ویژگیهای علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{پایان جمع شدن}} +}})) |
جز (جایگزینی متن - '\ه\s=\s(.*)\]\]\]\] \:\:\:\:\:\:' به 'ه = $1 | پاسخ = ') |
||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۱. آیتالله مکارم شیرازی؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۱. آیتالله مکارم شیرازی؛ | ||
| تصویر = مکارم شیرازی.jpg | | تصویر = مکارم شیرازی.jpg | ||
| پاسخدهنده = ناصر مکارم شیرازی | | پاسخدهنده = ناصر مکارم شیرازی | ||
| پاسخ = آیتالله '''[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]''' در ''«[http://makarem.ir/compilation/Reader.aspx?pid=61782&lid=0&mid=3774 وبگاه رسمی خود]»'' در اینباره گفته است: | |||
::::::«در روایاتی آمده است که [[پیامبر]]{{صل}} یا [[امامان]]{{عم}} از [[آیا علم به آنچه در رحم مادران است علم غیب شمرده میشود و معصوم از آن آگاهی دارد؟ (پرسش)|بعضی از نوزادان]]، یا از [[آیا علم به زمان و کیفیت مرگ افراد علم غیب است و معصوم از آن آگاهی دارد؟ (پرسش)|پایان عمر بعضی از افراد]] خبر دادند، مربوط به همان علم اجمالی است. ... [[علم غیب فعلی یا دائمی به چه معناست؟ (پرسش)|خداوند بالفعل از همه اسرار غیب آگاه است]]، ولی انبیاء و اولیاء ممکن است بالفعل بسیاری از اسرار غیب را ندانند، اما [[علم غیب شأنى یا استعدادی یا ارادی و اختیاری به چه معناست؟ (پرسش)|هنگامی که اراده کنند خداوند به آنها تعلیم میدهد]]، و البته این اراده نیز با اذن و رضای خدا انجام میگیرد. ...در کتاب کافی در بابی تحت عنوان {{عربی|«ان الائمة اذا شاؤا ان یعلموا علموا»}}<ref>«امامان هرگاه بخواهند چیزی را بدانند به آنها تعلیم داده میشود».</ref> از جمله در حدیثی از [[امام صادق]]{{ع}} میخوانیم: {{عربی|«إِذَا أَرَادَ الْإِمَامُ أَنْ یَعْلَمَ شَیْئاً أَعْلَمَهُ اللَّهُ ذَلِكَ»}}<ref>«هنگامی که امام اراده میکند چیزی را بداند خدا به او تعلیم میدهد</ref>»<ref>[http://makarem.ir/compilation/Reader.aspx?pid=61782&lid=0&mid=3774 وبگاه پاسخدهنده.]</ref>. | ::::::«در روایاتی آمده است که [[پیامبر]]{{صل}} یا [[امامان]]{{عم}} از [[آیا علم به آنچه در رحم مادران است علم غیب شمرده میشود و معصوم از آن آگاهی دارد؟ (پرسش)|بعضی از نوزادان]]، یا از [[آیا علم به زمان و کیفیت مرگ افراد علم غیب است و معصوم از آن آگاهی دارد؟ (پرسش)|پایان عمر بعضی از افراد]] خبر دادند، مربوط به همان علم اجمالی است. ... [[علم غیب فعلی یا دائمی به چه معناست؟ (پرسش)|خداوند بالفعل از همه اسرار غیب آگاه است]]، ولی انبیاء و اولیاء ممکن است بالفعل بسیاری از اسرار غیب را ندانند، اما [[علم غیب شأنى یا استعدادی یا ارادی و اختیاری به چه معناست؟ (پرسش)|هنگامی که اراده کنند خداوند به آنها تعلیم میدهد]]، و البته این اراده نیز با اذن و رضای خدا انجام میگیرد. ...در کتاب کافی در بابی تحت عنوان {{عربی|«ان الائمة اذا شاؤا ان یعلموا علموا»}}<ref>«امامان هرگاه بخواهند چیزی را بدانند به آنها تعلیم داده میشود».</ref> از جمله در حدیثی از [[امام صادق]]{{ع}} میخوانیم: {{عربی|«إِذَا أَرَادَ الْإِمَامُ أَنْ یَعْلَمَ شَیْئاً أَعْلَمَهُ اللَّهُ ذَلِكَ»}}<ref>«هنگامی که امام اراده میکند چیزی را بداند خدا به او تعلیم میدهد</ref>»<ref>[http://makarem.ir/compilation/Reader.aspx?pid=61782&lid=0&mid=3774 وبگاه پاسخدهنده.]</ref>. | ||
