دلایل وجود امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - ' بدست ' به ' به‌دست ')
خط ۱۲۰: خط ۱۲۰:
{{پانویس2}}
{{پانویس2}}


[[رده:مهدویت]]
[[رده:پرسش‌]]
[[رده:پرسش‌]]
[[رده:پرسش‌های مهدویت]]
[[رده:پرسش‌های مهدویت]]
[[رده:(اث): پرسش‌هایی با ۴ پاسخ]]
[[رده:(اث): پرسش‌هایی با ۴ پاسخ]]
[[رده:(اث): پرسش‌های مهدویت با ۴ پاسخ]]
[[رده:(اث): پرسش‌های مهدویت با ۴ پاسخ]]

نسخهٔ ‏۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۱۱

الگو:پرسش غیرنهایی

دلایل وجود امام مهدی چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / آشنایی با امام مهدی / وجود امام مهدی / ضرورت وجود امام مهدی (اثبات وجود و چرایی نیاز به امام مهدی)
مدخل اصلیاثبات وجود امام مهدی

دلایل وجود امام مهدی(ع) چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ جامع اجمالی

* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
صدر خراسانی حکیم تونه‌ای

دلایل وجود امام مهدی (ع)

برای اثبات وجود حضرت مهدی (ع)، به دو گونه دلیل استناد میشود: دلیل نقلی و دلیل تاریخی.

دلیل تاریخی

امام مهدی (ع) حقیقتی است که وجود او در تاریخ لمس شده است. به مدت حدود هفتاد سال (۲۶۰ تا ۳۲۹ هجری قمری)، که دوره غیبت صغرا نامیده می شود، حضرت مهدی از طریق چهار نائب که به نواب اربعه شهرت دارند با مردم در ارتباط بود و به سوال ها و نامه های ایشان پاسخ میدادند. آن حضرت پس از پایان غیبت صغری بود که اعلان کردند دیگر هیچ نائب خاصی ندارند، از نظرها پنهان گشته و دیگر هیچ کس او را نخواهد دید.[۱]. همچنین در این زمینه می‌‌توان به آثار وجودی آن حضرت (ع) از مشاهدۀ توسلات به او و دادرسی‌‌های او که برای پیروان و منتظر‌ین‌اش ظاهر شده است، اشاره کرد یعنی این آثار نیز بر وجود او دلالت دارد[۲].

دلیل نقلی

موضوع حضرت مهدی(ع) به عنوان موعود و منجی عالم بشریت، به ‌‏صورت گسترده در احادیث نقل شده از پیامبر و اهل بیت(ع) آمده و به گونه‏‌ای مورد تأکید قرار گرفته شده که جای هیچ‌‏گونه شکی باقی نمی‌گذارد. بیش از شش هزار روایت به‌دست ما رسیده است [۳] که از این میان چهارصد حدیث از طریق اهل سنت‏ نقل شده است[۴]. چنین تعداد بالایی از روایات درباره بسیاری از مسائل اعتقادی اسلام که مسلمانان به آن معتقدند نقل نشده است[۵].

روایات پیامبر اکرم(ص) و ائمه(ع) دلیل است بر اینکه او موجود است و الا آن گفته‌ها دروغ خواهد شد[۶]. در این دلیل وجود امام موعود با توجه به دو دسته روایت اثبات می‌‌شود:

  1. دسته اول: روایاتی[۷] که مهدی موعود را از اهل بیت(ع) [۸] و از فرزندان فاطمه(س)‏[۹] و از نسل حسین(ع)[۱۰] و نهمین فرزند آن حضرت‏ می‌‌دانند[۱۱]؛
  2. دسته دوم: روایاتی که تمام امامان را دوازده نفر می‌داند و او را دوازدهمین فرد از آنان تعیین می‌کند[۱۲]؛ این روایات معروف به روایات "اثناعشر" هستند[۱۳].
  1. نکته اول: وجود قراین و شواهد بسیاری، صحت روایات فوق را اثبات می‌کند. برای نمونه عدد روایات (الائمه من بعدی اثنا عشر) به ۲۷۰ روایت می‌رسد که در مشهورترین کتاب‌های حدیث شیعه و اهل سنت همچون بخاری و مسلم و ترمذی و ابو داود و مسند احمد و مستدرک حاکم آمده است[۱۴].
  2. نکته دوم: بخاری که معاصر امام جواد(ع) بوده برخی از این روایات را نقل کرده است؛ یعنی متن این حدیث‌ها قبل از کامل شدن عدد دوازده امام در عالم خارج ثبت شده و احتمال جعل و حدیث‌سازی ـ که معمولاً پس از وقوع یک حادثه برای آن حادثه حدیث جعل می‌شود ـ، صددرصد منتفی است[۱۵].

