امامان دوازده‌گانه از اهل بیت پیامبر خاتم: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
|||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*[[پیشوایان]] معصومی که از سوی [[خداوند]]، به [[رهبری]] [[امّت]] [[اسلامی]] تعیین شده‌اند و [[پیامبر|پیامبر خدا]]، نام یکایک آنان را برشمرده و معین کرده است. | |||
*[[شیعه]] [[ناب]] به [[امامت]] [[دوازده تن]] پیشوای [[معصوم]] و [[الهی]] [[معتقد]] است و ازاین‌رو به [[شیعیان]]، [[اثنی عشری]] گویند. هرچند بعضی از [[فرقه‌های شیعه]] به [[امامت]] کمتر از این تعداد، معتقدند. [[امامان]] دوازده‌گانۀ [[شیعه]] از این قرارند: | |||
#[[امام علی|امام علی بن ابی طالب]]، [[امیر المؤمنین]]{{ع}}، [[تولد]] [[مکه]]، [[شهادت]] [[کوفه]] سال ۴۰ هجری، ۶۳ سال [[عمر]]. | |||
#[[امام حسن|امام حسن بن علی]]{{ع}}، مجتبی، [[تولد]] [[مدینه]]، سال ۳ هجری، [[شهادت]] [[مدینه]]، سال ۵۰ هجری، ۴۸ سال. | |||
#[[امام حسین|امام حسین بن علی]]{{ع}}، سیّد الشهدا، [[تولد]] [[مدینه]]، سال ۴ هجری، [[شهادت]] [[کربلا]]، سال ۶۱ هجری،۵۷ سال. | |||
#[[امام سجاد|امام علی بن حسین]]{{ع}}، [[زین العابدین]]، [[تولد]] [[مدینه]]، سال ۳۸ هجری، [[شهادت]] [[مدینه]]، سال ۹۵ هجری، ۵۷ سال. | |||
#[[امام باقر|امام محمّد بن علی]]{{ع}} [[باقر]] العلوم، [[تولد]] [[مدینه]] سال ۵۷ هجری، [[شهادت]] [[مدینه]] سال ۱۱۴ هجری،۵۷ سال. | |||
#[[امام صادق|امام جعفر بن محمّد]]{{ع}} [[صادق]]، [[تولد]] [[مدینه]] سال ۸۳ هجری، [[شهادت]] [[مدینه]] سال ۱۴۸ هجری، ۶۵ سال. | |||
#[[امام کاظم|امام موسی بن جعفر]]{{ع}} کاظم، [[تولد]] [[ابواء]] (بین [[مکه]] و [[مدینه]]) سال ۱۲۸ هجری، [[شهادت]] [[بغداد]]، سال ۱۸۳ هجری، ۵۵ سال. | |||
#[[امام رضا|امام علی بن موسی الرضا]]{{ع}}، [[تولد]] [[مدینه]] سال ۱۴۸ هجری، [[شهادت]] [[طوس]]، سال ۲۰۳ هجری، ۵۵ سال. | |||
# [[امام جواد|امام محمّد بن علی]]{{ع}} تقیّ جواد، [[تولد]] [[مدینه]]، سال ۱۹۵ هجری، [[شهادت]] [[بغداد]] سال ۲۲۰ هجری، ۲۵ سال. | |||
#[[امام هادی|امام علی بن محمّد]]{{ع}} [[هادی]] نقیّ، [[تولد]] [[مدینه]] سال ۲۱۲ هجری، [[شهادت]] [[سامرا]]، سال ۲۵۴ هجری، ۴۲ سال. | |||
#[[امام عسکری|امام حسن بن علی]]{{ع}} [[عسکری]]، [[تولد]] [[مدینه]]، سال ۲۳۲ هجری، [[شهادت]] سامرّا، سال ۲۶۰ هجری، ۲۸ سال. | |||
#[[امام مهدی|امام محمّد بن حسن المهدی]]{{ع}}، [[تولد]] [[سامرا]]، سال ۲۵۵ هجری، تاکنون زنده است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۸۷.</ref>. | |||
==امامان دوازده‌گانه== | |||
