آیه بینه و شاهد: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۷: خط ۷:
}}
}}


متن آیه: {{متن قرآن|أَفَمَنْ كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَيَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ وَمِنْ قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إِمَامًا وَرَحْمَةً أُولَئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَنْ يَكْفُرْ بِهِ مِنَ الْأَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ فَلَا تَكُ فِي مِرْيَةٍ مِنْهُ إِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يُؤْمِنُونَ}}<ref>«پس آیا کسی که از سوی پروردگارش برهانی دارد و گواهی از (خویشان) وی پیرو اوست؛ و کتاب موسی به پیشوایی و بخشایش پیش از او بوده است، (مانند کسی است که چنین نیست)؟ آنان (که اهل بینش‌اند) به آن ایمان دارند و از دسته‌ها (ی مشرکان) هر کس بدان کفر ورزد آتش (دوزخ» سوره هود، آیه ۱۷.</ref>
==مقدمه==
{{متن قرآن|أَفَمَنْ كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَيَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ وَمِنْ قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إِمَامًا وَرَحْمَةً أُولَئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَنْ يَكْفُرْ بِهِ مِنَ الْأَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ فَلَا تَكُ فِي مِرْيَةٍ مِنْهُ إِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يُؤْمِنُونَ}}<ref>«پس آیا کسی که از سوی پروردگارش برهانی دارد و گواهی از (خویشان) وی پیرو اوست؛ و کتاب موسی به پیشوایی و بخشایش پیش از او بوده است، (مانند کسی است که چنین نیست)؟ آنان (که اهل بینش‌اند) به آن ایمان دارند و از دسته‌ها (ی مشرکان) هر کس بدان کفر ورزد آتش (دوزخ) وعده‌گاه اوست پس نسبت به آن در تردید مباش که آن (کتاب) از سوی پروردگار تو راستین است اما بیشتر (این) مردم ایمان نمی‌آورند» سوره هود، آیه ۱۷.</ref>.
 
[[آیه]] ۱۷ [[سوره هود]]، در [[سیاق]] [[احتجاج]] با کافرینی است که آسمانی بودن [[قرآن]] و [[رسالت]] [[نبوی]] را [[انکار]] می‌کردند. [[خداوند]] برای [[اثبات]] [[حقانیت قرآن]]<ref>{{متن قرآن|أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِهِ مُفْتَرَيَاتٍ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ}} «یا می‌گویند که آن (قرآن) را بربافته است (و از خداوند نیست)! بگو اگر راست می‌گویید ده سوره‌ای بربافته مانند آن بیاورید و هر که را هم می‌توانید به جای خداوند، (به یاوری) فرا خوانید» سوره هود، آیه ۱۳.</ref>، آنان را به [[تحدی]] فرا می‌خواند که اگر می‌توانند، ده [[سوره]] مثل قرآن بیاورند (هرچند در [[آیات]] دیگر، این تحدی به یک سوره تنزل یافت).
این آیه [[رسول خدا]]{{صل}} را صاحب [[بینه]] و بصیرتی [[الهی]] معرفی می‌کند که دیگران با بهره‌گیری از دلالت و [[روشنایی]] آن، به [[نور هدایت]] وارد می‌شوند. چنین بصیرتی نه از طریق متعارف، بلکه با [[عنایت الهی]] به [[رسول اکرم]]{{صل}} اعطا شده است.
 
[[آیه شریفه]]، دلیل دوم بر [[حقانیت]] رسول خدا{{صل}} را وجود شاهدی بر حقانیت [[مقام رسالت]] نبوی بیان می‌دارد که از [[خانواده]] او است. از آنجا که [[شاهد]] بر رسالت و [[نبوت]] و [[بصیرت]] [[الهی]] [[رسول خدا]]{{صل}} - که همگی اموری [[غیبی]] هستند- خود باید در مرتبه اشراف بر آن امر باشد تا شهادتش مقبول قرارگیرد، چنین شاهدی از [[بیت]] رسول خدا{{صل}}، منحصر در وجود [[حضرت علی]]{{ع}} است؛
 
شکل منطقی [[برهان]] را می‌توان به صورت [[قیاس]] اقترانی زیر ارائه نمود:
 
اولاً، کسی که [[شاهد]] برمقام [[نبوت]] و [[رسالت]] رسول خدا{{صل}} باشد، باید مانند حضرتش در [[بصیرت]] الهی قرار داشته باشد.
 
