دلیل قرآنی علم غیب امامان چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
::::::'''اشکال:''' در این آیه آنچه استثناء شده [[پیامبران]] است ونسبت به [[ائمه]] شک داریم که آیا مشمول استثناء هستند یا تحت عموم آیه باقیاند "غیب نمیدانند" به عموم آیه تمسک میکنیم میگوییم آنها [[علم غیب]] ندارند. | ::::::'''اشکال:''' در این آیه آنچه استثناء شده [[پیامبران]] است ونسبت به [[ائمه]] شک داریم که آیا مشمول استثناء هستند یا تحت عموم آیه باقیاند "غیب نمیدانند" به عموم آیه تمسک میکنیم میگوییم آنها [[علم غیب]] ندارند. | ||
::::::در جواب میتوان گفت غیر از پیامبران هم علم غیب دارند مانند [[حضرت خضر|خضر]] که دارای [[علم لدنّی]] "غیر عادی" بود و [[حضرت موسی|موسی]] {{ع}} نزد او برای کسب علوم رفت و پیامبر بودن خضر هم ثابت نیست [[ذوالقرنین]]، [[آصف بن برخیا|آصف برخیا]]، مادر موسی، [[حضرت مریم|مریم]] دارای علوم غیبی بودهاند خود ما هم بعضی از [[علوم غیب]] را داریم مانند علم بوجود خدا و [[رسالت انبیاء]] و [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} لذا آیه که درآن علم غیب ازغیر خدا نفی شده علومی است که اصلاً نمیتوان از راه عادی بدست آورد نه علم به مغیبات چون اگر مقصود آیه نفی چنین علمی از غیر خدا باشد معنایش اینست که هیچ مؤمنی وجود ندارد زیرا کس نمیتواند علم بوجود خدا داشته باشد چه رسد به ایمان به خدا درحالیکه مانیز علم به بعضی ازمغیبات داریم. اشکالی که این جواب دارد این است که غیب دانی خضر و مادر موسی و... دلیل اثبات [[علم غیب ائمه]] نمیشود یعنی نمیتوان گفت چون مادر موسی علم غیب دارد پس ائمه هم دارند زیرا با هیچ یک از دلالات سه گانه مطابقی، تضمنی و التزامی قابل اثبات نیست بلی امکان علم غیب ائمه را ثابت میکند نه وقوع آن را. [[شیخ طوسی]] میفرماید: در اینکه خداوند [[پیامبر]] را بر [[غیب]] مطلع کرده یا نه دو جواب وجود دارد سید گفته مطلع نکرده ولی ابن اسحاق معتقد است که خداوند رسولش را برگزید و بسیاری از غائبات را نیز به او اعلام کرد و این معنا مناسب و لایقتر برای آیه است. | ::::::در جواب میتوان گفت غیر از پیامبران هم علم غیب دارند مانند [[حضرت خضر|خضر]] که دارای [[علم لدنّی]] "غیر عادی" بود و [[حضرت موسی|موسی]] {{ع}} نزد او برای کسب علوم رفت و پیامبر بودن خضر هم ثابت نیست [[ذوالقرنین]]، [[آصف بن برخیا|آصف برخیا]]، مادر موسی، [[حضرت مریم|مریم]] دارای علوم غیبی بودهاند خود ما هم بعضی از [[علوم غیب]] را داریم مانند علم بوجود خدا و [[رسالت انبیاء]] و [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} لذا آیه که درآن علم غیب ازغیر خدا نفی شده علومی است که اصلاً نمیتوان از راه عادی بدست آورد نه علم به مغیبات چون اگر مقصود آیه نفی چنین علمی از غیر خدا باشد معنایش اینست که هیچ مؤمنی وجود ندارد زیرا کس نمیتواند علم بوجود خدا داشته باشد چه رسد به ایمان به خدا درحالیکه مانیز علم به بعضی ازمغیبات داریم. اشکالی که این جواب دارد این است که غیب دانی خضر و مادر موسی و... دلیل اثبات [[علم غیب ائمه]] نمیشود