*عدد [[دوازده]] برای [[ائمه]]{{عم}}، از زبان [[پیامبر خاتم|حضرت رسول]]{{صل}} بیان شده و این‌که همه از [[قریش]] و از [[عترت]] پیامبرند.<ref>بحار الأنوار، ج ۳۶ ص ۲۴۱، اثبات الهداة، ج ۲ ص ۵۱۰،۵۱۱،۵۵۵</ref> در این زمینه احادیث متعددی از امامان نیز روایت شده است. [[امام باقر|حضرت باقر]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|"الِاثْنَا عَشَرَ الْأَئِمَّةُ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ كُلُّهُمْ مُحَدَّثٌ مِنْ وُلْدِ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} وَ وُلْدِ عَلِيٍّ {{ع}}..."}}<ref> اصول کافی، ج ۱ ص ۵۳۱ ح ۷</ref> [[جابر بن عبد اللّه انصاری]] می‌گوید: خدمت [[حضرت زهرا|حضرت فاطمه]]{{س}} رسیدم، در برابرش لوحی بود که نام اوصیا از فرزندانش در آن بود، شمردم دوازده نفر بودند، آخرینشان "[[قائم]]" بود، سه محمّد و سه علی بود.<ref> اصول کافی، ج ۱ ص ۵۳۲ ح ۱۰</ref> [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: ما دوازده امامیم، [[امام حسن|حسن]] و [[امام حسین|حسین]]، سپس نُه [[امام]] از فرزندان [[امام حسین|حسین]]{{ع}} از آن جمله‌اند.<ref> اصول کافی، ج ۱ ص ۵۳۳ ح ۱۶</ref> هرچند در مذهب [[شیعه]] هم فرقه‌هایی به‌وجود آمد و [[شیعه]] هفت امامی، چهار امامی هم داریم، لکن فرقه‌ای که کاملتر و به هدایت نبوی نزدیک‌تر است، معتقدان به دوازده امام‌اند. [[پیامبر خاتم|حضرت رسول]]{{صل}} فرمود: "[[امامان]] پس از من [[دوازده]] نفرند، اولین آنان تویی [[یا علی]]، و آخرینشان قائمی است که [[خدای متعال]] به دستان او [[مشرق]] و [[مغرب]] [[جهان]] را می‌گشاید"<ref>{{متن حدیث|"الْأَئِمَّةُ مِنْ بَعْدِي اثْنَا عَشَرَ أَوَّلُهُمْ أَنْتَ يَا عَلِيُّ وَ آخِرُهُمُ الْقَائِمُ الَّذِي يَفْتَحُ اللَّهُ تَعَالَى ذِكْرُهُ عَلَى يَدَيْهِ مَشَارِقَ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبَهَا"}}؛ بحار الأنوار، ج ۳۶ ص ۲۲۶</ref>. برخی کوشیده‌اند سخن [[پیامبر]] را که فرمود: [[ائمه]]{{عم}} دوازده نفرند و همه از قریش‌اند <ref>احقاق الحق، ج ۷ ص ۴۷۷</ref>، بر خلفای حاکم پس از او تطبیق دهند و در حلّ تناقض این عدد با واقعیّت خارجی به تأویلات و تحلیل‌ها و تطبیق‌هایی بپردازند، ازاین‌رو اقوال علمای [[اهل سنت]] در معنای آن به هشت قول می‌رسد،<ref>مسائل خلافیه و الرأی الحقّ فیها، علی آل محسن، ص ۱۱</ref> ولی این عدد، نه با خلفای راشدین منطبق است، نه با خلفای [[بنی امیه]] و نه با خلفای [[بنی عباس]]، تنها مصداق آن [[ائمه]] [[اهل بیت]]اند. عدد دوازده به این خاطر، رمزی از گرایش شیعی محسوب می‌شود و قداست دارد و تألیفات متعددی با عنوان "الإثنا عشریه" در موضوعات فقه و اصول، مدایح و مراثی، سنن و فضایل و مواعظ وجود دارد.<ref> در الذریعه، حدود ۳۰ کتاب با همین نام معرفی شده است، ج ۱ ص ۱۱۳</ref> در سرودن شعر نیز دوازده بند از محتشم کاشانی و دیگران با عنایت به این ویژگی است، دوازده برج، دوازده مقام، دوازده منزل، دوازده فلک و. . . از ترکیبات دیگر این عدد است. در [[قرآن]] هم بحث از دوازده برج، دوازده اسباط، دوازده چشمه و دوازده ماه آمده است. این عدد، با تعداد حروف {{عربی|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّه}} و {{عربی|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّه}} و {{عربی| مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ }} و [[امام علی|امیر المؤمنین]] و [[امام علی|علی بن ابی طالب]] و {{عربی|مُحِبَّهُمْ فِي الْجَنَّةِ}} و {{عربی| عَدُوِّهِمْ فِي النَّارِ }} هم مطابق است،<ref>منتخب التواریخ، محمّد هاشم خراسانی، ص ۱۱۲</ref> و این از لطائف است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۴۱.