نواب اربعه چه وظایفی داشته‌اند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'بویژه' به 'به‌ویژه') |
جز (جایگزینی متن - 'پنهان' به 'پنهان') |
||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
::::::«آنچه که قابل بیان است، نوّاب اربعه در طول دوران [[غیبت صغری]] نقش بسیار مهمّی داشته‌اند و [[وظایف]] آنها را می‌شود در امورات مختلف بیان کرد. که به برخی اشاره می‌نماییم. | ::::::«آنچه که قابل بیان است، نوّاب اربعه در طول دوران [[غیبت صغری]] نقش بسیار مهمّی داشته‌اند و [[وظایف]] آنها را می‌شود در امورات مختلف بیان کرد. که به برخی اشاره می‌نماییم. | ||
:::::#زدودن [[شک]] و [[حیرت]] درباره وجود [[امام مهدی|امام عصر]] {{ع}}. | :::::#زدودن [[شک]] و [[حیرت]] درباره وجود [[امام مهدی|امام عصر]] {{ع}}. | ||
:::::#حفظ [[امام مهدی|امام]] از راه | :::::#حفظ [[امام مهدی|امام]] از راه پنهان داشتن نام و مکان آن [[حضرت]]. | ||
:::::#سازماندهی و [[سرپرستی]] [[سازمان وکالت]]. | :::::#سازماندهی و [[سرپرستی]] [[سازمان وکالت]]. | ||
:::::#پاسخگویی به پرسش‌های فقهی و مشکلات عقیدتی. | :::::#پاسخگویی به پرسش‌های فقهی و مشکلات عقیدتی. | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
::::::'''۱. [[وظایف]] مرتبط با [[امام]]''': [[نایبان خاص]] وظایفی ویژه درباره [[امام]] [[غایب]] داشتند. این [[وظایف]]، عبارت‌اند از: | ::::::'''۱. [[وظایف]] مرتبط با [[امام]]''': [[نایبان خاص]] وظایفی ویژه درباره [[امام]] [[غایب]] داشتند. این [[وظایف]]، عبارت‌اند از: | ||
::::::*بین بردن [[شک]] و [[تردید]] درباره وجود [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}}: با توجه به جو اختناق و [[ولایت]] پنهانی [[امام مهدی]] {{ع}}، و نیز [[غیبت]] آن [[حضرت]]، گروه‌هایی از [[شیعیان]] درباره وجود فرزندی برای [[امام عسکری]] {{ع}} در [[شک]] و [[حیرت]] به سر می‌بردند و بعضی نیز به [[عقاید]] [[باطل]] کشیده شدند. [[نایبان خاص]] [[امام]] به ویژه [[نایب]] اوّلِ، کوشیدند تا جریان [[ولایت]] و [[امامت]] آن [[حضرت]] را برای [[شیعیان]] اثبات کنند. این مهم به خوبی به انجام رسید؛ به گونه‌ای که در مدت کوتاهی، [[شک]] و تردیدها از میان رفت و [[عقیده]] [[شیعه]] به [[امامت]] [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} استوار و مسلم شد. | ::::::*بین بردن [[شک]] و [[تردید]] درباره وجود [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}}: با توجه به جو اختناق و [[ولایت]] پنهانی [[امام مهدی]] {{ع}}، و نیز [[غیبت]] آن [[حضرت]]، گروه‌هایی از [[شیعیان]] درباره وجود فرزندی برای [[امام عسکری]] {{ع}} در [[شک]] و [[حیرت]] به سر می‌بردند و بعضی نیز به [[عقاید]] [[باطل]] کشیده شدند. [[نایبان خاص]] [[امام]] به ویژه [[نایب]] اوّلِ، کوشیدند تا جریان [[ولایت]] و [[امامت]] آن [[حضرت]] را برای [[شیعیان]] اثبات کنند. این مهم به خوبی به انجام رسید؛ به گونه‌ای که در مدت کوتاهی، [[شک]] و تردیدها از میان رفت و [[عقیده]] [[شیعه]] به [[امامت]] [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} استوار و مسلم شد. | ||
