فرق بین علایم ظهور با اشراط الساعة چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{پانویس2}} +{{پانویس}})) |
جز (جایگزینی متن - 'Pic627' به '1100794') |
||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
{|style="text-align: center; background-color:##fff; width:40%; border-radius:0px; align:left !important; margin:left" | {|style="text-align: center; background-color:##fff; width:40%; border-radius:0px; align:left !important; margin:left" | ||
|- | |- | ||
|[[پرونده:11046759983.jpg|75px|link=محمد محمدی ری‌شهری]]||[[پرونده:Pic2496.jpg|75px|link=مصطفی صادقی]]||[[پرونده: | |[[پرونده:11046759983.jpg|75px|link=محمد محمدی ری‌شهری]]||[[پرونده:Pic2496.jpg|75px|link=مصطفی صادقی]]||[[پرونده:1100794.jpg|75px|link=مهدی علی‌زاده]]||[[پرونده:136863.JPG|75px|link=خدامراد سلیمیان]]||[[پرونده:13681078.jpg|75px|link=مجتبی تونه‌ای]]||[[پرونده:151828.jpg|70px|link=پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]] | ||
|- | |- | ||
|<sub>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری]]</sub>||<sub>[[مصطفی صادقی|صادقی]]</sub>||<sub>[[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده]]</sub>||<sub>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان]]</sub>||<sub>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای]]</sub>||<sub>آینده روشن</sub> | |<sub>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری]]</sub>||<sub>[[مصطفی صادقی|صادقی]]</sub>||<sub>[[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده]]</sub>||<sub>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان]]</sub>||<sub>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای]]</sub>||<sub>آینده روشن</sub> | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
{{جمع شدن|۳. حجت الاسلام و المسلمین علی‌زاده؛}} | {{جمع شدن|۳. حجت الاسلام و المسلمین علی‌زاده؛}} | ||
[[پرونده: | [[پرونده:1100794.jpg|بندانگشتی|100px|right|[[مهدی علی‌زاده]]]] | ||
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] دکتر '''[[مهدی علی‌زاده]]'''، در کتاب ''«[[نشانه‌های یار و چکامه انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه انتظار]]»'' در این‌باره گفته است: | ::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] دکتر '''[[مهدی علی‌زاده]]'''، در کتاب ''«[[نشانه‌های یار و چکامه انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه انتظار]]»'' در این‌باره گفته است: | ||
::::::«بر پایه مستندات [[اسلام]]ی، در روند تسلسل تاریخی حوادث عظیم جهانی، نخست [[انقلاب]] [[مصلح کل]] [[حضرت]] [[امام مهدی|اباصالح المهدی]] {{ع}} رخ می‌دهد و در پی آن [[دولت کریمه مهدوی]] شکل می‌گیرد و آنگاه پس از سپری شدن عصر طلایی [[ظهور]]، فرجام [[تاریخ]] فرا می‌رسد و بساط [[دنیا]] درهم ریخته و [[قیامت]] برپا می‌گردد و پیش از حادث شدن [[قیامت]]، نشانه‌هایی ظاهر می‌شود که از بروز [[قیامت]] خبر می‌دهد، این [[نشانه‌ها]] در [[فرهنگ]] [[اسلام]]ی ما "[[اشراط الساعه]]" نامیده شده‌اند (اشراط جمع "شَرَط" به معنای "علامت" است). | ::::::«بر پایه مستندات [[اسلام]]ی، در روند تسلسل تاریخی حوادث عظیم جهانی، نخست [[انقلاب]] [[مصلح کل]] [[حضرت]] [[امام مهدی|اباصالح المهدی]] {{ع}} رخ می‌دهد و در پی آن [[دولت کریمه مهدوی]] شکل می‌گیرد و آنگاه پس از سپری شدن عصر طلایی [[ظهور]]، فرجام [[تاریخ]] فرا می‌رسد و بساط [[دنیا]] درهم ریخته و [[قیامت]] برپا می‌گردد و پیش از حادث شدن [[قیامت]]، نشانه‌هایی ظاهر می‌شود که از بروز [[قیامت]] خبر می‌دهد، این [[نشانه‌ها]] در [[فرهنگ]] [[اسلام]]ی ما "[[اشراط الساعه]]" نامیده شده‌اند (اشراط جمع "شَرَط" به معنای "علامت" است). | ||
نسخهٔ ۱۷ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۵:۰۹
| فرق بین علایم ظهور با اشراط الساعة چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / مقدمات ظهور امام مهدی / نشانه‌های ظهور امام مهدی / نشانه‌ها و علائم ظهور |
| مدخل وابسته | اشراط الساعة |
علائم ظهور حوادثی است که براساس بیانات معصومین، وقوع‌شان، نشان و خبر از ظهور می‌دهد. اما "اشراط الساعة" به معنای نشانه‌های قیامت است که آنها نیز در روایات بیان شده‌اند. این دو کاملاً با هم متفاوت هستند اما برای عده‌ای بین این نشانه‌ها خلط شده است.