نتیجه گیری

پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ر.ک: ر.ک: صدر، سید محمد باقر، رهبری بر فراز قرون، ص۹۷ـ۱۰۴.
  2. ر.ک: خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۴۹.
  3. ر.ک: صدر، سید محمد باقر، المهدی.
  4. ر.ک: صافی گلپایگانی، لطف اللّه، منتخب الاثر فی الامام الثانی عشر، ص؟؟؟.
  5. ر.ک: صدر، سید محمد باقر، رهبری بر فراز قرون، ص۹۷ـ۱۰۴؛ حکیم، سید منذر؛ مهدویت و امام مهدی از نگاه شهید صدر، ص ۳۸۷ ـ۴۱۲..
  6. ر.ک: خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۴۹.
  7. ر.ک: معجم احادیث الامام المهدی، مؤسسة المعارف الاسلامیة، ج ۱، احادیث نبوی.
  8. رسول اللّه (ص)، فرمودند: «مهدی از ما اهل بیت است» و...؛ معجم احادیث الامام المهدی، ج ۱، ص ۱۴۷.
  9. امّ سلمه روایت می‌‌گوید از پیامبر(ص) شنیدم فرمودند: «مهدی از عترت من و از فرزندان فاطمه(س) است»؛ السیوطی، جلال الدین، الحاوی للفتاوی، ج ۲، ص ۲۱۴.
  10. «مهدی از نسل حسین(ع) است»؛ الاصفهانی، ابو نعیم، الاربعون حدیثا.
  11. ر.ک: حکیم، سید منذر؛ مهدویت و امام مهدی از نگاه شهید صدر، ص ۳۸۷ ـ۴۱۲.
  12. ر.ک: حکیم، سید منذر؛ مهدویت و امام مهدی از نگاه شهید صدر، ص ۳۸۷ ـ۴۱۲.
  13. ر.ک:حکیم، سید منذر؛ مهدویت و امام مهدی از نگاه شهید صدر، ص ۳۸۷ ـ۴۱۲.
  14. ر.ک: حکیم، سید منذر؛ مهدویت و امام مهدی از نگاه شهید صدر، ص ۳۸۷ ـ۴۱۲.
  15. ر.ک:حکیم، سید منذر؛ مهدویت و امام مهدی از نگاه شهید صدر، ص ۳۸۷ ـ۴۱۲.
  16. در این زمینه کتاب المهدى که عموى بزرگوارم، سید صدر، قدس اللّه روحه الزکیه، تألیف فرموده‏‌اند، ملاحظه شود( شهید صدر)؛ ر. ک: العباد، عبد المحسن، همان، مجله الجامعة الاسلامیة ش ۳، سال ۱۹۶۹؛ العسکرى، نجم الدین، المهدى الموعود المنتظر.
  17. کتاب منتخب الاثر فی الامام الثانی عشر از شیخ لطف اللّه صافى ملاحظه شود( شهید صدر).
  18. ر. ک: معجم احادیث الامام المهدى، مؤسسة المعارف الاسلامیة، ج ۱، احادیث نبوى.
  19. ر. ک: معجم احادیث الامام المهدى، مؤسسة المعارف الاسلامیة، ج ۱، احادیث نبوى.
  20. احمد و ابن ابى شیبه و ابن ماجه و نعیم بن حماد در باب فتن از علی(ع)، روایت کرده‏‌اند که: رسول اللّه(ص)، فرمود: " مهدى از ما اهل بیت است خداوند کار او را در یک شب سامان می‌بخشد". ر. ک: السیوطى، جلال الدین، الحاوى للفتاوى، ج ۲، ص ۲۱۳ و ۲۱۵ در این کتاب احمد، ابن ابى شیبه و ابو داود از علی(ع) روایت کرده‏‌اند که پیامبر اکرم(ص) فرمود: "اگر از دنیا بیش از یک روز باقى نمانده باشد خداوند فردى از اهل بیت مرا مبعوث می‌کند تا دنیا را پر از عدالت کند چنانکه پر از ستم شده است"؛ همچنین ر. ک: فقیه ایمانى، مهدى( گردآورنده)، موسوعة الامام المهدى، ج ۱، که در آن تصویر ده‌ها صفحه از کتاب‌هاى علما و محدثان اهل سنت درباره مهدى، صفات و آنچه مربوط به اوست و همچنین و تصویر یک نسخه از درس استاد عبّاد، درباره روایات و آثار وارد شده در موضوع مهدى(ع)، آمده است. همچنین ر. ک: ابو داود، سلیمان بن الاشعث، صحیح سنن المصطفى، ج ۲، ص ۲۰۷؛ ابن ماجه، سنن، ج ۲، شماره ۱۳۶۷ و ۴۰۸۵. همچنین ر. ک: معجم احادیث الامام المهدى، ج ۱، ص ۱۴۷ و بعد از آن‏که در این زمینه احادیث بسیارى از صحاح و مسانید نقل کرده است.