::::::*'''[[حفظ جان]] [[امام]] از راه | ::::::*'''[[حفظ جان]] [[امام]] از راه پنهان کردن نام و مکان [[حضرت]]''': [[نایبان خاص]] [[امام]] در همان حال که برای اثبات ولادت و [[امامت]] [[امام]] برای [[شیعیان]]، [[دلایل]] و شواهد را بیان می‌کردند، از بردن نام آن [[حضرت]] و افشای مکان زندگی او خودداری کرده، [[شیعیان]] را نیز از این کار پرهیز می‌دادند؛ زیرا نام بردن سبب حساسیت [[دشمن]] و به خطر افتادن [[جان]] [[امام]] می‌شد. [[امام مهدی]]{{ع}} در نامه‌ای به [[محمد بن عثمان]]، او را از بیان نام و نشان خود [[نهی]] فرمود<ref>طوسی، الغیبة، ص ۳۶۴، ح ۳۳۱.</ref>. | ||
::::::'''۲. [[وظایف]] مرتبط با [[مردم]]''': [[نایبان خاص]] در کنار وظایفی که نسبت به [[امام مهدی]] {{ع}} داشتند، مسئولیت‌هایی نیز در رابطه با [[امامت]] [[امام]] به عهده داشتند که عبارت‌اند از: | ::::::'''۲. [[وظایف]] مرتبط با [[مردم]]''': [[نایبان خاص]] در کنار وظایفی که نسبت به [[امام مهدی]] {{ع}} داشتند، مسئولیت‌هایی نیز در رابطه با [[امامت]] [[امام]] به عهده داشتند که عبارت‌اند از: | ||
::::::*'''[[سرپرستی]] و تقویت [[سازمان وکالت]]''': از دوره [[امامان]] پیشین، جریان [[وکالت]] به وجود آمده بود و [[امامان]] در شهرهای مختلف مانند [[بغداد]] و [[سامرا]] و [[قم]] وکلایی داشتند که واسطه میان [[مردم]] و [[امام]] بودند. با شروعِ [[غیبت]] و نیاز بیشتر [[شیعیان]] به جریانِ [[وکالت]]، نایبانِ [[امام]]، [[سازمان وکالت]] را تقویت کرده، به [[دستور]] [[امام]]، خود در رأس آن قرار گرفتند، تا ارتباط [[شیعیان]] با [[امام]] [[غایب]] در قالب تشکیلاتی سالم و مطئمن و به دور از نفوذ عناصر خائن، انجام گیرد. چنان‌که [[امام مهدی]]{{ع}} در نامه‌ای به [[محمد بن عثمان]]، بیزاری خود را از یکی از این خائنان، این‌گونه اعلام فرمود: و ما از ابن هلال و هرکس که از او دوری نکند، بیزاریم. [[خدا]] او را نیامرزد! تو به اسحاقی و هموطنان او آنچه را گفتیم، اعلام کن.<ref>طوسی، الغیبة، ص ۳۵۳ و بحار الانوار، ج ۵، ص ۳۱۸.</ref>. | ::::::*'''[[سرپرستی]] و تقویت [[سازمان وکالت]]''': از دوره [[امامان]] پیشین، جریان [[وکالت]] به وجود آمده بود و [[امامان]] در شهرهای مختلف مانند [[بغداد]] و [[سامرا]] و [[قم]] وکلایی داشتند که واسطه میان [[مردم]] و [[امام]] بودند. با شروعِ [[غیبت]] و نیاز بیشتر [[شیعیان]] به جریانِ [[وکالت]]، نایبانِ [[امام]]، [[سازمان وکالت]] را تقویت کرده، به [[دستور]] [[امام]]، خود در رأس آن قرار گرفتند، تا ارتباط [[شیعیان]] با [[امام]] [[غایب]] در قالب تشکیلاتی سالم و مطئمن و به دور از نفوذ عناصر خائن، انجام گیرد. چنان‌که [[امام مهدی]]{{ع}} در نامه‌ای به [[محمد بن عثمان]]، بیزاری خود را از یکی از این خائنان، این‌گونه اعلام فرمود: و ما از ابن هلال و هرکس که از او دوری نکند، بیزاریم. [[خدا]] او را نیامرزد! تو به اسحاقی و هموطنان او آنچه را گفتیم، اعلام کن.<ref>طوسی، الغیبة، ص ۳۵۳ و بحار الانوار، ج ۵، ص ۳۱۸.</ref>. | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
::::::«برخی [[وظایف]] و فعالیت‌های [[نایبان خاص]] عبارت است از: | ::::::«برخی [[وظایف]] و فعالیت‌های [[نایبان خاص]] عبارت است از: | ||