در ذیل، پاسخ جامع اجمالی به اين پرسش و دیدگاه‌های متفرقه برخی از نویسندگان و دانشمندان، در این باره، به طور مفصل‌تری قابل بررسی است.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
پاسخ جامع اجمالی
* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
 |
 |
 |
 |
 |
|
| محمدی ری‌شهری | صادقی | علی‌زاده | سلیمیان | تونه‌ای | آینده روشن |
چیستی علائم ظهور
- یکی از مطالبی که با موضوع علائم ظهور ارتباط نزدیک دارد، روایاتی است که دربارۀ نشانه های قیامت سخن می‌گوید. در بسیاری از منابع روایی اهل سنت و برخی جوامع حدیثی شیعه، نشانه های ظهور مهدی(علیه السلام) با علامت‌های نزدیک شدن و برپایی قیامت آمیخته و برخی نشانه‌هایی که به علائم ظهور مشهورند نشانه قیامت دانسته شده است.[۱] اما باید توجه داشت که میان علائم ظهور و نشانه های قیامت تفاوت وجود دارد.
- علائم به معنای نشانه‌ها، به اموری گفته می‌شود که نمایانگر مقصود و مطلوب هستند. و مراد از علائم ظهور آن دسته از حوادثی است که براساس بیان پیشوایان معصوم (ع)، قبل و یا در آستانۀ ظهور واقع خواهد شد و تحقق هر کدام نوید نزدیک شدن یا وقوع قیام امام مهدی(ع) را می‌دهد.[۲]
چیستی اشراط الساعه (نشانه‌های قیامت)
- “اشراط” جمع “شرط” به معنای نشانه و سرآغاز است. و اشراط الساعة یعنی نشانه‌های آن،[۳] "الساعه" به بخشی از بخش‌های شبانه روز گفته می‌شود و مقصود از آن در اینجا قیامت است به جهت اینکه وقوع آن ناگهانی است و یا اینکه طول آن نزد خداوند مانند ساعتی از ساعات بندگان است.[۴] اشراط الساعة یعنی نشانه‌های قیامت.[۵] پس از سپری شدن عصر ظهور، فرجام تاریخ فرا می‌رسد و بساط دنیا درهم ریخته و قیامت برپا می‌گردد و پیش از حادث شدن قیامت، نشانه‌هایی ظاهر می‌شود که از بروز قیامت خبر می‌دهد، این نشانه‌ها در فرهنگ اسلامی اشراط الساعه نامیده شده‌اند.[۶] خداوند می‌فرماید:[۷] ﴿فَهَلْ يَنظُرُونَ إِلاَّ السَّاعَةَ أَن تَأْتِيَهُم بَغْتَةً فَقَدْ جَاءَ أَشْرَاطُهَا﴾[۸] در روایات[۹] "اشراط الساعه"، زنجیره‌ای از پدیده‌های انسانی و طبیعی شمرده شده که از زمان بعثت رسول اکرم (ص) آغاز و تا فروپاشی کامل نظام طبیعت ادامه می‌یابد.[۱۰]
علت اشتباه میان علائم ظهور و اشراط الساعه
- باید توجه داشت که در برخی از منابع برخی علائم به عنوان علائم ظهور معرفی شده‌اند اما برخی دیگر به عنوان اشراط الساعه مانند نزول حضرت عیسی، دجال و... که معمولا به عنوان علائم ظهور معرفی شده‌اند اما در منابع اهل سنت از نشانه‌های قیامت دانسته شده‌اند.[۱۱] دلیل این اشتباه می‌تواند چند امر باشد مانند:
- واژۀ الساعه در برخی روایات به ظهور امام مهدی تاویل شده لذا راه برای احادیث اشراط الساعه هم باز شده است.[۱۲]
- تعبیرات برخی احادیث که زمان ظهور نزدیک قیامت است، زمینۀ اشتباه میان دو علامت شده است مانند:[۱۳] «اگر یک روز از دنیا هم باقی نمانده باشد مهدی خواهد آمد.» و حال آنکه مراد این روایات قطعی بودن ظهور است.[۱۴]
- نزدیک بودن و تشابه الفاظ قیام و قیامت و قائم با همدیگر دلیلی دیگر بر خلط علائم ظهور با نشانه‌های قیامت است.[۱۵]
نتیجه‌گیری