</ref>. | *عدد [[دوازده]] برای [[ائمه]]{{عم}}، از زبان [[پیامبر خاتم|حضرت رسول]]{{صل}} بیان شده و این‌که همه از [[قریش]] و از [[عترت]] پیامبرند.<ref>بحار الأنوار، ج ۳۶ ص ۲۴۱، اثبات الهداة، ج ۲ ص ۵۱۰،۵۱۱،۵۵۵</ref> در این زمینه احادیث متعددی از امامان نیز روایت شده است. [[امام باقر|حضرت باقر]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|"الِاثْنَا عَشَرَ الْأَئِمَّةُ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ كُلُّهُمْ مُحَدَّثٌ مِنْ وُلْدِ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}} وَ وُلْدِ عَلِيٍّ {{ع}}..."}}<ref> اصول کافی، ج ۱ ص ۵۳۱ ح ۷</ref> [[جابر بن عبد اللّه انصاری]] می‌گوید: خدمت [[حضرت زهرا|حضرت فاطمه]]{{س}} رسیدم، در برابرش لوحی بود که نام اوصیا از فرزندانش در آن بود، شمردم دوازده نفر بودند، آخرینشان "[[قائم]]" بود، سه محمّد و سه علی بود.<ref> اصول کافی، ج ۱ ص ۵۳۲ ح ۱۰</ref> [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: ما دوازده امامیم، [[امام حسن|حسن]] و [[امام حسین|حسین]]، سپس نُه [[امام]] از فرزندان [[امام حسین|حسین]]{{ع}} از آن جمله‌اند.<ref> اصول کافی، ج ۱ ص ۵۳۳ ح ۱۶</ref> هرچند در مذهب [[شیعه]] هم فرقه‌هایی به‌وجود آمد و [[شیعه]] هفت امامی، چهار امامی هم داریم، لکن فرقه‌ای که کاملتر و به هدایت نبوی نزدیک‌تر است، معتقدان به دوازده امام‌اند. [[پیامبر خاتم|حضرت رسول]]{{صل}} فرمود: "[[امامان]] پس از من [[دوازده]] نفرند، اولین آنان تویی [[یا علی]]، و آخرینشان قائمی است که [[خدای متعال]] به دستان او [[مشرق]] و [[مغرب]] [[جهان]] را می‌گشاید"<ref>{{متن حدیث|"الْأَئِمَّةُ مِنْ بَعْدِي اثْنَا عَشَرَ أَوَّلُهُمْ أَنْتَ يَا عَلِيُّ وَ آخِرُهُمُ الْقَائِمُ الَّذِي يَفْتَحُ اللَّهُ تَعَالَى ذِكْرُهُ عَلَى يَدَيْهِ مَشَارِقَ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبَهَا"}}؛ بحار الأنوار، ج ۳۶ ص ۲۲۶</ref>. برخی کوشیده‌اند سخن [[پیامبر]] را که فرمود: [[ائمه]]{{عم}} دوازده نفرند و همه از قریش‌اند <ref>احقاق الحق، ج ۷ ص ۴۷۷</ref>، بر خلفای حاکم پس از او تطبیق دهند و در حلّ تناقض این عدد با واقعیّت خارجی به تأویلات و تحلیل‌ها و تطبیق‌هایی بپردازند، ازاین‌رو اقوال علمای [[اهل سنت]] در معنای آن به هشت قول می‌رسد،<ref>مسائل خلافیه و الرأی الحقّ فیها، علی آل محسن، ص ۱۱</ref> ولی این عدد، نه با خلفای راشدین منطبق است، نه با خلفای [[بنی امیه]] و نه با خلفای [[بنی عباس]]، تنها مصداق آن [[ائمه]] [[اهل بیت]]اند. عدد دوازده به این خاطر، رمزی از گرایش شیعی محسوب می‌شود و قداست دارد و تألیفات متعددی با عنوان "الإثنا عشریه" در موضوعات فقه و اصول، مدایح و مراثی، سنن و فضایل و مواعظ وجود دارد.