:::::*'''برطرف کردن [[تردید]] [[شیعیان]] درباره [[حضرت مهدی]] {{ع}}''': ولادت آخرین [[ذخیره الهی]] به صورت پنهانی صورت گرفت و جز اندکی از [[شیعیان]]، آن [[حضرت]] را در دوران پدر بزرگوارش ندیده بودند و تردیدهایی میان [[شیعیان]] پدید آمده بود؛ ازاین‌رو، یکی از مسؤولیت‌های مهم و حساس [[نواب خاص]]، از میان بردن تردیدهای موجود درباره [[حضرت مهدی]] {{ع}} بود. این تلاش‌ها، بیشتر در دوران [[نایبان]] اول و دوم انجام شد؛ ولی در موارد مورد نیاز در دوره دیگر [[نواب]] نیز بدان توجه می‌شد. از آن‌جا که این مسأله بسیار مهم و حساس بود، افزون بر ارائه کراماتی از طرف [[نایبان خاص]]، خود [[حضرت]] در موارد مورد نیاز، با صدور توقیعاتی این امر را بر ایشان آسان می‌کرد. در میان توقیعاتی که هم‌اکنون از آن [[حضرت]] در دست است، تعدادی درباره همین مسأله است<ref>شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ص ۴۳۵.</ref>. | :::::*'''برطرف کردن [[تردید]] [[شیعیان]] درباره [[حضرت مهدی]] {{ع}}''': ولادت آخرین [[ذخیره الهی]] به صورت پنهانی صورت گرفت و جز اندکی از [[شیعیان]]، آن [[حضرت]] را در دوران پدر بزرگوارش ندیده بودند و تردیدهایی میان [[شیعیان]] پدید آمده بود؛ ازاین‌رو، یکی از مسؤولیت‌های مهم و حساس [[نواب خاص]]، از میان بردن تردیدهای موجود درباره [[حضرت مهدی]] {{ع}} بود. این تلاش‌ها، بیشتر در دوران [[نایبان]] اول و دوم انجام شد؛ ولی در موارد مورد نیاز در دوره دیگر [[نواب]] نیز بدان توجه می‌شد. از آن‌جا که این مسأله بسیار مهم و حساس بود، افزون بر ارائه کراماتی از طرف [[نایبان خاص]]، خود [[حضرت]] در موارد مورد نیاز، با صدور توقیعاتی این امر را بر ایشان آسان می‌کرد. در میان توقیعاتی که هم‌اکنون از آن [[حضرت]] در دست است، تعدادی درباره همین مسأله است<ref>شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ص ۴۳۵.</ref>. | ||
:::::*''' | :::::*'''پنهان نگه داشتن [[مکان حضرت مهدی]] {{ع}}''': از [[احادیث]] [[نقل]] شده توسط [[نواب خاص]] و [[توقیعات]] صادر شده از طرف [[امام زمان]] {{ع}} به دست آنان<ref>شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۲۲.</ref>، دانسته می‌شود [[نواب]] وظیفه‌ای دوجانبه داشته‌اند: | ||
::::::از سویی [[محل زندگی]] [[امام]] را نه فقط از [[دشمنان]]، بلکه از [[شیعیان]] | ::::::از سویی [[محل زندگی]] [[امام]] را نه فقط از [[دشمنان]]، بلکه از [[شیعیان]] پنهان نگه می‌داشتند و به وکلای خود [[آموزش]] می‌دادند مبادا اسمی از آن [[حضرت]] به میان آورند؛ ازاین‌رو توانستند [[شیعیان]] را از خطر [[عباسیان]] مصون دارند. | ||