- بنابراین ماهیت علایم ظهور با اشراط الساعة متفاوت است؛ زیرا علایم ظهور، نشانه‌هایی برای ظهور امام مهدی (ع) است، ولی اشراط الساعة نشانه‌هایی برای قیامت است.[۱۶] البته باید توجه کرد تمام نشانه‌های ظهور پیش از برپایی قیامت واقع خواهد شد لذا آنچه در طول غیبت کبری واقع می‌شود به‌طور طبیعى پیش از برپایى قیامت واقع شده و در نتیجه از نشانه‌هاى قیامت است. بر این اساس، همه نشانه‌هاى ظهور، به‌گونه‌اى نشانه‌هاى قیامت هم هستند، ولى همه نشانه‌هاى قیامت، نشانه‌هاى ظهور نمى‌توانند باشند.[۱۷]
پاسخ‌های دیگر
با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:
| ۱. آیت‌الله ری‌شهری؛ |
|---|
|
| ۲. حجت الاسلام و المسلمین صادقی؛ |
|---|
|
| ۳. حجت الاسلام و المسلمین علی‌زاده؛ |
|---|
|
| ۴. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
|---|
|
| ۵. آقای تونه‌ای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ |
|---|
|
| ۶. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛ |
|---|
|
- علامات خاصه ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- علامات عامه ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- نشانه‌های ظهور چه تعداد می‌باشند؟ (پرسش)
- در روایات درباره نشانه‌های ظهور چه کلماتی استعمال شده است؟ (پرسش)
- آیا نشانه‌های ظهور جنبه نمادین دارد؟ (پرسش)
- مؤلفه‌های شناخت علائم ظهور چیست؟ (پرسش)
- آیا تطبیق‌دادن نشانه‌های ظهور با افراد و حوادث جامعه صحیح است؟ (پرسش)
- آیا برخی علائم با ظهور امام مهدی همزمان می‌شود؟ (پرسش)
- آیا خروج ابقع از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
- چه فرقی بین نشانه‌های ظهور و شرایط ظهور است؟ (پرسش)
- مراد از نشانه‌های پراکنده ظهور چیست؟ (پرسش)
- تفاوت علائم ظهور و نشانه‌های قیامت چیست؟ (پرسش)
- آیا نشانه های ظهور با احادیث نفی توقیت منافات دارد؟ (پرسش)
- اینکه بعضی از نشانه های ظهور به وقوع پیوسته آیا نمی تواند نشانه ای از نزدیک بودن قیام امام مهدی باشد؟ (پرسش)
- چگونه می‌توان علامات ظهور را که متضمن پیشگویی است صحیح دانست؟ (پرسش)
- میزان صحت نشانه‌های ظهور تا چه اندازه است؟ (پرسش)
- علائم و نشانه‌های مادی و معنوی ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- چند علامت دیگر تا ظهور امام مهدی باقی مانده است؟ (پرسش)
- آیا اعلان نشانه‌های و شرایط ظهور سبب اطلاع دشمنان از اسرار سیاسی است؟ (پرسش)
- چه راه صحیحی در بررسی نشانه‌های ظهور پیشنهاد می‌کنید؟ (پرسش)
- آیا روایات نشانه‌های ظهور اشکال سندی و متنی دارد؟ (پرسش)
- چه علاماتی در عصر ظهور امام مهدی اتفاق خواهد افتاد؟ (پرسش)
- آیا تا امروز نشانه‌های ظهور امام مهدی پدید آمدهاند یا خیر؟ (پرسش)
- چه آثاری در نقل نشانه های ظهور است؟ (پرسش)
- فرق بین علایم ظهور با اشراط الساعة چیست؟ (پرسش)
- مراد از ظهور اصغر و اکبر چیست؟ (پرسش)
- آیا علایم قریب برای ظهور با اینکه امام مهدی به طور ناگهانی ظهور می‌کند منافات دارد؟ (پرسش)
- آیا روایات نشانه های ظهور اشکال سندی و متنی دارد؟ (پرسش)
- آیا تا امروز نشانه های ظهور امام مهدی پدید آمده اند یا خیر؟ (پرسش)
- تمایز نشانه‌های ظهور و اصول و ضوابط دینی در چیست؟ (پرسش)
- رابطه نشانه‌های برپایی قیامت و نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
- آیا وجود فتنه از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
- نشانه‌های نزدیک بودن ظهور چیستند؟ (پرسش)
- در سال ظهور چه فتنه‌هایی اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)