ثانیاً، کسی که مانند [[حضرت]] در [[بینه]] و بصیرت الهی است، صاحب [[علوم]] ربانی و [[عصمت الهی]] است.
 
نتیجه آنکه: [[شاهد بر نبوت]] و رسالت [[نبوی]]{{صل}}، مانند ایشان [[معصوم]] به عصمت الهی و صاحب [[علوم لدنی]] است.
 
در مورد [[اثبات امامت]] [[خاصه]] نیز می‌توان قیاسی استثنایی را با بهره‌گیری از [[آیه]] ترتیب داد؛ به این ترتیب که:
[[خداوند]] فرمود {{متن قرآن|يَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ}}؛ بنابراین، شاهد بر بینه بودن حضرتش می‌باید علاوه بر دارا بودن [[مقام علم]] وعصمت الهی، از [[اهل بیت]] رسول خدا{{صل}} نیز باشد که در [[روایات اهل بیت]]{{عم}}، به [[امامان معصوم]]{{عم}} [[تطبیق]] داده شده است. بنابراین می‌توان گفت:
اگر در میان [[اصحاب رسول خدا]]{{صل}} کسی جز حضرت علی{{ع}} صاحب مقام علم و عصمت الهی می‌بود، لازم می‌آمد که رسول خدا{{صل}} او را معرفی نماید و یا خود اظهار کند و [[تاریخ]] آثار این علوم او را بیان نماید؛ ولی کسی چنین اظهاری را ننمود. پس این [[مقام]]، که همانا [[مقام امامت]] در [[فرهنگ اهل بیت]]{{عم}} است، متعین در حضرت علی{{ع}} می‌باشد.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۶ ص ۵۹ و ۷۲.</ref>


==شأن نزول==
==شأن نزول==
خط ۱۶: خط ۳۴:
*[[آیه بینه چگونه نصب الهی امام را اثبات می‌کند؟ (پرسش)]]
*[[آیه بینه چگونه نصب الهی امام را اثبات می‌کند؟ (پرسش)]]
{{پایان پرسش‌های وابسته}}
{{پایان پرسش‌های وابسته}}
== منابع ==
{{منابع}}
# [[پرونده:1379153.jpg|22px]] [[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|'''ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶''']]
{{پایان منابع}}


{{آیات امامت}}
{{آیات امامت}}

نسخهٔ ‏۲۲ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۲۲

مقدمه

أَفَمَنْ كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَيَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ وَمِنْ قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إِمَامًا وَرَحْمَةً أُولَئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَنْ يَكْفُرْ بِهِ مِنَ الْأَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ فَلَا تَكُ فِي مِرْيَةٍ مِنْهُ إِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يُؤْمِنُونَ[۱].

آیه ۱۷ سوره هود، در سیاق احتجاج با کافرینی است که آسمانی بودن قرآن و رسالت نبوی را انکار می‌کردند. خداوند برای اثبات حقانیت قرآن[۲]، آنان را به تحدی فرا می‌خواند که اگر می‌توانند، ده سوره مثل قرآن بیاورند (هرچند در آیات دیگر، این تحدی به یک سوره تنزل یافت). این آیه رسول خداa را صاحب بینه و بصیرتی الهی معرفی می‌کند که دیگران با بهره‌گیری از دلالت و روشنایی آن، به نور هدایت وارد می‌شوند. چنین بصیرتی نه از طریق متعارف، بلکه با عنایت الهی به رسول اکرمa اعطا شده است.