<ref> در الذریعه، حدود ۳۰ کتاب با همین نام معرفی شده است، ج ۱ ص ۱۱۳</ref> در سرودن شعر نیز دوازده بند از محتشم کاشانی و دیگران با عنایت به این ویژگی است، دوازده برج، دوازده مقام، دوازده منزل، دوازده فلک و. . . از ترکیبات دیگر این عدد است. در [[قرآن]] هم بحث از دوازده برج، دوازده اسباط، دوازده چشمه و دوازده ماه آمده است. این عدد، با تعداد حروف {{عربی|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّه}} و {{عربی|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّه}} و {{عربی| مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ }} و [[امام علی|امیر المؤمنین]] و [[امام علی|علی بن ابی طالب]] و {{عربی|مُحِبَّهُمْ فِي الْجَنَّةِ}} و {{عربی| عَدُوِّهِمْ فِي النَّارِ }} هم مطابق است،<ref>منتخب التواریخ، محمّد هاشم خراسانی، ص ۱۱۲</ref> و این از لطائف است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۴۱.</ref>. | ||
نسخهٔ ۴ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۱۷
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل دوازده امام (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
دوازده امام یا ائمه اثنی عشر امامان دوازده‌گانه از اهل بیت پیامبر خاتم. شیعه اثناعشری معتقد به امامت دوازده امام معصوم است که اولین آنان علی(ع) و آخرینشان امام مهدی(ع) است، شیعه دوازده امامی[۱].
مقدمه
- پیشوایان معصومی که از سوی خداوند، به رهبری امّت اسلامی تعیین شده‌اند و پیامبر خدا، نام یکایک آنان را برشمرده و معین کرده است.
- شیعه ناب به امامت دوازده تن پیشوای معصوم و الهی معتقد است و ازاین‌رو به شیعیان، اثنی عشری گویند. هرچند بعضی از فرقه‌های شیعه به امامت کمتر از این تعداد، معتقدند. امامان دوازده‌گانۀ شیعه از این قرارند:
- امام علی بن ابی طالب، امیر المؤمنین(ع)، تولد مکه، شهادت کوفه سال ۴۰ هجری، ۶۳ سال عمر.
- امام حسن بن علی(ع)، مجتبی، تولد مدینه، سال ۳ هجری، شهادت مدینه، سال ۵۰ هجری، ۴۸ سال.
- امام حسین بن علی(ع)، سیّد الشهدا، تولد مدینه، سال ۴ هجری، شهادت کربلا، سال ۶۱ هجری،۵۷ سال.
- امام علی بن حسین(ع)، زین العابدین، تولد مدینه، سال ۳۸ هجری، شهادت مدینه، سال ۹۵ هجری، ۵۷ سال.
- امام محمّد بن علی(ع) باقر العلوم، تولد مدینه سال ۵۷ هجری، شهادت مدینه سال ۱۱۴ هجری،۵۷ سال.
- امام جعفر بن محمّد(ع) صادق، تولد مدینه سال ۸۳ هجری، شهادت مدینه سال ۱۴۸ هجری، ۶۵ سال.
- امام موسی بن جعفر(ع) کاظم، تولد ابواء (بین مکه و مدینه) سال ۱۲۸ هجری، شهادت بغداد، سال ۱۸۳ هجری، ۵۵ سال.
- امام علی بن موسی الرضا(ع)، تولد مدینه سال ۱۴۸ هجری، شهادت طوس، سال ۲۰۳ هجری، ۵۵ سال.
- امام محمّد بن علی(ع) تقیّ جواد، تولد مدینه، سال ۱۹۵ هجری، شهادت بغداد سال ۲۲۰ هجری، ۲۵ سال.
- امام علی بن محمّد(ع) هادی نقیّ، تولد مدینه سال ۲۱۲ هجری، شهادت سامرا، سال ۲۵۴ هجری، ۴۲ سال.
- امام حسن بن علی(ع) عسکری، تولد مدینه، سال ۲۳۲ هجری، شهادت سامرّا، سال ۲۶۰ هجری، ۲۸ سال.
- امام محمّد بن حسن المهدی(ع)، تولد سامرا، سال ۲۵۵ هجری، تاکنون زنده است[۲].