}} | }} | ||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
| عنوان پاسخدهنده = ۲. آیتالله مظاهری؛ | | عنوان پاسخدهنده = ۲. آیتالله مظاهری؛ | ||
| تصویر = 1368246.jpg | | تصویر = 1368246.jpg | ||
| پاسخدهنده = حسین مظاهری | | پاسخدهنده = حسین مظاهری | ||
| پاسخ = آیتالله '''[[حسین مظاهری|مظاهری]]''' در کتاب ''«[[پرتوی از امامت و ولایت در قرآن کریم (کتاب)|پرتوی از امامت و ولایت در قرآن کریم]]»'' در این باره گفته است: | |||
::::::«اثبات [[علم غیب]] برای [[پیامبر]]{{صل}} و [[ائمه]]{{عم}} اگر به معنای علم حضوری باشد، بلحاظ مقامی از آنهاست که فوق ظرفیت حرکتها و تغییرات و تقدم و تأخرهای زمان میباشد. و رسیدن آنها به این مقام اگرچه به لحاظ ظرف ماده و حرکت از نظر زمانی از خلقت تأخر دارد "یعنی بعد از خلق شدن به این مقام نایل شدهاند" و لکن بر حسب مرتبه وجودی رسیدن آنها به این مقام دارای تقدم دهری است. "یعنی قبل از خلقت دهر ایشان به این مقام رسیدهاند" روایات نیز گویای این حقیقت است که نور [[پیامبر]]{{صل}} و [[ائمه]]{{عم}} قبل از هر چیز خلق شده و آنگاه پس از خلقت آدم به صلب آدم و فرزندان او تا زمان خلقت اجساد [[پیامبر]]{{صل}} و [[ائمه]]{{عم}} انتقال یافته و آنگاه در اجساد ایشان مستقر گشته است. "پس [[علم غیب]] ایشان یعنی علم حضوری به مقام نوری که فوق ظرف ماده و حرکت است". و اگر مراد از [[علم غیب]]، علم حصولی باشد، دو معنا را میتوان تصور کرد: | ::::::«اثبات [[علم غیب]] برای [[پیامبر]]{{صل}} و [[ائمه]]{{عم}} اگر به معنای علم حضوری باشد، بلحاظ مقامی از آنهاست که فوق ظرفیت حرکتها و تغییرات و تقدم و تأخرهای زمان میباشد. و رسیدن آنها به این مقام اگرچه به لحاظ ظرف ماده و حرکت از نظر زمانی از خلقت تأخر دارد "یعنی بعد از خلق شدن به این مقام نایل شدهاند" و لکن بر حسب مرتبه وجودی رسیدن آنها به این مقام دارای تقدم دهری است. "یعنی قبل از خلقت دهر ایشان به این مقام رسیدهاند" روایات نیز گویای این حقیقت است که نور [[پیامبر]]{{صل}} و [[ائمه]]{{عم}} قبل از هر چیز خلق شده و آنگاه پس از خلقت آدم به صلب آدم و فرزندان او تا زمان خلقت اجساد [[پیامبر]]{{صل}} و [[ائمه]]{{عم}} انتقال یافته و آنگاه در اجساد ایشان مستقر گشته است. "پس [[علم غیب]] ایشان یعنی علم حضوری به مقام نوری که فوق ظرف ماده و حرکت است". و اگر مراد از [[علم غیب]]، علم حصولی باشد، دو معنا را میتوان تصور کرد: | ||
:::::#علم به نظام ضروری که اراده و منشأ آن در این علم وجود دارد. پیش از این بیان شد که این علم از مبادی اراده نیست و تأثیری در اراده ندارد. بلکه علم به علومی است که مبادی و منشأ اراده و مراد را تشکیل میدهند. | :::::#علم به نظام ضروری که اراده و منشأ آن در این علم وجود دارد. پیش از این بیان شد که این علم از مبادی اراده نیست و تأثیری در اراده ندارد. بلکه علم به علومی است که مبادی و منشأ اراده و مراد را تشکیل میدهند. |
نسخهٔ ۲۳ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۲۳:۰۳
ویژگیهای علم غیب معصوم چیست؟ | |
---|---|
موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب |
مدخل اصلی | علم غیب |
ویژگیهای علم غیب معصوم(ع) چیست؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث علم غیب معصوم است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.