یعنی نمیتوان گفت چون مادر موسی علم غیب دارد پس ائمه هم دارند زیرا با هیچ یک از دلالات سه گانه مطابقی، تضمنی و التزامی قابل اثبات نیست بلی امکان علم غیب ائمه را ثابت میکند نه وقوع آن را. [[شیخ طوسی]] میفرماید: در اینکه خداوند [[پیامبر]] را بر [[غیب]] مطلع کرده یا نه دو جواب وجود دارد سید گفته مطلع نکرده ولی ابن اسحاق معتقد است که خداوند رسولش را برگزید و بسیاری از غائبات را نیز به او اعلام کرد و این معنا مناسب و لایقتر برای آیه است. | ||
:::::: | ::::::در قرآن کریم آیاتی وجود دارد که نشان میدهد علاوه بر امکان [[علم غیب]] برای [[معصومین]] وقوع آن نیز جامة عمل پوشیده که به نمونههای آن بصورت حروف الفباء اشاره میگردد. | ||
::::::*الف: تعلیم اسماء به آدم که به اعتراف بسیاری از مفسران از علوم غیبی است. | ::::::*الف: تعلیم اسماء به آدم که به اعتراف بسیاری از مفسران از علوم غیبی است. | ||
::::::*ب: آیات و روایات گواهی | ::::::*ب: آیات و روایات گواهی معصومین بر اعمال انسان که بدلیل غیرعادی بودن میتواند داخل در بحث ما باشد بخصوص اینکه لازمة گواهیدادن علم به اعمال است. | ||
::::::*ج: روایاتی داریم مبنی بر اینکه علی مانند آدم [[علم به اسماء]] دارد و ائمه گواهان بر مردماند و اعمال مردم را میبینند و بوسیلة ستون نوری اعمال مردم را میبینند اعمال مردم هر پنجشنبه بر آنان عرضه میگردد. | ::::::*ج: روایاتی داریم مبنی بر اینکه علی مانند آدم [[علم به اسماء]] دارد و ائمه گواهان بر مردماند و اعمال مردم را میبینند و بوسیلة ستون نوری اعمال مردم را میبینند اعمال مردم هر پنجشنبه بر آنان عرضه میگردد. | ||
::::::آنچه که در توضیح آیات و راویات گواهی بر اعمال میتوان گفت این است که: [[امام]] باید دارای یقین بوده و از [[عالم ملکوت]]، باطن دلها و اعمال و خیر و شر آن آگاه باشد به گونهای که هرکس هرچه میکند در حضور امام میکند. همچنین شاهد باید [[معصوم]] بوده و به حقائق اعمال مورد گواهی عالم باشد و نه فقط صورت ظاهری عمل را ببیند بلکه باید از نیت درونی عامل هر عمل آگاه باشد [[پیامبر اکرم]] از نهان انسانها، قلوب و افکار، اسرار و اعمال آشکار و پنهان گذشته و آینده را میدانسته و همه چیز در جهان امکان تحت پوشش علمی و احاطة وجودی ایشان است و او مظهر [[عالم غیب]] و [[شهادت]] است. بعضی گفتهاند آگاهی [[پیامبر اکرم|پیامبر]] بر اعمال در همین دنیاست نه اینکه مراد آیات این باشد که پیامبر در قیامت آگاه میشود زیرا عدل خداوند اقتضاء میکند که شاهد در وقت عمل حضور داشته باشد نه اینکه اندکی قبل از حکم یا در همان وقت آگاه گردد»<ref>[[رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا (پایاننامه)| رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا]]؛ ص ۴۱-۴۵.