آیه شریفه، دلیل دوم بر حقانیت رسول خداa را وجود شاهدی بر حقانیت مقام رسالت نبوی بیان می‌دارد که از خانواده او است. از آنجا که شاهد بر رسالت و نبوت و بصیرت الهی رسول خداa - که همگی اموری غیبی هستند- خود باید در مرتبه اشراف بر آن امر باشد تا شهادتش مقبول قرارگیرد، چنین شاهدی از بیت رسول خداa، منحصر در وجود حضرت علیS است؛

شکل منطقی برهان را می‌توان به صورت قیاس اقترانی زیر ارائه نمود:

اولاً، کسی که شاهد برمقام نبوت و رسالت رسول خداa باشد، باید مانند حضرتش در بصیرت الهی قرار داشته باشد.

ثانیاً، کسی که مانند حضرت در بینه و بصیرت الهی است، صاحب علوم ربانی و عصمت الهی است.

نتیجه آنکه: شاهد بر نبوت و رسالت نبویa، مانند ایشان معصوم به عصمت الهی و صاحب علوم لدنی است.

در مورد اثبات امامت خاصه نیز می‌توان قیاسی استثنایی را با بهره‌گیری از آیه ترتیب داد؛ به این ترتیب که: خداوند فرمود يَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ؛ بنابراین، شاهد بر بینه بودن حضرتش می‌باید علاوه بر دارا بودن مقام علم وعصمت الهی، از اهل بیت رسول خداa نیز باشد که در روایات اهل بیت(ع)، به امامان معصوم(ع) تطبیق داده شده است. بنابراین می‌توان گفت: اگر در میان اصحاب رسول خداa کسی جز حضرت علیS صاحب مقام علم و عصمت الهی می‌بود، لازم می‌آمد که رسول خداa او را معرفی نماید و یا خود اظهار کند و تاریخ آثار این علوم او را بیان نماید؛ ولی کسی چنین اظهاری را ننمود. پس این مقام، که همانا مقام امامت در فرهنگ اهل بیت(ع) است، متعین در حضرت علیS می‌باشد.[۳]

