الملک اموی، به دار آویخته شد. سرش را به دمشق نزد هشام و از آنجا به مدینه بردند.

امام باقر (ع) درباره زید می‌فرمود: "خدایا! پشت مرا به زید محکم فرما". آن حضرت با مشاهده زید، آیه‌ ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُونُوا قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاءَ لِلَّهِ[۹]. را تلاوت می‌کرد و می‌فرمود: "ای زید! تو نمونه عمل به این آیه هستی"[۱۰].

پیروان زید اطراف یحیی و فرزندش را گرفتند. یحیی در خراسان قیام کرد (۱۲۵ﻫ) و در جوزجان کشته شد. پیروان او به فرقه‌های مختلف (رافضیه، جارودیه، عجلیه، بتریه، صالحیه و زیدیه)، تقسیم و قائل به مهدویت زید و منتظر ظهور او شدند[۱۱]. زید از حیث علم، زهد، ورع، شجاعت و دیانت، از بزرگان اهل بیت (ع) به شمار می‌رود. اینکه خود زید ادعای امامت یا مهدویت داشته باشد، در منابع یافت نشده است؛ بلکه روایتی از خود او، مؤید عقیده صحیحش در امر مهدویت است. ایشان می‌فرماید: پدرم علی بن حسین (ع) از پدرش حسین بن علی (ع) از رسول خدا (ص) روایت کرده است: "ای حسین! تو امامی و نه تن از فرزندان تو امینان و امامان معصوم‌اند و نهمین آنان، مهدی ایشان است"[۱۲]»[۱۳].
  1. ریشه‌های انحراف مدعیان دروغین مهدویت چیست؟ (پرسش)
  2. چرا مدعیان دروغین مهدویت در زمان نایب اول وجود نداشتند؟ (پرسش)
  3. آغاز پیدایش مدعیان دروغین مهدویت از چه زمانی بود؟ (پرسش)
  4. با توجه به مشخص بودن نسب امام مهدی علت پیدایش مدعیان مهدویت چیست؟ (پرسش)
  5. آیا پدید آمدن مدعیان مهدویت از آثار سوء اعتقاد به مهدویت است؟ (پرسش)
  6. آیا پدید آمدن مدعیان مهدویت بر حتمی بودن ظهور مهدی‏ دلالت دارد؟ (پرسش)
  7. چه کسانی ادعای مهدویت کرده یا در حق آنها ادعای مهدویت شده است؟ (پرسش)
    1. آیا احمدیه یا قادیانیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
    2. آیا کیسانیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
    3. آیا زیدیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
    4. آیا فطحیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
    5. آیا قرامطه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
    6. آیا ناووسیه و اسماعیلیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
    7. آیا شیخیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
    8. آیا بابیت از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
    9. آیا بهاییت از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
    10. آیا سبئیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
    11. آیا عسکریه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
    12. آیا مغیریه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
    13. آیا ممطوره از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
    14. آیا نمیریه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
    15. آیا واقفیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
    16. آیا واقفه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
    17. آیا باقریه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
    18. آیا موسویه یا موسائیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
    19. آیا محمدیه از فرقه‌های مدعی مهدویت‌‌اند؟ (پرسش)
    20. آیا ابومسلم خراسانی مدعی مهدویت‌ بود؟ (پرسش)
    21. آیا محمد بن عبدالله بن جعفر مدعی مهدویت‌ بود؟ (پرسش)
    22. آیا عبيدالله مهدی مدعی مهدویت‌ بود؟ (پرسش)
    23. آیا محمد بن تومرت مدعی مهدویت‌ بود؟ (پرسش)
    24. آیا مهدی سودانی مدعی مهدویت‌ بود؟ (پرسش)
    25. آیا غلام احمدخان مدعی مهدویت‌ بود؟ (پرسش)
    26. آیا مهدی تهامه‌ مدعی مهدویت‌ بود؟ (پرسش)
    27. آیا مهدی سوس‌ مدعی مهدویت‌ بود؟ (پرسش)
    28. آیا ابومسلم خراسانی مدعی مهدویت‌ بود؟ (پرسش)
    29. آیا مهدی صومالی‌ مدعی مهدویت‌ بود؟ (پرسش)
    30. آیا مهدی سنگال مدعی مهدویت‌ بود؟ (پرسش)
    31. آیا محمد بن حنفیه مدعی مهدویت‌ بود؟ (پرسش)
    32. آیا موسی بن طلحه مدعی مهدویت‌ بود؟ (پرسش)
    33. آیا ابوهاشم بن محمد بن حنفیه مدعی مهدویت‌ بود؟ (پرسش)
    34. آیا محمد بن عبدالله بن حسن مدعی مهدویت‌ بود؟ (پرسش)
    35. آیا مهدی عباسی مدعی مهدویت‌ بود؟ (پرسش)
    36. آیا عباس فاطمی مدعی مهدویت‌ بود؟ (پرسش)
    37. آیا محمد بن عبد الله محض مدعی مهدویت‌ بود؟ (پرسش)
    38. آیا عبید الله مهدی بن محمد مدعی مهدویت‌ بود؟ (پرسش)
    39. آیا محمد بن عبدالله بن تومرت علوی حسنی مدعی مهدویت‌ بود؟ (پرسش)
  8. مدعیان بابیت چه کسانی هستند؟ (پرسش)
  9. مفهوم باب در لغت و اصطلاح چیست؟ (پرسش)
  10. انگیزه‌های مدعیان بابیت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  11. دلایل اثبات دروغ بودن ادعای بابیت در عصر غیبت چیست؟ (پرسش)
  12. مدعیان دروغین مهدویت در طول تاریخ چه کسانی بودند؟ (پرسش)
  13. راه شناسایی مدعیان دروغین سفارت و نیابت خاص چیست؟ (پرسش)
  14. اگر شخصی ادعا کند که امام مهدی است چگونه باور کنیم و راه شناخت او چیست؟ (پرسش)
  15. چه راه‌هایی برای شناخت مهدی نماها وجود دارد؟ (پرسش)
  16. از چه زمانی عده‌ای به دروغ ادعای مهدویت کردند؟ (پرسش)
  17. چرا با آغاز دوره استعمار ادعای دروغین مهدویت زیاد شد؟ (پرسش)

پانویس

  1. محمد ارسلان، ریاض السالکین، ج ۱، ص ۷۳.
  2. محمد ارسلان، ریاض السالکین، ج ۱، ص۷۴
  3. جعفر (ع) امام و پیشوای ما در حلال و حرام است؛ سید محسن امین، اعیان الشیعه، ج ۷، ص ۱۰۹.
  4. ر.ک: کافی، ج ۱، باب ما يفصل به دعوى المحق والمبطل
  5. رضا (ع) از خاندان محمد (ص) است
  6. شهرستانی، الملل و النحل، ج ۱، ص ۱۵۹.
  7. عابدی، احمد؛ مدعیان و منکران بابیت و مهدویت، ص ۴۱۴ - ۴۱۵.
  8. سید محمد کاظم قزوینی، امام مهدی (ع) از ولادت تا ظهور، ص ۵۶۸.
  9. «ای مؤمنان! به دادگری بپاخیزید و برای خداوند گواهی دهید» سوره نساء، آیه ۱۳۵.
  10. علامه امینی، الغدیر، ج ۳، ص ۱۷۰.
  11. شهرستانی، الملل و النحل، ج ۱، ص ۵۴.
  12. علی بن محمد خزاز رازی قمی، کفایة الاثر فی النصوص علی الائمة الاثنی عشر، ص ۳۲۷.
  13. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۱۰۵