مصحف فاطمه در کلام اسلامی
- این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون علم معصوم است. "مصحف فاطمه" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل علم معصوم (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
- امامان معصوم(ع) همواره بر این حقیقت پای فشرده‌اند که دانش آنان از پدرانشان و سرانجام از رسول خدا(ص) به ارث رسیده است و بخشی از این انتقال به کمک صحیفه‌هائی همچون "جفر" و "جامعه" و مصحف فاطمه(س) صورت پذیرفته است و پیشوایان معصوم(ع)، بسیاری از خبرهای غیبی خود را به این کتاب‌ها مستند ساخته اند.[۱] در روایات فراوانی که در آنها سخن از منابع علم امامان(ع) به میان آمده است، نام و اوصاف برخی از این کتب به چشم می‌‌خورد که هر یک حاوی پاره‌ای از علوم غیبی‌اند.[۲]
چیستی مصحف فاطمه(س) و محتوای آن
- از دیگر منابع معرفتی اهل بیت(ع) که دربردارندۀ اخبار غیبی و وقایع نسبت به زمان آینده است و توسط جبرئیل بعد از رحلت پیامبر(ص) عرضه و توسط امیرالمؤمنین(ع) نگاشته شده است مصحف حضرت زهرا(س) است.[۳] این کتاب نیز مانند جفر و جامعه جزء میراث انحصاری امامان(ع) است.[۴] بر اساس روایات این کتاب حاوی علوم بسیار است که نزد امامان(ع) موجود است. با استفاده از روایات برخی از مجموع مواردی که در این کتاب وجود دارد عبارتند از: مقام عظیم پیامبر(ص)، آیندۀ ذریۀ حضرت زهرا(س)، حوادثی که رخ خواهد داد، نام‌های اوصیا و انبیا، اسامی پادشاهان و پدران آنها، وصیت حضرت زهرا(س) و اینکه احکام شرعی و نیز چیزی از قرآن در آن نیست و....[۵] مصحف فاطمه(س) ميراثى ارزشمند است كه نزد امامان معصوم(ع) دست به دست گشته است.[۶]
- حماد بن عثمان می‌‌گوید: از امام صادق(ع) پرسیدم مصحف فاطمه(س) چیست؟ فرمود: هنگامی که خداوند متعال پیامبرش را قبض روح فرمود، آنچنان حزن شدیدی بر فاطمه(س) وارد شد که جز خدا نمی‌داند. پس خداوند فرشته‌ای را نزد او فرستاد که غمش را تسلیت داده با او سخن گوید، او نزد امیرالمؤمنین(ع) شکایت نمود، آن حضرت فرمود: هرگاه آن را احساس نموده و صدا را شنیدی به من بگو. پس فاطمه(س) او را از آمدن فرشته آگاه گردانید. پس امیرالمؤمنین(ع) تمامی آنچه را که می‌شنید، می‌نوشت تا آنکه از آن مصحفی پدید آمد. سپس فرمود: آگاه باش که در آن هیچ چیزی از حلال و حرام نیست، ولی در آن علم همۀ چیزهایی است که در آینده واقع خواهد شد.[۷]
- باید دانست روایات در مورد جفر و جامعه و مصحف فاطمه(س) به مقداری است که مورد تأیید علمای اهل سنت نیز قرار گرفته است.[۸]
- نتیجه اینکه سه کتاب جفر و جامعه و مصحف حضرت زهرا(س) از جمله منابع علوم امامان(ع) هستند.
پرسش‌های وابسته
- رابطه مصحف فاطمه یا کتاب‌هایی مثل جفر با علم معصوم چیست؟ (پرسش)
- رابطه مصحف فاطمه یا کتاب‌هایی مثل جفر یا جامعه با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع مصحف فاطمه
جستارهای وابسته
منابع
افتخاری، سید ابراهیم، بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد
امام‌خان، عسکری، منشأ و قلمرو علم امام
شیخ‌زاده، قاسم علی، رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا
محمدزاده نقاشان، الهام و نیرومند، رضا، رابطه الهام و تحدیث در علم امامان شیعه- پارسانسب، گل‌افشان، پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا
بخارایی‌زاده، سید حبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت
خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی ج۲
سبحانی، سید محمد جعفر، منابع علم امامان شیعه
افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات
مظفر، محمد حسین، پژوهشی در باب علم امام
نمازی شاهرودی، علی، علم غیب
هاشمی، سید علی، ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی
گنجی، حسین، امام‌شناسی
بیابانی اسکوئی، محمد، امامت
رستمی، محمد زمان و آل‌بویه، طاهره، علم امام- موسوی، سید علی، تبیین و بررسی گستره علم امام از دیدگاه علامه طباطبایی و امام خمینی
پانویس
- ↑ ر.ک. عسکری امام خان، منشأ و قلمرو علم امام، فصل پنجم، صفحه؟؟؟؛ افتخاری، سیدابراهیم، بررسی مقایسه ایی شئون امامت در مکتب قم و بغداد، ص 62 ـ 66؛ شیخ زاده، قاسم علی، رابطۀ علم غیب امام حسین(ع) و حادثۀ عاشورا، ص 67 ـ 71؛ نیرومند، رضا، مرتضوی، سیدمحمد، محمدزاده، الهام، رابطۀ الهام و تحدیث در علم امامان شیعه، ص 140؛ پارسانسب، گل افشان، پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا(س)، ص 38
- ↑ ر.ک. بخارایی زاده، سیدحبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل، کتاب و سنت، ص 163 ـ 170
- ↑ ر.ک. خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ج 2، ص 392 ـ 396؛ سبحانی، سیدمحمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 99 ـ 130
- ↑ ر.ک. افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائرالدرجات، ص 44 ـ 50
- ↑ ر.ک. افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائرالدرجات، ص 44 ـ 50
- ↑ ر.ک. سبحانی، سیدمحمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 99 ـ 130
- ↑ ر.ک. بخارایی زاده، سیدحبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل، کتاب و سنت، ص 163 ـ 170؛ اوجاقی، ناصرالدین، علم امام از دیدگاه کلام امامیه، ص 85، بیابانی اسکویی، محمد، امامت، ص 147؛ عسکری امام خان، منشأ و قلمرو علم امام، فصل پنجم، صفحه؟؟؟؛ موسوی، سیدعلی، تبیین و گسترۀ علم امام از دیدگاه علامۀ طباطبایی و امام خمینی، ص 45؛ شاکر، محمدتقی، منابع علم امام در قرآن، فصلنامه امامت پژوهی، ش 6، ص 179؛ رستمی، محمدزمان، آل بویه، طاهره، علم امام، صفحه؟؟؟؛ بیابانی اسکویی، محمد، امامت، ص 147
- ↑ ر.ک. بخارایی زاده، سیدحبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل، کتاب و سنت، ص 163 ـ 170