عبارتهای دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
- آیتالله فاضل لنکرانی و آیتالله اشراقی در کتاب «پاسداران وحی» در اینباره گفتهاند:
- «دانش اهل بیت(ع)، علم الهی و لدنی است؛ دانشی است که در اثر اتصال به عالم غیب و همنشینی با فرشتگان الهی به دست آوردهاند. دانشی است وراثتی، که از پیامبر به ارث بردهاند. امام صادق(ع) فرمود: "خدای ـ تبارک و تعالی ـ را دو گونه علم است: یک، آن علمی که فرشتگانِ مقرب و پیامبران و رسولان را از آن آگاه ساخته است، این علم را ما نیز میدانیم. دو، آن علمی که ویژه ذات مقدس اوست و کسی جز او، آن را نمیداند "علم مستأثر". لکن چون خدا اراده کند که چیزی از همین علم را نیز آشکار گرداند به ما بیاموزد. و امامان پیشین را نیز از آن آگاه کرده بود[۱]»[۲].
پاسخها و دیدگاههای متفرقه
۱. آیتالله مکارم شیرازی؛ |
---|
آیتالله مکارم شیرازی در «وبگاه رسمی خود» در اینباره گفته است:
|
۲. آیتالله مظاهری؛ |
---|
آیتالله مظاهری در کتاب «پرتوی از امامت و ولایت در قرآن کریم» در این باره گفته است:
|
۳. حجت الاسلام و المسلمین حسینی؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین حسینی در کتاب «آشنایی با نهج البلاغه امام علی» در این باره گفته است:
|
۴. حجت الاسلام و المسلمین رضایی اصفهانی؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر رضایی اصفهانی در کتاب «تفسیر قرآن مهر» در اینباره گفته است:
|
۵. حجت الاسلام و المسلمین رفیعی؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین رفیعی، در مقاله «علم غیب ائمه» در اینباره گفته است:
|
۶. حجت الاسلام و المسلمین وکیلی؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین وکیلی در سه مقاله «علم غیب امام (تاریخچه و اقوال)» و مقاله «علم غیب امام (تبیین دیدگاه اعتدالی و صحیح)» و مقاله «علم غیب امام (تکمیل نظریه اعتدالی و پاسخ به شبهات)» در این باره گفته است:
|
۷. حجت الاسلام و المسلمین لقمانی؛ |
---|
حجت الاسلام و المسلمین دکتر لقمانی، در مقاله «شبههزدایی از قیام امام حسین» در اینباره گفته است:
|
۸. حجت الاسلام و المسلمین ایمانی؛ |
---|
]]
|
۹. آقای رنجبر (پژوهشگر وبگاه راسخون)؛ |
---|
آقای جواد رنجبر در مقاله «کنکاشی در کیفیت و سرچشمههای علم اهل بیت» در اینباره گفته است:
|
۱۰. خانم میرترابی حسینی (پژوهشگر دانشكده اصول دين)؛ |
---|
خانم زهرةالسادات میرترابی حسینی در پایاننامه کارشناسی ارشد خود با عنوان «علم لدنی در قرآن و حدیث» در اینباره گفته است:
|
۱۱. پژوهشگران وبگاه گفتگوی دینی؛ |
---|