- آیا اختلاف حسنی و اموی از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- آیا خروج مغربی و جمله به مصر و شام از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- آیا رایت بنی العباس و مروانی از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- آیا اختلاف ترک و روم از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- آیا خروج عوف سلمی از کریت از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- آیا خروج شخصی از اولاد شیخ از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- آیا خروج مردی ضعیف از موالی به مدافعه سفیانی از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- آیا خروج ربیعی و جرهمی از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- آیا خروج سپاهی از کوفه به شام از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- آیا خروج حسینی از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- آیا رایاتی از مشرق یا دورترین بلاد مشرق از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- آیا خروج شیصبانی از کوفه از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- آیا خروج یمانی خراسانی و سفیانی از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- آیا خروج شعیب بن صالح از سمرقند از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- آیا خروج سید حسنی از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- آیا خروج گیلانی و احتمال انطباق او بر حسنی از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- آیا خروج مردی از اولاد جعفر از بلاد جبل از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- آیا جنگ گرگان و طبرستان از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- آیا رایت آذربایجان از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- آیا خروج سفیانی از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- آیا خروج دجال یا صائد بن الصائد از فتنه‌های سال ظهور است؟ (پرسش)
- مقدمات قیام و ظهور چیستند؟ (پرسش)
- آیا توقف خورشید از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ ر.ک. صادقی، مصطفی، تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور، ص ۹۱ ـ ۹۳
- ↑ ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص ۵۴۹ـ ۵۵۲؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید، ص ۲۵۱ـ ۲۵۲؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۳۸۰
- ↑ خلیل بن احمد، العین، ص۴۱۱؛ معجم مقائیس اللغة، ج۳، ص۲۶۰
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، صفحه۱۰۶؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۳۸۰
- ↑ ر.ک. پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۳۸۰؛ صادقی، مصطفی، تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور، ص ۹۱ ـ ۹۳
- ↑ ر.ک. علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه انتظار، صفحه۲۱؛ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، صفحه۱۰۶.
- ↑ سورۀ محمد، آیۀ ۱۸: «آیا کافران جز این انتظاری دارند که قیامت ناگهان فرا رسد، در حالی که هم اکنون نشانه‌های آن پدید آمده است؟»
- ↑ ر.ک. علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه انتظار، صفحه۲۱.