</ref>. | ::::::آنچه که در توضیح آیات و راویات گواهی بر اعمال میتوان گفت این است که: [[امام]] باید دارای یقین بوده و از [[عالم ملکوت]]، باطن دلها و اعمال و خیر و شر آن آگاه باشد به گونهای که هرکس هرچه میکند در حضور امام میکند. همچنین شاهد باید [[معصوم]] بوده و به حقائق اعمال مورد گواهی عالم باشد و نه فقط صورت ظاهری عمل را ببیند بلکه باید از نیت درونی عامل هر عمل آگاه باشد [[پیامبر اکرم]] از نهان انسانها، قلوب و افکار، اسرار و اعمال آشکار و پنهان گذشته و آینده را میدانسته و همه چیز در جهان امکان تحت پوشش علمی و احاطة وجودی ایشان است و او مظهر [[عالم غیب]] و [[شهادت]] است. بعضی گفتهاند آگاهی [[پیامبر اکرم|پیامبر]] بر اعمال در همین دنیاست نه اینکه مراد آیات این باشد که پیامبر در قیامت آگاه میشود زیرا عدل خداوند اقتضاء میکند که شاهد در وقت عمل حضور داشته باشد نه اینکه اندکی قبل از حکم یا در همان وقت آگاه گردد»<ref>[[رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا (پایاننامه)| رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا]]؛ ص ۴۱-۴۵.</ref>. |
نسخهٔ ۱۳ مارس ۲۰۱۸، ساعت ۰۷:۳۴
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
دلیل قرآنی علم غیب امامان چیست؟ | |
---|---|
موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب |
مدخل اصلی | علم غیب |
دلیل قرآنی علم غیب امامان چیست؟ یکی از سؤالهای مصداقی پرسشی تحت عنوان «دلایل علم غیب معصوم چیست؟» است. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مجموعه پرسشهای مرتبط به این بحث (علم غیب معصوم) یا به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.
عبارتهای دیگری از این پرسش
- کدام یک از آیات قرآن بر دانستن علم غیب امامان دلالت دارد؟
پاسخ به این پرسش
حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید حبیب بخاراییزاده در پایاننامه دکتری خود با عنوان «علم غیب امامان از نگاه عقل كتاب و سنت» در اینباره گفته است:
- «﴿...قُلْ كَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَمَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ﴾[۱] در این آیه شریفه سخن از کسانی به میان آمده است که دارای علم الکتابند. اطلاق علم الکتاب دلالت دارد بر آنکه تمامی علوم موجود در کتاب نزد آنان است نه مقداری از آن. که در آیه شریفه ﴿قَالَ الَّذِي عِندَهُ عِلْمٌ مِّنَ الْكِتَابِ أَنَا آتِيكَ بِهِ قَبْلَ أَن يَرْتَدَّ إِلَيْكَ طَرْفُكَ فَلَمَّا رَآهُ مُسْتَقِرًّا عِندَهُ قَالَ هَذَا مِن فَضْلِ رَبِّي﴾[۲] بدان اشاره رفته است. چه آنکه فرق واضحی است بین ﴿عِلْمٌ مِّنَ الْكِتَابِ﴾ و ﴿عِلْمُ الْكِتَابِ﴾. ﴿عِلْمٌ مِّنَ الْكِتَابِ﴾ یعنی مقداری از علم موجود در کتاب و ﴿عِلْمُ الْكِتَابِ﴾ یعنی تمامی علم موجود در کتاب. علم همه اشیاء رد کتاب موجود است هیچ چیزی که شیء بر آن صادق باشد نیست مگر اینکه در کتاب بیان گشته است. بنابراین تمامی عوالم وجود چه مادی و چه مجرد در کتاب موجود است. و کسانی هم هستند که واجد تمام این علومند و نه فقط مقداری از آن. حال باید دانست که اینها چه کسانی اند؟ روایات فراوانی در این باب وارد شده است که تعیین مینماید ﴿مَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْكِتَابِ﴾ ائمه هدی (ع) میباشند ففقط در کتاب بصائر الدرجات ۲۳ روایت وجود دارد که صریحا مصداق آیه را امامان معصوم معرفی میکند.