پژوهشگران وبگاه گفتگوی دینی، در پاسخ به این پرسش آوردهاند:
|
۱۲. پژوهشگران مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات؛ |
---|
پژوهشگران وبگاه مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات، در پاسخ به این پرسش آوردهاند:
|
۱۳. پژوهشگران وبگاه پرسمان؛ |
---|
پژوهشگران وبگاه پرسمان، در پاسخ به این پرسش آوردهاند:
|
۱۴. پژوهشگران وبگاه آنتی شبهه. |
---|
پژوهشگران «وبگاه آنتی شبهه» در پاسخ به این پرسش آوردهاند:
|
پرسشهای وابسته
- آیا علم غیب از جنس شهود یا علم حضوری است؟ (پرسش)
- معصوم چگونه عالم به غیب میشود؟ (پرسش)
- آیا علم غیب معصوم به طور دفعی یا تدریجی به او داده میشود؟ (پرسش)
- آیا علم غیب در شب قدر نازل میشود؟ (پرسش)
- آیا ضرورت دارد کسی که عالم به غیب است به طور همیشگی از غیب آگاهی داشته باشد؟ (پرسش)
- آیا علم معصوم به غیب دائمی است؟ (پرسش)
- آیا ضرورت دارد کسی که عالم به غیب است از همه امور غیبی مطلع باشد؟ (پرسش)
- آیا علم غیب معصوم مطلق است؟ (پرسش)
- آیا علم غیب معصوم ذاتی است یا اکتسابی؟ (پرسش)
منبعشناسی جامع علم غیب معصوم
پانویس
- ↑ «إنَّ لِلَّهِ ـ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى ـ عِلْمَينِ: عِلْماً أظْهَرَ عَلَيْهِ مَلاَئِكَتَهُ وَأنْبِيَاءَهُ وَرُسُلَهُ، فَمَا أظْهَرَ عَلَيْهِ مَلاَئِكَتَهُ وَرُسُلَهُ وَأنْبِيَاءَهُ فَقَدْ عَلِمْنَاهُ; وَعِلْماً اسْتَأثَرَ بِهِ، فَاِذَا بَدَا للهِ فِي شَيء مِنْهُ، أعْلَمْنَا ذَلِكَ وَعَرَضَ عَلَى الأئِمَّةِ الَّذِينَ كَانوُا مِنْ قَبْلِنَا»؛ اصول کافی، ج۱، ص۲۵۵.
- ↑ پاسداران وحی، ص ۱۹۳.
- ↑ «امامان هرگاه بخواهند چیزی را بدانند به آنها تعلیم داده میشود».
- ↑ «هنگامی که امام اراده میکند چیزی را بداند خدا به او تعلیم میدهد
- ↑ وبگاه پاسخدهنده.
- ↑ پایگاه اطلاعرسانی دفتر آیت الله مظاهری
- ↑ آشنایی با نهجالبلاغه امام علی، ص۵۸
- ↑ تفسیر قرآن مهر، ج۳، ص۳۵۶.
- ↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۷، ص ۴۱۴.
- ↑ علم غیب ائمه (ع)، دوفصلنامه مطالعات اهل بیتشناسی، ص ۱۰.
- ↑ وبگاه عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت
- ↑ وبگاه عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت
- ↑ «روایات مربوط به اینکه اگر امام بخواهد نسبت به علم آگاهی یابد، خواهد دانست».
- ↑ «روایات مربوط به اینکه امامان معصوم(ع) اگر بخواهند بدانند، تعلیم داده میشوند».
- ↑ «از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمود: همانا اگر امام بخواهد بداند، تعلیم داده میشود»؛ کافی (ط - دار الحدیث)، ج۱، ص ۲۵۸ ، ح ۱.
