تجسس

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

تجسس: پیگیری امور پوشیده مردم و اطلاع‌گیری از اسرار آنها[۱]، خبرگیری و اطلاع از باطن افراد و کار دیگران[۲].

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا[۳].

عده‌ای تجسس و تحسس را به یک معنا و تفاوت آنها را در این نکته دانسته‌اند که تجسس به اطلاع‌یابی و شناخت امور مردم و برای شرّ اطلاق می‌شود، ولی تحسس آن خبری است که از خود فرد و برای او کسب می‌شود و در امور خیر است[۴]؛ مانند فَتَحَسَّسُوا مِنْ يُوسُفَ[۵].

کنجکاوی در امور شخصی و نقض حریم خصوصی افراد از محرمات الهی است که در قرآن کریم از آن نهی شده است: إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا[۶][۷][۸].

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۴۴۹.
  2. بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۵۱۷.
  3. «ای مؤمنان! از بسیاری از گمان‌ها دوری کنید که برخی از گمان‌ها گناه است و (در کار مردم) کاوش نکنید» سوره حجرات، آیه ۱۲.
  4. سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۱۸، ص۳۲۳.
  5. «ای فرزندان من! بروید و از یوسف و برادرش خبر گیرید» سوره یوسف، آیه ۸۷.
  6. «برخی از گمان‌ها گناه است و (در کار مردم) کاوش نکنید» سوره حجرات، آیه ۱۲.
  7. برای اطلاع بیشتر ر. ک: بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۵۱۷. محسن معینی، "تجسس"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۴۷۶.
  8. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۱۶۱.