- ↑ حر عاملی، محمد بن حسن، وسایل الشیعه، ج۱۵، ص۵۶
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، صفحه۱۰۶.
- ↑ ر.ک. محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ص ۴۲۷ـ ۴۲۹
- ↑ ر.ک. محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ص ۴۲۷ـ ۴۲۹
- ↑ الغیبة، نعمانی، ص ۱۴۹: «لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ ذَلِكَ الْيَوْمَ حَتَّى يُخْرِجَ رَجُلًا مِنْ أَهْلِ بَيْتِي»
- ↑ ر.ک. محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ص ۴۲۷ـ ۴۲۹
- ↑ ر.ک. محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ص ۴۲۷ـ ۴۲۹
- ↑ ر.ک. پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۳۸۰
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۱۰۴
- ↑ ر.ک: مسند ابن حنبل، ج ۴، ص ۶، الفتن، ص ۳۵۶.
- ↑ الإرشاد، ج ۲، ص ۳۶۸.
- ↑ مسند ابن حنبل، ج ۴، ص ۶.
- ↑ ر.ک: الارشاد، ج ۲، ص ۳۶۸. مقایسه کنید با: الفتن، ص ۴۶۱.
- ↑ معجم أحادیث المهدی، ج ۵، ص ۳۹۵ و ۴۰۵ و ۴۱۱.
- ↑ چشم اندازی به حکومت مهدی، ص ۲۹. نیز، ر.ک: ص ۱۵.
- ↑ الغیبة، طوسی، ص ۱۸۰- ۱۸۲، التشریف بالمنن، ص ۴۰۰، معجم أحادیث المهدی، ج ۱، ص ۵۷۵، منتخب‌الأثر، ص ۱۹۱ و ۱۹۲.
- ↑ الغیبة، نعمانی، ص ۱۴۹.
- ↑ بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۲۲۶. در پاورقی الغیبة نعمانی هم به نسخه‌ای که مانند بحار الأنوار است، اشاره شده‌است.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ج۷، ص ۴۲۷ - ۴۲۹.
- ↑ ﴿فَهَلْ يَنظُرُونَ إِلاَّ السَّاعَةَ أَن تَأْتِيَهُم بَغْتَةً فَقَدْ جَاءَ أَشْرَاطُهَا فَأَنَّى لَهُمْ إِذَا جَاءَتْهُمْ ذِكْرَاهُمْ﴾؛ پس آیا جز چشم به راه رستخیزند که ناگهان بر آنان فرا می‌رسد؟ و به راستی نشانه‌های آن در رسیده است و چون به سراغشان بیاید یادکردشان، آنان را چگونه سود خواهد داشت؟؛ سوره محمد، آیه: ۱۸.
- ↑ نام تعدادی از این کتابها در گفتار اول از فصل اول گذشت.
- ↑ ر.ک: مسند احمد، ج ۴، ص ۶؛ صحیح مسلم، ج ۲، ص ۶۶۴ و ۶۶۶ و ابن حماد، الفتن، ص ۳۵۶. این روایات به شماره‌‌های ۸۱ و ۸۲ در گفتار چهارم فصل دوم آمده است.
- ↑ الارشاد، ج ۲، ص ۳۶۸.
- ↑ مسند احمد، ج ۴، ص ۶ و صحیح مسلم، ج ۲، ص ۶۶۷.
- ↑ ر.ک: شیخ مفید، همان و مقایسه کنید با ابن حماد، الفتن، ص ۴۶۱.
- ↑ معجم احادیث المهدی، ج ۵، ص ۳۹۵، ۴۰۵ و ۴۱۱.
- ↑ نجم الدین طبسی، چشم‌‌اندازی به حکومت مهدی، ص ۲۹ و ر.ک: ص ۱۵.
- ↑ شیخ طوسی، الغیبة، ص ۱۸۰- ۱۸۲؛ ابن طاووس، التشریف بالمنن، ص ۴۰۰؛ معجم احادیث المهدی، ج ۱، ص ۵۷۵ و لطف اللّه صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ص ۱۹۱ و ۱۹۲.