:::::*'''پاسخگویی به پرسش‌های فقهی و مشکلات علمی و عقیدتی''': [[نایبان خاص]]، پرسش‌های فقهی و شرعی [[شیعیان]] را خدمت [[امام]] و پاسخ آنها را به [[مردم]] می‌رساندند. به ویژه در دوره [[نیابت]] [[نایب دوم]]، [[محمد بن عثمان]]، پرسش‌های فقهی بسیاری مطرح شد و [[امام]]، ضمن [[توقیعات]] متعدد و طولانی به آنها پاسخ داد. فعالیت‌های [[نایبان خاص]] به مسایل فقهی محدود نمی‌شد؛ بلکه [[وظیفه]] دیگر آنان حل مشکلات علمی و شرکت در بحث‌ها و مناظرات عقیدتی بود<ref>شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۷۶.</ref>. | :::::*'''پاسخگویی به پرسش‌های فقهی و مشکلات علمی و عقیدتی''': [[نایبان خاص]]، پرسش‌های فقهی و شرعی [[شیعیان]] را خدمت [[امام]] و پاسخ آنها را به [[مردم]] می‌رساندند. به ویژه در دوره [[نیابت]] [[نایب دوم]]، [[محمد بن عثمان]]، پرسش‌های فقهی بسیاری مطرح شد و [[امام]]، ضمن [[توقیعات]] متعدد و طولانی به آنها پاسخ داد. فعالیت‌های [[نایبان خاص]] به مسایل فقهی محدود نمی‌شد؛ بلکه [[وظیفه]] دیگر آنان حل مشکلات علمی و شرکت در بحث‌ها و مناظرات عقیدتی بود<ref>شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۷۶.</ref>. | ||
:::::*'''سازماندهی وکیل‌های حضرت''': یکی از تشکل‌های مهمی که در دوران [[امامان]] پیش از [[حضرت مهدی]] {{ع}} شکل گرفت، "[[تشکیلات وکالت]]" بود. ایشان این سازمان را برای آماده کردن هرچه بیشتر [[مردم]]، برای [[تحمل]] دوران [[غیبت حضرت مهدی]] {{ع}} به وجود آوردند؛ ازاین‌رو هرچه بیشتر می‌کوشیدند تا از مواجهه مستقیم، کم کرده، امور را به عهده افراد [[شایسته]] بگذارند. | :::::*'''سازماندهی وکیل‌های حضرت''': یکی از تشکل‌های مهمی که در دوران [[امامان]] پیش از [[حضرت مهدی]] {{ع}} شکل گرفت، "[[تشکیلات وکالت]]" بود. ایشان این سازمان را برای آماده کردن هرچه بیشتر [[مردم]]، برای [[تحمل]] دوران [[غیبت حضرت مهدی]] {{ع}} به وجود آوردند؛ ازاین‌رو هرچه بیشتر می‌کوشیدند تا از مواجهه مستقیم، کم کرده، امور را به عهده افراد [[شایسته]] بگذارند. | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
::::::«[[وظایف]] و محور کلّی فعالیت‌های [[نواب اربعه]] بدین قرار است: | ::::::«[[وظایف]] و محور کلّی فعالیت‌های [[نواب اربعه]] بدین قرار است: | ||
:::::#'''زدودن [[شک]] و [[حیرت]] [[مردم]] درباره [[وجود امام مهدی]] {{ع}}''': مهم‌ترین وظیفه‌ای که [[نواب اربعه]] به ویژه [[سفیر اول]] یعنی [[عثمان بن سعید عمری]] بر عهده داشت این بود که برای [[شیعیان]] ثابت کند، [[امام عسکری]] {{ع}} فرزندی دارد که اکنون [[امام]] است و او [[نایب خاص]] آن [[حضرت]] می‌باشد. | :::::#'''زدودن [[شک]] و [[حیرت]] [[مردم]] درباره [[وجود امام مهدی]] {{ع}}''': مهم‌ترین وظیفه‌ای که [[نواب اربعه]] به ویژه [[سفیر اول]] یعنی [[عثمان بن سعید عمری]] بر عهده داشت این بود که برای [[شیعیان]] ثابت کند، [[امام عسکری]] {{ع}} فرزندی دارد که اکنون [[امام]] است و او [[نایب خاص]] آن [[حضرت]] می‌باشد. | ||
:::::#'''[[حفظ امام مهدی]] {{ع}} از راه [[پنهان داشتن نام امام مهدی|پنهان داشتن نام]] و [[مکان امام مهدی|مکان آن حضرت]]''': [[امام مهدی]] {{ع}} در [[توقیع|توقیعی]] به [[محمد بن عثمان بن سعید عمری]] بیان داشت که از ذکر نام و نشان آن [[حضرت]] خودداری کند و در جهت | :::::#'''[[حفظ امام مهدی]] {{ع}} از راه [[پنهان داشتن نام امام مهدی|پنهان داشتن نام]] و [[مکان امام مهدی|مکان آن حضرت]]''': [[امام مهدی]] {{ع}} در [[توقیع|توقیعی]] به [[محمد بن عثمان بن سعید عمری]] بیان داشت که از ذکر نام و نشان آن [[حضرت]] خودداری کند و در جهت پنهان داشتن نام و [[مکان امام مهدی|مکان آن حضرت]] بکوشد<ref>الغیبه، طوسی، ص ۲۲۲</ref>. [[ابوسهل نوبختی]] در جواب این سؤال که چرا تو سفیر [[ناحیه مقدسه]] نشدی؟ فرمود: من نمی‌توانم مانند [[حسین بن روح]] سرّ نگهدار باشم<ref>الغیبه، طوسی، ص ۲۴۰</ref>. | ||