- ﴿ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتَابَ الَّذِينَ اصْطَفَيْنَا مِنْ عِبَادِنَا فَمِنْهُمْ ظَالِمٌ لِّنَفْسِهِ وَمِنْهُم مُّقْتَصِدٌ وَمِنْهُمْ سَابِقٌ بِالْخَيْرَاتِ بِإِذْنِ اللَّهِ ذَلِكَ هُوَ الْفَضْلُ الْكَبِيرُ﴾[۳] استدلال به این آیه شریفه هم متوقف است به اینکه در ابتدا علوم موجود در کتاب مشخص گردد و سپس مصادیق ﴿الَّذِينَ اصْطَفَيْنَا مِنْ عِبَادِنَا﴾ که وارث آن علومند و سابقون بالخیراتند. مسأله اول ذیل آیه مورد بحث قرار گرفت و روشن شد که بر اساس آیات کریمه ﴿مَّا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِن شَيْءٍ﴾[۴] و ﴿وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِّكُلِّ شَيْءٍ﴾[۵] هرچیزی که عنوان شیء بر آن صادق باشد علوم مربوط به آن در کتاب موجود است و اطلاق آن هم تمامی اشیاء را شامل میشود و هم بالفعل بودن این علم را ثابت مینماید.(...) و اما مسأله دوم که مراد از بندگان برگزیده باشد در روایات زیادی تعیین شده است. این روایات بندگان بررگزیده و سابقون به خیرات را اهل بیت عصمت میدانند.
- ﴿إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي الْمَوْتَى وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ﴾[۶] این آیه شریفه دلالت دارد که همه چیزها در امام مبین برشمرده شده است. عموم کل شیء تمامی مصادیق شیء را شامل میشود اعم از شیء مادی یا مجرد؛ موجود در زمان حال یا گذشته یا آینده و...این چنین علمی در امام مبین وجود دارد. اما مراد از امام مبین کیست؟ در این باره در تفاسیر اقوال مختلفی وارد شده است برخی آن را لوح محفوظ و بعضی همین قرآن نازل شده بر پیامبر اکرم(ص) و برخی دیگر آن را امیرالمؤمنین علی (ع) دانستهاند این قول بر اساس روایاتی است که رد این مورد وارد گشته است.
- ﴿وَقُلِ اعْمَلُواْ فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ وَسَتُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ﴾[۷] این آیه شریفه دلالت دارد بر اینکه عده ای از مؤمنان اعمال انسانها را میببینند همانظور که رسول اکرم میبیند؛ هم از نظر کمیت و هم از نظر کیفیت یعنی هم تمامی اعمال را میبینند و چیزی از آنها فوت نمیشود و هم از نیات و ضمایر اشخاص آگاهند و عممل منافقانه را از عمل با اخلاص تشخیص میدهند و به عبارت دیگر حقایق اعمال انسانها را مشاهده مینمایند و این عبارت اخرای همان شهید و شاهد در آیات سابق میباشد و لذا شامل جمیع مؤمنان نبوده بلکه اختصاص به عدهای معدود دارد»[۸].
پاسخهای دیگر
۱. حجت الاسلام و المسلمین دیاری بیدگلی، آقای قاسمی و خانم نیری؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین محمد تقی دیاری بیدگلی، آقای حسین قاسمی و خانم عصمت نیری در مقاله «بررسی علم غیب ائمه در مکتب کلامی علامه طباطبایی و شاگردان وی» در اینباره گفتهاند:
|
۲. آقای مطهری (پژوهشگر جامعة المصطفی العالمیة)؛ |
---|
|
۳. آقای شیخزاده (پژوهشگر جامعة المصطفی العالمیة)؛ |
---|
|
۴. پژوهشگران وبگاه پرسمان؛ |
---|
|
۵. پژوهشگران وبگاه اسلام کوئست. |
---|
پژوهشگران «وبگاه اسلام کوئست» در اینباره گفتهاند:
|