- ↑ نعمانی، الغیبة، ص ۱۴۹.
- ↑ صادقی، مصطفی؛ تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور، ص ۹۱- ۹۳.
- ↑ محمد، ۱۸.
- ↑ فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۲، ص۹۴۲.
- ↑ فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۲، ص ۹۰۷.
- ↑ سوره محمد، آیه ۱۸.
- ↑ شیخ حر عاملی، وسایل الشیعه، ج۱۵، ص۵۶.
- ↑ جایگاه این بحث در میان اهل سنت سبب شده تا شمار قابل توجهی از آثار روایی آنان با همین عنوان و عنوان‌های مشابه آن نام گذاری شود. نک: اشراط الساعه اثر مجدی سید ابراهیم، اشراط الساعه نوشته خالد الغامدی، اشراط الساعه الکبری تألیف البنکانی، اشراط الساعه و امور الآخره نگاشته محمد بن احمد کنعان، الموسوعه فی الفتن و الملاحم و اشراط الساعه، نوشته محمد احمد مبیض، صحیح الفتن و اشراط الساعه، اثر ابو انس صدیق، علامات القیامه و اشراطها اثر الجمیلی و نهایه العالم و اشراط الساعه نوشته منصور عبدالحکیم فقط بخشی از آثار با این عنوان است.
- ↑ مسلم بن حجاج قشیری، صحیح مسلم، ج ۲، ص ۶۶۶.
- ↑ طوسی، کتاب الغیبه، ص۴۳۶، ح۴۲۶؛ ر.ک: ابن حبان، الصحیح، ج۱۵، ص۲۵۷.
- ↑ از نگاه‌های دیگر، تقسیم بندی‌های دیگری نیز قابل ارائه است؛ مانند تقسیم از نظر زمان وقوع.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳ ، ص ۱۰۶.
- ↑ با توجه به جایگاه و اهمیت این بحث برخی از بزرگان بخش مستقلی از کتاب خود را با این عنوان یاد کرده‌اند: روضة الواعظین، ج۲، ص۴۸۴، با عنوان «مجلس فی ذکر اشراط الساعة»؛ حسن بن ابی الحسن دیلمی، ارشاد القلوب، ج۱، ص۶۶، با عنوان "الباب السادس عشر فی اشراط الساعة"؛ بحار الانوار، ج۶، ص۲۹۵، با عنوان «باب اشراط الساعة و قصة یأجوج و مأجوج».
- ↑ المصنف، ج ۱۱، ص ۲۷۴؛ مسند، ص ۲۴۸؛ المصنف، ج ۸، ص ۲۶۷؛ کتاب الاوائل، ص ۱۱۴؛ السنن الکبری، ج ۱، ص۲۵۵؛ المعجم الکبیر، ج ۹، ص ۲۹۶.
- ↑ مانند: ندای آسمانی، خروج یمانی و قتل نفس زکیه.
- ↑ مانند: پیدا شدن دود و خروج جنبده از زمین.
- ↑ مانند: سفیانی.
- ↑ وسایل الشیعة، ج ۱۵، ص ۵۶.
- ↑ جایگاه این بحث در میان اهل سنت سبب شده تا شمار قابل توجهی از آثار روایی آنان با همین عنوان و عنوان‌های مشابقه آن نام‌گذاری شود. نک: اشراط الساعة اثر مجدی سید ابراهیم، اشراط الساعة نوشته خالد الغامدی، اشراط الساعةالکبری تألیف البنکانی، اشراط الساعة و امور الآخرة نگاشته محمد بن احمد کنعان، الموسوعه فی اللفتن و الملاحم و اشراط الساعة، نوشته محمد احمد مبیض، صحیح الفتن و اشراط الساعة، اثر ابو انس صدیق، علامات القیامة و اشراطها اثر الجمیلی و نهایة العالم و اشراط الساعة نوشته منصور عبدالحکیم فقط بخشی از آثار با این عنوان است.