:::::#'''سازماندهی و [[سرپرستی]] [[سازمان وکالت]]''': از طریق این سازمان، [[شیعیان]] پرسش‌ها و [[شبهات]] دینی خود را با [[وکلا]] در میان می‌گذاشتند و آنان به واسطه سفیر از [[ناحیه مقدسه]] پاسخ را به [[شیعیان]] می‌رساندند، و نیز [[وجوه شرعی]] خود را به [[وکلا]] می‌دادند و [[وکلا]] آن را به [[مسئول]] سازمان تحویل می‌دادند. | :::::#'''سازماندهی و [[سرپرستی]] [[سازمان وکالت]]''': از طریق این سازمان، [[شیعیان]] پرسش‌ها و [[شبهات]] دینی خود را با [[وکلا]] در میان می‌گذاشتند و آنان به واسطه سفیر از [[ناحیه مقدسه]] پاسخ را به [[شیعیان]] می‌رساندند، و نیز [[وجوه شرعی]] خود را به [[وکلا]] می‌دادند و [[وکلا]] آن را به [[مسئول]] سازمان تحویل می‌دادند. | ||
:::::#'''پاسخگویی به پرسش‌های فقهی و مشکلات عقیدتی''': آنان گاهی پرسش‌های فقهی و مسائل مستحدثه [[شیعیان]] را به عرض [[امام مهدی]] {{ع}} می‌رساندند و پاسخ آن را دریافت و به [[شیعیان]] [[ابلاغ]] می‌کردند<ref>اعلام الوری، ص ۴۵۲</ref>. | :::::#'''پاسخگویی به پرسش‌های فقهی و مشکلات عقیدتی''': آنان گاهی پرسش‌های فقهی و مسائل مستحدثه [[شیعیان]] را به عرض [[امام مهدی]] {{ع}} می‌رساندند و پاسخ آن را دریافت و به [[شیعیان]] [[ابلاغ]] می‌کردند<ref>اعلام الوری، ص ۴۵۲</ref>. | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۱: | ||
::::::آقای '''[[مجتبی تونه‌ای]]'''، در کتاب ''«[[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]»'' در این‌باره گفته است: | ::::::آقای '''[[مجتبی تونه‌ای]]'''، در کتاب ''«[[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]»'' در این‌باره گفته است: | ||
::::::«[[نایبان خاص]] [[حضرت]]، تلاش‌ها و کوشش‌های صادقانه و دلسوزانه‌ای در جنبه‌های مختلف [[اجتماعی]]، [[سیاسی]]، [[فرهنگی]]، علمی و... داشتند، اما عمده [[وظایف]] و فعالیت‌های اساسی که مشترک بین همه آن‌هاست، عبارت است از: | ::::::«[[نایبان خاص]] [[حضرت]]، تلاش‌ها و کوشش‌های صادقانه و دلسوزانه‌ای در جنبه‌های مختلف [[اجتماعی]]، [[سیاسی]]، [[فرهنگی]]، علمی و... داشتند، اما عمده [[وظایف]] و فعالیت‌های اساسی که مشترک بین همه آن‌هاست، عبارت است از: | ||
:::::# | :::::#پنهان نگه داشتن نام، مکان و رفع [[شک]] و [[تردید]] درباره آن [[حضرت]]. از یک طرف نام و [[محل زندگی]] [[امام]] را نه تنها از [[دشمنان]]، بلکه از [[شیعیان]] مخفی نگه می‌داشتند و به وکلای خود [[آموزش]] می‌دادند که مبادا اسمی از [[حضرت]] به میان آید، و لذا توانستند [[شیعیان]] را از خطر [[عباسیان]] مصون دارند، از سوی دیگر بر آنها لازم بود که وجود مبارک [[امام]] {{ع}} را برای هواداران مورد اعتماد به اثبات برسانند، تا خط [[انحراف]] نتواند شک و [[تردید]] در میان آنها ایجاد کند. | ||