پرسشهای مصداقی
پرسشهای وابسته
- آیا نمونههایی از علم غیب غیر خدا در قرآن موجود است؟ (پرسش)
- آیا نمونههایی از علم غیب غیر خدا در حدیث موجود است؟ (پرسش)
- آیاتی که مخالفان علم غیب غیر خدا به آنها استدلال میکنند کداماند؟ (پرسش)
- با وجود آیاتی که علم غیب غیر خدا را نفی میکنند چگونه این علم اثبات میشود؟ (پرسش)
- آیاتی که موافقان علم غیب غیر خدا به آنها استدلال میکنند کداماند؟ (پرسش)
- چگونه آیات نافی علم غیب از غیر خدا با آیات مثبت علم غیب برای غیر او قابل جمع هستند؟ (پرسش)
- آیاتی که مخالفان علم غیب پیامبر خاتم به آنها استدلال میکنند کداماند؟ (پرسش)
- آیا روایاتی وجود دارند که علم غیب غیر خدا را نفی میکنند؟ (پرسش)
- چگونه روایات نافی علم غیب از غیر خدا با روایات مثبت علم غیب برای غیر او قابل جمع هستند؟ (پرسش)
- دلیل عقلی علم غیب پیامبران چیست؟ (پرسش)
- دلیل قرآنی علم غیب پیامبران چیست؟ (پرسش)
- دلیل حدیثی علم غیب پیامبران چیست؟ (پرسش)
- شاهد تاریخی بر علم غیب پیامبران وجود دارد؟ (پرسش)
- آیا پیامبران اخبارات غیبی داشتهاند؟ (پرسش)
- بر فرض اثبات علم غیب پیامبران علم غیب امامان چگونه ثابت میشود؟ (پرسش)
- دلیل عقلی علم غیب امامان چیست؟ (پرسش)
- دلیل حدیثی علم غیب امامان چیست؟ (پرسش)
- شاهد تاریخی بر علم غیب امامان وجود دارد؟ (پرسش)
- آیا امامان اخبارات غیبی داشتهاند؟ (پرسش)
- چرا امامان علم غیب خود را انکار میکردند؟ (پرسش)
- نشانه وجود علم غیب نزد معصوم چیست؟ (پرسش)
منبعشناسی جامع علم غیب معصوم
پانویس
- ↑ «... بگو: کافى است که خداوند، و کسى که علم کتاب [و آگاهى بر قرآن] نزد اوست، میان من و شما گواه باشند!». سوره رعد، آیه ۴۳.
- ↑ «امّا کسى که دانشى از کتاب آسمانى داشت گفت: پیش از آنکه چشم بر هم زنى، آنرا نزد تو خواهم آورد! و هنگامى که سلیمان آن تخت را نزد خود ثابت و پابرجا دید گفت: این از فضل پروردگار من است». سوره نمل، آیه ۴۰.
- ↑ «سپس این کتاب را به کسانی از بندگان خویش که برگزیدهایم به میراث دادیم و برخی از آنان، ستمکاره با خویشند و برخی میانهرو و برخی با اذن خداوند در کارهای نیک پیشتازند؛ این همان بخشش بزرگ است». سوره فاطر، آیه ۳۲.
- ↑ سوره انعام، آیه ۳۸.
- ↑ سوره نحل، آیه ۸۹.
- ↑ «ما خود، مردگان را زنده میگردانیم و هر چه را پیش فرستادهاند و آنچه را از آنان بر جای مانده است مینگاریم و هر چیزی را در نوشتهای روشن بر شمردهایم». سوره یس، آیه ۱۲.
- ↑ «و بگو (آنچه در سر دارید) انجام دهید، به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید و به سوی داننده پنهان و آشکار بازگردانده خواهید شد و او شما را از آنچه انجام میدادهاید آگاه خواهد ساخت». سوره توبه، آیه ۱۰۵.
- ↑ علم غیب امامان از نگاه عقل كتاب و سنت، ص ۱۲۳-۱۳۹.
- ↑ «او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمیکند. جز فرستادهای را که بپسندد».
- ↑ سوره هود آیه ۱۰۳.
- ↑ سوره هود آیه ۱۰۳.
- ↑ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن؛ ج ۲۰، ص ۸۸.
- ↑ سبحانی، آگاهی سوم؛ ۱۹۰.
- ↑ سبحانی، مفاهیم القرآن؛ ج۳، ۴۰۶.
- ↑ نجفی، معارف الاسلامیه؛ ص: ۵۷، ۱۳۷.