- ↑ «و از ایشان(ع) روایت شده است که فرمودند: همانا امام اگر بخواهد بداند، آگاهی داده میشود»؛ الکافی (ط - الإسلامیة)، ج۱، ص ۲۵۸ ، ح ۲.
- ↑ «و از ایشان(ع) روایت شده است که فرمودند: اگر امام بخواهد نسبت به چیزی آگاه گردد، خداوند متعال او را نسبت به آن چیز آگاه میسازد»؛ الکافی (ط - الإسلامیة)، ج۱، ص ۲۵۸ ، ح ۳.
- ↑ «در حالی که نشسته بودم چشمانم به خواب رفتند، پس حضرت رسول اکرم(ص) را دیدم. پس عرض کردم: ای رسول خدا، چه مقدار از امت تو به من مشقت و دشمنی شدید رسید. ایشان فرمودند: آنان را نفرین کن. گفتم: خداوند متعال به جای آنان گروه بهتری را برایم نصیب گرداند، و به جای من فرد بدتری را برایشان قرار دهد»؛ بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج۳۴، ص ۷۹.
- ↑ «در حالی که من در محل نماز خود پس از اتمام اذکار خود نشسته بودم، چشمانم به خواب رفتند، جدم رسول الله(ص) را در خواب دیدم. شکایت خود را از موسی پسر مهدی نزد ایشان بردم، و اتفاقاتی را که میان او و خانوادهاش رخ داده بودند را خدمت ایشان عرض نمودم، در حالی که من از فساد او در ترس بودم. پس حضرت (رسول) فرمودند دلت از او آرام باشد ای موسی، که خداوند متعال راه تسلطی از موسی بر تو قرار نداده است»؛ بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج۴۸، ص ۱۵۲.
- ↑ وبگاه عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت
- ↑ شبههزدایی از قیام امام حسین، فصلنامه فرهنگ کوثر، شماره ۵۲، ص۶۶ و ۶۷.
- ↑ و شما را از آنچه میخورید یا در خانه میانبارید آگاه خواهم ساخت؛ سوره آل عمران ، آیه ۴۹.
- ↑ جابر گوید: از حضرت باقر (ع) درباره علم عالِم پرسیدم. فرمودند: در انبیاء و اوصیاء پنج روح است؛ روح القدس و روح الایمان و روح الحیاه و روح القوه و روح الشهوه؛ به سبب روح القدس میدانند آنچه را که در زیر عرش تا زیر زمین است. سپس فرمودند: ای جابر! این ارواح دستخوش تغییرند ولی روح القدس اهل لهو و لعب نیست؛ بحار الأنوار، ج۲۵، ص۵۵.
- ↑ بهترین سخنها
- ↑ کنکاشی در کیفیت و سرچشمههای علم اهل بیت
- ↑ کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۱۹۲، ح ۳ و ص ۲۹۶، ح ۶ در حدیث اخیر، به جای وحی کلمۀ «أمر» آمده است.
- ↑ حسن بن سلیمان الحلی، مختصر بصائر الدرجات، ص ۶۳.
- ↑ سوره یوسف، آیه: ۳۵.
- ↑ سوره بقره، آیه: ۲۶۹.
- ↑ سوره بقره، آیه: ۲۴۷.
- ↑ کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۲۱۳، ح ۱
- ↑ کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۱۲۲، ح ۱.
- ↑ کلینی، الکافی، ج ۸، ص ۳۹۰، ح ۵۸۶ و نهج البلاغه، خطبۀ ۱۴۷.
- ↑ علم لدنی در قرآن و حدیث؛ ص ۱۱۰ - ۱۱۲.
- ↑ علم الإمام، محمد حسین مظفر، ص ۱۱.
- ↑ همان، ص۱۲.
- ↑ همان، ص۱۲.
- ↑ تلخیص المحصل، ص۴۳۰؛ قواعد المرام، ص۱۷۹.
- ↑ امامت در بینش اسلامی، ص۱۷۹.