:::::#جلوگیری از [[فرقه‌گرایی]] و انشعابات [[شیعیان]]. | :::::#جلوگیری از [[فرقه‌گرایی]] و انشعابات [[شیعیان]]. | ||
:::::#پاسخگویی به سؤالات فقهی و مشکلات علمی و عقیدتی؛ [[نواب خاص]]، سؤالات فقهی و شرعی [[شیعیان]] را به خدمت [[امام]] {{ع}} می‌رساندند و پاسخ آنها را می‌گرفتند و به [[مردم]] [[ابلاغ]] می‌کردند. | :::::#پاسخگویی به سؤالات فقهی و مشکلات علمی و عقیدتی؛ [[نواب خاص]]، سؤالات فقهی و شرعی [[شیعیان]] را به خدمت [[امام]] {{ع}} می‌رساندند و پاسخ آنها را می‌گرفتند و به [[مردم]] [[ابلاغ]] می‌کردند. | ||
| خط ۱۳۸: | خط ۱۳۸: | ||
::::#'''وظایفی که درباره [[امام غایب]] وجود داشت. این [[وظایف]]، عبارتند از:''' | ::::#'''وظایفی که درباره [[امام غایب]] وجود داشت. این [[وظایف]]، عبارتند از:''' | ||
::::##'''از بین بردن [[شک]] و [[تردید]] درباره وجود [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}}:''' با توجه به جو اختناق و ولادت پنهانی [[امام مهدی]]{{ع}}، و نیز [[غیبت]] آن [[حضرت]]، گروه‌هایی از [[شیعیان]] درباره وجود فرزندی برای [[امام عسکری]]{{ع}} در [[شک]] و [[حیرت]] به سر می‌بردند و بعضی نیز به [[عقاید]] [[باطل]] کشیده شدند. [[نایبان خاص]] [[امام]] و به ویژه [[نایب]] اوّلِ، کوشیدند تا جریان ولادت آن [[حضرت]] را برای [[شیعیان]] اثبات کنند. این مهم به خوبی به انجام رسید؛ به گونه‌ای که در مدت کوتاهی، [[شک]] و تردیدها از میان رفت و [[عقیده]] [[شیعه]] به [[امامت]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} استوار و مسلّم شد.<ref> پیش از این، سخنی از مرحوم [[شیخ مفید]] در همین درس بیان شد.</ref> | ::::##'''از بین بردن [[شک]] و [[تردید]] درباره وجود [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}}:''' با توجه به جو اختناق و ولادت پنهانی [[امام مهدی]]{{ع}}، و نیز [[غیبت]] آن [[حضرت]]، گروه‌هایی از [[شیعیان]] درباره وجود فرزندی برای [[امام عسکری]]{{ع}} در [[شک]] و [[حیرت]] به سر می‌بردند و بعضی نیز به [[عقاید]] [[باطل]] کشیده شدند. [[نایبان خاص]] [[امام]] و به ویژه [[نایب]] اوّلِ، کوشیدند تا جریان ولادت آن [[حضرت]] را برای [[شیعیان]] اثبات کنند. این مهم به خوبی به انجام رسید؛ به گونه‌ای که در مدت کوتاهی، [[شک]] و تردیدها از میان رفت و [[عقیده]] [[شیعه]] به [[امامت]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} استوار و مسلّم شد.<ref> پیش از این، سخنی از مرحوم [[شیخ مفید]] در همین درس بیان شد.</ref> | ||
::::##'''[[حفظ جان]] [[امام]] از راه | ::::##'''[[حفظ جان]] [[امام]] از راه پنهان کردن نام و مکان [[حضرت]]:''' [[نایبان خاص]] [[امام]] در همان حال که برای اثبات ولادت و [[امامت]] [[امام]] برای [[شیعیان]]، [[دلایل]] و شواهد را بیان می‌کردند، از بردن نام آن [[حضرت]] و افشای مکان زندگی او خودداری کرده، [[شیعیان]] را نیز از این کار پرهیز می‌دادند؛ زیرا نام بردن سبب حساسیت [[دشمن]] و به خطر افتادن [[جان]] [[امام]] می‌شد. [[امام مهدی]]{{ع}} در نامه‌ای به [[محمد بن عثمان]]، او را از بیان نام و نشان خود [[نهی]] فرمود.<ref> غیبت طوسی، ص ۳۶۴، ح ۳۳۱.</ref> | ||