  21. السیوطى، جلال الدین، الحاوى للفتاوى، ج ۲، ص ۲۱۴، که می‌گوید: "ابو داود و ابن ماجه و طبرانى و حاکم از امّ سلمه روایت کرده‌‏اند که گفت از پیامبر(ص)، شنیدم فرمود: "مهدى از عترت من و از فرزندان فاطمه(س) است".
  22. حدیثى که می‌گوید: "مهدى از نسل حسین(ع)، است" بنابر نقل کتاب معجم الامام المهدى، در مصادر زیر آمده است: الاصفهانى، ابو نعیم، الاربعون حدیثا( به نقل از: المقدس الشافعى، عقد الدرر) الطبرانى، الاوسط،( به نقل از: ابن القیم، المنار المنیف)؛ السیرة الحلبیة ج ۱، ص ۱۹۳؛ ابن حجر، القول المختصر. همچنین ر. ک: الصافى گلپایگانى، لطف اللّه، منتخب الاثر، که از منابع شیعه این حدیث را نقل کرده است. براى آشنایى با ضعف روایاتى که می‌گوید مهدى از نسل امام حسن(ع)،است. ر. ک: العمیدى، ثامر هاشم، همان، ج ۱، ص ۲۹۶.
  23. حدیثى که می‌گوید:«الخلفاء بعدى اثنا عشر کلهم من قریش»؛ جانشینان من دوازده نفرند که همه از قریش‏اند. یا «لا یزال هذا الدین قائما ما ولیه اثنا عشر کلهم من قریش»؛ این دین پابرجاست تا دوازده نفر که همه از قریش‏‌اند آن را سرپرستى کنند. متواتر است، کتب صحاح و مسانید با طرق مختلف آن را نقل کرده‏اند گرچه در متن آن کمى اختلاف است و در تفسیر آن نیز اختلاف وجود دارد. ر. ک: البخارى، صحیح البخارى، ج ۹. کتاب الاحکام، باب الاستخلاف، ص ۱۰۱؛ المسلم، صحیح المسلم، ج ۲، کتاب الاماره، ص ۱۱۹؛ حنبل، احمد، مسند، ج ۵، ص ۹۰، ۹۳ و ۹۷.
  24. ر. ک: الصدر، السید محمد، الغیبة الکبرى، ص ۲۷۲ به بعد.. ر. ک: ناصف، منصور على، همان، ج ۳، ص ۴۰؛ در این کتاب آمده که روایت مزبور را شیخان و ترمذى روایت کرده‏‌اند. دخیل، على محمد على، الامام المهدى، که به تحقیق درباره این حدیث پرداخته است.
  25. ر. ک: البخارى، صحیح البخارى، ج ۳، کتاب الاحکام، باب الاستخلاف، ص ۱۰۱،( بیروت، دار احیاء التراث العربى).
  26. ر. ک: ناصف، منصور على، همان، ج ۳، ص ۴۰. نویسنده این کتاب به دنبال حدیث مزبور می‌گوید: آن را شیخان و ترمذى روایت کرده‏اند و در حاشیه کتاب می‌گوید: ابو داود در کتاب المهدى آن را به این‏صورت نقل کرده است: «لا یزال هذا الذین قائما حتى یکون علیکم اثنا عشر خلیفة»: این دین پیوسته پابرجاست تا دوازده خلیفه بر شما بیاید. ر. ک: ابو داود، سنن ابى داود ج ۲، ص ۲۰۷.
  27. همان.
  28. همان.
  29. ر. ک: ابن حنبل، احمد، مسند امام احمد، ج ۵، ص ۹۳- ۱۰۰.
  30. ر. ک: الحاکم النیشابورى، محمد بن عبد اللّه، المستدرک على الصحیحین، ج ۳، ص ۶۱۸.