- ↑ کلینی، الکافی؛ ج۱ ، ص ۱۹۶ - ۱۹۷.
- ↑ بررسی علم غیب ائمه در مکتب کلامی علامه طباطبایی و شاگردان وی
- ↑ «و بگو (آنچه در سر داريد) انجام دهيد، به زودى خداوند و پيامبرش و مؤمنان كار شما را خواهند ديد و به سوى داننده پنهان و آشكار بازگردانده خواهيد شد و او شما را از آنچه انجام مىدادهايد آگاه خواهد ساخت»؛ سوره توبه، آیه ۱۰۵.
- ↑ «و كسانى كه كافر شدند مىگويند: «تو فرستاده نيستى.» بگو: «كافى است خدا و آن كس كه نزد او علم كتاب است، ميان من و شما گواه باشد»؛ سوره رعد، آیه ۴۳.
- ↑ پایاننامه علم ائمه از نظر عقل و نقل، ص۱۲۴.
- ↑ سوره جن، آیه: ۲۶-۲۸.
- ↑ سوره آل عمران، آیه: ۱۷۹.
- ↑ رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا؛ ص ۴۱-۴۵.
- ↑ «او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمیکند. جز فرستادهای را که بپسندد»، سوره جن، آیه۲۶ و ۲۷.
- ↑ (غلاه، کسانی که امامان(ع) را از حدود موجود امکانی خارج دانسته و برخی از صفاتی را که اختصاص به خدا دارد بر آنان ثابت میدانند)
- ↑ «آیا به شما علم غیب داده شده؟»
- ↑ نهج البلاغه خطبه صدو بیست و چهار، شرح نهج البلاغه ابن میثم:۱/۸۳-۸۵ و ج ۳/۱۳۸-۱۴۱.
- ↑ اوائل المقالات/۳۸؛ بحار الأنوار۲۶/۱۰.
- ↑ مجمع البیان۳/۲۶۱ و ۵/۲۰۵.
- ↑ متشابهات القرآن،ص ۲۱۱، مضمون کلام ایشان نقل شد.
- ↑ شرح نهج البلاغه ابن میثم ۱/۸۴ و ۳/۱۴۰.
- ↑ شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید۱/۴۲۷.
- ↑ دلائل الصدق مظفر/۳۴۳.
- ↑ علم الإمام/۷و۴۷
- ↑ المیزان۲۰/۱۳۱-۱۳۲؛ آیتالله جعفر سبحانی،سیمای فرزانگان ج۲.
- ↑ تفسیر نمونه، ج ۱۰، ص ۷۳.
- ↑ «دانش آن، تنها نزد پروردگار من است؛ هیچ کس جز او در زمان آن از آن پرده بر نمیدارد». سوره اعراف، آیه ۱۸۷.
- ↑ تفسیر نمونه، ج ۷، ۴۳؛ جهت اطلاع بیشتر درباره علم امامان ر. ک: ۱. تفسیر نمونه، ج ۲۵، ص ۱۴۶ به بعد ۲. بررسی مسائل کلى امامت، ابراهیم امینى، ص ۳۲۴ - ۲۳۱.
- ↑ وبگاه پرسمان.
- ↑ «[امّا] کسى که دانشى از کتاب [آسمانى] داشت گفت: پیش از آنکه چشم بر هم زنى، آنرا نزد تو خواهم آورد! و هنگامى که [سلیمان] آن [تخت] را نزد خود ثابت و پابرجا دید گفت: این از فضل پروردگار من است»؛ سوره نمل، آیه ۴۰.
- ↑ «... بگو: کافى است که خداوند، و کسى که علم کتاب [و آگاهى بر قرآن] نزد اوست، میان من و شما گواه باشند!». سوره رعد، آیه ۴۳.
- ↑ شیخ صدوق، الأمالی، ص ۵۶۴ و ۵۶۵.
- ↑ ناصر مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج ۲۵، ص ۱۵۳.
- ↑ «ما قرآن را بر تو نازل کردیم که بیانگر هر چیزى است».
- ↑ وبگاه اسلام کوئست