امامان دوازده‌گانه
- عدد دوازده برای ائمه(ع)، از زبان حضرت رسول(ص) بیان شده و این‌که همه از قریش و از عترت پیامبرند.[۳] در این زمینه احادیث متعددی از امامان نیز روایت شده است. حضرت باقر(ع) فرمود: «"الِاثْنَا عَشَرَ الْأَئِمَّةُ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ كُلُّهُمْ مُحَدَّثٌ مِنْ وُلْدِ رَسُولِ اللَّهِ (ص) وَ وُلْدِ عَلِيٍّ (ع)..."»[۴] جابر بن عبد اللّه انصاری می‌گوید: خدمت حضرت فاطمه(س) رسیدم، در برابرش لوحی بود که نام اوصیا از فرزندانش در آن بود، شمردم دوازده نفر بودند، آخرینشان "قائم" بود، سه محمّد و سه علی بود.[۵] امام باقر(ع) فرمود: ما دوازده امامیم، حسن و حسین، سپس نُه امام از فرزندان حسین(ع) از آن جمله‌اند.[۶] هرچند در مذهب شیعه هم فرقه‌هایی به‌وجود آمد و شیعه هفت امامی، چهار امامی هم داریم، لکن فرقه‌ای که کاملتر و به هدایت نبوی نزدیک‌تر است، معتقدان به دوازده امام‌اند. حضرت رسول(ص) فرمود: "امامان پس از من دوازده نفرند، اولین آنان تویی یا علی، و آخرینشان قائمی است که خدای متعال به دستان او مشرق و مغرب جهان را می‌گشاید"[۷]. برخی کوشیده‌اند سخن پیامبر را که فرمود: ائمه(ع) دوازده نفرند و همه از قریش‌اند [۸]، بر خلفای حاکم پس از او تطبیق دهند و در حلّ تناقض این عدد با واقعیّت خارجی به تأویلات و تحلیل‌ها و تطبیق‌هایی بپردازند، ازاین‌رو اقوال علمای اهل سنت در معنای آن به هشت قول می‌رسد،[۹] ولی این عدد، نه با خلفای راشدین منطبق است، نه با خلفای بنی امیه و نه با خلفای بنی عباس، تنها مصداق آن ائمه اهل بیت‌اند. عدد دوازده به این خاطر، رمزی از گرایش شیعی محسوب می‌شود و قداست دارد و تألیفات متعددی با عنوان "الإثنا عشریه" در موضوعات فقه و اصول، مدایح و مراثی، سنن و فضایل و مواعظ وجود دارد.[۱۰] در سرودن شعر نیز دوازده بند از محتشم کاشانی و دیگران با عنایت به این ویژگی است، دوازده برج، دوازده مقام، دوازده منزل، دوازده فلک و. . . از ترکیبات دیگر این عدد است. در قرآن هم بحث از دوازده برج، دوازده اسباط، دوازده چشمه و دوازده ماه آمده است. این عدد، با تعداد حروف لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّه و لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّه و مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ و امیر المؤمنین و علی بن ابی طالب و مُحِبَّهُمْ فِي الْجَنَّةِ و عَدُوِّهِمْ فِي النَّارِ هم مطابق است،[۱۱] و این از لطائف است[۱۲].
پرسش‌های وابسته
منابع
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۴۱.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۸۷.
- ↑ بحار الأنوار، ج ۳۶ ص ۲۴۱، اثبات الهداة، ج ۲ ص ۵۱۰،۵۱۱،۵۵۵
- ↑ اصول کافی، ج ۱ ص ۵۳۱ ح ۷
- ↑ اصول کافی، ج ۱ ص ۵۳۲ ح ۱۰
- ↑ اصول کافی، ج ۱ ص ۵۳۳ ح ۱۶
- ↑ «"الْأَئِمَّةُ مِنْ بَعْدِي اثْنَا عَشَرَ أَوَّلُهُمْ أَنْتَ يَا عَلِيُّ وَ آخِرُهُمُ الْقَائِمُ الَّذِي يَفْتَحُ اللَّهُ تَعَالَى ذِكْرُهُ عَلَى يَدَيْهِ مَشَارِقَ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبَهَا"»؛ بحار الأنوار، ج ۳۶ ص ۲۲۶
- ↑ احقاق الحق، ج ۷ ص ۴۷۷
- ↑ مسائل خلافیه و الرأی الحقّ فیها، علی آل محسن، ص ۱۱
- ↑ در الذریعه، حدود ۳۰ کتاب با همین نام معرفی شده است، ج ۱ ص ۱۱۳
- ↑ منتخب التواریخ، محمّد هاشم خراسانی، ص ۱۱۲
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۴۱.