  31. اشاره است به آیه شریفه ﴿وَمَا یَنطِقُ عَنِ الْهَوَى إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْیٌ یُوحَى ؛ و سخن از روى هوى نمى‏‌گوید. نیست این سخن جز آنچه بدو وحى می‌شود.( سوره نجم، آیه ۳- ۴).
  32. پیش از این مصادر این حدیث بیان شد.
  33. علماى اهل سنت صحت روایت را پذیرفته‏‌اند ولى در تأویل آن اختلاف دارند. مصادیقى که براى دوازده نفر ذکر کرده‌‏اند براى ما قابل پذیرش نیست بلکه بعضى از این مصادیق غیرمعقول است مانند: یزید بن معاویه فردى که تجاهر به فسق می‌کرد و کسى که متهم به کفر و خروج از دین است. سید ثامر عمیدى در کتاب خود سخنان اهل سنت در این زمینه را نقل کرده و به صورتى کاملا علمى به پاسخگویى سخنان آنها پرداخته و تأویلات آنها را باطل ساخته است. ر. ک: دفاع عن الکافى، ج ۱، ص ۵۴۰ و بعد از آن.
  34. ر. ک: الصدر، السید محمد، تاریخ الغیبة الصغرى. او در این کتاب به تفصیل در این زمینه سخن گفته است.
  35. ر. ک: البحرانى، السید هاشم، تبصرة الولى فى من رأى القائم المهدى؛ العمیدى، ثامر هاشم، دفاع عن الکافى، ج ۱، ص ۵۶۸ و بعد از آن.
  36. براى مطالعه زندگى این چهار تن ر. ک: الصدر، السید محمد، همان، فصل سوم، ص ۳۹۵ به بعد.
  37. این جوابها که معروف به توقیعات هستند؛ پاسخ‌هایى بودند که به‏‌صورت کتبى و یا شفاهى از امام مهدی(ع)، نقل می‌شدند ر. ک: الطبرسى، احمد بن على، الاحتجاج، ج ۲، ص ۵۲۳.
  38. در مجامع ادبى گذشته و حال ثابت شده است که اسلوب و روش، همان شخص است و این حرف درستى است؛ از همین‏جا است که دیده و شنیده‌ایم بسیارى از بزرگان ادب به مجرد شنیدن یک متن حکم می‌کنند که از آن کیست. هر نویسنده‌‏اى در نوشتار خود سبکى دارد که شناخته می‌شود. و درباره حضرت گذشته از اینها خط شریفش مشخص بوده است.
  39. همان چیزى که "مرجعیت" نام گرفت. در اینجا اوصافى که شهید صدر در مرجعیت لازم می‌دانند ملاحظه می‌شود.
  40. ارتباط حضرت مهدى با مردم در زمان غیبت صغرى یک موضوع تاریخى، واقعى و غیرقابل‏انکار است که احادیث صحیح نیز آن را تأییدمی‌کند و مورد اتفاق اکثر فرقه‌‏هاى اسلامى است. در مجموع همه این دلایل جاى شکى در ولادت آن حضرت و ادامه زندگى‏اش باقى نمى‏‌گذارد. ر. ک: الصدر، السید محمد باقر، تاریخ الغیبة الصغرى.
  41. در یکى از توقیعات آن حضرت آمده است که پس از غیبت کبرى کسى شخص او را به ‏صورت واضح نخواهد دید. این موضوع محل اتفاق علماى امامیه است. در این زمینه. ر. ک: الصدر، السید محمد، تاریخ الغیبة الصغرى، ص ۶۳۹ به بعد.
  42. رهبری بر فراز قرون، ص۹۷-۱۰۴.
  43. خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۴۹.
  44. حکیم، سید منذر؛ مهدویت و امام مهدی از نگاه شهید صدر، ص ۳۸۷ تا ۴۱۲.
  45. نشریه موعود، شماره ۱۴، ص ۸۰ (مقاله شهید سید محمد باقر صدر).
  46. موعودنامه، ص ۷۰.
  47. بحث حول المهدی، محمد باقر صدر، ص ۷۲-۶۳.
  48. بحث حول المهدی، محمد باقر صدر، ص ۷۲-۶۳.
  49. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۱۰۹-۱۱۱.