شأن نزول

پرسش‌های وابسته

منابع

آیات امامت و ولایت

  1. آیات آغاز سوره براءت
  2. آیه ۲۵ سوره احزاب
  3. آیه ۲۳ سوره احزاب
  4. آیات ۵ تا ۱۰ سوره انسان (آیات سوره هل اتی)
  5. آیات شفاعت
  6. آیات صراط مستقیم
  7. آیات صله رحم
  8. آیات علم غیب امام علی
  9. آیات هدایت
  10. آیه فاذا فرغت فانصب
  11. آیه ابتلا
  12. آیه اتباع
  13. آیه اجتباء
  14. آیه أحسب الناس
  15. آیه اخوت
  16. آیه اذان
  17. آیه اذن واعیه
  18. آیه استرجاع
  19. آیه استقامت
  20. آیه استواء بر سوق (آیه یعجب الزراع)
  21. آیه اطاعت
  22. آیه اطعام
  23. آیه اعتصام (آیه حبل الله)
  24. آیه اعراف
  25. آیه أفمن شرح الله
  26. آیه أفمن کان مؤمناً
  27. آیه أفمن وعدناه وعدا حسنا
  28. آیه أفمن یعلم
  29. آیه اقامه وجه
  30. آیه اکمال
  31. آیه ام یحسدون
  32. آیه امت هادیه
  33. آیه امر به عدل
  34. آیه امر به معروف
  35. آیه ان الذین اجرموا
  36. آیه انتقام
  37. آیه انفاق
  38. آیه اولو الارحام
  39. آیه اولی‌الامر
  40. آیه اولئک کتب فی قلوبهم الایمان
  41. آیه اهل ذکر (آیه سؤال)
  42. آیه ایتای کتاب
  43. آیه ایذاء المؤمنین
  44. آیه بشارت در سوره حج
  45. آیه بشارت در سوره یونس
  46. آیه بصیرت
  47. آیه بیت‌الله الحرام
  48. آیه بینه و شاهد
  49. آیه تأذین
  50. آیه تأویل (آیه راسخون فی العلم)
  51. آیه تبلیغ
  52. آیه تراهم رکعاً سجداً
  53. آیه تزکیه
  54. آیه تشبیه علی به عیسی
  55. آیه تطهیر
  56. آیه تعلیم کتاب و حکمت
  57. آیه تکریم والدین
  58. آیه تنازع
  59. آیه تواصی به صبر
  60. آیه توبه آدم
  61. آیه توکل علی الله
  62. آیه ثم اورثنا الکتاب
  63. آیه حسن المأب
  64. آیه حفظ امانت
  65. آیه حکمت
  66. آیه خلافت
  67. آیه خیر البریة
  68. آیه دعوت بر ولایت
  69. آیه ذم من کذب النبی
  70. آیه راکعین
  71. آیه رب اشرح لی
  72. آیه ردالامور
  73. آیه رؤیت اعمال
  74. آیه سأل سائل
  75. آیه سفیران الهی
  76. آیه سقایة الحاج
  77. آیه سلام علی آل یاسین
  78. آیه سلام (آیه سلم)
  79. آیه سی و سه سوره آل عمران
  80. آیه شهادت
  81. آیه صاحب فضیلت
  82. آیه صادقین
  83. آیه صالح المؤمنین
  84. آیه صدق
  85. آیه صدیقون
  86. آیه صلوات بر نبی
  87. آیه علم الکتاب
  88. آیه عم یتسائلون
  89. آیه فتلقی آدم
  90. آیه فی مقعد صدق
  91. آیه کفایت
  92. آیه لحن القول
  93. آیه لسان صدق
  94. آیه مباهله
  95. آیه محبت
  96. آیه محسنین
  97. آیه مرج البحرین
  98. آیه مسابقه (آیه والسابقون السابقون)
  99. آیه مسئولون
  100. آیه مشاقه نبی
  101. آیه ملک عظیم
  102. آیه من اتبعک
  103. آیه من المؤمنین رجال
  104. آیه من جاء بالحسنة
  105. آیه من سبقت لهم الحسنی
  106. آیه من یشری نفسه
  107. آیه منافقان
  108. آیه منذر و هادی
  109. آیه مودت
  110. آیه مؤذن
  111. آیه میثاق
  112. آیه نجم
  113. آیه نجوی
  114. آیه نصر
  115. آیه نصرت
  116. آیه نعیم
  117. آیه نفر
  118. آیه نور
  119. آیه و اسأل من ارسلنا
  120. آیه و الشمس و ضحاها
  121. آیه و انذر عشیرتک الاقربین (آیه لیلة المبیت)
  122. آیه و انی لغفار
  123. آیه و لا تقتلوا
  124. آیه و لسوف یعطیک
  125. آیه وارثان کتاب
  126. آیه والسابقون الاولون
  127. آیه ود
  128. آیه وزارت
  129. آیه وعد الله الذین آمنوا
  130. آیه ولایت
  131. آیه هذان خصمان
  132. آیه هفتم سوره انشراح
  133. آیه هو الذی خلق
  134. آیه یسقی بماء واحد
  135. آیه یوم لا یخزی

پانویس

  1. «پس آیا کسی که از سوی پروردگارش برهانی دارد و گواهی از (خویشان) وی پیرو اوست؛ و کتاب موسی به پیشوایی و بخشایش پیش از او بوده است، (مانند کسی است که چنین نیست)؟ آنان (که اهل بینش‌اند) به آن ایمان دارند و از دسته‌ها (ی مشرکان) هر کس بدان کفر ورزد آتش (دوزخ) وعده‌گاه اوست پس نسبت به آن در تردید مباش که آن (کتاب) از سوی پروردگار تو راستین است اما بیشتر (این) مردم ایمان نمی‌آورند» سوره هود، آیه ۱۷.
  2. أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِهِ مُفْتَرَيَاتٍ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ «یا می‌گویند که آن (قرآن) را بربافته است (و از خداوند نیست)! بگو اگر راست می‌گویید ده سوره‌ای بربافته مانند آن بیاورید و هر که را هم می‌توانید به جای خداوند، (به یاوری) فرا خوانید» سوره هود، آیه ۱۳.
  3. فیاض‌بخش و محسنی، ولایت و امامت از منظر عقل و نقل، ج۶ ص ۵۹ و ۷۲.