::::#'''وظایفی که در رابطه با [[امامت]] [[امام]] وجود داشت که عبارتند از:''' | ::::#'''وظایفی که در رابطه با [[امامت]] [[امام]] وجود داشت که عبارتند از:''' | ||
::::##'''[[سرپرستی]] و تقویت [[سازمان وکالت]]:''' از دوره [[امامان]] پیشین، جریان [[وکالت]] به وجود آمده بود و [[امامان]]{{عم}} در شهرهای مختلف مانند [[بغداد]] و [[سامرا]] و [[قم]] وکلایی داشتندکه واسطه میان [[مردم]] و [[امامان]] بودند. با شروعِ [[غیبت]] و نیاز بیشتر [[شیعیان]] به جریانِ [[وکالت]]، [[سازمان وکالت]] را تقویت کرده، به [[دستور]] [[امام]]، خود در رأس آن قرار گرفتند، تا ارتباط [[شیعیان]] با [[امام غایب]] در قالب تشکیلاتی سالم و مطمئن و به دور از نفوذ عناصر خائن، انجام گیرد. چنان که [[امام مهدی]]{{ع}} در نامه‌ای به [[محمد بن عثمان]]، بیزاری خود را از یکی از این خائنان، این گونه اعلام فرمود: "و ما از ابن هلال و هر کس که از او دوری نکند، بیزاریم. [[خدا]] او را نیامرزد! تو به اسحاقی و هموطنان او آنچه را گفتیم، اعلام کن".<ref> غیبت طوسی، ص ۳۵۳؛ بحار الانوار، ج ۵۰، ص ۳۵۷.</ref> | ::::##'''[[سرپرستی]] و تقویت [[سازمان وکالت]]:''' از دوره [[امامان]] پیشین، جریان [[وکالت]] به وجود آمده بود و [[امامان]]{{عم}} در شهرهای مختلف مانند [[بغداد]] و [[سامرا]] و [[قم]] وکلایی داشتندکه واسطه میان [[مردم]] و [[امامان]] بودند. با شروعِ [[غیبت]] و نیاز بیشتر [[شیعیان]] به جریانِ [[وکالت]]، [[سازمان وکالت]] را تقویت کرده، به [[دستور]] [[امام]]، خود در رأس آن قرار گرفتند، تا ارتباط [[شیعیان]] با [[امام غایب]] در قالب تشکیلاتی سالم و مطمئن و به دور از نفوذ عناصر خائن، انجام گیرد. چنان که [[امام مهدی]]{{ع}} در نامه‌ای به [[محمد بن عثمان]]، بیزاری خود را از یکی از این خائنان، این گونه اعلام فرمود: "و ما از ابن هلال و هر کس که از او دوری نکند، بیزاریم. [[خدا]] او را نیامرزد! تو به اسحاقی و هموطنان او آنچه را گفتیم، اعلام کن".<ref> غیبت طوسی، ص ۳۵۳؛ بحار الانوار، ج ۵۰، ص ۳۵۷.</ref> | ||
نسخهٔ ۲۰ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۲۱:۴۲
| نواب اربعه چه وظایفی داشته‌اند؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / غیبت امام مهدی / عصر غیبت صغری / وظایف نواب اربعه در عصر غیبت صغری |
| مدخل اصلی | نایب خاص امام مهدی |
نواب اربعه چه وظایفی داشته‌اند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
- نواب خاص چه وظایفی را برعهده داشتند و در چه زمینه‌هایی فعالیت می‌کردند؟
- وظایف و مسئولیت‌های نایبان در غیبت صغرا چیست؟
پاسخ نخست
- حجت الاسلام و المسلمین سید جعفر موسوی‌نسب، در کتاب «دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است:
- «آنچه که قابل بیان است، نوّاب اربعه در طول دوران غیبت صغری نقش بسیار مهمّی داشته‌اند و وظایف آنها را می‌شود در امورات مختلف بیان کرد. که به برخی اشاره می‌نماییم.
- زدودن شک و حیرت درباره وجود امام عصر (ع).
- حفظ امام از راه پنهان داشتن نام و مکان آن حضرت.
- سازماندهی و سرپرستی سازمان وکالت.
- پاسخگویی به پرسش‌های فقهی و مشکلات عقیدتی.
- اخذ و توضیح اموال مربوط به امام.