- ↑ وبگاه گفتگوی دینی
- ↑ سعیدی مهر، محمد، آموزش کلام اسلامی، قم، ۱۳۸۱.
- ↑ و کافران میگویند: تو فرستاده (خداوند) نیستی؛ بگو: میان من و شما خداوند و کسی که دانش کتاب نزد اوست، گواه بس؛ سوره رعد، آیه ۴۳.
- ↑ آن که دانشی از کتاب (آسمانی) با خویش داشت گفت: من پیش از آنکه چشم بر هم زنی آن را برایت میآورم؛ سوره نمل ، آیه ۴۰.
- ↑ او فقط علی بن ابی طالب(ع) است؛ تفسیر قرطبی، ج ۵، ص ۳۵۶۵.
- ↑ کسی که علم کتاب نزد اوست فقط علی(ع) است، او عالم به تفسیر قرآن و تأویل و ناسخ و منسوخ آن است؛ ینابیع الموده، ص ۱۰۴.
- ↑ روایات مختلفی در تفسیر مصداق راسخان در علم سوره آل عمران، ۷ وارد شده که راسخان در علم را پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) میدانند که برای رعایت اختصار در متن نیاوردهایم. برای تکمیل بحث رجوع شود به: کلینی، اصول کافی، انتشارات اسماعیلیان، قم، ج۱، ص ۲۱۳، احادیث ۱ و ۲ و ۳ و تفاسیر روایی از قبیل نور الثقلین ذیل آیه.
- ↑ رسول خدا به علی (ع) هزار باب از علم را آموخت و از هر بابی هزار باب گشوده شد.
- ↑ برای آگاهی بیشتر ر.ک: حسینی المرعشی نور الله، احقاق الحق، ج ۵، ص ۴۶۸ ـ ۵۰۱؛ و برای آگاهی به منابع این حدیث به کتاب شریف «جامع الاحادیث» مراجعه شود.
- ↑ علی (ع) محدث بود.
- ↑ فرشته با او سخن میگفت.
- ↑ او همانند دوست سلیمان (آصف بن برخیا) یا دوست موسی (یوشع یا خضر) یا ذی القرنین بود.
- ↑ جلال الدین سیوطی، الدرّ المنثور، ج ۱، ۸۷؛ و سفینه البحار، ج ۲، ص ۴۹۵۶؛ و کشف الغمه، ج ۳، ص ۱۱۸.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر موضوعی پیام قرآن، ج ۹، ص ۱۱۱ تا ۱۳۴؛ و سعیدی مهر، محمد، کلام اسلامی، ج ۱، ص۱۴۸ و ۱۴۹.
- ↑ وبگاه پرسمان
- ↑ اوست که این کتاب را بر تو فرو فرستاد؛ برخی از آن، آیات محکماند، که بنیاد این کتاباند و برخی دیگر آیات متشابهاند؛ اما آنهایی که در دل کژی دارند، از سر آشوب و تأویل جویی، از آیات متشابه آن، پیروی میکنند در حالی که تأویل آن را جز خداوند نمیداند و استواران در دانش، میگویند: ما بدان ایمان داریم، تمام آن از نزد پروردگار ماست و جز خردمندان، کسی در یاد نمیگیرد؛ سوره آل عمران ، آیه ۷.
- ↑ و از سر هوا و هوس سخن نمیگوید آن (قرآن) جز وحیی نیست که بر او وحی میشود؛ سوره نجم ، آیه ۳ - ۴.
- ↑ وبگاه پرسشکده
- ↑ وبگاه پرسشکده
- ↑ بگو: جز خداوند کسی در آسمانها و زمین غیب را نمیداند؛ سوره نمل ، آیه ۶۵.
- ↑ پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمیکند جز فرستادهای را که بپسندد؛ سوره جن ، آیه ۲۶ - ۲۷.
- ↑ وبگاه پرسشکده
- ↑ و جز آنچه خواست خداوند است، مخواهید؛ سوره انسان، آیه ۳۰.
- ↑ آنتی شبهه.