- ↑ «"إِنَّهَا لَنْ تَقُومَ حَتَّى تَرَوْنَ قَبْلَهَا عَشْرَ آيَات فَذَكَرَ الدُّخَانَ، وَ الدَّجَّالَ، وَ الدَّابَّةَ، وَ طُلُوعَ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا، وَ نُزُولَ عِيسَى ابْنِ مَرْيَمَ (ع)، وَ يَأَجُوجَ وَ مَأْجُوجَ. وَ ثَلَاثَةَ خُسُوفٍ: خَسْفٌ بِالْمَشْرِقِ، وَ خَسْفٌ بِالْمَغْرِبِ، وَ خَسْفٌ بِجَزِيرَةِ الْعَرَبِ. وَ آخِرُ ذَلِكَ نَارٌ تَخْرُجُ مِنْ الْيَمَنِ، تَطْرُدُ النَّاسَ إِلَى مَحْشَرِهِم"»؛ صحیح مسلم، ج ۲، ص ۶۶۶.
- ↑ «"عَشْرٌ قَبْلَ السَّاعَةِ لَا بُدَّ مِنْهَا السُّفْيَانِيُّ وَ الدَّجَّالُ وَ الدُّخَانُ وَ الدَّابَّةُ وَ خُرُوجُ الْقَائِمِ وَ طُلُوعُ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا وَ نُزُولُ عِيسَى(ع) وَ خَسْفٌ بِالْمَشْرِقِ وَ خَسْفٌ بِجَزِيرَةِ الْعَرَبِ وَ نَارٌ تَخْرُجُ مِنْ قَعْرِ عَدَنَ تَسُوقُ النَّاسَ إِلَى الْمَحْشَر"»؛ الغیبة للطوسی، ص ۴۳۶، ح ۲۶؛ ابن حبان، الصحیح، ج۱۵، ص ۵۷.
- ↑ ر.ک: صنعانی، المصنف، ج ۱۱، ص ۲۷۴؛ علی بن جعد، مسند، ص ۲۴۸؛ ابن ابی شیبه، المصنف، ج ۸، ص ۲۶۷؛ ابن ابی عاصم، کتاب الاوائل، ص ۱۱۴؛ نسائی، السنن الکبری، ج ۱، ص ۲۵۵؛ طبرانی، المعجم الکبیر، ج ۹، ص ۲۹۶
- ↑ «" عَشْرٌ قَبْلَ السَّاعَةِ لَا بُدَّ مِنْهَا السُّفْيَانِيُ وَ الدَّجَّالُ وَ الدُّخَانُ وَ الدَّابَّةُ وَ خُرُوجُ الْقَائِمِ وَ طُلُوعُ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا وَ نُزُولُ عِيسَى (ع) وَ خَسْفٌ بِالْمَشْرِقِ وَ خَسْفٌ بِجَزِيرَةِ الْعَرَبِ وَ نَارٌ تَخْرُجُ مِنْ قَعْرِ عَدَنَ تَسُوقُ النَّاسَ إِلَى الْمَحْشَرِ "»؛ کتاب الغیبة، ص ۴۳۶، ح ۴۲۶؛ ر. ک: ابن حبان، الصحیح، ج ۱۵، ص ۲۵۷
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۴۲ -۴۸.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۰۹.
- ↑ تاریخ الغیبة الکبرى، ج ۲، ص ۲۴۸.
- ↑ برترین‌هاى فرهنگ مهدویت در مطبوعات، ص ۱۹۸.
- ↑ عقد الدرر، ص ۳۲۷؛ صحیح مسلم، ج ۴، ص ۲۲۲۶.
- ↑ سوره محمد، ۱۸
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۰۴.
- ↑ العین، ص۴۱۱؛ معجم مقائیس اللغة، ج۳، ص۲۶۰
- ↑ «زمانی که خورشید خاموش شده و ستارگان افول می‌نمایند...» سوره تکویر آیه۱
- ↑ مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۳۸۰.