- مبارزه با غلاة و مدّعیان دروغین نیابت و بابیت و افشای ادّعاهای باطل آنان.
- آماده‌سازی مردم برای پذیرش غیبت کبری[۱]»[۲].
پاسخ‌های دیگر
با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:
| ۱. حجت الاسلام و المسلمین زهادت؛ |
|---|
|
| ۲. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
|---|
|
| ۳. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم)؛ |
|---|
|
| ۴. آقای تونه‌ای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ |
|---|
|
| ۵. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛ |
|---|
|
| ۶. نویسندگان کتاب نگین آفرینش؛ |
|---|
|
پرسش‌های وابسته
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ تفصیل درباره هر یک از موارد فوق در کتاب ارزشمند تاریخ عصر غیبت، تألیف پور سید آقایى، آمده است.
- ↑ دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۲۶۵-۲۶۶.
- ↑ طوسی، الغیبة، ص ۳۶۴، ح ۳۳۱.
- ↑ طوسی، الغیبة، ص ۳۵۳ و بحار الانوار، ج ۵، ص ۳۱۸.
- ↑ گاهی نایبان خاص در گفت‌وگوها و مناظره‌ها، محتوای استدلال خود را از امام مهدی (ع) گرفته و ابلاغ می‌کردند. الغیبه، طوسی، ص ۲۹۳.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۸۲؛ الغیبة، شیخ طوسی، ص ۲۸۱؛ بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۵۰.
- ↑ الغیبة، طوسی، ص ۲۹۲.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۷۶، ح ۲۶.
- ↑ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۰۲، ۲۰۴.
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ص ۴۳۵.
- ↑ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۲۲.
- ↑ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۷۶.
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۴۴۲.
- ↑ نعمانی، الغیبة، ص ۲۲۵.
- ↑ حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ص ۲۳۶؛ غفارزاده، علی، پژوهشی پیرامون زندگانی نواب خاص امام زمان (ع)، ص ۸۵.
- ↑ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۱۵، ح ۳۹۱؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ح ۲، باب ۴۳، ۱۶
- ↑ ر.ک: رجال کشی؛ کمال الدین و تمام النعمة؛ کتاب الغیبة.
- ↑ صدر، سید محمد، تاریخ الغیبة الصغری، ص ۴۲۶.
- ↑ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۴۴.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۸۵-۹۰.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۴۵۱ - ۴۵۴.
- ↑ الغیبه، طوسی، ص ۲۲۲
- ↑ الغیبه، طوسی، ص ۲۴۰
- ↑ اعلام الوری، ص ۴۵۲
- ↑ کمال الدین، ص ۴۷۸
- ↑ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۳۵۴.
- ↑ زندگانی نواب خاص امام زمان، علی غفارزاده، ص ۸۵.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۷۵۶.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۷۴۱.
- ↑ تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ص۱۳۹ - ۱۴۰
- ↑ تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ص۱۳۹ - ۱۴۰
- ↑ تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ص۱۳۹ - ۱۴۰
- ↑ کمال الدین، ج۲، باب۴۵، ص۲۳۷
- ↑ همان، ج۱، ص۴۴۲
- ↑ حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، رسول جعفریان، ص۵۸۸ - ۵۸۹
- ↑ مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۲۱۴.
- ↑ پیش از این، سخنی از مرحوم شیخ مفید در همین درس بیان شد.
- ↑ غیبت طوسی، ص ۳۶۴، ح ۳۳۱.
- ↑ غیبت طوسی، ص ۳۵۳؛ بحار الانوار، ج ۵۰، ص ۳۵۷.
- ↑ نایبان خاص در گفت‌وگوها و مناظره‌ها، محتوای استدلال خود را از امام مهدی(ع) گرفته و ابلاغ می‌کردند. غیبت طوسی، ص ۲۹۳.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲؛ غیبت طوسی؛ احتجاج، طبرسی، ج ۲؛ بحر الانوار، ج ۵۳.
- ↑ و اما چگونگی بهره‌مندی از من در زمان غیبت‌ام، مانند بهره‌گیری از خورشید است، زمانی که ابرها آن را از دیدگان نهان کنند؛ غیبت طوسی، ص ۲۹۲.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۴۳، ص ۴۷۶، ح ۲۶.
- ↑ بالادستان، محمد امین؛ حائریپور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج۲، ص ۸۶ - ۸۸.